параграф. 2 - жартыжылдық

18. Екінші жарты жылдықта белсенді сөйлеу тілін дамытуға баса назар аударылады. Есту қабілеті бұзылған балалар айналасындағы адамдармен өзара қарым-қатынас тәсілдерін пайдалануды; қатынас барысында қарапайым сөйлеу тілін қолдана білуді үйренулері керек. Балаларды жазбаша сөйлеу тілімен таныстырады.

19. Қатынас:

1) қатынас процесінің ерекшеліктерін бөліп көрсету:көзқарас арқылы білдіру (көз контактісі);мақұлдап немесе қарсы бас изеу;жымию, бас изеу, қолмен тиісті қимыл жасау;дауыстық реакция, сөйлеу тіліне еліктеу, дыбыс үйлестігі, дыбыс ұқсастығы, аморфты және былдыр сөздер,қарапайым сөздер;

2) ауызша-жазбаша қойылған сұрақтарға жауап беру;

3) заттарды қатыстырмай тапсырмаларды орындау;

4) заттарды қатыстырып тапсырмаларды орындау;

5) қанағаттанғанын, қанағаттанбағанын, қалау-қаламауын мимикамен, ым-ишарамен, сөзбен жеткізу;

6) ауызша амандасу, өтініш, тілек білдіру;

7) ауызша-жазбаша немесе ауызша-дактилді формада өтініш, тілектері туралы хабарлау;

8) келісу-келіспеудімимикамен, ым-ишарамен көрсету, сөзбен жеткізу;

9) қатынасқа түсу барысында дауыс белгілерін, қатысты, қатысы жоқ былдырды, сөздердің кескінін көрсету әрекеттерін қолдану;

10) заттық әрекеттерді бақылау, заттарды атау және оларға деген өзінің қатысын білдіру;

11) түрлі жағдайда тілдесім процесін бақылау;

12) қаратпа сөздерге жауап реакциялары:көзқарас арқылы білдіру (көз контактісі);ым-ишара, пантомимика;заттық әрекет, дене қалпын өзгерту;артикуляциялық аппараттың қозғалысы;дауысты қосу;

13) ауызша және ауызша-жазбаша қойылған сұрақтарға жауап беру;

14) ойын барысында ауызша сөйлеу тілін қолдану;

15) бірлескен әрекет ету барысында тілдесуге деген қызығушылық, ересектермен байланыс жасауға ынталандыру;

16) құрдастарымен тілік қатынас жасауға ынталандыру;

17) айналадағылардың сөйлеу тілін мұқият тыңдау, сөйлеп тұрған адамның жүзіне тұра қарау.

20. Қабылдау /сөйлеу тілін түсіну:

1) енжар сөздік қорын етістіктермен толықтыру, қарапайым ойын, тұрмыстық әрекеттерді және тапсырмаларды білдіретін сөздерді меңгеру;

2) енжар сөздік қорын зат есіммен толықтыру: айналасындағы нысандардың, жануарлардың, дене мүшелерінің, адамның бет-әлпетін білдіретін сөздер;

3) айтқанды түсіну және сұрақтарға жауап беру (ым-ишарамен,дауыс реакцияларымен, сөзбен, суреттінемесе заттарды көрсетумен);

4) сұрақтардың мағынасын түсіну;

5) ұғымдардың мәнін түсіну: дәмді, дәмсіз, болады, болмайды;

6) түрлі дыбыстық сигналдарды естіп, тану;

7) заттардың қасиеттерін білдіретін сөздерді түсіну;

8) ауызша және ауызша-дактилді белгілері бойынша объектілерді табу;

9) тек есту арқылы объектілерді табу;

10) тек жазбаша белгілері(кесте) бойынша объектілерді таба білу.

21. Айтылым:

1) қоршаған ортада заттардың орналуына қатысты бөліп айту;

2) орындайтын іс-әрекеттерді атау;

3) бақыланатын іс-қимылдарды атау;

4) сурет, мультфильмдер, фильмдер көрген кездегі іс-қимылдарды атау;

5) сөздер мен дыбыстық еліктеудің көмегімен жануарларды атау;

6) орындайтын іс-әрекеттерді қысқа сөйлемдермен айту;

7) әңгімелесушілердің артикуляциясына, мимикасына және пантомимикасына еліктеу;

8) сөздер мен сөз тіркестерін шамамен жақын көрсетілген түрде айту;

9) сөздер мен сөз тіркестерін шамамен жақын ұштасқан түрде айту;

10) тұрмыстық іс-әрекеттер мен ойынды сөйлеу тілімен ұштастыру;

11) қоршаған ортадағы іс-әрекеттерді, нысандарды сәйкестендіру білігі, оларды тілдік белгілеріне байланысты атау.

22. Оқылым:

1) танып оқу әртүрлі тақырыптық топтамалардан заттардың атын айту;

2) өз бетінше таңдаған кесте бойынша затты көрсету;

3) 2 заттан біреуін таңдау үшін кестелерді іріктеу;

4) кестеге сәйкес сыңарын табу (екеуі бірдей).

23. Күтілетін нәтижелер:

1) қарапайым тапсырмаларды заттармен, заттарсыз,орындайды;

2) келісу-келіспеуді мимикамен, ым-ишарамен білдіреді;

3) 2-3 заттан біреуін таңдау үшін кестелерді іріктейді;

4) қаратпа сөздерге жауап реакцияларын білдіреді;

5) кейбір сөздердің орнына дыбыстық еліктеуді қолданады;

6) түрлі жағдайда тілдесім процесін бақылайды;

7) заттарды іс-әрекетті атайды;

8) тек ауызша немесе жазбаша белгілері бойынша объектілерді табады;

9) ауызша-жазбаша қойылған сұрақтарға жауап береді;

10) айналасындағылардың мимикасына (бет қимылы), пантомимикасына, артикуляциясына еліктейді;

11) қойылған сұрақтардың мағынасын түсініп, сұрақтарға жауап береді;

12) сөздер мен сөз тіркестерін шамамен жақын көрсетілген және жақын ұштасқан түрде айтады;

13) амандасады;

14) кестені көрсетіп ауызшасұрайды;

15) заттардың сапасын, қасиеттерінбілдіретін сөздерді ажыратады;

16) айналадағылардың сөйлеу тілін тыңдайды, сөйлеп тұрған адамның жүзіне тұра қарайды;

17) қоршаған ортадағы іс-әрекеттерді, нысандарды сәйкестендіреді, оларды тілдік белгілеріне байланысты атайды;

18) ойын, әрекет барысында ауызша сөйлеу тілін қолданады;

19) қоршаған ортадағы түрлі дыбыстық сигналдарды таниды.