Заттардың эквивалентін анықтау

                                              № 2 Зертханалық сабақ 

Жұмыстың мақсаты: Металл эквивалентінің молярлық массасы М қосылыстан бөлінген сутегі көлемі арқылы анықтау әдісін үйрету.

Жұмысты жүргізу:

1.№1 суретте көрсетілген құралды жинап, оның газ өткізбейтіндігін тексеру керек. Ол үшін пробиркалардан тығынын алып, екінші бюретка арқылы пробиркамен қосылған бюреткадағы судың деңгейін белгілі бір деңгейге қою керек, сосын пробирканы тығындап, екінші бюретканы 10-15см төмен түсіру керек.Егер судың деңгейі пробиркамен қосылған бюреткада өзгермесе, бұл құрал газ шығармайды.

2.Аналитикалық таразыда 0,2г жуық металл (Ғе, Zn, Mg, Al) өлшеп алу керек.

3.Пробиркаға 10 мл тұз қышқылын құйыңдар. Пробирканы еңкейтіп ұстап, өлшенген металды пробирканың жоғары жағында сақтаңдар. Пробирканы тығындаған кезде металл қышқылға түсіп кетпеуін қадағалаңдар.

4.Судың деңгейі бірдей деңгейде тұратындай етіп екі бюретканы орналастырыңдар. Бастапқы деңгейді зертханалық дәптерге жазыңдар (V₁). Металды қышқылға түсіріңдер. Металл мен қышқыл арасында реакция жүре бастайды, сутегі бөлініп, су ығыса бастайды. 

5.Металл еріп болған соң және пробирка суыған соң, сутегінің көлемі анықталады. Бөлінген сутегінің көлемі V пробирка қосылған бюреткада көрсетілген соңғы судың деңгейінен (V₂) бастапқы деңгейді алу арқылы анықталады.

6.Атмосфера қысымы Р_{атм,кПа}, тәжірибе температурасы- t_{тәжірибе} ⁰С, тәжірибе температурасына сәйкес келетін су буының қысымы (№1 кестеге қара)- Р_{Н2О, кПа} және сутегінің қысымы Р_{Н2, кПа} (Р_{Н2О, кПа}= Р_атм –Р_Н2О) өлшеңдер.

Бөлінген сутегі көлемін қалыпты жағдайға келтіріңдер:

 №1 сурет .Металл эквивалентінің молярлық массасын анықтауға арналған құрал.                                                       

Барлық өлшемді №2 таблицаға жазыңдар.

 

№1 кесте Қаныққан су буының сумен тепе-теңдігі қысымы. 

Температура ⁰С

Будың қысым Па∙10³ (мм сынап бағанасы)

0,61 (4,58)

0,87 (6,54)

1,23 (9,20)

1,70 (12,79)

1,82 (13,63)

2,20 (16,48)

 20

2,37 (17,53)

2,48 (18,65)

2,64 (19,82)

2,80 (21,09)

№2 кесте Қорытынды кесте

 

m, г

t_{тәжірибе} ⁰С

Р, кПа

Р_Н2О, кПа

V_тәж

V₀, мл

M (f_экв Ме)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өзін өзі бақылауға және зертханалық жұмыстарды қорғауға арналған сұрақтар:

1.Заттың-эквиваленті-дегеніміз-не?                                                                2.Эквиваленттің молярлық массасы дегеніміз не?                                                  3.Күрделі заттардың (қышқылдар, негіздер, тұздар) және жай заттардың эквиваленттерінің молярлық массасы қалай анықталады?                                                              4.Эквиваленттер заңы қалай оқылады? Математикалық өрнегі қандай?                  5.Неше моль және неше грамм болады:

 а) 6,02∙10² ацетилен С₂Н₂ молекулаларын.

 б) 2,00∙10²³ азот молекулаларын.

                        № 3 Зертханалық сабақ