параграф. "Шығармашылық" білім беру саласы

 10-параграф. "Шығармашылық" білім беру саласы

80. "Шығармашылық" білім беру саласының базалықкелесі ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады: сурет салу, мүсіндеу, музыка.

81. Мақсаты: заттарды кезеңдермен зерттеу жолымен шығармашылық іс-әрекет процесінде шынайы өмір образдарын қалыптастыру; заттық түсініктерін анықтау, нақтылау және жинақтау.

82. Міндеттер:

1) бейнелеуші құралдар мен материалдарды ерекшелей білуін қалыптастыру;

2) бейнелеуші құралдар және материалдармен түрлі әрекет жасауын қалыптастыру;

3) бейнелеуші материалдармен түрлі іс-әрекеттер жасау үшін орта құру, бейнелеуші әрекетке қызығушылығын қалыптастыру;

4) бейнелеу әрекетіне және оның өнімдеріне оңды эмоционалды қатынасын қалыптастыру.

 11-параграф. 1-жартыжылдық

83. Сурет салу:

1) сұйық материалдармен, жуан, дөңгелек, тегіс және жалпақ қылқаламмен, штамп және басқа құралдармен әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру;

2) бояумен іс-әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру:бояуды қолына жағу, қағу, қысу;

3) барлық алақанымен (жұдырыққа) қылқаламды ұстау білігін қалыптастыру;

4) штамптарды қолдануға үйрету (ересек адамның көмегімен қағазға жабыстыру);

5) құрғақ қылқаламен іс-әрекет жасауға үйрету (қағазды түкті қысу және басу, қылқаламды жоғарыдан-төменге, оңнан-солға);

6) таңдалған бояуды қылқаламен іс-әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру;

7) барлық қағазға бояу дақтарын жағуға үйрету;

8) қылқаламен әрекет жасау нәтижесінде эмоционалды жауабын қалыптастыру.

84. Күтілетін нәтижелер:

1) бояумен іс-әрекет жасау біліктілігін қалыптастыру:бояуды қолына жағу, қағу, қысуға талпынады;

2) бояуды қолына жағып қағаз бетіне жағу, қағу, қысу;

3) барлық алақанымен (жұдырыққа) қылқаламды ұстауға талпынады;

4) штамптарды қолдануға талпынады (ересек адамның көмегімен қағазға жабыстыру);

5) құрғақ қылқаламен іс-әрекет жасауға талпынады (қағазды түкті қысу және басу, қылқаламды жоғарыдан-төменге, оңнан-солға);

6) таңдалған бояуды қылқаламен іс-әрекет жасауға талпынады;

7) барлық қағазға бояу дақтарын жаға алады;

8) әрекеті жасауға қатысады, қылқаламен әрекет жасау нәтижесінде эмоционалды жауап қайтарады.

85. Мүсіндеу:

1) мүсіндеу кезінде пластилин, пішін шығарушылармен таныстыру;

2) ересек адаммен бірлесіп жұмыс жасауда пластилинді қолдануға үйрету: біріккен практикалық әрекетте пластилинді илеу;

3) "Хандз әдісін" пайдалану арқылы пластилиннің үзігінен үстел үстінде шар, шұжық илеу;

3) біркелкі іс-әрекетте пластилин үзіктерін алақанда созып, пайда болған форманы бұрап сақина бейнесіне келтіреді;

4) жабыстыру барысында баланың дұрыс отыруын қалыптастыру;

5) ересек адамдармен бірлескен-тәжірибелік іс-әрекетте жабыстыру құралы тұрғысынан қамырмен таныстыру.

86. Үйретілетін біліктер:

1) жұмыс процесі алгоритм бойынша жүргізіледі: баланы жұмыс орнына алып келу, алжапқышын кигізу, үстел басына отырғызу, қолына бір үзік қамыр беру, "жабыстыр" белгісін беру, бірлескен іс-әрекетті бастау;

2) ересек адамдар баламен серіктес болып, өзіне жетекші рөлді иеленеді: бастапқыда бала ересек адамның іс-әрекетін бақылайды, кейін алдын ала дайындалған пластилинмен ересек адам баланың қолынан ұстап жабыстырады, кейінен бала ересек адамның көмегімен немесе басқаруымен бала жабыстыру әрекет орындауға тырысады, соңында өзі жабыстырады;

3) ересек адам баламен серіктес бола отырып, өзіне жетекші рөлді иеленеді: біртіндеп баланың жекелігіне "рөлдері" мүмкіндік бере бастайды.Бала осылайша рөлдердің алмасу жағдайында бірлескен іс-әрекетте жауапкершілігі артады.

87. Мүсіндеуге үйретуде қолданылатын тәсілдер:

1) жұмсақ түйірлер,қопарып алу;

2) жұлып,оны картонға жабыстыру;

3) кесектер мен түйірлерді бір-біріне жабыстыру;

4) дөңгелек картонға (төртбұрыш, үшбұрыш) формаларды кесектерге үймелеу;

5) картонға түйірлерді жағу (пішіні мен түстері әртүрлі);

6) түрлі-түсті түйірлерді бір-біріне жабыстыру;

7) барлық картонға түрлі-түсті түйірлерді орналастырады;

8) шыршаны түсті түйірлермен безендіреміз (шыршаның дайын силуэті);

9) алақанмен үлкен, жұмсақ қамырды (саз,пластилин) басу;

10) жұмсақ қамыр кесегіне (саз, пластилин) қатты затпен (шаршы, үшбұрыш) басамыз.

88. Мүсіндеу бойынша күтілетін нәтижелер:

1) ересек адамның көмегімен пластилинмен жұмыс жасауға талпынады;

2) ересек адаммен біріккен практикалық әрекетте пластилинді илей алады;

3) "Хандз әдісін" пайдалану арқылы пластилиннің үзігінен үстел үстінде шар, шұжықты илеуге талпынады;

4) біркелкі іс-әрекетте пластилин үзіктерін алақанда созып, пайда болған форманы бұрап сақина бейнесіне келтіреді;

5) жабыстыру барысында баланың дұрыс отыруға талпынады;

6) ересек адамдармен бірлескен-тәжірибелік іс-әрекетте жабыстыру құралы тұрғысынан қамырмен жұмыс жасайды.

89. Музыка:

1) музыкалық дыбысталу, ересек адамның даусына эмоционалды күйін және есту қабілетін тұрақтандыруын дамыту;

2) музыка кезінде баланың өзіндік дене мүшелерін - қол, аяқ, бас, дене бөліктерін көрсетуге ынталандыру және көрсету;

3) музыкалық қолдау көрсетумен тығылмаш ойындарға балаларды тарту.

90. Музыкаға үйретуде қолданылатын амалдар:

1) баланың жалпы жандануын қолдау: қуанышты күлкі, белсенді қозғалысы, дауыс шығару, ауызын жыбырлату, аузын ашу және жабу;

2) баланың дауыс реакциясын қолдау. Қарапайым вокализация шығарту, ересек адамның дыбыстары мен буындарын, музыкалық қолдау көрсету мен шум кезінде өзіндік бұлдырлауын қайталау;

3) дауысты дыбыстарды айтуын белсендіру ("у-у-у", "а-а-а"), бірдей буындарды ("да-да-да", "ма-ма-ма").

91. Күтілетін нәтижелер:

1) музыкалық дыбысталу, ересек адамның даусына эмоционалды жақсы күйін танытады және тұрақтандырады;

2) музыкалық қолдау көрсетумен тығылмаш ойындарға қатысуға талпынады.