параграф. "Денсаулық" білім беру саласы

 3-тарау. 2-деңгей (4-6 жас)

 1-параграф. "Денсаулық" білім беру саласы

129. Білім беру саласының базалық мазмұны дене дамуындағы ауытқушылықты түзету мен екінші ауытқушылықтың пайда болуын алдын алуға бағытталған күрделі кемістігі бар балаларды жүйелі мақсатты бағдарлау арқылы дене шынықтыру, қауіпсіз жүріс-тұрыс негіздері ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.

130. Мақсаты - баланың қимыл белсенділігіне байланысты қоршаған ортаны белсенді тану процесіне қосу, қоғамдағы негізгі әлеуметтік және қауіпсіздік мінез-құлық ережелеріне үйрету.

131. Міндеттер:

1) баланың дене дамуы;

2) денсаулықты сақтау мен нығайту.

 2-параграф. 1-жартыжылдық

132. Дене шынықтыру:

1) баланы стереотипті қимылды қайталамауға үйрету;

2) баланың баспалдақтан және сатыдан еңбектеп түсуге үйрету;

3) ересек адамның қолынан баспалдақ таянышын ұстап, баспалдақтан түсуге үйрету;

4) сатының соңғы қатарынан үлкеннің қолына сүйеніп, сүйеніштен ұстап секіріп түсуді үйрету (БЦСА бар балалар мүмкіндігінше);

5) баламен бірге екі аяқтап секіру, біртіндеп баланың өзі жасауына мүмкіндік беру;

6) қол ұстасып айналып жүруді үйрету;

7) баланы аяқ ұшымен жүргізу;

8) қолдардың синхрондық қимылдарын үйлестіру (допты қағу, оны итеру, өзіне құрсау кию, қағазды жырту);

9) педагогтың нұсқауы бойынша қимыл жаттығулары мен тапсырмаларын орындауды бақылау;

10) жүру, жүгіру барысында қолдар мен аяқтар қимылдарын үйлестіруді үйрету;

11) баладан денесін дұрыс ұстауды талап ету;

12) педагогтың белгі беруі бойынша қимыл бағыттарын ауыстыруды үйрету;

13) әр түрлі жаттығулар арқылы жүруге, сырғанауға жаттықтыру.

133. Үйретілетін біліктер:

1) қолды алдыға, қолды жан-жаққа;

2) қолды үстіге, артқа;

3) қолды жан-жаққа, шынтақ буындарын бүгу, қолды төмен түсіру, жоғары көтеру;

4) қолды алдыға, жоғары, жан-жаққа, төмен түсіру;

5) қолды басының артына қою, қолды түсіру, қолды басына қою, қолды төмен қарай түсіру;

6) аяқ қимылы: алдыға- артқа, жан-жаққа; бүгілген аяғын көтеру;

7) кеудені төмен қарай еңкейту: алдыға- артқа, оңға,солға;

8) басты еңкейту: алдыға- артқа, оңға,солға. Басты бұру. Шеңбермен басты айналдыру;

9) отырып тұру: аяқтар бірге, аяқтар ашық, қолдарыя белде.

10) тіректеп отыру: тіректер отыру - солға, оң аяқ артқа, тірек отыру - солға, оң аяқ жанына қарай;

11) қолдар мен дененің, қолдар мен аяқтардың, дене мен аяқтар қимылының қарапайым үйлесуі (белдікте қолдар, отырып-тұру, тікею, қолдарды түсіру. Қолдар алға, оң аяқты жанына, екінші аяқты қою, қолдарды төмен түсіру).

134. Күтілетін нәтижелер:

1) өзін-өзі стереотипті қимылдардан ұстай алады;

2) еңбектеп баспалдақтан және сатыдан түсуге талпынады;

3) ересек адамның қолынан баспалдақ таянышын ұстап, баспалдақтан түсуге талпынады;

4) сатының соңғы қатарынан үлкеннің қолына сүйеніп, сүйеніштен ұстап секіріп түсуге талпынады (БЦСА бар балалар мүмкіндігінше);

5) бір орында екі аяқтап секіруге талпынады;

6) педагогтың немесе баланың қол ұстап айналып жүреді;

7) баланы аяқ ұшымен жүруге талпынады;

8) қолдардың синхрондық қимылдарын үйлестіре алады (допты қағу, оны итеру, өзіне құрсау кию, қағазды жырту);

9) педагогтың нұсқауы бойынша қимыл жаттығулары мен тапсырмаларын орындауға талпынады;

10) жүру, жүгіру барысында қол мен аяқты үйлестіре алады;

11) денесін дұрыс ұстауға талпынады;

12) педагогтың белгі беруі бойынша қимыл бағыттарын ауыстырады.

135. Қауіпсіз жүріс-тұрыс негіздері:

1) көру қабілетінің зақымдалуы барысында ересек адаммен жұп қозғалуға үйрету;

2) сақталған анализаторлардың көмегімен (қалдық көру қабілеті арқылы кеңістіктегі таныс заттарды тану, соның бағыты бойынша жүру: дауысы бойынша таныс адамдарджы ажырату, қозғалмай тұрған жерден шыққан дыбысты локализациялау, сол бағытта жүру) бағдарлана алуға үйрету;

3) сақталған анализаторлар арқылы (топтық бөлмеде орналасқан: кеңістікті топпен толықтырылған заттар) оңашаланған кеңістікте бағдарлана алу;

4) топтық бөлмедегі заттар арасында қозғала алу, баспалдақ таянышынан ұстап баспалдақтан түсуге үйрету;

5) бөлмедегі өзінің қауіпсіз жүру (терезені ашуға болмайды, ашық терезеге жақындауға болмайды, кіре беріс есікті ашуға және ересек адамсыз сыртқа шығуға болмайды, тоққа жақындауға болмайды, өткір және кескіш заттарға, газ және электр плитаға жақындауға болмайды) біліктілігін қалыптастыру;

6) көшеде өзін қауіпсіз жүріс-тұрыс (далада өзін байсалды ұстау, ересек адамның немесе жанындағы жүрген адамның қолынан ұстап жүру, танцыс емес адамдарға бармау, жердегі жатқан затты алып аузына салмау) біліктілігін қалыптастыру;

7) табиғатта өзін қауіпсіз жүріс-тұрыс (құмды, тасты аузына салуға болмайды, көзге шашуға, лақтыруға болмайды) дағдыларын қалыптастыру;

8) өсімдіктерге қауіпсіз қарым-қатынас (аузына гүл, жапырақты салуға, көзге апаруғаболмайды, жуылмаған жемістер мен көкіністерді жеуге болмайды) дағдыларын қалыптастыру.

136. Күтілетін нәтижелер:

1) кеңістікте бағдарлануда таныс заттарды бағдарлаудың бағыты ретінде қолданады;

2) таныс адамдардың даусын ажыратады, дауыс бойынша бағыты анықтайды;

3) топ бөлмесінде бағдарлана алады;

4) бөлмедегі қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерімен таныс;

5) көшедегі қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерімен таныс;

6) табиғатта өзін қауіпсіз жүріс-тұрыс дағдыларын меңгерген;

7) өсімдіктермен қауіпсіз қатынас жасау дағдыларын меңгерген.