Төменгі жақ самай буынының орнынаң таюы.

Қалыпты жағдайда ауызды ашқанда төменгі жақтын буын басы буын іші дискасымен бірге буын ойығынаң артқы бөлігінде орналасады. Буын басының шектен тіс алдыға жылжуына оның биіктігі, ұстап тұратын байламдар кедергі жасайды. Төменгі жақ шектен тыс төменге ығысқанда буын басы буын ойығынаң алдыға қарай шығып кетеді де, бір жақты, екі жақты буының орнынаң таюы болады. Буының орнынаң таю себептері: шектен тыс қатты еүлу, есінеу, жотелу, құсу, тіс жұлу операциясы кезінде төменгі жақты қысқышпен қатты басу, ауыздын кергішпен ашқанда, тісті емдеуде, асқазанға зонт жұтқызғанда.

Төменгі жақ самай буынының екі жақты орнынаң таюында, науқас шағымын айта алмайды, сөзі түсініксіз. Ауызы ашық құлақ алды аймағында ауырсыну болады, ауызын жаба алмайды, сілекейдін ағуы байқалады. Бет пішіні өзгерген, төменгі бөліктін ұзаруына байланысты және иек алдыға шығынқы. Өзіндік шайнау еттері қатайған. Құлақ кекілі аймағында он және сол жағында тіндер ішке кірінкі, шықшыт доғасы астына пальпация жасағанда буын басы байқалады. Сыртқы есту тесігі арқылы аңықтағанда буын бастарының қозғалысы жоқ. Иектті артқа қарай итергенде қарсыласу байқалынады. Тістердін тістесуі ашық, тек үлкен азу тістері тістеседі. Жанғы рентгенографияда тек алдыға ығысқан буын басы аңықталады. Буын ойығы бос. Төменгі жақтын екі жақты орнынаң таюуын төменгі жақтын буын өскінінің сынығынаң ажырату қажет. Төменгі жақтын бүыны сынғанда иек артқа ығысқан, төменгі жақтын қозғалысы сақталған, құлақ кекілі аймағында тіндер ішке кірмеген. Төменгі жақтын бір жақты орнынаң таюында науқастын шағымы жоғарғыдай. Иек алдыға және сау жаққа қарай ығысқан бас белгілері жоғарғыдағы сияқты, бірақ жақтын бір жағында ғана байкалады. Тістер тістесуі бұзылған, орталық сынық сау жаққа ығысқан.

Төменгі жақтын орнынаң артқа қарай таюы аз кездеседі. Бүл буын қапшығының жарылып, сыртқы есту тесігінің суйектік бетінің сынуымен, құлактан қанның ағуымен жүреді. Ұйреншікті төменгі жақтын орнынаң таюы көбінесе буын басы жалпақ, байламдар әлсіз болғанда, буын қапшығы керілгенде болады. Бұл жағдайда бүының орнынаң таюы аузды ашқанда, есінегеде, жотелгенде болады. Дәрігердін көмегінсіз өзі қайтадан орнына түседі.

Емі: Гиппократ әдісі. Төменгі жақтын екі жақты буынынаң таюында

дәрігер науқасты төменгі жағы білек буыны аймағында болатындай етіп отырғызады. Дәрігер үлкен бас бармақтарын дәкемен байлап, үлкен азу тістерінің шайнау беттеріне қойып төменгі жақты ақырын жайлап, төмен ығыстырады. Иекті жоғары көтеріп, төменгі жақты артқа қарай ығыстырады. Буын орнына қойылғананң кейін иектік танғышпен бекітіліп, науқас 7-10 күн аузын ашпауы қажет.

Блехман әдісі. Ауыз қуысының кіреберісіне дәрігер тәж тәріздес өсіндіні аңықтайды. Көрсеткіш саусақтарымен тәж өсіндісін төмен ығыстырады, бұл шайнау еттерін босансытып, төменгі жақты орнына келтіреді. Алдынғы ескірген буын таюында төрт апта өтіп кеткенде жоғарғыдағы әдістермен төменгі жақты орнына салу мүмкін емес. Бұл кезде В.Попоеску әдісі қолданылады. Төменгі жақтын үлкен азу тістерінің шайнау бетіне дәкеден жасалған білік қойып иекті артқа қарай ығыстырады.    

Ходорович әдісі. Үлкен саусақты ауыз қуысының вестибулярлы бетіне, сыртқы қисық сызығына, үлкен азу тістер аймағына орналыстырады. Саусақтын басы ретромолярлы қуыста орналасқан, қалған саусақтармен төменгі жақтын бұрышын иегін ұстайды. Ары қарай қозғалыс Гиппократ әдісі сияқты.