Беларусь у пачатку Другой сусветнай вайны.

Заходняя Беларусь у геапалітычных планах Германіі і Савецкага Саюза. Германа-савецкі дагавор 23 жніўня 1939 г., сакрэтныя пратаколы да яго.

Паход Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь. Адносіны беларускага насельніцтва да Чырвонай Арміі. Савецка-германскі дагавор аб дружбе і граніцах ад 28 верасня 1939 г.

Арганізацыя часовых органаў кіравання. Перадача Вільні і Віленшчыны Літве. Народны сход Заходняй Беларусі і яго рашэнні. Прыняцце Заходняй Беларусі ў склад СССР і ўз’яднанне яе з БССР. Стварэнне органаў савецкай улады, іх дзейнасць.

Сацыяльна-эканамічныя і культурныя пераўтварэнні ў заходніх абласцях БССР. Пачатак стварэння калгасаў і МТС. Змены ў культурным жыцці.

Польскі падпольны рух Супраціўлення. Дэпартацыі з заходніх раёнаў БССР.

Вынікі эканамічнага развіцця БССР у канцы 30-х – пачатку 40-х гг. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё рэспублікі напярэдадні вайны. Новы адміністрацыйны падзел БССР. Заходняя Асобая вайсковая акруга, пераўзбраенне яе войскаў. Стварэнне ўмацаваных раёнаў.

Беларусь на пачатку Вялікай Айчыннай вайны. Абарончыя баі летам 1941 г. Акупацыйны рэжым фашысцкіх захопнікаў на тэрыторыі Беларусі.

Прыгранічныя баі на тэрыторыі БССР. Абарона Брэсцкай крэпасці. Навагрудскі кацёл. Мабілізацыі насельніцтва на адпор ворагу. Эвакуацыя. Будаўніцтва абарончых аб’ектаў. Баі пад Мінскам, Барысавам, Бабруйскам і Віцебскам. Абарона Магілёва і Гомеля. Прычыны паражэння савецкіх войскаў у першы перыяд вайны.

Захоп тэрыторыі Беларусі германскімі войскамі. Устанаўленне акупацыйнага рэжыму, яго мэты. Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі. Сістэма акупацыйнай улады і яе органаў. Рабаванне гітлераўцамі гаспадарчых і культурных каштоўнасцяў рэспублікі. Стварэнне канцлагераў. Яўрэйскія гета. Масавае знішчэнне ваеннапалонных і насельніцтва, угон яго на прымусовыя работы ў Германію. Карныя экспедыцыі. Калабаранцкія арганізацыі і іх дзейнасць: Беларуская народная самапомач (БНС), Беларуская самаахова, Саюз беларускай моладзі (СБМ), Беларуская цэнтральная рада (БЦР), Беларуская краёвая абарона (БКА). Другі «Усебеларускі кангрэс». Беларуская Аўтакефальная Праваслаўная царква. Каталіцкая царква і спробы актывізацыі місіянерства. Рэпрэсіі супраць святароў.

Падпольны i партызанскi рух на тэрыторыi Беларусi ў гады Вялiкай Айчыннай вайны.

Стварэнне падпольных партыйных і камсамольскіх арганізацый і партызанскіх атрадаў. Мінскае партыйнае падполле. Барацьба падпольных арганізацый з акупантамі ў Віцебску, Магілёве, Оршы і іншых гарадах і раёнах Беларусі. Дзейнасць антыфашысцкіх арганізацый у заходніх абласцях Беларусі. Антыфашысцкія выступленні ў гета.

Узмацненне партызанскага руху пасля разгрому нямецка-фашысцкіх войскаў пад Масквой. Баявая дзейнасць партызан. Арганізацыйная структура савецкага партызанскага руху. Стварэнне Цэнтральнага штаба партызанскага руху (ЦШПР) і Беларускага штаба партызанскага руху (БШПР).

Партызанскія зоны. Партызанскія рэйды. Узаемаадносіны партызан і мірнага насельніцтва. Супраціўленне насельніцтва акупантам, зрыў іх палітычных і эканамічных мерапрыемстваў. «Рэйкавая вайна» і яе этапы.

Дзейнасць фарміраванняў Арміі Краёвай на тэрыторыі Беларусі, яе мэты і тактыка, узаемаадносіны з савецкімі партызанамі.

Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Уклад беларускага народа ў разгром фашысцкай Германіі і мілітарысцкай Японіі.

Пачатак вызвалення Беларусі ў канцы 1943 г. Аперацыя «Канцэрт». Беларуская наступальная аперацыя «Баграціён». Сумесныя дзеянні партызан з часцямі Чырвонай Арміі. Акружэнне і разгром фашысцкіх войскаў пад Віцебскам, Бабруйскам, Мінскам. Вызваленне сталіцы Беларусі. Парад савецкіх партызан. Брэсцка-Люблінская наступальная аперацыя. Завяршэнне вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

Пачатак аднаўлення народнай гаспадаркі, устаноў адукацыі і культуры на вызваленай тэрыторыі, дапамога ў гэтым народаў Савецкага Саюза.

Уклад беларускага народа ў разгром фашысцкай Германіі і мілітарысцкай Японіі. Праца эвакуіраванага насельніцтва Беларусі ў савецкім тыле. Удзел беларусаў у еўрапейскім руху Супраціўлення. Людскія, матэрыяльныя і культурныя страты Беларусі ў гады Другой сусветнай вайны.

Беларусь у пасляваенны перыяд (другая палова 40-х – першая палова 50-х гадоў XX ст.).

Страты народнай гаспадаркі і культуры Беларусі ў вайне. Пачатак аднаўлення. Дапамога народаў СССР. Пасляваенная індустрыялізацыя Беларусі, яе сутнасць і вынікі. Прамысловае развіццё заходніх абласцей БССР.

Становішча сельскай гаспадаркі пасля вызвалення. Адраджэнне калгасна-саўгаснай сістэмы. Калектывізацыя ў заходніх абласцях БССР. Дзяржнарыхтоўкі. Скарачэнне прысядзібных гаспадарак.

Матэрыяльнае становішча насельніцтва.Падатковая палітыка ў вёсцы. Прымусовыя пазыкі. Жыллёвае будаўніцтва. Грашовая рэформа. Наладжванне медыцынскага і сацыяльнага забеспячэння. Уладкаванне дзяцей-сірот.

Аднаўленне і развіццё устаноў адукацыі, навукі, культуры. Змена прыярытэтаў навуковых даследаванняў. Развіццё беларускай літаратуры. Творчасць Я. Коласа, I. Шамякіна, I. Мележа, П. Пестрака, Я. Брыля, К. Крапівы, М. Танка і інш. Дзейнасць тэатральных калектываў. Развіццё музычнага мастацтва. Творчасць М. Аладава, А. Багатырова, У. Алоўнікава, Ю.Семянякі і інш. Выяўленчае мастацтва. Тэматыка твораў мастакоў I. Ахрэмчыка, Я. Зайцава, У. Сухаверхава і інш. Гераічная тэматыка скульптараў 3. Азгура, А. Бембеля, А. Глебава і інш. Архітэктура.

Умацаванне адміністрацыйна-каманднай сістэмы. П. К. Панамарэнка. М. I. Гусараў. М. С. Патолічаў. Грамадска-палітычная праца ў заходніх абласцях рэспублікі.

Беларусь — адна з краін-заснавальніц ААН. Удзел у працы спецыялізаваных органаў ААН. Устанаўленне беларуска-польскай граніцы. Палітыка па нацыянальным пытанні, перасяленні.

Падпольныя антысавецкія арганізацыі і іх разгром. Новая хваля рэпрэсій. Барацьба з «касмапалітызмам». Тэрор банд Арміі Краёвай у заходніх абласцях БССР і іх ліквідацыя. Адносіны ўлад да царквы.

Грамадска-палітычнае жыццё, культура і навука БССР у сярэдзіне 50-х – 80-х гадоў XX ст.

«Хрушчоўская адліга». XX з’езд КПСС і выкрыццё культу асобы Сталіна. Пачатак рэабілітацыі ахвяр сталінскага рэжыму. Абнаўленне адміністрацыйна-каманднай сістэмы. Канцэпцыя пабудовы камунізму і развітога сацыялістычнага грамадства. Узмацненне ў 60-я гг. XX ст. негатыўных з'яў у кіраванні гаспадарчым і грамадска-палітычным жыццём. Дзейнасць партыйных, савецкіх, камсамольскіх і прафсаюзных арганізацый. П. М. Машэраў, С. В. Прытыцкі. Накіраванасць прапаганды і агітацыі. Рух за камуністычныя адносіны да працы. Дысідэнцтва. Узмацненне рэпрэсіўных мер супраць праваслаўнай і каталіцкай царквы.

Змены ў сістэме народнай адукацыі. Пераход да абавязковай 8-гадовай і сярэдняй адукацыі. Пашырэнне сеткі навучальных устаноў. Навукова-даследчыя ўстановы і іх дзейнасць. Дасягненні беларускай навукі.

Творчасць I. Мележа, М. Танка, I. Шамякіна, К. Крапівы і інш. Крытычнае пераасэнсаванне гісторыі і сучаснасці маладым пакаленнем пісьменнікаў. А. Адамовіч, В. Быкаў, А. Вярцінскі, У. Караткевіч, I. Навуменка, I. Чыгрынаў і інш. Дасягненні ў тэатральным, музычным, выяўленчым і манументальным мастацтве. М. Савіцкі. Архітэктура і горадабудаўніцтва.

Сацыяльна-эканамічнае развіццё БССР у другой палове 50-х – першай палове 80-х гадоў XX ст.

Развіццё прамысловасці і транспарту.З’яўленне новых галін вытворчасці. Асаблівасці НТР у Беларусі. Утварэнне саўнаргасаў. Ажыццяўленне рэформы 1965 г., прычыны яе згортвання. Поспехі і недахопы ў развіцці прамысловасці. Стварэнне буйных вытворчых комплексаў і аб’яднанняў. Здабыткі і праблемы ў развіцці эканомікі ў 1970-я – 1980-я гг. Спробы інтэнсіфікацыі вытворчасці.

Пошукі шляхоў пераадолення складанасцяў у развіцці вёскі. Рэарганізацыя МТС. Удзел працоўных Беларусі ў асваенні цалінных і залежных зямель. Спробы рэформ у сельскай гаспадарцы, іх сутнасць і вынікі. «Неперспектыўныя» вёскі, іх лёс. Меліярацыя, хімізацыя сельскагаспадарчых угоддзяў і іх вынікі. Харчовая праграма 1982 г. Стварэнне аграпрамысловых комплексаў. Рост стратных гаспадарак. Міграцыя з вёскі ў горад.

Шляхі паляпшэння дабрабыту насельніцтва. Жыллёвае будаўніцтва. Пашырэнне сферы бытавых паслуг. З’яўленне дэфіцыту тавараў. Медыцынскае абслугоўванне. Урбанізацыя. Змены ў сацыяльнай структуры грамадства.

Беларусь на міжнароднай арэне ў другой палове 40-х – сярэдзіне 80-х гадоў XX ст.

Дзейнасць дэлегацыі Беларусі ў ААН. Членства Беларусі ў міжнародных арганізацыях: ЮНЕСКА, Міжнароднай арганізацыі працы, Сусветнай арганізацыі здароў'я і інш. Эканамічнае і гандлёвае супрацоўніцтва з замежнымі краінамі. Культурныя, навуковыя, спартыўныя і турысцкія сувязі БССР.

Палітыка «перабудовы» ў Беларусі. Спробы рэфармавання СССР.

Канцэпцыя паскарэння сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны. Курс на ўдасканаленне сацыялізму. Дэмакратызацыя грамадства. Рэфармаванне палітычнай сістэмы. Галоснасць. Ажыўленне царкоўнага жыцця. Узнікненне нефармальных аб'яднанняў «Талака», «Паходня» і інш. Новы этап рэабілітацыі ахвяр палітычных рэпрэсій. I з'езд народных дэпутатаў СССР. Дэмакратызацыя выбарчай сістэмы. Выбары ў Вярхоўны Савет БССР (1990 г.). Рашэнні Вярхоўнага Савета БССР аб уласнасці і пераходзе да рынку. Узнікненне палітычных партый і грамадскіх рухаў. Аслабленне пазіцый КПБ у палітычным жыцці рэспублікі. Палітычны крызіс у СССР, асаблівасці яго праяўлення ў Беларусі. Спробы рэфармавання СССР. Прычыны крызісу перабудовы.