Онкогены и гены-супрессоры опухолей

 

Природа гена/белка (функции белка в клетке)	Ген / белок	Опухоли
	myc
	cyclinsD, E
pl5
pl6
pRB
	p53
Bcl-2
	Теломераза
	APC
BRCA1, BRCA2
	Гены репарации
ATM

6.7.3. Контрольные вопросы:

6.7.3.1. Какова роль внешнесредовых (канцерогенных) факторов в развитии опухолевой трансформации клеток?

6.7.3.2. Какова роль онкогенов в развитии опухолевой трансформации клеток?

6.7.3.3. Каковы отличительные особенности протоонкогенов и онкогенов?

6.7.3.4. Какие вирусы вызывают опухолевую трансформацию клеток?

6.7.3.5. Каковы отличительные особенности злокачественной опухолевой клетки?

6.7.3.6. В чем заключается защитная роль антионкогенов

6.7.3.7. Как используются молекулярно – генетические механизмы развития опухолевой трансформации в современной онкологии?

Ключевые слова на трех языках:

На русском языке	На казахском языке	На английском языке
Канцерогенез– сложный многоэтапный процесс, ведущий к глубокой опухолевой реорганизации нормальных клеток организма	Канцерогенез– ағзаның қалыпты жасушаларының ісік жасушасына айналуына алып келетін көп сатылы күрделі үрдіс	Carcinogenesis – complex, multistep process of development of malignant tumors
Канцерогенный фактор-фактор, воздействие которого вызывает или достоверно увеличивает частоту возникновения доброкачественных или злокачественных опухолей у людей.	Канцерогендік фактор-адамдардағы қатерсіз және қатерлі ісіктердің туындау пайда болуына немесежиілігін артыуына әсер ететін, фактор	Carcinogenic factor –a factor which causes or increases frequency of appearance of benign or malignant tumours in humans.
Злокачественные опухоли– опухоли, характеризующиеся бесконтрольным делением клеток, инвазивным ростом и моноклональностью	Қатерлі ісіктер –жасушаның бақыланусыз бөлінуімен, инвазивті өсіумен және моноклондылығымен сипатталатын ісіктер	Malignant tumors –tumors characterized by unlimited division of cells, invasive growth and monoclonality
Протоонкогены – гены, регулирующие деление, рост и взаимодействие клеток, мутации которых приводят к развитию злокачественной опухоли	Протоонкогендер – жасушаның бөлінуін, өсуін және жасушалардың өзара әсерін реттейтін гендер, олардың мутациясы қатерлі ісіктің дамуына әкеледі	Proto-oncogenes –specific group of genes, regulating cell division and growth, mutations of which result in development of malignant tumor
Гены-супрессоры оказывают тормозящее влияние на процессы клеточного деления и выхода из процесса дифференцировки	Супрессор гендері –жасушаның бөлінуін және жіктелу үрдісінен шығуына тежеуші әсер ететін гендер	Suppressor-genes – group of genes suppressing action of oncogenes and preventing process of oncogenesis
Вирусные онкогены-это модифицированные гены высших организмов, когда-то попавшие в вирусные геном.	Вирустық онкогендер-бұлжоғары сатыдағы ағзалардың жасушасына вирус геномы еніп, модификацияланған гендер.	Viral oncogenes– modified genes of superior organisms introduced there by viral genome.
Мутация - стойкое изменение генетического материала	Мутация– генетикалық материалдың тұрақты өзгерісі	Mutation – persistent changes in genetic material.
Транслокация – тип хромосомной перестройки (мутации), заключающийся в переносе гена или участка хромосомы в новое, необычное положение (локус) в той же или другой хромосоме	Транслокация – хромосома бөлігінің немесе геннің жаңа, өзіне тән емес орынға (локус) сол немесе басқа хромосомаға ауысуынан хромосоманың қайта құрылу типі	Translocation – a type of chromosomal aberration when a gene or a fragment of chromosome is transferred to a new location on the same or different chromosome.
Амплификация- увеличение числа (копий) протоонкогенов, которые в норме обладают небольшой активностью. В итоге общая активность может привести к опухолевой трансформации клетки.	Амплификация-протоонкогендердің көшірмелерінің көбеюі, белсенділігінің жоғарлауына алып келеді.Үнемі белсенді болудың нәтежиесі трасформацияланған ісік жасушаларына алып келеді	Amplification –increasing number (copies) of proto-oncogenes which have moderate activity. As a result overall activity can lead to malignant transformation of a cell.
Теломераза – специфический фермент, удлиняющий дочерние цепи линейных молекул ДНК, активны в злокачественных опухолевых и других клетках	Теломераза – сызықты ДНҚ молекуласының жаңа тізбегін ұзартатын, қатерлі ісіктерде және басқа жасушаларда белсенді болатын арнайы фермент	Telomerase – specific enzyme that extends daughter chains of linear DNA molecules, active in malignant tumour cells and some other cells.
Моноклональность-злокачественная опухоль развивается из одной генетически измененной клетки, т.е. представляет собой клон, потомство генетически однородных клеток, возникших из одной клетки.	Моноклоналдылығы-қатерлі ісікбір генетикалық өзгерісі бар жасушадан пайда болады. Олар бір ізашар жасушадан пайда болған, генетикалық бірыңғай жасушалар клоны болып саналады.	Monoclonality –malignant tumour develops from a single genetically transformed cell, a generation of genetically identical cells produced from a single cell.
Инвазивные рост- - это активное проникновение опухолевых клеток через тканевые барьеры.	Инвазивті өсу-бұл ұлпа кедергілері арқылы ісік жасушаларының белсенді ену болып табылады.	Invasive growth – active penetration of tumour cells through tissue barriers.
Автономность - это самостоятельный, независимый от организма рост опухоли.	Автономдылығы-ісіктік жасушалардың ағзаға бағынбай өсуі	Autonomy– independent of an organism growth of a tumour.
Бессмертие -нормальные клетки смертны, их жизненный цикл включает запрограммированную смерть - апоптоз. Будучи высажены в культуру, они погибают, пройдя несколько циклов деления. Клетки опухоли не знают предела для размножения ни в организме, ни вне его - они бессмертны	Тіршілігін жоймауы-қалыпты жасушалар тіршілігін жояды, олардың тіршілік циклінде бағдарланған өлім- апоптоз болады. Бірнеше бөлінуден кейін олар өледі.Ісік жасушасы кез келген ағзада бөліну шегі болмайды, ағзадан тыс - олар тіршілігін жоймайды.	Immortality –normal cells are mortal, their life cycle includes programmed cell death – apoptosis. In a culture they die after several cell division cycles. Tumour cells do not stop dividing, i.e. they are immortal.
Метастазирование- процесс образования вторичных очагов опухолевого роста (метастазов) в результате распространения клеток из первичного очага в другие ткани.	Метастаз беру-алғашқыісік ошағынан басқа ұлпаларға жасушалардың таралуы нәтежиесінде екіншілік ісік ошақтарының пайда болу үдерісі.	Metastasis – tumour implants that have lost anatomical connection with primary tumour location.

Разработчик: Преп. Танеева Г.Т.

Практическое занятие № 18