Эпидемиология пәнінің даму тарихы

Ертедегі Шығыс Азия халықтары инфекциялық аурулардың мәні туралы кейбір мағлұматтардан хабардар болған.мысалы,олар алапес ауруының жұқпалы екенін білген,ондай ауруларды халақ арасынан аластаған немесе ерекше алапестер қорасына қамаған.Қытайда осыдан 3 мың жылдан астам уақыт бұрын халықты шешекке егу әдісі қолданылған.Қазақстан жерінде Өтебойдақ Тілеуқабылұы деген халық емшісі шешекке егуді осыдан 500 жыл бұрын шамасында,ал Дженнерден 350 жыл бұрын жасап,іс жүзінде пайдаланып көрген.

 Инфекциялық ауруларды тірі қоздырғыштардың тудыратындығы алғаш рет Гиппократтың (біздің дәуірге шейінгі 460-372ж.) және басқа да Греция және Рим ғалым –философтарының еңбектерінде болжам ретінде айтылған .Тек қайта өркендеу дәуірінен бастап медицина ғылымы дами түсті.Соның әшәнде инфкциялық аурулардың мәні туралы еңбекердің ғылыми негізі қалыптаса бастады.Эпидемиялардың пайда болу себептерін түсіндіруде 2 түрлі бағыт пайда болған:миазматикалық және контагиялық болжамдар

   Миазматикалық болжам бойынша эпидемиялардың себебін қоршаған ортаның ластануымен түсіндірген:түрлі комета,метерит және вулкан.

           Контагиоздық (жанасу,инфекция)болжаушылар

ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАЗІРГІ ҒЫЛЫМИ- ТЕХНИКАЛЫҚ ЖЕТІСТІКТЕРДЕ ПАЙДАЛАНАТЫН КӨПТЕГЕН ӘДІСТЕРДІ ҚОЛДАНУ БҮГІНГІ КҮННІҢ ТАЛАБЫ.

МЫСАЛЫ; КОМПЬЮТЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНЫП, ЭПИДЕМИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТІҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҮЛГІЛЕРІН ЖӘНЕ ОҒАН БОЛЖАУ ЖАСАУДЫ ОНЫҢ КӨРІНІСТЕРІН ҚАДАҒАЛАУДЫ ЖӘНЕ ӘРТҮРЛІ КОМПЬЮТЕРЛІК БАҒДАРЛАМАЛАРДЫ ЖАСАУДЫ: НӘЗІК ЖӘНЕ ӨТЕ ДӘЛ БИОХИМИЯЛЫҚ ИММУНОГЕНЕТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРДІ ПАЙДАЛАНЫП, ҚОЗДЫРҒЫШТЫҢ ЖАН –ЖАҚТЫ ҚАСИЕТТЕРІН СУБМОЛЕКУЛЯРЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫН ЗЕРТТЕУДІ ГЕНДІК ИНЖЕНЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНЫП, ЖАҢА ИММУНДЫҚ ЕГУЛЕР ЖАСАУДЫ.Т,Б ЖҮЗЕГЕ АСЫРУҒА БОЛАДЫ.

 

ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ӘДІС-ИНФЕКЦИЯЛЫҚ АУРУЛАРДЫҢ ПАЙДА БОЛУ САБАПТЕРІН,БЕРІЛУ МЕХАНИЗМДЕРІН АНЫҚТАУ ЖӘНЕ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙДЫ БАҒАЛАУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІСТІҢ ЖИНАҚЫ.

                ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДІСТЕР

Эпидемиологиялық тексеру мен қадағалау

а) инфекция ошағын тексеру

б)аумақты барлаумен сараптау

в) микробиологиялық. Серологиялық. Иммунологиялық. Паразитологиялық, энтомологиялық, санитарлық-химиялық әдістер

Аналитикалық әдістер

а)оқиға – бақылау түрінде зерттеу

б) когортты зерттеу(біркелкі топты зерттеу)

Статистикалық әдістер

 

 

Эксперименталдық әдіс

 

Математикалық үлгілеу

 

Зерттеу мақсаты

Инфекциялық аурулардың пайда болу жағдайын мен себебін анықтау:қауіп- қатердің алдыңғы себебін анықтау:эпидемиологиялық диагноз қою; аурудың этиологиясын дәлелдеу, эпидемиялық процеске қатынасатын буынаяқтылар түрі, кеміргіштер: аумақта инфекциялық аурулардың пайда болу мүмкіндігін, эпидемиялық жағдайды асқындырмау шараларын анықтау.

Қауіп қатер факторларын болжап бағалау, қорытынды жасау. Эпидемиологиялық дигноз қою; қауіп-қатер факторға байланысты індетке қарсы шаралардың бағытын анықтау

 

Сырқаттанушылық деңгейінің дұрыс дәрежесін сандық бағалау;індетке қарсы және алдын алу шараларының тиімділігін анықтау

Болжауды дәлелдеу; індетке қарсы жұмысқа және алдын алу шараларына қолданылған жабдықтар мен әдістердің сандық тиімділігін бағалау

 

Эпидемиялық процестің көрінісін болжау

 

 

1 Эпидемиологиялық тексеру мен бақылау. Инфекциялық аурулар ошағын эпидемиологиялық тексеру әдісі ең алғашқы және маңызды болып саналады. Бұл әдіс ошақтың пайда болу жағдайы мен себебін, инфекция қоздырғышының көзін. Берілу факторлары мен жолдарын, сонымен қатар жұқтыру қауіп- қатеріне ұшыраған адамдарды анықтау үшін пайдаланылады.

2 Аналитикалық эпидемиолгиялық әдістер: Аналитикалық эпидемиолгиялық зерттеудің мақсаты- эпидемиолгиялық тексерумен қадағалау барысында инфекциялық аурулардың пайда болуы мен таралуы туралы дигностикалық болжауды бағалау үшін тексеру жүргізу.

3 Эксперименталдық эпидемиологиялық әдістер. Инфекциялық аурулар эпидемиологиясында эксперимент эпидемиялық процестің тек кейбір жақтарын зерттеуге қлоданылады, өйткені оны толық түрде жасауға болмайды.

4 Математикалық үлгілеу. Эпидемиологиялық әдістің барлық түрлерін қолданғанда эпидемиялық процестің көрінісін байқауды математикалық үлгілеу әдісімен бірге атқаруға болады

5.Статистикалық зерттеу әдістері. Сырқаттанушылықтың негізгі көрсеткіштері және оны есептеу әдістері. Статистикалық зерттеу әдісінің мақсаты- эпидемиологиялық жағдайды атқарылатын індетке қарсы және алдын алу шараларының тиімділігін сан арқылы бағалау.