тарау. Ортаңғы топ (4- 5 жастағы балалар)

 4-тарау. Ортаңғы топ (4- 5 жастағы балалар)

 1-параграф. "Коммуникация" білім беру саласы

39. Бұл топтағы "Коммуникация" білім беру саласы бағдарламасының базалық мазмұны "Тіл дамыту" арнайы түзету оқу әрекетінде жүзеге асырылады.

40. Мақсаты - тілдің лексико-грамматикалық құралдарын белсендендіру болып табылады.

41. Міндеттері:

1) үстеу, сын есім, етістік, жалпы қолданыстағы зат есімдер есебінен балалардың енжар және белсенді сөздіктерін байыту;

2) тілдің грамматикалық құралдарын белсендендіру;

3) ересек адамдармен және балалармен еркін қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру;

4) диалогтік фразалық сөйлеуін дамыту.

 2-параграф. 1-жартыжылдық

42. Тіл дамыту: импрессивті сөйлеуді дамыту, экспрессивті сөйлеуді қалыптастыру, байланыстырып сөйлеуді дамыту, сөйлеудің дыбыстық мәдениетін дамыту, қарым-қатынастың вербалды және вербалды емес құралдарын дамыту.

43. Импрессивті сөйлеуді дамыту:

1) болымды және болымсыз бұйрықтарды түсіне алуға оқыту;

2) мағынасы бойынша қарама-қарсы әрекеттерді ажырата алуға үйрету;

3) мағынасы бойынша қарсы сын есімдердің орнын түсіну.

44. Экспрессивті сөйлеуді дамыту:

1) сөйлеу тілінде жай сөйлемдерді қолдана алуға үйрету;

2) сөйлеу тілінде септікті қолдану икемін дамыту;

3) "мен" жіктеу есімдігін зат есіммен келістіруді балаларға үйрету;

4) жекеше, көпше түрінде зат есімнің сын есіммен келістіру дағдысын дамыту;

5) тәуелдік сын есімді құрастыра алуды дамыту.

6) мағынасы бойынша қарама-қарсы сын есімдерді қолдануды дамыту;

7) кішірейткіш-еркелету мәніндегі заттарды атауды үйрету икемін бекіту.

45. Байланыстырып сөйлеуді дамыту:

1) өзіндік фразалық сөйлеуді қолдануға үйрету;

2) пысықтауыш, анықтауыш, көмекші сөздер және көмекші сөздерсіз толықтаулармен сөйлемдерді жайылта алу икемін дамыту;

3) кішігірім әңгіме немесе ертегі мазмұны бойынша сөз орамдар және сөйлемдерде сөздерді аяқтап айтуға оқыту;

4) ертегілерден үзінді, көлемі бойынша үлкен емес, өтірік өлеңдер, тақпақтарды жатқа алу икемін дамыту.

46. Сөйлеудің дыбыстық мәдениетін дамыту:

1) сөйлеудің айтылым жағынын және фонематикалық түсініктердің алғышарттарын дамыту;

2) берілген буындық құрылымдағы сөздерді айтуға үйрету: сөздің басында дауысты дыбысы бар сөздер "кітап", сөз ортасында "ыстық", сөз аяғында "қарт".

47. Қарым-қатынастың вербалды және вербалды емес құралдарын дамыту:

1) бала басқа балаларды тыңдай алатын, балалар, ересек адамдармен қарым-қатынас орната алатын жағдайлар жасау;

2) диалог барысында сұрақтар қоя білуін және оларға жауап қайтара алуын бекіту, өтініш және алғыс білдіру кезінде қарапайым сыпайылықты көрсету алуға үйрету;

3) диалогқа дер кезінде түсуді және әңгімені аяқтауды дамыту.

48. Күтілетін нәтижелер:

1) диалогтік- қарым-қатынастың негізгі түрін қолданады;

2) үлкендерге "сіз" деп айта отыра, сұрақтарға және өтініштерге жауап береді, құрбыластарымен және ересек адамдармен қатынасқа түсе алады;

3) мағынасы бойынша қарама-қарсы етістіктер мен сын есімдердің орнын түсінеді;

4) үстеу, сын есім, етістік, жалпы қолданыстағы зат есімдерді қолданады;

5) жекеше, көпше түрінде есімдікті зат есіммен, сын есімді зат есіммен келістіре алады;

6) кейбір артикуляциялық жаттығуларды орындай алады;

7) берілген буындық құрылымдағы сөздерді айтады: сөздің басында, сөз ортасында, сөз аяғында дауысты дыбысы бар сөздер;

8) жайылма сөйлемдерді құрастыра алады.