Химиялық қасиеттері.
Содержание книги
- Дәріс 1. Химиялық негізгі түсініктері және заңдары.
- Дәріс 2. Атом құрылысы және периодтық жүйе. Химиялық байланыс.
- Дәріс 3. Химиялық процестердің энергетикасы.
- Тура реакцияныҢ жылу эффектісі кері таҢбамен алынҒан кері реакцияныҢ жылу эффектісіне теҢ.
- Дәріс 4 . Химиялық кинетика. Химиялық тепе-теңдік
- Сутектік көрсеткіш деп, сутек иондары концентрациясының теріс таңбамен алынған ондық логарифмін атайды:рН=-lg[H+].
- Дәріс 7. Тотығу-тотықсыздану реакциялары
- Дәріс 8. Электрохимиялық процесстер
- Дәріс 9. Электролиз.Электролиз заңдары.
- Дәріс 10. Коррозия және металдарды қорғау
- Дәріс 11. Комплексті қосылыстар
- Дәріс 16. Органикалық заттар және олардың жіктелуі. Изомериясы және номенклатурасы (аталуы)
- Дәріс 17. Органикалық қосылыстардың реакциялары.
- Мысалы: сн3- сн- сн = сн2 → сн3- сн = сн- сн2сi
- Дәріс 18 Қаныққан көмірсутектер (алкандар).
- катализатор СН3- (СН2)n – СООН
- Галогенсутекті қосып алу (Марковников ережесі).
- Химиялық қасиеттері.
- Химиялық қасиеттері.
- Дәріс 21. Көмірсутектердің галоген туындылары.
- Физикалық қасиеттері.
- Метанол хлорметан
- Дәріс 22. Ароматты көмірсутектер (Арендер).
- Бензол сақинасындағы бағытталу ережесі.
- CH = CH2 , C6H5-, OH , NH2 , -NHR, -NR2 , OR
- СН3─ С ─ СН3 болып бөлінеді
- Химиялық қасиеттері.
- аныққан альдегидтер мен кетондар
- Сн3 – С + сн3 – С → сн3 – сн – сн2 – с альдоль
- С6н5сно + naoh → c6h5coona + c6h5ch2oh
- R- COOH + NaOH → RCOONa + H2O
- Дәріс 26. Күрделі эфирлер. Майлар.
- Дәріс 27. Гетероциклді қосылыстар.
- Көмірсулардың жіктелуі.
- Крахмал мальтоза глюкоза
- Азотты органикалық қосылыстар. Амин қышқылдары. Ақуыздар (белоктар).
- Амин қышқылдарының жіктелуі.
- Жоғарғы молекулалы қосылыстар.
- n(a- A- a) + n(b- B –b) → a- [-AB-]n – b + (2n-1) ab
- Химиялық зертханада жұмыс істеу және қауіпсіздік ережелері
- Заттардың эквивалентін анықтау
- Химиялық заттардың энергетикасы
- Химиялық кинетика.Химиялық тепе-теңдік.
- Ерітінділер. Ерітіндлер концетрациясы.Электролиттер.
- Тотығу-тотықсыздану реакциялары
- Электрохимиялық процестер
- Металдардың жалпы қасиеттері. ІА,ІІА топ элементтері
- Көміртегі,қалайы,қорғасын қосылыстары
- Органикалық қосылыстардың сапалық анализі
- тәжірибе. Галогендерді ашу- Бейльштейн реакциясы.
СН3- С ≡ С – СН3 бутин- 2
Химиялық қасиеттері.
Молекуласында үш байланысы (1σ , 2π) болғандықтан Ацетилен көміртектері қосылу, тотығу, полимерлену реакциясына қатысады.
1. Қосылу реакциялары:
а) сутегіні қосып алу. Платина, никель катализаторлары қатысында Ацетилен сутегін қосып алады.
Ni Ni
НС ≡ СН + Н2 → Н2С = СН2 + Н2 → СН3 – СН3
ә) галогенсутектерді қосып алу. Ацетилен галогенсутектермен баяу әрекеттеседі, нәтижесінде винилхлориді түзіледі.
НС ≡ СН + НСI → H2C = CHCI винилхлориді
Реакцияға тез түсетін ацетиленнің алкил туындылары үшін бұл реакция Марковников ережесіне сай жүреді.
в) суды қосып алу. (Кучеров реакциясы)
Ацетилен көмірсутектеріне судың қосылу реакциясы сынап тұздарының қатысуымен жүреді. Бұл реакцияны алғаш рет орыс ғалымы Кучеров ашқан, сондықтан Кучеров реакциясы деп атайды.
Hg2+
НС ≡ СН + НОН → СН2 = СНОН винил спирті
О
CH2 = CHOH → CH3 – C сірке альдегиді
Н
Кучеров реакциясының практикалық маңызы зор. Өнеркәсіпте сірке қышқылын, этил спиртін алу үшін қолданылады.
2. Тотығу реакциясы. Алкиндер тотықтырғыш реагенттермен (калий перманганаты, қышқылдық ортадағы дихромат, озон) тотығады.
Үш еселі байланыс бойынша молекуланың үзілуі жүреді де, алкин екі карбон қышқылына айналады.
R – C ≡ C – R, → R – COOH + R, - COOH
Шеткі үш еселі байланыс бар алкин жағдайында карбон қышқылы мен көміртек диоксиді түзіледі. Мысалы:
[O]
СН3 – СН2 – С ≡ СН → СН3 – СН2 – СООН + СО2
Бутин-1 пропан қышқылы
3. Полимерлену реакциясы.
Ацетилен көмірсутектері бірнеше бағытта полимерленеді. Егер катализатор ретінде хлорлы мыс (II) қолданылса, онда ацетилен тізбектеліп полимерленеді.
СuCI2
НС ≡ СН + НС ≡ СН → СН2 = СН – С ≡ СН
Түзілген винилацетилен хлорлы сутекті қосып алып, хлоропрен түзеді. Хлоропрен синтетикалық каучук алу үшін қолданылады.
СН2 = СН – С ≡ СН + НСI → CH2 = CH – C = CH2
|
