Спіс выкарыстанай літаратуры

1. АксамітаўА.С. Беларуская фразеалогія. Мн., 1978.

2. Асновы культуры маўлення і стылістыкі: Вучэб. дап. У.В.Анічэнка, У.Д.Еўтухоў, В.А.Ляшчынская, Т.У.Тамашэвіч; пад рэд. У.В.Анічэнкі. Мн., 1992.

3. Балли Ш. Французская стилистика. Пер. с фр. К.А.Доминина. М.,1961.

4. Беларуская мова і літаратура ў школе. № 6, 1991. С.3-8

5. Беларуская мова. Пад рэдакцыяй М.С.Яўневіч. Мн., 1991.

6. Беларуская мова. У 2 ч. Пад агул. Рэд. Л.М.Грыгор’евай. Мн., 1998.

7. Будагов Р.А. Как мы говорим и пишем. М., 1998.

8. Бурак Я.І., Бурак І.Я. Сучасная беларуская мова: Арфаграфія і пунктуацыя: Практыкум. Мн., 1993.

9. Головин Б.Н. Основы культуры речи. М.,1988.

10.Камароўскі І.М. Сучасная беларуская мова. Мн., 1995.

11.Каўрус А.А. Стылістыка беларускай мовы. Мн., 1980.

12.Крапіва Кандрат. Аб некаторых пытаннях беларускай мовы. Кандрат Крапіва. Збор твораў у пяці тамах. Т.5. Мн., 1976.

13.Кривицкий А.А., Михневич А.Е., Подлужный А.И. Белорусский язык для небелоруссов. Мн., 1973.

14.Куліковіч У.І. Беларускі правапіс: правілы, заданні, кантрольныя работы. Мн., 1998.

15.Лепешаў І.Я., Малажай Г.М., Панюціч К.М. Практыкум па беларускай мове. Мн., 2001.

16.Лепешаў І.Я. Фразеалогія сучаснай беларускай мовы. Мн., 1998.

17.Ляшчынская В.А. Беларуская мова. Тэрміналагічная лексіка. Мн., 2001.

18.Ляшчынская В.А., Станкевіч А.Н. Практыкаванні па лексіцы і стылістыцы. Мн., 1984.

19.Ляшчынская В.А. Студэнту аб мове: прафесійная лексіка. Мн., 2003.

20.Працы акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі (14-21 лістапада 1926 г.). Мн., 1927.

21.Прыгодзіч М. З клопатам пра мову беларускую. Роднае слова, 1998, № 8.

22.Роднае слова, №1, 1992, с.22-26; № 2, 1992, с. 24-30; № 6, 2003, с. 36-38; № 11, 2004, с. 39-44.

23.Сіўковіч В.М. Сучасная беларуская мова. Мн., 2005.

24.Супрун А.Е. Лекции по языкознанию. Мн., 1978.

25.Сямешка Я.І., Шкраба І.Р., Бадзевіч З.І. Курс беларускай мовы. Мн., 1996.

26.Цікоцкі М.Я. Стылістыка беларускай мовы. Мн., 1995.

27.Янкоўскі Ф.М. Сучасная беларуская мова. Мн., 1984; (і іншая літаратура, указаная пасля модуляў).

ЗМЕСТ

ПРАДМОВА……………………………………………………………………..…....1

МОДУЛЬ «БЕЛАРУСКАЯ МОВА І ЯЕ МЕСЦА Ў СІСТЭМЕ

АГУЛЬНАЧАЛАВЕЧЫХ І НАЦЫЯНАЛЬНЫХ КАШТОЎНАСЦЕЙ»………….3

1. Схема блок-сістэмы модуля………………………………………………….......3

2. Лекцыя «Беларуская мова і яе месца ў сістэме

агульначалавечых і нацыянальных каштоўнасцей»…………………………….….3

2.1. Уводзіны.Мова і соцыум.Беларуская нацыянальная мова і яе формы………..4

2.2. Функцыі мовы ў грамадстве………………………………………………..……7

2.3. Паходжанне беларускай мовы і асноўныя этапы яе развіцця………................7

2.4. Беларуская мова-форма нацыянальнай культуры беларусаў ……….............26

3. Матэрыялы да практычных заняткаў «Сучасная беларуская мова»…….…..28

МОДУЛЬ «ЛЕКСІКАЛОГІЯ. ЛЕКСІЧНАЯ СІСТЭМА БЕЛАРУСКАЙ

МОВЫ. ЛЕКСІКАГРАФІЯ»………………………………………………………..33

1. Схема блок-сістэмы модуля……………………………………………………33

2. Лекцыя «Лексічная сістэма беларускай мовы»……………………………….33

2.1. Лексікалогія. Лексічная сістэма беларускай мовы…………..……………......34

2.2. Дыферэнцыяцыя лексікі беларускай мовы………………………………..…..45

2.3. Прафесійная лексіка………………………………………………………….....56

2.4. Лексікаграфія…………………………………………………………………....62

Літаратура…………………………………………………………………………....64

3. Матэрыялы для выкарастання ў працэсе навучання…………………………64

3.1. Матэрыялы да семінара-практыкума «Дыферэнцыяцыя лексікі

беларускай мовы. Характарыстыка лексіка-семантычных груп»…………….....64

3.2. Лексіка паводле паходжання і сферы ўжывання……………………..............69

3.3. Лексіка актыўнага і пасіўнага ўжывання……………………………..............74

4. Матэрыялы для лексічнага практыкума «Прафесійная лексіка»……….…...76

5. Матэрыялы для лексічнага практыкума «Лексікаграфія»………………..…..82

6. Слоўнік паняццяў…………………………………………………………….....85

Літаратура…………………………………………………………………………....86

МОДУЛЬ «ФУНКЦЫЯНАВАННЕ БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ ВА

ЎМОВАХ БІЛІНГВІЗМУ»……………………………………………………….....87

1. Схема блок-сістэмы модуля………………………………………………….....87

2. Лекцыя «Функцыянаванне беларускай мовы ва ўмовах білінгвізму»………87

2.1. Беларусы. Кароткі агляд развіцця нацыянальнай свядомасці……………......88

2.2. Беларуская мова на пачатку XXI ст……………………………………………96

2.3. Некаторыя аспекты функцыянавання беларускай і рускай моў………..…..107

3. Арфаэпія. Арфаэпічныя нормы беларускай літаратурнай мовы і

прычыны іх парушэння………………………………………………………........112

3.1. Прадмет і задачы арфаэпіі………………………………………………….....112

3.2. Стылі літаратурнага вымаўлення………………………………………..…...112

3.3. Вымаўленне галосных……………………………………………………..….113

3.4. Вымаўленне зычных………………………………………………………..…115

3.5. Адхіленні ад норм літаратурнага вымаўлення і іх прычыны………………117

3.6.Марфалагічныя асаблівасці навуковых тэкстаў…………………….………117

4. Матэрыялы для самакантролю і падрыхтоўкі да заліку……….……….......120

5. Слоўнік паняццяў………………………………………………….….…........127

Літаратура…………………………………………………………………….……128

6. Стылістычныя рэсурсы марфалогіі………………………………….…..…...128

7. Матэрыялы для кіруемай самастойнай работы студэнтаў…………...…......143

8. Арфаграфія……………………………………………………………….........149

9. Сінтаксічныя асаблівасці навуковых тэкстаў………………………….........165

10. Асаблівасці дапасавання і кіравання ў беларускай мове……………..……166

11. Некаторыя выпадкі дапасавання выказніка да дзейніка…………………...169

12. Матэрыялы для марфалагічнага практыкума «Самастойныя.

часціны мовы»……………………………………………………………………...171

13. Матэрыялы для марфалагічнага практыкума «Службовыя часціны

мовы. Словазлучэнне»…………………………………………………………......183

14. Слоўнік паняццяў………………………………………………...……………188

Літаратура………………………………………………………………..…………188

МОДУЛЬ «СТЫЛІСТЫКА І КУЛЬТУРА МОВЫ»…………………………......189

1. Схема блок-сістэмы модуля…………………………………………...………189

2. Функцыянальныя стылі маўлення (тэарэтычныя звесткі)…………………..190

2.1. Матэрыялы для практычных заняткаў «Функцыянальныя стылі

маўлення»………………………………………………………………………......192

3. Навуковы стыль……………………………………………………………......195

3.1. Мова навукі і яе асаблівасці…………………………………………………..195

3.2. Лексічныя асаблівасці навуковых тэкстаў……………………………….......195

3.3. Фразеалагічныя асаблівасці навуковых тэкстаў……………………………..197

4. Матэрыялы для практычных заняткаў «Навуковы стыль»……………........198

5. Тэарэтычны матэрыял для тэмы «Сістэма жанраў навуковай

літаратуры» …………………………………………………………………….......206

5.1. Матэрыялы для стылістычнага практыкума «Сістэма жанраў

навуковай літаратуры»……………………………………………………………208

6. Афіцыйна-справавыя дакументы……………………………………………..212

6.1. Матэрыялы для самакантролю і падрыхтоўкі да заліку па тэме

«Афіцыйна-справавыя дакументы»…………………………………………….....213

6.2. Матэрыялы для практычных заняткаў «Афіцыйна-справавыя

дакументы»……………………………………………………………………...….225

Літаратура…………………………………………………………………………..227

МОДУЛЬ «КУЛЬТУРА ПРАФЕСІЙНАГА МАЎЛЕННЯ»…………………......228

1. Схема блок-сістэмы модуля…………………………………………………...228

2. Мова і маўленне (тэарэтычныя звесткі)……………………………………....228

2.1 Матэрыялы для стылістычнага практыкума «Мова і маўленне»…………...229

3. Дакладнасць выказвання і моўныя нормы (тэарэтычныя звесткі)………….234

3.1 Матэрыялы для стылістычнага практыкума «Дакладнасць

выказвання і моўныя нормы»………………………………………………..……238

3.2. Тэмы дакладаў (рэфератаў) для прэс-канферэнцыі

(на выбар выкладчыка)………………………………………………………........240

4. Маўленчы этыкет і культура зносін (тэарэтычныя звесткі)……………......242

4.1. Пытанні і праблемныя заданні для дыскусіі «Дакладнасць выказвання і

культура маўленчых паводзін»…………………………………………………...245

4.2. Матэрыялы для стылістычнага практыкума «Маўленчы этыкет і

культура зносін»……………………………………………………………............246

4.3. Тэксты для перакладу (кантрольныя заданні)…………………………........250

5. Слоўнік паняццяў………………………………………………………….......252

Літаратура…………………………………………………………………………252

КАНТРОЛЬНЫЯ ТЭСТЫ І ЗАДАННІ……………………………………….…..253

Прадмова………………………………………………………………………..…..253

Раздзелы «Фанетыка. Арфаэпія. Арфаграфія»……………………………….…..254

Модуль «Лексікалогія»………………………………………………………….....257

Раздзелы «Фразеалогія. Афарыстыка»……………………………………….…...261

Модуль «Функцыянаванне беларускай мовы ва ўмовах білінгвізму»……….....263

Матэрыялы для кантролю кіруемай самастойнай работы студэнтаў………......266

Модуль «Стылістыка і культура мовы»…………………………………………..269

Прыкладныя тэмы вусных паведамленняў і рэфератаў……………………..….273

Умоўныя скарачэнні…………………………………………………………….....277

Спіс выкарастанай літаратуры………………………………………………….....279

Змест……………………………………………………………………….…….….281

 

 

Беларуская мова (прафесійная лексіка)

 

 

Вучэбна-метадычны комплекс

для студэнтаў нефілалагічных факультэтаў УА «ПДУ»

 

Камп’ютарны набор Самсонава А.Д., Кітовіч Н.П.

Падпісана да друку. Фармат.

Папера афсетная. Гарнітура «Таймс», Умоўн. друк. арк.

Тыраж. Заказ

 

 

Ліцэнзія

 

Вучэбнае выданне

Складальнікі

Сяргей Антонавіч Вялюга

Анатолій Іосіфавіч Зянько

 

Надрукавана на рызографе

Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта

211440 г. Наваполацк, вул. Блахіна, 29