Титул VI. О степенях когнатства 


Мы поможем в написании ваших работ!



ЗНАЕТЕ ЛИ ВЫ?

Титул VI. О степенях когнатства



В этом месте необходимо изложить, каким образом исчисляется сте­пень когнатического родства. В этом вопросе прежде всего мы должны на­помнить, что одно когнатическое родство считается восходящим, другое — нисходящим, третье — боковым. Восходящее когнатическое родство есть родство родителей, нисходящее — детей, боковое — братьев, сестер и их потомства; согласно с этим, к боковому относятся дяди, тетки. Восходящее и нисходящее родство начинается с первой степени, боковое—со второй.



ИНСТИТУЦИИ ЮСТИНИАНА


etiam а latere dicitur. superior cognatio est parentium, inferior liberorum, ex transuerso fratrum sororomue eoromque, qui ex his progenerantur, et conuenienter patrui amitac auunculi materterae. et superior quidem et infcrior cognatio a primo gradu incipit: at ea, quae ex transuerso numeratur, a secundo.

1. Primo gradu est supra pater mater, infra filius fllia.

2. Secundo supra auus auia, infra nepos neptis, ex transuerso
frater soror.

3. Tertio supra proauus proauia, infra pronepos proneptis, ex
transuerso fratris sororisque fllius fllia et conuenienter patruus amita
auunculus matertera. patraus est patris frater, qui Graece тгатрш?
uocatur: auunculus est matris frater, qui apud Graecos proprie цт|трш?
appellatur: et promiscue Mos dicitur. amita est patris soror, matertera
uero matris soror: utraque Oeta uel apud quosdam тф-s appellatur.

4. Quarto gradu supra abauus abauia, infra abnepos abneptis, ex
transuerso fratris sororisque nepos neptis et conuenienter patruus magnus
amita magna (id est aui frater et soror), item auunculus magnus matertera
magna (id est auiae frater et soror), consobrinus consobrina (id est qui
quaeue ex fratribus aut sororibus progenerantur). sed quidam recte
consobrinos eos proprie putant dici, qui ex duabus sororibus
progenerantur, quasi consororinos: eos uero, qui ex duobus fratribus
progenerantur, proprie fratres patrueles uocari (si autem ex duobus
fratribus filiae nascantur, sorores patrueles appellantur): at eos, qui ex
fratre et sorore propagantur, amitinos proprie dici (amitae tuae fllii
consobrinum te appellant, tu illos amitinos).

 

5. Quinto supra atauus atauia, infra adnepos adneptis, ex
transuerso fratris sororisque pronepos proneptis et conuenienter
propatruus proamita (id est proaui frater et soror), proauunculus
promatertera (id est porauiae frater et soror), item fratris patruelis
sororis patruelis, consobrini et consobrinae, amitini amitinae filius
fllia, proprior sobrinus sobrina (hi sunt patrui magni amitae magnae
auunculi magni materterae magnae fllius filia).

6. Sexto gradu sunt supra tritauus tritauia, infra trinepos
trineptis, ex transuerso fratris sororisque abnepos abneptis et
conuenienter abpatruus abamita (id est abaui frater et soror)
abauunculus abmatertera (id est abauiae frater et soror), item sobrini


КНИГА ТРЕТЬЯ 221

1. В восходящей первой степени находятся отец, мать, в нисхо­
дящей — сын, дочь.

2. В восходящей второй будут дед, бабка; в нисходящей — внук,
внучка, а в боковой — брат, сестра.

3. В восходящей третьей степени будут прадед, прабабка, в нис­
ходящей — правнук, правнучка, в боковой — сын, дочь брата, сест­
ры; согласно этому, в боковой третьей находятся дядя, тетка, со сто­
роны отца и матери. Патруус есть брат отца, называемый по грече­
ски "патрос"; авункул есть брат матери, называемый у греков
"метрос", обыкновенно он еще называется "тейос". Амита есть сест­
ра отца, матертера есть сестра матери; и та и другая называются
"тейя" или у некоторых "тетис".

4. В четвертой восходящей степени будут прапрадед, прапра­
бабка, в нисходящей — праправнук, праправнучка, в боковой —
внук, внучка брата и сестры; согласно с этим, в четвертой боковой
будет двоюродный дядя, двоюродная тетка (т. е. брат и сестра деда,
бабки), двоюродные братья, сестры (т. е. потомство братьев и сес­
тер). Но некоторые полагают, что консобринами правильно назы­
ваются собственно те, кто произошли от двух сестер; а те, кто роди­
лись от двух братьев, собственно называются братьями-патруэлами
(а если от двух братьев родятся дочери, то они называются сестра­
ми- патруэлами); а тех, кто происходит от брата и сестры, собствен­
но называют amitini (сыновья твоей тетки со стороны отца назы­
вают тебя consobrinum, а ты их — amitinos).

5. В пятой восходящей степени будут прапрапрадед, прапрапра-
бабка, в» нисходящей — прапраправнук, прапраправнучка, в боко­
вой — правнук, правнучка брата и сестры, пропатруус, проамита,
проавункул, проматертера (т. е. брат, сестра прадеда, прабабки),
равным образом сын, дочь двоюродного брата, сестры со стороны'
отца и матери, родственник, ближайший по степени, чем двоюрод­
ный брат, двоюродная сестра со стороны матери (это суть сын, дочь
двоюродного дяди и тетки).

6. В шестой восходящей степени будут прапрапрапрадед, пра-
прапрапрабабка, в нисходящей — прапрапраправнук, прапрапра-
правнучка. в боковой — правнук, правнучка брата, сестры; согласно
с этим, в шестой боковой будет абпатруус, абамита, абавункул, аб-
матертера (т. е. брат, сестра прапрадеда, прапрабабки); равным
образом, сын, дочь пропатрууса, проамиты, проавункула, проматер-
теры; внук, внучка двоюродного брата, двоюродной сестры и по­
томство двоюродных братьев и сестер, т. е. те лица, которые от них
происходят.

7. Этих указаний достаточно для определения счета степеней
когнатического родства. Из сказанного легко понять, каким обра­
зом мы должны считать дальнейшие степени. Всякое вновь рож-



ИНСТИТУЦИИ ЮСТИНИАНА


sobrinaeque (id est qui quaeue ex fratribus uel sororibus patruelibus uel consobrinis uel amitinis progenerantur).

7. Hactenus ostendisse sufficiet, quemadmodum gradus
cognationis numercntur. namque ex his palam est intellegere,
quemadmodum ulterius quoque gradus numerare debemus: quippe
semper generata quaeque persona gradum adiciat, ut longe facilius sit
respondere, quoto quisque gradu sit, quam propria cognationis
appellatione quemquam denotare.

8. Adgnationis quoque gradus eodem modo numerantur.

9. Sed cum magis ueritas oculata fide quam per aures animis
hominum infigitur, ideo necessarium duximus post narrationem graduum
etiatn eos praesenti libro inscribi, quatenus possint et auribus et inspectione
adulescentes perfectissimam graduum doctrinam adipisci.

10. Illud certum est ad seruiles cognationes illam partem edicti,
qua proximitatis notnine bonorum possessio promittitur, non
pertinere: nam nec ulla antiqua lege talis cognatio computabatur. sed
nostra constitutione, quam pro iure patronatus fecimus (quod ius
usque ad nostra tempora satis obscurum atque nube plenum et
undique confusum fuerat) et hoc humanitate suggerente concessimus,
ut si quis in seruili consortio constitutus liberum uel liberos habuerit
siue ex libera siue seruilis condicionis muliere, uel contra serua mulier
ex libero uel seruo habuerit liberos cuiuscumque sexus, et ad libertatem
his peruenientibus et hi, qui ex seruili uentre nati sunt, libertatem
meruerunt, uel dum mulieres liberae erant, ipsi in seruitutem eos
habuerunt et postea ad libertatem peruenerunt, ut hi omnes ad
successionem uel patris uel matris ucniant, patronatus iure in hac parte
sopito: hos enim liberos non solum in suorum parentium successionem, sed
etiam alterum in alterius mutuam successionem uocauimus, ex illa lege
specialiter eos uocantes, siue soli inueniantur qui in seruitute nati et postea
manumissi sunt, siue una cum aliis. qui post libertatem parentium concepti
sunt siue ex eadem matre uel eodem patre siue ex aliis nuptiis, ad
similitudinem eorum qui ex iustis nuptiis procreati sunt.

11. Repetitis itaque omnibus quae iam tradidimus apparet non
semper eos, qui parem gradutn cognationis optinent, pariter uocari eoque
amplius nec eum quidem, qui proximior sit cognatus, semper potiorem


КНИГА ТРЕТЬЯ 223

дающееся лицо прибавляет степень, посему было бы слишком уто­мительным отвечать, в какой кто степени, гораздо проще каждому определить, в какой кто степени когнатического родства.

8. Степени агнатства исчисляются таким же точно образом.

9. Но истина скорее доступна людям, если она усваивается и
слухом и зрением. Посему мы нашли необходимым, после изложения
степеней, представить их в настоящей книге в виде таблиц. Таким
образом, юноши могут с полным совершенством усвоить доктрину
степеней.

 

10. Известно, что часть эдикта, которая обещает владение на­
следством по мере близости родства, не относится к родству лиц
рабского состояния: такое родство не признавалось ни в каком
древнем законе. Но нашим императорским постановлением, издан­
ным относительно патроната (это право до наших дней осталось
совершенно неразъясненным), мы, в человеколюбивых побуждениях,
определили следующее: если лицо, попавшее в рабство, будет иметь
несколько детей, прижитых со свободной женщиной или с женщи­
ной рабского состояния или наоборот, женщина рабского состояния
приживет от свободного или раба детей мужского или женского
пола и если такие родители приобретут свободу, а дети их, родив­
шиеся в рабстве, заслужат также свободу или если дети свободной
матери будут иметь отца — раба, который впоследствии достиг
свободы, то все они являются преемниками отца и матери, так как
право патрона в этом случае бездействует. Мы призвали этих детей
к преемству не только своих родителей, но также и к взаимному друг
после друга преемству, призвали их специально на основании выше­
указанного закона, все равно, окажутся ли только такие лица, кото­
рые, родившись в рабстве, впоследствии были отпущены на волю,
или также и такие, которые были зачаты после получения их роди­
телями свободы. Не обращается внимание, происходят ли они от
одних родителей или от разных, как если бы дело шло о родившихся
в законном браке.

11. Итак, резюмируя все сказанное, становится ясным, что не
всегда лица, имеющие одинаковую степень когнатического родства
призываются на равных условиях, тем более не всегда пользуется
преимуществом ближайший когнат. Так как преимущество отдается
"своим наследникам" и тем, кого мы причислили к числу "своих
наследников", то ясно, что правнук, праправнук умершего предпо­
читается брату, отцу, матери умершего, хотя отец и мать, согласно
еще вышесказанному, имеют первую степень когнатического род­
ства, брат получает вторую степень, правнук является когнатом в
третьей степени, а праправнук — в четвертой. И безразлично, был
ли он во власти умершего или не был потому ли, что он эманципи-


 

224 ИНСТИТУЦИИ ЮСТИНИАНА

esse. cum enim prima causa sit suorum heredum quosque inter suos heredes iam enumerauimus, apparet pronepotem uel abnepotem defuncti potiorem esse quam fratrem aut patrem matremque defuncti, cum alioquin pater quidcm ct mater, ut supra quoque tradidimus, primum gradum cognationis optineant, frater uero secundum, pronepos autem tertio gradu sit cognatus et abnepos quarto: nec interest, in potestate morientis fuerit an non fuerit, quod uel emancipatus uel ex emancipato aut ex feminino sexu propagatus est.

12. Amotis quoque suis heredibus quosque inter suos heredes uocari diximus, adgnatus, qui integrum ius adgnationis habet, etiamsi longissimo gradu sit, plerumque potior habetur quam proximior cognatus: nam patrui nepos uel pronepos auunculo uel materterae praefertur. totiens igitur dicimus aut potiorem haberi eum qui proximiorem gradum cognationis optinet, aut pariter uocari eos qui cognati sint, quotiens neque suorom heredum iure quique inter suos heredes sunt neque adgnationis iure aliquis praeferri debeat secundum ea quae tradidimus, exceptis fratre et sorore emancipatis, qui ad successionem fratram uel sororam uocantur, qui etsi capite deminuti sunt, tamen praeferuntur ceteris ulterioris gradus adgnatis.

VII. DE SVCCESSIONE LIBERTORVM

Nunc de libertorum bonis uideamus. olim itaque licebat liberto patronum suum impune testamento praeterire: nam ita demum lex duodecim tabularum ad hereditatem liberti uocabat patronum. si intestatus mortuus esset libertus nullo suo herede relicto. itaque intestato quoque mortuo liberto, si is suum heredem reliquisset, nihil in bonis eius patrono ius erat. et si quidem ex naturatibus liberis aliquem suum heredem reliquisset, nulla uidebatur querella: si uero adoptiuus filius esset, aperte iniquum erat nihil iuris patrono superesse.

1. Qua de causa postea praetoris edicto haec iuris iniquitas emendata est. siue enim faciebat testamentum libertus, iubebatur ita testari, ut patrono partem dimidiam bonorum suorum relinqueret: et si aut nihil aut minus partis dimidiae reliquerat, dabatur patrono contra tabulas testamenti partis dimidiae bonorum possessio. si uero intestatus moriebatur suo herede relicto filio adoptiuo, dabatur aeque patrono contra hunc suum heredem partis dimidiae bonorum


КНИГА ТРЕТЬЯ 225

рован или потому, что он происходит от эманципированного или что он по женской линии.

12. За отсутствием " своих наследников" и тех, которых соглас-

но сказанному мы призываем в числе "своих", агнат, сохранивший свое право агнатства неприкосновенным, пользуется в большинстве случаев преимуществом перед когнатом, хотя агнат и был в даль­нейшей степени, чем когнат: внук и правнук дяди со стороны отца предпочитаются дяде и тетке со стороны матери. Итак, когда мы говорим, что преимуществом пользуется когнат ближайшей степени или что когнаты одной и той же степени призываются вместе, то мы желаем сказать, что никто не должен получить преимущество на том основании, что он "свой наследник" или уподобляется таковому, или является агнатом, согласно нами изложенному. Исключение составят эманципированные брат и сестра, которые призываются к преемству братьев и сестер и предпочитаются прочим агнатам даль­нейшей степени, хотя бы даже изменили правоспособность.



Поделиться:


Последнее изменение этой страницы: 2016-06-29; просмотров: 243; Нарушение авторского права страницы; Мы поможем в написании вашей работы!

infopedia.su Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Обратная связь - 3.17.150.163 (0.01 с.)