Дәріс 22. Ароматты көмірсутектер (Арендер).
Содержание книги
- Дәріс 1. Химиялық негізгі түсініктері және заңдары.
- Дәріс 2. Атом құрылысы және периодтық жүйе. Химиялық байланыс.
- Дәріс 3. Химиялық процестердің энергетикасы.
- Тура реакцияныҢ жылу эффектісі кері таҢбамен алынҒан кері реакцияныҢ жылу эффектісіне теҢ.
- Дәріс 4 . Химиялық кинетика. Химиялық тепе-теңдік
- Сутектік көрсеткіш деп, сутек иондары концентрациясының теріс таңбамен алынған ондық логарифмін атайды:рН=-lg[H+].
- Дәріс 7. Тотығу-тотықсыздану реакциялары
- Дәріс 8. Электрохимиялық процесстер
- Дәріс 9. Электролиз.Электролиз заңдары.
- Дәріс 10. Коррозия және металдарды қорғау
- Дәріс 11. Комплексті қосылыстар
- Дәріс 16. Органикалық заттар және олардың жіктелуі. Изомериясы және номенклатурасы (аталуы)
- Дәріс 17. Органикалық қосылыстардың реакциялары.
- Мысалы: сн3- сн- сн = сн2 → сн3- сн = сн- сн2сi
- Дәріс 18 Қаныққан көмірсутектер (алкандар).
- катализатор СН3- (СН2)n – СООН
- Галогенсутекті қосып алу (Марковников ережесі).
- Химиялық қасиеттері.
- Химиялық қасиеттері.
- Дәріс 21. Көмірсутектердің галоген туындылары.
- Физикалық қасиеттері.
- Метанол хлорметан
- Дәріс 22. Ароматты көмірсутектер (Арендер).
- Бензол сақинасындағы бағытталу ережесі.
- CH = CH2 , C6H5-, OH , NH2 , -NHR, -NR2 , OR
- СН3─ С ─ СН3 болып бөлінеді
- Химиялық қасиеттері.
- аныққан альдегидтер мен кетондар
- Сн3 – С + сн3 – С → сн3 – сн – сн2 – с альдоль
- С6н5сно + naoh → c6h5coona + c6h5ch2oh
- R- COOH + NaOH → RCOONa + H2O
- Дәріс 26. Күрделі эфирлер. Майлар.
- Дәріс 27. Гетероциклді қосылыстар.
- Көмірсулардың жіктелуі.
- Крахмал мальтоза глюкоза
- Азотты органикалық қосылыстар. Амин қышқылдары. Ақуыздар (белоктар).
- Амин қышқылдарының жіктелуі.
- Жоғарғы молекулалы қосылыстар.
- n(a- A- a) + n(b- B –b) → a- [-AB-]n – b + (2n-1) ab
- Химиялық зертханада жұмыс істеу және қауіпсіздік ережелері
- Заттардың эквивалентін анықтау
- Химиялық заттардың энергетикасы
- Химиялық кинетика.Химиялық тепе-теңдік.
- Ерітінділер. Ерітіндлер концетрациясы.Электролиттер.
- Тотығу-тотықсыздану реакциялары
- Электрохимиялық процестер
- Металдардың жалпы қасиеттері. ІА,ІІА топ элементтері
- Көміртегі,қалайы,қорғасын қосылыстары
- Органикалық қосылыстардың сапалық анализі
- тәжірибе. Галогендерді ашу- Бейльштейн реакциясы.
СНСI3 + ─ O2 → COCI2 + HCI
2 Фосген
Фосгеннің түзілуін болдырмау үшін, хлороформге 1% - тік сусыз этил спиртін
қосады.
Хлороформ каучукты, шайырларды жақсы ерітеді. Сондықтан органикалық еріткіш ретінде қолданылады. Сондай- ақ медицинада наркоз ретінде пайданылады.
4.Төртхлорлы метан (тетрахлорметан) ССI4.
Түссіз сұйықтық, қайнау температурасы 76,50С. Шайырларды, битумды, каучук пен майларды жақсы ерітеді. Жанбайды, содықтан арнайы өрт сөнгіштерді төртхлорлы метанмен толтырады. Өндірісте төртхлорлы метанды металл сурьма ұнағының қатынасында күкіртті көміртегі мен хлорды әрекеттестіру арқылы алады.
СS2 + 3CI2 → CCI4 + S2CI2
5.Фреон (дихлордифтор метан) ССI2F2. Түссіз, иіссіз газ. Қысым әсерінен -340С температурада қайнайды, сұйыққа оңай айналады. Фреон жанбайтын және зиянсыз болғандықтан, хладоагент ретінде суытқыштарда қолданылады. Өндірісте фреон- 12-ні төртхлорлы метанды фторсутекпен әрекеттестіру арқылы алады. Реакцияны бесхлорлы сурьма катализаторы қатысында жүргізеді.
SbCI5
ССI4 + 2HF → CF2CI2 + 2HCI
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:
1. Изомерия. Номенклатура. Мысалдар келтіру керек.
2 Алу, физикалық, химиялық қасиеттері.
3. Структуралық формулаларын жазу керек: 1,1,1,2,2-пентахлорэтан; 1,4-дибромбутан; 3-хлор-1-пропен; поливинилхлорид; гексахлорэтан.
Ароматты көмірсутектер (арендер) деп – молекуласында циклогексатриендік цикл бар, физикалық және химиялық қасиеттерімен ерекшеленетін көмірсутектерді атайды.
Ароматты қосылыстардың барлығына циклдік құрылыс және жоғары қанықпаушылық тән.
Жалпы формуласы: СnH2n-6.
Ароматты көмірсутектердің қарапайым өкілі- бензол- С6Н6. Бензол молекуласында көміртек пен сутек атомдары бір жазықтықтың бойында орналасқан. Көміртек атомдар арасындағы барлық байланыстардың ұзындығы бірдей- 1,4А0, байланыстар арасындағы бұрыш 1200 тең болады. Бензол молекуласы С6Н6.
Бензолдың қарапайым моноорынбасқан туындыларын атау үшін, «Бензол» деген сөздің алдында орынбасарды атайды. Мысал: нитробензол С6Н5NO2; Этилбензол С6Н5С2Н5
Бензолдың кейбір орынбасарлы туындыларын тривиалдық атаулармен атайды.
Мысалы: метилбензол- толуол С6Н5СН3; аминобензоланилин С6Н5NH2
|
