дістемелік-нұсқау хат/2017-2018 оқу жылы

Талдау

Талдау, топтастыру, есептеу, санаттау, жіктеу,

 

 

салыстыру, байланыстыру, қарама-қарсы қою,

 

 

талқылау, саралау, ажырату, бөлу, зерттеу,

 

 

эксперимент жасау, түсіндіру, қорытынды

 

 

шығару, реттеу, күдіктену, ара қатынасын

 

 

белгілеу, таңдау, бөлу, тексеру және т.б.

Жинақтау

Топтастыру, жинау, араластыру, құрастыру,

 

 

жасау, әзірлеу, тұжырымдау, жинақтау, біріктіру,

 

 

ойластыру, түрлендіру, ұйымдастыру, жоспарлау,

 

 

дайындау, ұсыну, қайта топтастыру, көшіру,

 

 

белгілеу, алмастыру, қайта анықтау және т.б.

Бағалау

Дәлелдеу, таңдау, салыстыру, қорытынды жасау,

 

 

сендіру, дәлел келтіру, шығару, негіздеу,

 

 

 

түсіндіру, өлшеу, болжау, ұсыну, белгілеу, жинақтау, қолдау, тексеру, бағалау, кеңес беру, эксперименттеу, рецензиялау, зерттеу, шығару

 

Мұғалім білім алушылармен бірлесе отырып оқу мақсатына жетудің табыс критерийлерін талқылай алады және қажет болған жағдайда оларды толықтырады.

 

Қалыптастырушы бағалау барысында мұғалім белгілі дағдыларды бағалаудың тиімді тәсілі ретінде топтық жұмыстарды қолдана алады.

 

Топтық жұмыс барысында мұғалім әрбір топтағы білім алушылардың талқылауын тыңдайды және бақылайды: кейбір білім алушылар бағалау критерийлеріне сәйкес оқу мақсатына жеткендігін жылдам көрсете алады.

 

Мұғалім одан әрі оқу мақсатына жетуге ұмтылған білім алушылардың іс-әрекетін бақылауы және қосымша сұрақтар қоюы тиіс:

 

- Бұл туралы не ойлайсыздар?

- Сіздің топта не талқыланғаны туралы түсінік бере аласыз ба?

Егер білім алушылар практикалық жұмыс орындаса, онда сұрақты әр тапсырма бойынша қоюға болады:

 

- Сіздер қазір не істеп жатырсыздар?

- Сіздің ойыңызша бұдан әрі не болады?

- Сіз бұл тапсырманы орындау барысында ерекше бірдеңені байқадыңыз

ба?

Топтық жұмыс барысында мұғалім барлық топтардың жұмысын бақылауы тиіс. Топты бақылауды тапсырманы орындауға қатысумен бірге жүргізуге де болады.

 

Жауаптарды бағалаудан кейін мұғалім оқу мақсатына жетуге ұмтылған топтарға қайтадан келіп, олардың оқу мақсатына жетулеріне тағы бір мүмкіндік беруіне болады. Бұл жағдайда білім алушыларға:

 

• жаңа идеяны тұжырымдауды;

• екі (немесе одан да көп) идеяны салыстыруды;

• идеяларды бағалауды;

• топтық талқылаулар негізінде қорытынды жасауды;

• сұрақтарға жауап беруді ұсынады.

 

Жоғарыда айтылған барлық тармақтар оқытудың нақты мақсатына жетудің дәлелі болады.

 

Осылайша, қалыптастырушы бағалау негізгі бес стратегиядан тұрады:

 

• күтілетін нәтижелерді және бағалау критерийлерін түсіндіру;

• білім алушылардың түсінігі туралы дәлел беретін сыныптағы тиімді талқылау және қарым-қатынасты қалыптастыру;

 

• білім алушыларды нәтижеге жетуге ынталандыратын кері байланыс

орнату;

 

• білім алушыларды өзара оқытудың дереккөзі және ресурсы ретінде қатыстыру;

 

• білім алушының өз білімінің «негізін қалаушы» ретінде қалыптасуы.