Роль местоимений в предложении

 

В предложении местоимения выступают в роли подлежащего и дополнения: Ona cieszy się uznaniem wśród nas.

Определительные местоимения в предложении бывают определением: Nasza Jolka jest najładniejsza.

Местоимения могут быть в предложении обстоятельствами места, времени и способа действия: Kazano nam wted y śpiewać.

 

 

Ćwiczenia:

1. Według wzoru proszę wypisać zaimki z tekstu. По образцу выпишите местоимения из текста:

 

личное	возвратное	указательное	притяж.	вопросит.	относит.	неопред.
ty	się	tu	mój	co?	który?	jakiś

 

Każdemu u nas załeży na opinii, czyli na tym, co ludzie o nas sądzą i jak nas oceniają. A dzieje się to wszystko właśnie za sprawą owej ambicji.

Ta właśnie ambicja każe Ci się uczyć i to nie tylko tak sobie – średnio, na trójkę, ale możliwie jak najlepiej. Ambicji zawdzięczasz też, że na na bieżni na ostatnich metrach przed taśmą podwajasz swoje wysiłki, byleby tylko Twoja klasa wygrała mecz!

Także przez ambicję czerwienisz się ze wstydu, gdy Ci się coś nie uda. Ale ona Cie namówi z pewnością, żebyś spróbował jeszcze raz – aż do zwycięstwa! Dobra rzecz, ambicja!

Ba, ale i ambicja ma swoje słabości inieraz trzeba się z nią porządnie wziąć za bary, żeby nam nie zaczęła psuć dobrych stosunków z otoczeniem.

 

(A. Goldnikowa)

 

 

2. Proszę wpisać zaimek ja w odpowiednim przypadku. Впишите местоимение я в согответствующем падеже:

 

Rodzice troszczą się o................... Powieści Henryka Sienkiewicza bardzo się.................. podobają. Powiedź.................... coś dobrego o pogodzie. Jurek nie zwraca na................... uwagi...................... tego nikt nie powiedział. Widziałeś...................... kiedyś dawniej? Jola spojrzała na................. Dziewczynka siedziała w parku obok.................. Napisałam, jak..................... się spodobało nowe mieszkanie. Nie wiem, co o........... mówią w klasie.

 

 

3. Proszę wstawić zaimek ty. Вставьте местоимение ты:

 

Dam............... coś ciekawego. Matka powiedziała, że jest z............... zadowolona. Chcę.................... uprzedzić, że jutro pójdę do brata wcześniej niż zwykle. Zobaczyliśmy............. w kawiarni....................... się ta nagroda należy. Oprócz................ nie było tam nikogo. Małgosia pójdzie do kina z................? Pomogę.................. w pracy.

 

 

4. Proszę napisać 10 zdań z zaimkami. Напишите 10 предложений с местоимениями.

 

 

5. Następujących rzeczowników użyjcie w zdaniach. W każdуm zdaniu rzeczowniki zastąpcie zaimkami. Указанные существительные употребите в предложениях. Потом в каждом предложении сущетвительные замените местоимениями.

Drzewa, chłopcy, zeszyty, kobiety, kotka, dziecko, radość, pierścień, lalka

 

Притяжательные местоимения Zaimki dzierżawcze

Liczba pojedyńcza

M. mój moje moja

D. mojego, mego mojego mojej, mej

C. mojemu, memu mojemu mojej, mej

B. mój, mojego, mego moje moją, mą

N. moim, mym moim moją, mą

Mc. moim, mym moim mojej, mej

 

Liczba mnoga

 

Женско-вещные лично-мужские

M. moje, me moi

D. moich, mych moich, mych

C. moim, mym moim, mym

B. moje, me moich, mych

N. moimi, mymi moimi, mymi

Mc. moich, mych moich, mych

 

 

Указательные местоимения Zaimki wskazujące

 

Liczba pojedyńcza

M. ten tamten to ta tamta

D. tego tamtego tego tej tamtej

C. temu tamtemu temu tej tamtej

B. ten, tego tamtego to tą tamtą

N. tym tamtym tym tą tamtą

Mc. tym tamtym tym tej tamtej

 

Liczba mnoga

 

Женско-вещные лично-мужские

M. te kobiety, książki, psy ci chłopcy

D. tych tych

C. tym tym

B. te tych

N. tymi tymi

Mc. tych tych

 

 

Ćwiczenia:

 

1. Proszę użyć zaimka “ten” lub “tamten” w odpowiednim przypadku liczby pojedyńczej lub mnogiej:

 

1. …………… książkę już czytałam, proszę o …………..

2. Jerzego i Antoniego znam, a kto są …………….. chłopcy?

3. W …………… roku już nie pojadę na wieś.

4. Przeczytaj jeszcze raz, nie rozumiem ………, co napisałeś.

5. I …………… kostium jest dobry, i ……………... Nie wiem, który wybrać.

6. Niech mama poprosi, żeby przyszesł …………….. lekartz, który już u mnie był.

 

 

2. Proszę użyć zaimka “ten” lub “tamten” w odpowiednim przypadku liczby pojedyńczej lub mnogiej:

 

Kocham …………. krajobrazy. ………. Książkę dostałam od mamy. …….. drogą cząsto chodziliśmy do szkoły. Prawidła ……… muszę umieć na pamięć. ………… chłopcy są najlepszymi uczniami naszej szkoły. …. Fotografie mówią nam o odległych czasach. …….. osiedle położone jest o kilka kiklometrów od morza.

 

 

3. Proszę napisać w liczbie mnogiej.

 

Ten koń przywieziony został z Turcji. To jest to opowiadanie, które chciałam przeczytać. Ta koleżanka, która ze mną mieszkała w internacie, już wyjechała do rodziny. Ten sportowiec, którego co dzień trenował Mroczkowski, nie przyniosł wstydu swej drużynie. To jest wąaśnie ten ołówek. To dziecko jest utalentowane. Tamten uczeń jest wzorowy.

 

 

4. Prosze uzupełnić według wzoru: twoja książka – twoje książki

 

………… teczka - ………………………………………..

………….przyjaciółka - ………………………………….

………….zabawa - ……………………………………….

………….koleżanka - ……………………………………

………….sąsiad - ………………………………………..

………….zeszyt - ……………………………………….

………….kierownik - ………………………………….

…………… obowiązek - ……………………………………

……………..krawat - ……………………………………….

……………..okno - …………………………………………

……………..morze - ……………………………………….

 

 

5. Następne rzeczowniki proszę użyć w liczbie mnogiej z przyimkami: bez, po, z, od, używając zaimki tamten, tamta, tamto

 

Mój przyjaciel, nasza biblioteka, twój brat, wasz obowiązek, twój nauczyciel

 

 

Склонение притяжательных местоимений

Nasz, wasz

 

единственное число

M. nasz gość, pies nasza koleżanka nasze pole

D. naszego gościa, psa naszej koleżanki naszego pola

C. naszemu gościowi, psu naszej koleżance naszemu poli

B. naszego gościa, psa naszą koleżankę nasze pole

N. naszym gościem, psem naszą koleżanką naszym polem

Msc. naszym gościu, psu naszej koleżance naszym polu

 

Множественное число

M. nasi goście nasze psy koleżanki, pola

D. naszych gości naszych psów, koleżanek, pól

C. naszym gościom naszym psom, koleżankom, polom

B. naszych gości nasze psy, koleżanki, pola

N. naszymi gośćmi naszymi psami, koleżankami, polami

Msc. naszych gościach naszych psach, koleżankach, polach

 

 

Ćwiczenia:

 

1. Proszę przepisać zdania, używając zaimków z nawiasów w odpowiedniej liczbie i przypadku.

 

(Nasz) chłopcy zajęli pierwsze miejsce w piłce nożnej. (Nasz) koleżankiładnie deklamują i śpiewają. (Wasz) rodzice nie byli obecni nas ostatnim zebraniu rodzicielskim. (Wasz) drzewa owocowe dają dużo smacznych owoców. (Nasz) gospodarstwo jest przodujące pod wględem hodowli drobiu. (Wasz) przewodniczący jest troskliwym gospodarzem.

 

2. Proszę przepisać zdania, wpisując zamiast kropek odpowiednie zaimki:

 

Kocham................ szerokie pola i łąki. W.............. kraju mieszkają ludzie róźnych narodowości. Przy............ oknie rośnie jarzębina. W.......... szkole uczy się mniej Polaków niż w.............. O............... śpiewakach piszą w............... czasopismach. Dziekan.............. wydziału jest wielkim miłośnikiem sztuki pięknej. Co......... grupa szykuje na koncert dla nauczycieli akademickich?

 

Местоимения który, która, które склоняются как прилагательные:

 

1. Proszę wstawić zaimek który w odpowiednich przypadkach:

 

Przysłuchując się rozmowie na temat kobiet ładnych i brzydkich, miłych i sympatycznych, takich,................. się podobają, mówimy: Kobieta ładna to jest taka kobieta,............... mnie się podoba, natomiast kobieta elegancka to jest taka kobieta,............... ja się podobam. Nie otwieraj nigdy drzwi takim,........... je otwierają i bez twego pozwolenia.

 

 

Неопределенные местоимения с частицами – kolwiek

 

По значению они соотвествуют русским местоимениям с элементом – либо или –нибудь. Элемент –kolwiek пртбавляется к падежной форме, причем склоняется только первая часть. Они пишутся слитно: dokądkolwiek, kiedykolwiek, jakkolwiek.

 

M. ktokolwiek którykolwiek cokolwiek jakikolwiek

D. kogokolwiek któregokolwiek

C. komukolwiek któremukolwiek

B. kogokolwiek któregokolwiek

N. kimkolwiek którymkolwiek

Msc. kimkolwiek którymkolwiek

 

Zadzwoń do kogokolwiek. Weź którykolwiek ołówek. Chętnie pójdę gdziekolwiek i na cokolwiek. Olu, wybierz cokolwiek i chodźmy już stąd.Nie mogę wybrać czegokolwiek.

 

 

1. Proszę użyć potrzebne zaimki z końcówką -kolwiek: Wzor: No i co byś tam robił? –Ach, cokolwiek...

 

No i gdzie byś tam pracował? Komu byś to powierzył? Czym byś się zajął? Z kim byś pojechał? Czego byś tam uczył? Kogo byś wyznaczył?

 

 

2. Proszę wstawić potrzebne zaimki z elementem –kolwiek.

 

Chciała o tym porоzmawiać z.................., ale nikt nie zwracał na nią uwagi.

Przyjdź do mnie................... W tym roku chcę pojechać................. Porozmawiajmy.................... Chcę się uczyć....................języka. Nie mam czysu wybierać, proszę mi dać.................... z tych lalek. Niech....... z was mi pomoże................. będziesz, pamiętaj o mnie.

 

 

3. Proszę odpowiedzieć na pytania:

 

W którym sklepie można kupić coś na pamiątkę z Polski?

Co można kupić w Domu towarowym?

Gdzie w lecie można dobrze wypocząć?

Co można robić na wakacjach? Dla czego służą nam ręce?

 

 

Особенности склонения и использования отрицательных местоимений nikt, nic, niczyj

 

Приставка, в отличие от русского языка, не отделяется от местоимения:

Z nikim o niczym nie rozmawiałam.

Местоимение nic в родительном падеже имеет две формы: niczego и nic. Больше употребляется форма nic: Nic nie pamiętam.

 

 

4. Proszę przetłumaczyć na język polski:

 

Мы купили новые интересные книги. Я ни с кем в городе не говорил об этой девушке. Где угодно можно увидеть лысых парней. С моими родителями я не хочу никуда ездить. Я поеду на море с кем-либо другим, но не с твоим братом. Я видел старую бабушку, на которой были модные кожаные брюки. Там наши парни, ты их видишь? Я ее не знаю, с ней я нигде не был.

 

УРОК 20

 

LICZEBNIKI ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ

Количественные числительные

 

Числительное jeden имеет три родовые формы: jeden, jedna, jedno и склоняется как прилагательное. Числительное dwa имеет две формы – мужско-средний dwa и женский dwie. Остальные числительные, начиная с трех, не имеют форм рода. Количественные числительные имеют лично-мужскую и нелично-мужскую формы. Сравните:

Dwaj koledzy. Dwóch kolegów. Dwa konie. Dwie koleżanki. Dziesięć osób.