Утилизация отработанных масел

Отработанное масло поступает в специальную установку, где оно нагревается до 200⁰С в электропечи, подаётся в испаритель, где из него выпаривают воду, затем пропускают через глину для удаления вязких и тяжёлых примесей.

Используемая литература:

1.https://infourok.ru/otkritiy-urok-ekologiya-na-zheleznodorozhnom-transporte-603867.html.

2. Крутякова В.С. Охрана труда на железной дороге и в транспортном строительстве. – М.: «Транспорт». 1985 г.

3. Иванов В.П. Правила техники безопасности и производственной санитарии при ремонте и содержании железнодорожного пути и сооружений. – М.: «Транспорт», 1989 г.

 

 

ТЕМІР ЖОЛ КӨЛІГІНІҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ӘСЕРІ

Қабдыраш Жүнісқали Қарағанды теміржол колледж студенті

Дюсембаева Динара Зейнелкапдуловна өндірістік оқыту шебері

(Қазақстан, Қарағанды)

 

Қазіргі кезеңдегі ғылыми-техникалық прогресс пен өнеркәсіп өндірісі қарқынмен дамыған жағдайда қоршаған ортаны қорғау проблемасы өте өткір мәселеге айналып отыр.Қоршаған ортаның негізгі компоненттерінің бірі –атмосфералық ауаның ластануы қазіргі кезеңде адам денсаулығына, ауқымды және аймақтық климаттық жағдайға айтарлықтай әсерін тигізуде.Ластаушы заттардың негізгі түрлері газ тәрізді заттар.Отын жанғанда, теміржол көлігі қозғалысы кезінде көміртекоксиді бөлінеді. Ол өте улы газ. Қанның құрамындағы гемоглобинмен оңай әрекеттесіп, организміді улайды. Сондықтан, теміржол көлігінен және өндіріс нысандардан шығатын улы қалдықтарды азайту өте өзекті мәселе болып отыр.

Темір жол көлігі – республиканың көліккешеніндегі маңызды қатынас құралы, көлікинфрақұрылымындағы басты буын.Қазақстанның географиялық жағдайы (теңізгетікелей шығу мүмкіндігінің жоқтығы), оныңұлан-байтақ аумақты алып жатуы, өндірістіңшикізаттық құрылымы, өндіргіш күштердіңорналасуы, автожол инфрақұрылымыныңжеткілікті дамымағандығы себепті темір жолкөлігінің ел экономикасындағы рөлі айрықшамаңызды. Тасымалдауға ұсынылатын негізгітауар өнімі – көмір, астық, мұнай, кентас,минералдық тыңайтқыш сияқты автомобилькөлігімен тасымалдауға тиімсіз сусымалы жәнесұйық жүктер.

Теміржол көлігінің өндірістік әрекеті қоршаған ортаның барлық климаттық аймағына және біздің еліміздің географиялық белдігіне әсер етеді. Бірақ автомобиль көлігімен салыстырғанда өмір сүру аумағына жағымсыз әсері әлдеқайда аздау болып келеді. Біріншіден бұл теміржол көлігінің жұмыс бірлігіндегі энергияның жұмсалуына тиімді көліктің түрі болуына байланысты.

Темір жолдар нәтижесінде шу табиғи ортаға тікелей әсер етуі мүмкін. Пойыздарда күн күркіреуі мүмкін көптеген түрлі бөліктер бар. Доңғалақтар, қозғалтқыштар және аэродинамикалық емес жүктер шынымен де дірілді тудырады. Тікелей көршілес теміржолдардан туындайтын шу, теміржолдар жақын орналасқандықтан қолайсыздықтар туғызатындықтан, мүліктің құнын төмендетуге мүмкіндігі бар. Темір жолдардан болатын шыдамсыз көлеммен күресу үшін 1979 жылдан бастап АҚШ тепловоздары 25 метр қашықтықта 90 децибелден гөрі тыныш болуы керек. Алайда бұл шу жануарларға зиянсыз екені дәлелденді, тек жылқышылардан басқа, жақын жерде тұратындар.

Ластану - қоршаған ортаға теміржолдың тағы бір тікелей нәтижесі. Теміржолдар қоршаған ортаны ластауы мүмкін, себебі пойыздар қандай көліктермен жүреді. Теміржолдың ластануы заттың үш күйінде де бар: газ тәрізді, сұйық және қатты күйінде. Ауаның ластануы темір рудасы, көмір, топырақ немесе толтырғыштар сияқты материалдарды тасымалдайтын вагондардан болуы мүмкін және бұл материалдарды ауаға шығарады. Бұл ауаға азот оксиді, көміртегі оксиді, күкірт диоксиді немесе көмірсутектерді бөле алады. Сұйықтықтың ластануы жер асты сулары немесе өзендер сияқты ағынды суларға ықпал ететін теміржолдардан туындауы мүмкін және мұнай тәрізді отындардың су құбырларына немесе құрлыққа төгілуі немесе зиянды жолмен адамдардың қалдықтарын төгуі салдарынан болуы мүмкін.

Теміржолдарды көрнекі бұзу - бұл табиғаттың бұрын бұзылмаған, таза көрінісінің түрін өзгертетін теміржол ретінде анықталады. Шөлді аймақтарға теміржолдар салынған кезде қоршаған орта көзбен өзгереді; көрермен ешқашан бастапқы көріністі ешқашан көре алмайды, ал теміржол салушылар теміржол айналасындағы ландшафтты жүруге мүмкіндік беру үшін оны жиі өзгертеді. Ландшафттың көрінісін өзгертетін жиі кесінділер, жағалаулар, бөгеттер мен тіреулер салынады.

Темір жол машиналары менавтокөліктерден шығатын газдарда 200-ден астам зат түрлері кездеседі. Теміржол транспорты шамамен 95 % СО, 66 %көмірсутектер және 48 % азотоксидтерін шығарады. Олардыңқұрамында қорғасын қосылыстары да болады.

Атмосфералық ластанудың негізгі көзі болып дизельді тепловоздар шығаратын шығатын газдар, құрамында көміртегі тотығы, азот оксиді, көмірсутектердің әр түрлі түрлері, күкірт диоксиді және күйе бар.

Сонымен қатар, 200 м³ дейін ағынды суларда патогендік микроорганизмдер бар, жолаушылар вагондарынан бір шақырым жолға жылына 12 тоннаға дейін құрғақ қоқыс төгіледі.

Жылжымалы құрамды жуу процесінде ағынды сулармен бірге резервуарларға жуғыш заттар - синтетикалық беттік активтер, әр түрлі мұнай өнімдері, фенолдар, гексавалентті хром, қышқылдар, сілтілер, әртүрлі органикалық заттар, бейорганикалық аспалы заттар жатады.

Қозғалмалы пойыздардан шуылдың ластануы денсаулыққа кері әсерін тигізеді және жалпы халықтың өмір сүру сапасына әсер етеді.

Ауаны негігі ластаушылар қатарында көміртек тотығы, көмірсутек,күкүртті газ, азот тотығы, шаң-тозаң, күйе мен күл айтылған болатын.Қоршаған ортаға аса қауіпті автомашиналардан ауаға қосылатынкөміртек тотығы, халық оны иісті газ деп те атайды. Бұл газ адамдардыңжәне жылы қанды жануарлардың қанындағы гемоглабинмен (қанныңішіндегі бояушы қызыл зат) қосылып, дененің оттекті пайдалануынакедергі жасап оттек тапшылығына, дененің әлсіреуіне түрлі ауруларғатөтеп бере алмайтын халге, оттекпен нитрит топырақтан ауағақосылған адамдар өкпе ауруына шалдығып, витамин алмасуы бұзылады.Нитрит емшек сүтімен балаға өтсе, олардың тынысы тарылып, ұйқысыбұзылып, денесі көгеріп кетеді.Отын жаққанда, өрт болғанда, адамдардың іс-әрекетінен ауакөмір қышқыл газы өте көп қосылады. Осының нәтижесіндесоңғы 100 жылда ауадағы көмір қышқыл газы 11-13 пайызғаөсті. Бұл газдың адамға әсері жүрек соғу мен демалужылдамдап, бас ауырып, құлақ шуылдап, қан қысымы көтеріліп,тамыр соғуы азаяды. Газ тым көп болса кісі есінен де таныпқалады. /9-12/.Ластанған ауаның өсімдіктер мен жануарларға да зияны көп.Мысалы, ауада фтор көп болса жануарлардың тістері тезқажалып, бал аралары өліп қалады. Мышьяк көбейсеқұлындардың аяғы ісіп, сал ауруына шалдығады.Хлорлы сутек немесе Т73 қышқылы – металды өңдегендеқолданылады. Дымқыл ауада тұман пайда болып, жоғарғы демалыс жолдарына әсер етеді.Уран – радиоактивті элемент, атом электр станцияларында,шыны және фосфор өндірістерінде қолданылады. Сәулеленуауруына ұшыратады, бүйрекке зиянды.

Қорытынды мен ұсыныстар

Ауаның ластануын болдырмау және оның зияндызардаптарын жою мынадай негізгі бағыттардажүргізілуі қажет:

зиянды, ластаушы заттарды ауаға шығармау;

ластаушы заттар әсерлерінен қорғану;

ластаушы заттардың зиянды әсерін, зардабын жою;

зиянды әсерлердің алдын алу, оларды болдырмау;

Атмосфераны қорғау шараларын төрт топқа бөлуге

болады:

Техникалық тазалық шаралары: түтін мұржаларын биіксалу, түтін, газ тазартқыштарын орнату, жабық газшығармайтын технологиялық және тасымалмашиналары, қондырғылар.Технологиялық шаралар: толық немесе жартылайтұйықталған технология құру; шикізатты қалдықсыз өңдеу;шикізаттың, отынның зиянсыз түрлерін қолдану;өндірістіавтоматтандыру.

Өндірісті ұйымдастыру шаралары: өндірістік жасыл алаңдар,санитарлықалқаптар құру;өндірісті желбағытына, жер жағдайына тиімді орналастыру;зияндыөндірісті жел бағытына, жер жағдайына тиімді орналастыру;зиянды өндірісті қаладан тысқары жергеорналастыру; қалалар, елді-мекендерді көгалдандыру жәнетиімді орналастыру;

Тыйым салу, бақылау шаралары: ластаушы заттардыңшығарылуын нормалау, шектерін белгілеу. Атмосферанықорғау бағдарламаларын бекітіп, оларды уақыт, территорияжәне зерзаттар бойынша шектеу. Атмосфераны қорғаубағдарламаларын бекітіп, олардың орындалуын қадағалау.Жекелеген өте зиянды заттар шығаруды тоқтату,өндірісте қолдануға тыйым салу, т.б.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Темір жолдардың қоршаған ортаға әсері. Нью-Йорк: Джон Вили және ұлдары.

2.. В. Н. Луканин, Ю. В. Трофименко Промышленно–транспортная экология: Учеб. для вузов / Под ред. В. Н. Луканина. –М: Высш. Шк.,2001 273 c

 

 

УСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ