Көрнекті материалдар:презентация

ДӘРІС №15

1.Тақырып: Хирургиялық стоматологиядағы физиоемдеу.

2.Мақсаты: Жақ-бет аймағының патологияларында физиоемнің түрін таңдауды және олардың тінге әсерін.

 

3.Дәрістіңң тезисі

Одонтогенді және одонтогенді емес қабыну ауруларын емдеуде физиотерапия әдісі кенінен қолданылады.Физиотерапиялық факторлар тіндегі нерв жүйесінің рецепторларын қоздырып,осы орталық нарв жүйесіне беріліп ,әр түрлі органдарға әсер етіп,физиологиялық және патологиялық жағдайлардың ағымына әсер етеді.Қабыну ауруларының ерте сатысында физиотерапия аурудың басылуына әкелсе,даму сатысында қабыну ошағының шектелуіне әкеледі.Физикалық факторлар тіндегі жергілікті  иммунобиологиялық қасиеті жоғарлатып.жалпы және жергілікті сенсибилизацияны төмендетеді.Патологиялық ошақтағы  нейрогуморальды үрдісті өзгертеді, дәрілердің жергілікті әсерін күшейтеді.Физиотерапевтиялық әсер жергілікті ғана емсе жалпы организмге де әсер етеді.

Физиотерапиялық ем түрін таңдау қабыну ауруының даму сатысына,клиникалық ағымына және организмнің жалпы жағдаына,реактивтілігіне,қосалқы ауруларына байланысты..

Қабыну ауруының бастапқы сатысында жылу жағымды әсер етеді,тіндерідң қызаруын күшейтіп,қабыну ошағында қанның келуін жоғарлатады .қанман бірге тер және гуморальды қорғаныш факторлары енеді.Бірақ шамадан тыс жылу  фагоциттердің қызметіне кері әсер етіп,тінде  лимфостаз, домбығуды күшейтеді..

Құрғақ жылы ауа  гиперемии шақырып, лимфо ағымын күшейтеді.Лимфо ағымының күшейуі белгілі бір қызуда  (құрғақ жылу 46ｰС жоғары емес, ылғалдылығы  42ｰС жоғары емес) байқалады..

М.Б. Фабрикант (1935) булаудан гиперемия 1,5-2 сағаттан кейін, ал қыздырғыш компрсстен   4-5 сағаттан кейін басталып 24 сағатқа дейін созылады . Н.А. Груздев (1976) Мәлімдемесі бойынша жылы ем шараларыныан кейін қабыну ауруларымен  68 жағдайларының нашарлауы,іріңдеуі байқалған

Компресс зақымдалмаған тері жасалады,зақымдалған жеріне жасауға болмайды себебі ылғалданған тері тез зақымдалады.Жартылай спиртті компресспен қатар  Дубровин бойынша 2% сары сынап майы (А.И. Евдокимов, 1950), Вишневскии майыо (М.П. Жаков, 1969)  және т.б әдістері қолданылады. Вишневскии майы ( компрес ретінде) жергілікті қызуды  4-5ｰС дейін жоғарлатады,бұл қабыну ауруларының іріңдеуіне әкелуі мүмкін.Жылудың қабыну ауруларының үдеген дамуында қосымша қызаруды және экссудацияны жоғарлатып,тіндегі деструктивті өзгерістердің күшейуіне әкеледі.Жылудың бұл кезде әсері екі түрлі ,бір жағынан ірің жиналған жерде  протеолитикалық үрдісті күшейтіп,іріннің тез жарылуына әкеледі..екіншіден қуыс ішіндегі қысымның күшейуі іріннің таралуына әкелуі мүмкін.Қабыну ауруларының ағымын баяулату мақсатында суық қолданылады.Суық қан тамырларын қысып, яны азайтады. Қабыну ошағы беткей орналасқанда суық аз мерзімге  (10-15 мин) 2с үзіліспен тағайындалады.Суықты ұзақ қолдану тіннің қоректенуін бұзып,, гипоксияға және венозді о застойға, қабыну үрдісінің ағымын нашарлатады.

Одонтогенді қабыну ауруларының жалғақты сатысында қабыну белгілерінің және ауырсынуды басу мақсатында жоғарғы күште электр аланы қолданылады. (ЭП УВЧ).Осы кезеңде ЭП УВЧ атермиялық дозада тағайындалады.,Термикалық дозасы қабыну инфильтраарынң сінірлуіне әкеледі.Қан тамырлары кеңейіп,тереңдегі тіндер қызады.Осы қасиетіне байланысты қан кету қаупі болғанда тағайындауға болмайды.. ЭП УВЧ атермиялық және олиготермиялық дозалары тіндердегі некрозді тіннің тез бөлінуіне,іріңді сатысының  регенеративті  фааға ауысуына әкеледі..

Инфекцияның жайылымын тоқтату және оның сінірлуін жоғарлату мақсатында ультрафиолетті сәуле қолданылады. (УФО)в эритемной дозада я ЭП УВЧ кейін қолдануға болады.. Ультрафиолетті сәуле фотоэлектрлі нәтиже шақырып,сінірілген энергиядан атомдардан электромагнитты атомдар шығып,қабыну ошағына биологиялық үрдістерді жақсартады..Қабыну ошағында УФО иммунитеттің кейбір реакцияларын жоғарлатады.,бакктерицидті әсер етеді,жараларда регенеративті үрдісті жоғарлатады.Ұсақ  гранулялы жарада УФО аз дозада  (1-2 биодозы) аптасына ЭП УВЧ интервалмен тағайындалады.Грануляция төмен жараларда  УФО жоғарғы дозада тағайындалады.

      Үнемі электр тогы ның әсерінен организмде көптегенөзгерістер байқалады..Электр тогы тін арқылы өткенде заряд алған су және беллоктік заттар қозғалып электр аралық кеңістікке ығысады.Электр тогының әсерініе шырышты қабықта қан тамырлары кеңейіп,қан айналымы жылдамдайды.,қан тамырлары қабырғаларынң өткізгіштігі жоғарлайды,

      Үнемі электр тогы

а/гальванизация төменгі қысымда(30-80 В),аз кұште (50 мА)үздіксіз токты қолдану.Зат алмасу үрдісін жақсартады

б/ дәрілік электрофарез –дәрілік заттарды тіндерге электр тогы арқылы енгізу

Қолдануға көрсеткіштер:Сиаладениттер,невралгия,артриттер,артроздар және т.б

Кері көрсеткіштер .қатерлі ісіктер және жедел қабыну аурулары.

В-Үздіксіз токпен злектро жаңсыздандыру (Аппарат ЭЛОЗ

Үнемі электр тогы

а/гальванизация төменгі қысымда(30-80 В),аз кұште (50 мА)үздіксіз токты қолдану.Зат алмасу үрдісін жақсартады

б/ дәрілік электрофарез –дәрілік заттарды тіндерге электр тогы арқылы енгізу

Қолдануға көрсеткіштер:Сиаладениттер,невралгия,артриттер,артроздар және т.б

Кері көрсеткіштер .қатерлі ісіктер және жедел қабыну аурулары.

В-Үздіксіз токпен злектро жаңсыздандыру (Аппарат ЭЛОЗ-1)

      Төменгі қысымдағы импульсі ток әртүрлі формада импульстер қолданылады

а/электроодонтодиагностика

б/электростимуляция

Стоматолгияда дарсонвализацияны қолдануға көрсеткіштер:ауыз қуысының жаралары.төменгі жақтың сынықтары,пародонтоз,артроз-артрит,.үшкіл нервтің невралгиясы.

      Д.В. Дудко и В.В. Макареня (1982) одонтогенді абсцесс және флегмоналарды кескенен кейін емдік миогимнастиканы қолдану туралы айтады.

5.Әдебиеттер:         

1.Ж.Б.Оразалин., Қ.Т. Төлеуов. Хирургиялық стоматология. Алматы. 2000.

2.Бернадский Ю.И. Основы хирургической стоматологии. Витебск, 2000.

3.А.А.Тимофееев. Руководство по челюстно-лицевой хирургии и хирургической стоматологии. Киев-2002.

Қосымша әдебиеттер:

1.Дунаевский Н.Н. и соавт. Хирургическая стоматология. – М., Медицина, 1979-472 с.

2.Евдокимов А.И. Руководство по хирургической стоматологии. – М., 1972.

3.Муковозов И.Н. Дифференциальная диагностика хирургических заболеваний челюстно-лицевой области. Л., 1982.

6.Бақылау сұрақтары:

1.Зақымдалған аймақ немесе сол аймаққа жақын жерге жүргізілетін өзіндік массаж түрі:

1.классикалық

2.гигиеналық

3.косметикалық

4.спорттық массаж

 

2.Дерттің алдын алу үшін, денсаулықты нығайтуға, ағза қызметтерін жақсартуға арналған массаж түрі:

1.классикалық

2.гигиеналық

3.косметикалық

4.спорттық массаж

 

3.Терінің ашық бөліктерінің – бет, мойын, қал жағдайларын жақсарту үшін қолданылатын массаж түрлері:

1.классикалық

2.гигиеналық

3.косметикалық

4.спорттық

 

4. Аппаратты массаж бөлінеді:

1.гидромассаж

2.вибрациялық

3.пневмомассаж

4.ультрадыбысты

5.сигментарлы

 

5.Стом ауруларында емдік массажға көрсеткіш:

1.беттің жұмсақ тіндері зақымдалғанда

2.ағзаның айқын реакциясымен жүретін жедел немесе жедел асты жағдайлары:

3.беттің жұмсақ тіндеріне қан құйылуы

4.жақ бет аймағындағы ірінді қабыну процессі

 

6.Емдік массажға көрсеткіш:

1.жақ сүйек контрактурасы

2.беттің жұмсақ тіндеріне қан құйылуы

3.жедел остеомиелит

4.бет терісінің ірінді қабыну аурулары

 

7.Емдік массажға көрсеткіш:

1.бет нервісінің салдануы

2.беттің жұмсақ тіндеріне қан құйылуы

3.жақ бет аймағындағы ірінді қабыну процессі

4.жақ бет аймағының ісіктері

5.жедел остеомиелит

 

8.Емдік массажға көрсеткіш:

1.жақ сүйектері сынғанда

2.бет әлпетінде тыртықтың болуы

3.бет нервісінің салдануы

4.бет терісінің ірінді аурулары

9.Емдік массажға көрсеткіш:

1.беттің жұмсақ тіндерінің зақымдалуы

2.жақ сүйектері сынғанда

3.жақта тыртықтардың болуы

4.жақ сүйектерінің сынуы

5.тіс жақ сүйегінде жедел қабыну процестердің болуы

 

10. Емдік гимнастика неше бөлімнен тұрады:

1.2

2.3

3.4

4.5

5.6