Көрнекті құралдар:презентация

ДӘРІС №7

1.Тақырып: Жақ-бет аймағының арнаулы қабыну аурулары. Диагностика қағидалары және емі.

2.Мақсаты:

1.Жақ-бет аймағының арнаулы қабыну ауруларын

2.Актиномикоз,этиологисын,патогенезін,клиникалық көрінісін және диагностикасының негізгі тәсілдерін.арнаулы емді

3.Жақ-бет аймағының туберкулезді және мерезді қабыну ауруларының клиникалық көріністерін және диагностикасының негізгі тәсілдерін.арнаулы емді

3.Дәріс тезисы:

Актиномикоз– сәулелі асңырауқұлақ арқылыпайда болатын созылмалы

арнаулы қабыну аурулары.Осы аурумен ауыратын адамдардың ішінде 60-80 пайызы жақ бет аймағында кездеседі. Актиномикоз дертін қоздырушы сәулелі саңырауқұлақты 1877ж. Лангенбек малдан, ал 1878 ж. Израйл бірінші рет адамнан тауып,оны адам сәулелі саңырауқұлағы деп атады.Көп жылдар бойы адам денесіне саңырауқұлақ түрлі өсімдіктер арқылы жұғады, бұл сырттан келетін қоздырғыштар дертіне жатады деп келді.Осыған байланысты П.Х.Каскве, П.Я. Яшмискас актинимикоз тек ауыл шаруашлығымен айналысатын адамдарда кездесетін ауцрулар деп есептеген. Д.И. Гринев,Е.М. Гофнич және т.б. сәулелі саңырауқұлақтарды ауыз қуысынан,ас қорыту жолдарынан тапқаннан кейін ,теория өзгерген.Осыған байланысты қазіргі кезде ғалымдар/ Д.И. Аснин, Г.А.Сутеева, А.И. Рыбаков, Т.Г. Робустова/ бұл дертті аутоинфекцияға жатқызады.

Актиномикоздың негізгі дамуына иммундық жүйе жұмысының бұзылуы әсер етеді. Жалпы факторларға біріншілік немесе екіншілік иммундық жетіспеушілік жатады. Жергілікті факторлар ішінен стоматоген, одонтогенді, тонзилогендіриногендік қабынуларды жатқызуға болады.

Паттологиялық анатомия. Инфекция кіргенжерде арнаулы гранулема пайда болып, саңырауқұлақ маңында лимфоциттер,полинуклеарлы клеткалар жиналады. Сыртқы жағындағы жұмсақ грануляциялық қабат плазмалық клеткалармен қатар,фибробластардан тұрады. Осы клеткалардың ішінен тек ксантомды клеткалар актиномикозға тән болып саналады. Гранулема ортасы бұзылып,ал шет жағындағы грануляциялық тін фиброзды тінге айналады.

Актиномикоздағы морфологиялық өзгерістер организмнің арнаулы және арнулы емес қорғаныш қасиеттеріне байланысты. Көптеген жағдайда актииномикоз ағымына екіншілк инфекцияның қосарлануы ,дерттің асқынуына әкеледі.

Инфекция: 1.жалғасу, 2.лимфа тамырлары, 3.қан тамырлары арқылы тарайды.

Жіктелуі.Актиномикозды  Г.О.Сутев/1951/ 3 түрге, К.И.Бердигин, 4 түрге

бөледі.Т.И. Робустова бойынша 10 түрге бөлінеді:

1.Тері,

2..Теріасты бұлшық ет.

3.Сүйек.

4.Лимфа түйіндері.

5.Сүйек қабы.

6.Кілегейлі қабық.

7. Кілегейлі қабық асты

8. Одонтогендік актиномикозды гранулема

9. Теріасты

10.Көмекей сілекей бездері актиномикозы.

Клиникасы бойынша екі түрі асқынған және асқынбаған түрлері кездеседі.

Асқынбаған актиномикоз клиникасы.Актиномикоздың клиникалық көрінісі организмнің өзіндік ерекшегіне, орналасқан аймағына байланысты.жақ бет жұмсақ тіңдерінде ауырмайтын немесе сәл ауыратын шектелген инфильтрат пайда болады.Бұл инфилтрат біртіңдеп өсіп,шекарасын жоғалтып,ұлғайып,ағаш тәріздес қатаяды.Пальпация жасағанда ауырады.Инфильтрат үситі тері көк қызғылт түсті.Дене қызуы сәл көтеріліп,жалпы жағдайы ауырлайды.Инфильтрат үсті тері қызарып,жұқарып, жыланкөз пайда болады.Жылан көзден кішкентай ақшыл-сары түсті сұйықтық ағады.Бұл түйіндер сәулелі друз деп аталады.Шамалы уақыт өткенен кейін жыланкөз жабылып,орнына шұңқыр қалады. Бұндай көрініс көп кешікпей басқа аймақтарда пайда болады.Осының әсерінен инфильтрат үсті тыртықтар көктелген көрпе тәріздес болады.Клиникасы жараның орналасқан жеріне байланысты.Жара құлақ маңы шайнау еті аймағында орналаса , науқастың аузының ашылуы шектеледі. Мойынында болса,басының бұрылуы қиындайды.

Асқынған актиномикоз клиникасы.Егер актиномикозға іріңді микробтар қосылса,бет жақ аймағында флегмоналардың, абсцесстердің клиникасы дамиды. Науқастың жалпы жағдайы нашарлап,дене қызуы көтеріліп, әр жерде абсцесс, флегмоналар дамиды. Оларды емдегеннен кейін клиникасы жоғарыда айтылғандай..

Ажырату диагностикасы. Т.Г.Робустованың айтуы бойынша ауруханадан тыс 8 пайызды ауруларға ғана диагноз дұрысқойылады.Себебі дәрігерлердің актиномикоз клиникасын нашар білуімен қатар,бұл науқастың бір көрініспен аяқталады деп ойлауында.Дәрігер актиномикозды ақыл тіс арты периостит,остеомиелит,одонтогенді тпері асты гранулемасы мен,туберкуез,мерезбен клиникалық белгілері және қосалқы әдістемелерге сүйне отырып,ажырата білуі қажет:

1.Сәулелісаңырауқұлақ тобын микраскоп арқылы аңықтау.

2.Жылан көзден шығатын жағындыны цитологиялық зерттеуге алу.

3.Д.И.Аснин бойынша актинолизатпен тері аллергиялық сынақ жасау.Білектің ішкі бетіне /оң және сол жағына/тері ішіне 0,3 мл актинолизат енгізіледі.Бақылау үшін одан 8-10см төмен0,3 млет пептонды сорпа немесе физологиялық ертіңді енгізіліпсыңақты 24 сағаттан кейін оқиды. Егер: 1/теріде тек ине орны ғана қалса,реакция жоқ; 2/Сынақ орны және бақылау орнында кішкене қызару –реакция күдікті; 3/сынақ аймағында әр түрлі көлемді қызғылт түсті эритема болса-Реакция әлсіз қалыпты; 4/тері эритемасы ашық қызғылт түсті болса-сипағанда ауырса реакция/++/5/ тері эритемасы ашық қызғылт түсті, тері домбығып,ауырса-/+++/ 6/Актинолизат жіберілген жерге байланысыз организмда жалпы немесе ошақты өзгерістер пайда болса реакция-/++++/.

4.Агарға себу арқылы саңырауқұлақтарды бөліп алу.

5.Биопсия алу.

6.ЖҚА тексеру/лейкопения,гемоглабин азаюы, ЭТЖ жоғарлауы/.

7.Комплимент байланысы арқылы реакциясын ауру сарысумен тексеру.

8.Рентген сәулесі арқылы тексеру.

Емдеу тәсілі. Хирургиялық емдеу: абсцесс, флегмоналарды кесу, тісті жұлу, ауыз қуысын тазарту, ауруға шалдыққан лимфа түйіндерін алу, секвестрэктомия.

Арнайы ем:актинолизат;АПВ.

Жақ бет аймағының туберкулезді зақымдалулары туберкулезді инфекцияның

өршуінің жергілікті белгілері болып табылады.жақ сүйектеріне туберкулез таяқшасы төмендегі жолдар арқылы тарайды:1/ гематогенді-қан тамырлары арқылы2/лимфогенді;3/интраканаликулярлы-тыныс және ас қорыту түтіктері арқылы;4/ұласқан жол-ауыыз қуысы ,тіл шырышты қабықтары арқылы.

Клиникасы. Екі клиникалық түрі бар:балалар және жасөспірімдерің жақ сүйектерінің туберкулезі,біріншілік туберкулезді комплекс кезінде;ересек адамдарда өкпеде белсенді поцесс болғанда.

Туберкулездің бірінші түрінде бірінші туберкулезді ошақтан инфекция гематогенді немесе лимфогенді жолмен жақ сүйектеріне тарайды,көбінесе жоғарғы жақта,оның алдыңғы бетінде,көз асты шетінде,шықшыт немесе алвеоляр өсіндісін зақымдайды.

Төменгі жақта жақ бұтағында немесе алвеоляр өсіндісі аймақтарында кездеседі.

Сүйек туберкулезінің бірінші элементі жыланкөз болып есептеледі.Грануляция аз,одан аздап сұйық ірің ағады.Аймағындағы тері жұғарып ,сүйекпен байланысады. Біржерде жыланкөз жабылып екінші жерде пайда болады.Жыланкөзді зонд арқылы тексергенде

Сүйектегі кішкене шұңқырды сезуге болады.Рентгенде сүйекте деструкция және майда секвестрлар көрінеді .

Туберкулез бет жақ аймағында үш түрлі болып кездеседі:1.Люпойдты туберкулез немесе кәдімгі жегі;2.Колликвативті туберкулез немесе скрофулодерма;3.Мыңдаған жара /миллярлы-язвалық/. Люпойдты туберкулез немесе кәдімгі жегі мұрын,бет ,жоғарғы ерін терілерінде 70 пайызға дейін,ауыз қуысының шырышты қабығында 30 пайызға дейін кездеседі.Ең әуелі мұрын шырышты қабығында орналасып содан сон теріге тарайды.мұрын кілегей қабығының астында түсі қызғылт сары,ауырмайтын үсті эпидермиспен жабық,шетке қарай өсуге бейім кішкентай тары тәріздес түйіндер /люпома/пайда болады.Диаскопия жасағанда төмпешік сары түстес/алма қойыртпағы симтомы/.Зондпен басқанда түйін тез бұзылады/Поспелов симтомы/.Кәдімгі жегі өзінің дамуында 4 кезеннен өтеді:Инфилтративті /жиналу/;түйінді;жаралы;тыртықтану. Колликвативті туберкулез немесе скрофулодерма.Теріасты майшелінде түйін пайда болып,ол біртіңдеп жұмсарып,терімен байланысып жараға айналады.Бұл мойында,төменгі жақ астында,бетте,құлақ қалқанында орналасады.

Мындаған жара туберкулезі.Бұның бірінші элементі бірнеше ондаған кішкентай тары тәріздес түйіндер ауыз қуысы шырышты қабығында пайда болып,орар бір-бірімен қосылып жараға айналады. Жараның түбінде және айналасында көптеген әлі жараға айналмаған туберкулез түйіндері болады.Оларды Трель нүктесі деп атайды.Жара өзінің орналасқан жерінің түрін қабылдайды,тереңдігі тек шырышты қабықтың денгейінен шықпайды.

Диагноз қоюда қолданылатын қосымша зерттеулер:іріңді микроскопиялық зерттеу;биопсия.

Емі арнаулы емдеу мекемесінде жүргізіледі.Хирургиялық ем тек шектелген ,белсенділігі төмен сүйектік ошақтарда ғана жүргізіледі,тістер жұлынып,грануляция қырылады,секвестр алынып,пайда болған қуыс іші йодоформды марлымен тығындалады.

Мерез.Бозғылт спирохетадан немесе трепаномадан пайда болатын созылмалы қабыну ауруы .Спирохетта адам денесіне бұзылған ауыз қуысының қабығы арқылы енеді.Мерез жүре пайда болған және туа пайда болған деп екіге бөлінеді.

Мерез өзінің дамуында төрт кезенен өтеді:1.инкубациялық;2.Бірінші;3.Екінші;4.Үшінші кезен.Инкубациялық кезен бір айға дейін созылады.

Бірінші кезен спирохетта енген жерде түйіннің пайда болуымен басталады,бұны түйіңді шанкр деп атайды.Бірінші кезен алты-жеті аптаға созылады,7-8күннен кейін лимфа түйіндері ұлғайып,бас,буындар ауырып организм әлсірейді.Қатты шанкр жараға айналып 2-жетіден кейін өздігінен жазылады.

Екінші кезен 6-8 жетіден кейін басталады.Оның бірінші элементі барлық тері қабатында ішінде суы бар қызылша бөртпек пайда болудан басталады.Лимфа түйіндері ұлғайады.Сулы бүршік ішінде мындаған спирохетталар болады,сондықтан осы кезен өте жұқпалы қауіпті болып саналады.Сүйекте периостит дамиды,одонтогенді периоститтен айырмашлығы субпериостальды ірің болмайды,өте баяу және диффузды ,приосттың көп бөлігін зақымдап қамыр тәріздес консистенцияда болады.Жазылғанан кейін сүйекте жалпақ үстірт қалады.Осыдан кейін екінші мерез өзінің жабық кезеніне айналып,барлық белгілері төмендейді.Бірақ серологиялық реакция оң.

Екінші мерез 2-4 жылға созылады.

Үшінші кезен немесе гумма 6-7 жылдан кейін басталады. Клиникалық ағымы процестін бастапқы орналасқан жеріне,зақымдалу тереңдігіне байланысты.Осы себепті қызыл иектін шырышты қабығының, сүйек қабықшасының,жақ денесінің,бұтағының үшінші мерезі болып бөлінеді.

Қызыл иек шырышты қабығының үшінші мерезінде2-4 тістер аралығын жартылай сақина тәріздес топталған түйіндердің апйда болуымен мінезделеді.Шырышты қабық қызарған,қалындаған,төмпешікті.Түйіндер ыдырап немесе сініілуі мүмкін,орнына пішіні дұрыс емес жаралар пайда болып,беті беті сұрғылт тінмен жабылады,сүйекте секвестр болмайды.Мерез аймағындағы тістер ,мерезді периодонтиттің дамуына байланысты қозғалмалы.Перкуссия жасағанда ауырсыну бар.Рентгенде ұсақ остеопароз ошақтары байқалады.

Жақтың мерезді периоститінде жақта диффузды ,тығыз ,аздап ауыратын гуммозды ісік паййда болады.Науқастың шағымы өздігінен зақымдалған жақтың ауруы.периостальды гумма 3-4 см жеткеннен кейін жұмсарып жарылады,оның орнына жара пайда болады.Рентгенде осы аймақта дөнгелек остеопороз ошағы болып,шеті склерозданған жіңішке бөлікпен қоршалған.Периодонт аймағында созылмалы грануленген периодонтит белгілері бар.

Жақ денесінің және бұтақтарының гуммозды зақымдалуы Гумманың жиі кездесетін жері қатты таңдай.Ол мұрын бетінен басталып,таңдай өсінділерін бұзып,таңдай перфорациясына әкеледі.Бастапқы кезде науқастың шағымы қтты ауырсынудың болуына,мұрын таңдай,иек немесе көз асты аймақтарында сезімталдылықтың төмендеуіне болады.Жоғары жақ зақымдалғанда мұрын қуысы түбі жоғары көтеріліп немесе гаймор қуысының контуры деформацияға ұшырайды.Төменгі жақта дамығанда сүйекте деформация дамып ,аузының ашылуы шектеледі.Жұмсақ тіндер гуммаға жабысып,жақ маңында тығыз инфилтрат пайда болады.Тері қызыл көкшілденіп,жұқарады.Гуммозды процсесс ,гумманың бұзылып,бір немесе бірнеше ішінен лай түйінді ірің бар,жыланкөздердің пайда болуымен жүреді .Бірте бірте жыланкөз ұлғайып,шеттері қатты жара пайда болады. Жараны зондпен тексергенде беті бұдырлы сүйек байқалады.Жақ рентгенографиясында мрамортәріздес,деструкция жәнесклероз ошақтары байқалады.Таңдай өсінділерінің мерезбен зақымдалуы қатты таңдайдың ақауына ,сөздің мыңқылдап айтылуына әкеліді.

Ажырату диагностикасы созылмалы остеомиелитпен,актиномикоз,жақтың қатерлі ісіктерімен,туберкулезбен жүргізіледі.  

Жақ бет аймағының туберкулезді зақымдалулары туберкулезді инфекцияның өршуінің жергілікті белгілері болып табылады.жақ сүйектеріне туберкулез таяқшасы төмендегі жолдар арқылы тарайды:1/ гематогенді-қан тамырлары арқылы2/лимфогенді;3/интраканаликулярлы-тыныс және ас қорыту түтіктері арқылы;4/ұласқан жол-ауыыз қуысы ,тіл шырышты қабықтары арқылы.

Клиникасы.екі клиникалық түрі бар:балалар және жасөспірімдерің жақ сүйектерінің туберкулезі,біріншілік туберкулезді комплекс кезінде;ересек адамдарда өкпеде белсенді поцесс болғанда.

Туберкулездің бірінші түрінде бірінші туберкулезді ошақтан инфекция гематогенді немесе лимфогенді жолмен жақ сүйектеріне тарайды,көбінесе жоғарғы жақта,оның алдыңғы бетінде,көз асты шетінде,шықшыт немесе алвеоляр өсіндісін зақымдайды.

Төменгі жақта жақ бұтағында немесе алвеоляр өсіндісі аймақтарында кездеседі.

Сүйек туберкулезінің бірінші элементі жыланкөз болып есептеледі. Грануляция аз, одан аздап сұйық ірің ағады. Аймағындағы тері жұғарып, сүйекпен байланысады.Біржерде жыланкөз жабылып екінші жерде пайда болады.Жыланкөзді зонд арқылы тексергенде сүйектегі кішкене шұңқырды сезуге болады.Рентгенде сүйекте деструкция және майда секвестрлар көрінеді .

Туберкулез бет жақ аймағында үш түрлі болып кездеседі:1.Люпойдты туберкулез немесе кәдімгі жегі; 2.Колликвативті туберкулез немесе скрофулодерма; 3.Мыңдаған жара /миллярлы-язвалық/. Люпойдты туберкулез немесе кәдімгі жегі мұрын, бет ,жоғарғы ерін терілерінде 70 пайызға дейін,ауыз қуысының шырышты қабығында 30 пайызға дейін кездеседі.Ең әуелі мұрын шырышты қабығында орналасып содан сон теріге тарайды.мұрын кілегей қабығының астында түсі қызғылт сары,ауырмайтын үсті эпидермиспен жабық,шетке қарай өсуге бейім кішкентай тары тәріздес түйіндер /люпома/пайда болады. Диаскопия жасағанда төмпешік сары түстес/алма қойыртпағы симтомы/. Зондпен басқанда түйін тез бұзылады/Поспелов симтомы/.Кәдімгі жегі өзінің дамуында 4 кезеннен өтеді: инфилтративті /жиналу/;түйінді;жаралы;тыртықтану. Колликвативті туберкулез немесе скрофулодерма.Теріасты майшелінде түйін пайда болып,ол біртіңдеп жұмсарып,терімен байланысып жараға айналады.Бұл мойында,төменгі жақ астында,бетте,құлақ қалқанында орналасады.

Мындаған жара туберкулезі. Бұның бірінші элементі бірнеше ондаған кішкентай тары тәріздес түйіндер ауыз қуысы шырышты қабығында пайда болып,орар бір-бірімен қосылып жараға айналады. Жараның түбінде және айналасында көптеген әлі жараға айналмаған туберкулез түйіндері болады. Оларды Трель нүктесі деп атайды.Жара өзінің орналасқан жерінің түрін қабылдайды,тереңдігі тек шырышты қабықтың денгейінен шықпайды.

Диагноз қоюда қолданылатын қосымша зерттеулер:іріңді микроскопиялық зерттеу; биопсия.

Емі арнаулы емдеу мекемесінде жүргізіледі.Хирургиялық ем тек шектелген, белсенділігі төмен сүйектік ошақтарда ғана жүргізіледі,тістер жұлынып,грануляция қырылады, секвестр алынып,пайда болған қуыс іші йодоформды марлымен тығындалады.

Мерез. Бозғылт спирохетадан немесе трепаномадан пайда болатын созылмалы қабыну ауруы.

       Спирохетта адам денесіне бұзылған ауыз қуысының қабығы арқылы енеді.Мерез жүре пайда болған және туа пайда болған деп екіге бөлінеді.

Мерез өзінің дамуында төрт кезенен өтеді: 1.инкубациялық; 2.Бірінші;3.Екінші; 4.Үшінші кезен. Инкубациялық кезен бір айға дейін созылады.

Бірінші кезен спирохетта енген жерде түйіннің пайда болуымен басталады, бұны түйіңді шанкр деп атайды.Бірінші кезен алты-жеті аптаға созылады, 7-8күннен кейін лимфа түйіндері ұлғайып,бас, буындар ауырып организм әлсірейді.Қатты шанкр жараға айналып 2-жетіден кейін өздігінен жазылады.

Екінші кезен 6-8 жетіден кейін басталады.Оның бірінші элементі барлық тері қабатында ішінде суы бар қызылша бөртпек пайда болудан басталады.Лимфа түйіндері ұлғайады.Сулы бүршік ішінде мындаған спирохетталар болады,сондықтан осы кезен өте жұқпалы қауіпті болып саналады.Сүйекте периостит дамиды,одонтогенді периоститтен айырмашлығы субпериостальды ірің болмайды,өте баяу және диффузды ,приосттың көп бөлігін зақымдап қамыр тәріздес консистенцияда болады.Жазылғанан кейін сүйекте жалпақ үстірт қалады.Осыдан кейін екінші мерез өзінің жабық кезеніне айналып,барлық белгілері төмендейді.Бірақ серологиялық реакция оң.

Екінші мерез 2-4 жылға созылады.

Үшінші кезен немесе гумма 6-7 жылдан кейін басталады. Клиникалық ағымы процестін бастапқы орналасқан жеріне,зақымдалу тереңдігіне байланысты.Осы себепті қызыл иектін шырышты қабығының, сүйек қабықшасының,жақ денесінің,бұтағының үшінші мерезі болып бөлінеді.

Қызыл иек шырышты қабығының үшінші мерезінде2-4 тістер аралығын жартылай сақина тәріздес топталған түйіндердің апйда болуымен мінезделеді.Шырышты қабық қызарған, қалындаған,төмпешікті. Түйіндер ыдырап немесе сініілуі мүмкін, орнына пішіні дұрыс емес жаралар пайда болып, беті беті сұрғылт тінмен жабылады, сүйекте секвестр болмайды.Мерез аймағындағы тістер, мерезді периодонтиттің дамуына байланысты қозғалмалы. Перкуссия жасағанда ауырсыну бар. Рентгенде ұсақ остеопароз ошақтары байқалады.

Жақтың мерезді периоститінде жақта диффузды ,тығыз ,аздап ауыратын гуммозды ісік паййда болады.Науқастың шағымы өздігінен зақымдалған жақтың ауруы.периостальды гумма 3-4 см жеткеннен кейін жұмсарып жарылады,оның орнына жара пайда болады. Рентгенде осы аймақта дөнгелек остеопороз ошағы болып, шеті склерозданған жіңішке бөлікпен қоршалған.Периодонт аймағында созылмалы грануленген периодонтит белгілері бар.

Жақ денесінің және бұтақтарының гуммозды зақымдалуы Гумманың жиі кездесетін жері қатты таңдай.Ол мұрын бетінен басталып,таңдай өсінділерін бұзып,таңдай перфорациясына әкеледі. Бастапқы кезде науқастың шағымы қтты ауырсынудың болуына,мұрын таңдай,иек немесе көз асты аймақтарында сезімталдылықтың төмендеуіне болады. Жоғары жақ зақымдалғанда мұрын қуысы түбі жоғары көтеріліп немесе гаймор қуысының контуры деформацияға ұшырайды. Төменгі жақта дамығанда сүйекте деформация дамып ,аузының ашылуы шектеледі.Жұмсақ тіндер гуммаға жабысып,жақ маңында тығыз инфилтрат пайда болады. Тері қызыл көкшілденіп,жұқарады. Гуммозды процсесс ,гумманың бұзылып,бір немесе бірнеше ішінен лай түйінді ірің бар,жыланкөздердің пайда болуымен жүреді. Бірте бірте жыланкөз ұлғайып,шеттері қатты жара пайда болады. Жараны зондпен тексергенде беті бұдырлы сүйек байқалады. Жақ рентгенографиясында мрамортәріздес, деструкция және склероз ошақтары байқалады. Таңдай өсінділерінің мерезбен зақымдалуы қатты таңдайдың ақауына, сөздің мыңқылдап айтылуына әкеліді.

Ажырату диагностикасы созылмалы остеомиелитпен, актиномикоз, жақтың қатерлі ісіктерімен, туберкулезбен жүргізіледі.          

 

5.Әдебиеттер:         

1.Ж.Б.Оразалин., Қ.Т. Төлеуов. Хирургиялық стоматология. Алматы. 2000.

2.Бернадский Ю.И. Основы хирургической стоматологии. Витебск, 2000.

3.А.А.Тимофееев. Руководство по челюстно-лицевой хирургии и хирургической стоматологии. Киев-2002.

Қосымша әдебиеттер:

1.Дунаевский Н.Н. и соавт. Хирургическая стоматология. – М., Медицина, 1979-472 с.

2.Евдокимов А.И. Руководство по хирургической стоматологии. – М., 1972.

3.Муковозов И.Н. Дифференциальная диагностика хирургических заболеваний челюстно-лицевой области. Л., 1982.

4.Рабухина Н.А., Аржанцев А.П. Стоматология и челюстно-лицевая хирургия. Атлас рентгенограмм. –М., - 2002. -302с.

5.Рабухина Н.А., Аржанцев А.П. Рентгендиагностика в стоматологии. – М. 1999. 452 с.

6.Робустова Т.Г. и др. Хирургическая стоматология. – М. 2202.

7.Соловьев М.М. Пропедевтика хирургической стоматологии. – М., Мед-Пресс. 2007

 

6.Бақылауға арналған сұрақтар:

1.Актиномикоз қоздырғышы сәулелі саңырауқұлақтар ма?

2.Актиномикоздың сырылған көрпе симптомының дамуы?

3.Қай ауруда цитологиялық зерттеуде ксантомды клеткалар табылады?

4.Түйінді зондпен тексергенде ,түйіннің тез бұзылуының авторы?

5.Жоғарғыдағы симптом қай ауруға тән?

7.Патологиялық үрдіс жазылғаннан кейін теріде атрафиялық тыртықтың қалуы қай ауруға тән?

8.Қай ауруда контакт болған жерде негізі қатты ауырмайтын жара пайда болады?

9.Мерездің қай сатысында ауыз қуысы және теріде бөртпелер болады?

10.Туберкулезбен лимфа түйіндерінің біріншілік зақымдалулары болады ма?