Бензол және оның гомологтарының қасиеттерін зерттеу.

Н2С = СН2 + Вг2 ® Н2СВгСН2Вг

Бақылау сұрақтары:

1) Хлорлы этил жалынның түсін

өзгерте ме?

2)1- хлор-2- метилпропаннан

2- хлор-2- метилпропанды қалай алуға болады?

3) Келесі қосылыстардың құрылымдылық формуласын жазыңыздар?

а) 2-хлор-3- метилпентан

ә) 3-хлор-2,2- диметилгексан

б) 3-хлорбутен-1

4) Сәйкес этилен көмірсутегіден 2-йод-2- метилпентанды алу реакциясының теңдеуін жазыңыздар.

5) Келесі формулаға (С₄Н₉СІ) сәйкес келетін барлық изомерлік галоген көмірсутектердің құрылымдық формулаларын құрастырыңдар.

6) Келесі реакцияларды жүзеге асыру, үшін қандай реагенттер мен шарттар орындалуы тиіс?

а) С₂Н₅ОН ® С₂Н₅СІ

ә) С₃Н₇Вг ® С₃Н₇I

б) (СН₃)₂СНОН ® (СН₃)₂СНВг 

 

№19 Зертханалық жұмыс

Бензол және оның гомологтарының қасиеттерін зерттеу.

Жұмыстың мақсаты: Бензол және толуолды мысал ретінде алып, ароматты көмірсутектердің химиялық қасиеттерімен танысу

Реактивтер мен жабдықтар: Бензол, толуол, бром суы, калий перманганатының ерітіндісі, 10% күкірт қышқылы, пробиркалар .

1-тәжірибе: бензол гомологтарын бромдау.

Жұмыс барысы: Пробиркаға 5 тамшы толуол құйып, үстіне 5 тамшы бром суын қосыңыздар. Реакция бірден жүрмейді, пробирканы шайқап, аздап қыздырыңыздар.

Бром суы түссізденеді.

 

2-тәжірибе:Ароматты көмірсутек молекуласындағы бүйір тізбектің тотығуы.

Жұмыс барысы: Екі пробирка алып, екеуіне 5- тамшы калий перманганатының ерітіндісін және 5-тамшы күкірт қышқылының ерітіндісін құйындар. Бірінші пробиркаға бір тамшы бензол, екінші пробиркаға бір тамшы толуол тамызыңыздар. Екі пробирканы ақырындап қайнағанша қыздырыңдар. 

Бақылау сұрақтары:

Қалыпты жағдайда бүйір тізбектегі сутегінің орнын бром басатын орынбасу реакциясының теңдеуін жазыңдар.

Неліктен бензол гомологтары орынбасу реакциясына жеңіл түседі?

Екі пробирканы түстерінде өзгеріс бар ма? Неліктен? (2-тәжірибедегі)

Неліктен толуол тотығады, ал бензол тотықпайды?

Толуолдың бүйір тізбегінің тотығу реакциясы теңдеуін жазындар. Реакция өнімі бензой қышқылы болатынын ескеріндер

     С₆Н₅ – СООН Бензой қышқылы

Бензол және оның гомологтарының тотықтырғыштарға әсері туралы түйін 

жасаңыздар.