Супплетивные формы степеней сравнения наречий 


Мы поможем в написании ваших работ!



ЗНАЕТЕ ЛИ ВЫ?

Супплетивные формы степеней сравнения наречий



 

положительная сравнительная превосходная
bene (хорошо) melius optĭme
male (плохо) peius pessĭme
paulum (мало) minus minĭme
magnopere (много) magis maxĭme
multum (много) plus plurĭmum

 

Упражнения

1. Определите склонение прилагательных и образуйте степени сравнения прилагательных; образуйте наречия и их степени сравнения:

Malus, a, um; longus, a, um; facĭlis, e; miser, era, erum; simplex, ĭcis; brevis, e; velox, ōcis; celer, ĕris, ĕre; honestus, a, um; crudelis, e.

 

2. Просклоняйте словосочетания error peior, illud mare profundissimum, carmen dulcissimum, res optima.

 

3. Переведите на латинский язык.

1. Все воины храбро сражались. 2. Вождь хвалит воинов, сражающихся храбро. 3. Живите счастливо. 4. Быстрее, выше, сильнее. 5. Отвечайте короче. 6. Работайте лучше. 7. Не пиши много. 8. Хорошо жить – долго жить.

 

4. Образуйте 1 л. ед.ч. всех времен изъявительного наклонения системы инфекта: oro 1, munio 4.

 

5. Определите, к каким латинским основам восходят и что означают следующие слова:

студент, культура, эмигрант, симулянт, фатум, арбитр, фокус, алиби, вербальный, агитация, корректор, мелиорация, оптимальный, магистраль, милитаризм.

 

6. Переведите предложения, преобразуйте активные конструкции в пассивные:

1. Dux milĭtes laudābat. 2. Agricŏlae silvam caedunt.

 

7. Переведите предложения, выпишите наречия и определите их форму.

1. Quot homĭnes, tot sententiae. 2. Invīte data non sunt grata. 3. Ex numěro Graecōrum Lacaedemonii fortitudĭne omnes alios popŭlos longe superabant. 4. Facilius est dicĕre, quam agĕre. 5. Facilius est vita aliōrum reprehendĕre, quam sua corrigĕre. 6. Romāni fortissime et acerrime pugnabant. 7. De mortuis aut bene, aut nihil. 8. Melius sero, quam nunquam. 9. Verba “Nota bene” signo NB signatur. 10. Honores mutant mores, sed raro in meliōres.

 

8. Переведите тексты на русский язык.

De rustĭci veneficiis

Rusticus quidam, quod ex admodum parvo agro multŏ largiōres fructus habebat, quam vicini ex amplioribus agris magnam sibi eorum concitavit invidiam. Accusatus igĭtur est de veneficiis. Ubi propterea in ius vocatus est, omnem familiam suam bene curātam et vestītam secum in forum adduxit, omnia praeterea instrumenta rustĭca, boves denĭque satŭros. Quae ubi monstravit: “Habetis”, inquit, “iudĭces, nonnulla veneficia mea; cetěra autem – eăque maxima sunt – labor et sudor”.

Ităque omnium consensu liberatus est.

 

De Spartānis

Lycurgus rem publĭcam Spartānam praeclāre instituit. Secundum leges eius pueri, adulescentes, iuvĕnes corpŏra strenue exercēbant. Libĕri discēbant parentes et senes honorāre, legĭbus semper parēre, modeste sed libĕre respondēre. Ii, qui imperio non peruĕrant, sevēre puniebantur. Mos erat Spartānis brevĭter respodēre, fortĭter pugnāre, patienter et constanter labōres tolerāre, honeste vivĕre.

 

ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ (NUMERALIA)

 

В латинском языке выделяются следующие лексико-грамматические разряды числительных: количественные (cardinalia), порядковые (ordinalia), разделительные (distributīva) и числительные наречия (numeralia adverbia).

 

КОЛИЧЕСТВЕННЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ

(numeralia cardinalia)

 

Количественные числительные от 1 до 10, 20, 100 и 1000 – основные числительные; названия десятков и сотен – производные, образованные, как правило, от этих основных числительных с некоторыми фонетическими изменениями. Названия десятков с единицами и сотен с десятками и единицами – составные производные числительные.

1) Числительные от 11 до 17 образуются сложением основного числительного и слова «десять» -decim (из decem): undecim, duodecim и т.д.

2) Числительные от 30 до 90 (десятки) образуются присоединением –ginta: triginta, quadraginta и т.д.

3) Числительные от 200 до 900 (сотни) образуются присоединением -centi (из centum): ducenti, trecenti, sescenti – или –genti: quadringenti, quingenti.

4) Числительные 18, 19; 28, 29 и т.д., обозначающие числа, у которых до полного десятка не хватает одной и или двух единиц, образуется путем вычитания из следующего десятка: два из двадцати (duodeviginti), один из двадцати (undeviginti), один из тридцати (undetriginta)/

5) Прибавление к десяткам или сотням единиц от 1 до 7 обозначается двояко: а) число единиц называется после десятков (как в русском языке): viginti quinque (двадцать пять); б) число единиц называется сначала, затем ставится союз et и называется число десятков: quinque et viginti (букв.: пять и двадцать).

 

Таблица количественных числительных

Рим-ские цифры Араб-ские цифры Количественные числительные Римские цифры Араб-ские цифры Количественные числительные
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX   unus, a, um duo, ae, o tres, tria quattuor quinque sex septem octo novem decem undecim duodecim tredecim quattuordecim quindecim sedecim septendecim duodeviginti undeviginti viginti   XXI XXVIII XXIX XXX XL L LX LXX LXXX XC C CC CCC CCCC D DC DCC DCCC DCCCC M MM   viginti unus duo-de-triginta un-de-triginta triginta quadraginta quinquaginta sexaginta septuaginta octoginta nonaginta centum ducenti, ae, a trecenti quadringenti quingenti sescenti septingenti octingenti nongenti mille duo milia

Склонение числительных

 

Из количественных числительных склоняются только:

unus, a, um – как местоименное прилагательное solus и другие в единственном числе;

duo, ae, o – как слова 1-2 склонения во множественном числе (с элементами 3 склонения);

tres, tria – как прилагательное 3 гласного склонения во множественном числе;

ducenti, ae, a (и прочие сотни) – как прилагательные 1-2 склонения во множественном числе;

milia (тысячи) – как существительные 3 гласного склонения во множественном числе.

Образцы склонения

 

Падеж m f n m f n
Nom. Gen. Dat. Acc. Abl. unus una unum unīus unī unum unam unum unō unā unō duo duae duo duōrum duārum duōrum duōbus duābus duōbus duo(s) dua(s) duo duōbus duābus duōbus

 

Падеж m f n n m f n
Nom. Gen. Dat. Acc. Abl. tres tria trium tribus tres tria tribus milia milium milibus milia milibus ducenti ducentae ducenta ducentōrum ducentārum ducentōrum ducentīs ducentōs ducentās ducenta ducentīs

 

ПОРЯДКОВЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ

(numeralia ordinalia)

 

1 primus, a, um 2 secundus, alter 3 tertius 4 quartus 5 quintus 6 sextus 7 septĭmus 8 octāvus 9 nonus 10 decĭmus 11 undecimus 12 duodecĭmus 13 tertius decĭmus 14 quartus decĭmus 15 quintus decĭmus 16 sextus decĭmus 17 septĭmus decĭmus 18 duodevicesĭmus 19 undevicesĭmus 20 vicesĭmus 21 unus et vicesĭmus 30 tricesĭmus 40 quagragesĭmus 100 centesĭmus 200 ducentesĭmus 400 quadringentesĭmus 1000 millesĭmus 2000 bis millesĭmus

 

Порядковые числительные имеют родовые окончания -us, -a, -um и, как прилагательные, согласуются с существительными в роде, числе и падеже: secundus discipulus, quarta soror, verbum tertium. В многозначных числительных каждое число ставится в форме порядкового, например: annus millesĭmus nongentesĭmus quadragesiĭus quintus – тысяча девятьсот сорок пятый год.

 

ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ РАЗДЕЛИТЕЛЬНЫЕ

И ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ НАРЕЧИЯ

 

Числительные разделительные (numeralia distributīva) означают равное распределение и отвечают на вопрос «по скольку?». Числительные наречия (numeralia adverbia) – на вопрос «сколько раз?». Числительные разделительные и числительные наречия образуются от соответствующих количественных, кроме первых двух. Числительные разделительные имеют родовые окончания мн.ч. I и II скл.; начиная с двух, для них характерен суффикс -n-. Наречия числительные образуются от корней количественных числительных и, начиная с пяти, имеют суффикс -ies. Например:

 

singŭli, ae, a bini, ae, a terni (trini), ae, a quaterni, ae, a quini,ae, a centēni, ae, a singŭla milia по одному, по одной по два, по две по три по четыре по пяти по сто по одной тысяче semel bis ter quater quinquies centies milies однажды дважды трижды четырежды пятикратно стократно; сто раз тысячекратно

 

Упражнения

1.Просклоняйте: duo manipuli, tres centuriae, quinque menses, centesimus miles.

 

2. Переведите и просклоняйте словосочетания один храм; два легиона; три друга; восемнадцать книг; тридцатое число; сто камней; тысяча слов; второй час; четыре окна, пять братьев, пятьсот воинов, 1812-й год.

 

3. Напишите римскими цифрами числа 63, 84, 97, 125, 268, 379, 432, 3456, 5699.

 

4. Определите, к каким словам восходят: октава, терция, квартал, квинтет, трио, прима, миля, миллион, дуэль, секундант, центнер, уникальный.

 

5. Переведите на русский язык.

Una hirundo ver non facit. Amīcus est unus animus in duōbus corporibus. “Novem doctae sorōres” – ita antiqui Musas nominābant. Nemo potest duōbus dominis pariter servīre. In legiōne Romāna decem erant cohortes, in cohorte tres manipuli, in manipulo duae centuriae, primō centuria centum milites habēbat, deinde modō quinquaginta.

De mensĭbus

Apud Romānos annus decem menses habēbat. Primi mensis nomen erat Martius, secundi – Aprīlis, tertii – Maius, quarti – Iunus, quinti – Quintīlis, sexti – Sextīlis, septimi – September, octāvi – Octōber, noni – November, decimi – December. Numa, secundus rex Romanōrum, numerum mensium duōbus augēbat. Postea Romāni Quintīlem mensem Iulium, Sextīlem – Augustum moninābant. Iulii nomen est a Iuliō Casare, Augusti – ab Augustō imperatōre. Primus mensis dies Kalendae nominabātur, quintus – Nonae, tertius decimus – Idus; in mensibus autem Mariō, Maiō, Iuliō, Octobri septimi diēi nomen erat Nonae, Idus – quinti decimi.

 

De nomĭne mensium

Annus duodecim menses habet, qui sunt:

I Mensis Januarius qui a Jano, principii deo, nomen habet.

II Mensis Februarius a februo, Romanōrum ritu sacro, appellātur.

III Mensis Martius a Marte deo, Romuli patre, nomen habet.

IV Mensis Aprīlis a Venere dea, quae apud Graecos Aphrodītae nomen habet, appellātur.

V Mensis Majus a Maja dea, Mercurii matre, nomen habet.

VI Mensis Junius a Junōne, Jovis uxōre, nomen habet.

VII Mensis Julius a Gajo Julio Caesare appellātur.

VIII Mensis Augustus ab Octaviāno Augusto appellātur.

IX Mensis September a numero septem.

X Mensis Octōber a numĕro octo.

XI Mensis November a numĕro novem.

XII Mensis December a numĕro decem nomĭna habent.

Cur mensis nonus a numero septem, mensis decĭmus a numĕro octo, undecĭmus a numĕro novem, et duodecĭmus a numĕro decem nomen habet? Romulo regnante, annus decem menses habēbat (qui annus Romuli appellabātur) et primus anni mensis Martius erat. Si a mense Martio menses numerābis, September – septĭmus, Octōber – octāvus, November – nonus, December – decĭmus mensis est. Sed postea ante Martium duo menses additi sunt: Januarius et Februarius; Januarius primus anni mensis factus est, sed nomina mutāta non sunt.

De novem Musis

Musae Jovis filiae et Mnēmosynēs, deae memoriae, sunt. Hae novem doctae sorōres nominantur, nam deae artium et scientiārum putantur, nomina autem eārum Graecae origines sunt. Prima Musārum Calliope vocātur et Musa poēsis epicae atque mater Orphēi esse dicitur. Secunda est Euterpe, musicae artis Musa. Tertia – Erato, quae Musa carminum amatoriōrum habētur. Quarta est Melpomene, Musa tragoediae atque poēsis lyricae vocātur. Quinta nominātur Thalia, Musa comoediae atque dea epulārum et festārum est, deinde atque Musa carminum pastoralium appellātur. Sexta, Terpsichore nomināta, Musa est saltatiōnis atque chorōrum, eadem mater Sirēnum putātur. Septima est Clio, quae primum dea nuntia habebātur, nunc Clio Musa historiae dicitur. Octāva nomine Urania Musa est astronomiae. Denique nona, cujus nomen Polyhymnia est, Musa hymnōrum sacrōrum deinde etiam symphoniae putātur. Musae sunt comites fidēles Apōllinis, qui Musārum choros praecēdit et fidibus aureis verba eārum modulātur.

ВРЕМЕНА СИСТЕМЫ ПЕРФЕКТА

 

От основы перфекта образуются перфектные времена действительного залога: perfectum прошедшее совершенное, plusquamperfectum преждепрошедшее, futurum II будущее совершенное.

 

Perfectum indicatīvī actīvī

 

Чис- ло Лицо I спр. II спр. III спр. IV спр.
Sing.   ornāvi ornāvisti ornāvit tacui tacuisti tacuit legi legisti legit audīvi audīvisti audīvit
Plur.   ornāvimus ornāvistis ornavērunt tacuimus tacuistis tacuēntur legimus legistis legērunt audīvimus audīvistis audivērunt

 

Основные способы образования основ перфекта

1. Перфект на -v-i. Характерен для правильных глаголов I-IV спряжения: orno, ornāvi, ornātum, ornāre украшать; audio, audīvi, audītum, audīre слушать.

2. Перфект на -u-i. Характерен для глаголов II спряжения: taceo, tacui, tacitum, tacēre молчать.

3. Перфект на -s-i. Характерен для глаголов III спряжения: корневые g, c + s дают x: dico, dixi (<dic-s-i), dictum, dicere говорить; корневые d, t, b перед s ассимилируют полностью или частично: mitto, misi (<mit-s-i), missum, mittere посылать; rideo, risi (<rid-s-i), risum, ridēre смеяться; scribo, scripsi (<scrib-s-i), scriptum, scribĕre писать.

4. Перфект с удлинением корневого класного: venio, vēni, ventum, venīre приходить; vēdeo, vīdi, vīsum, vidēre видеть. Наряду с чередованием e/ē, o/ō, u/ū возможно чередование a/ē: facio, fēci, factum, facĕre делать.

5. Перфект с удвоением: curro, cucurri, cursum, curĕre бежать; do, dedi, datum, dare делать.

Упражнения

1. Выпишите из словаря основные формы глаголов: venio, terreo, illustro, erudio, iacio, pono.

Глаголы illustro, iacio проспрягайте в perfectum ind. act.

 

2. Образуйте формы перфекта глаголов:

а) перфект на -vi: pugno, 1 сражаюсь; servo, 1 спасаю; paro, 1 готовлю; numero, 1 считаю; deleo, 2 разрушаю; scio, 4 знаю;

б) перфект на -ui: debeo, 2 я должен; habeo, 2 имею; teneo, 2 держу; censeo, 2 ценю;

в) перфект на -si: duco, 3 веду; rego, 3 правлю; intellĕgo, 3 понимаю; cedo, 3 иду, уступаю; sentio, 4 чувствую;

г) перфект с удлинением корневого гласного: sĕdeo, 2 сижу; vĕnio, 4 прихожу; căpio, 3 беру; iăcio, 3 бросаю;

д) перфект с удвоением: credo, 3 верю; condo, 3 основываю.

 

3. Определите формы глаголов, переведите на русский язык: portavērunt, misi, necavit, duximus, ambulābunt, erudivisti, mittam, vivēbat, vales, condidistis, vocate, scribēmur, occupabantur.

 

4. Просклоняйте словосочетания: leo fremens, flumen longum, id donum simplex.

 

5. Определите, к каким латинским основам восходят и что означают слова: утилитарный, предикат, субъект, конкурент, ветеран, инструмент, коллоквиум, парабеллум, экслибрис, нарративный, орнамент, кредит, интеллект.

 

6. Переведите предложения на латинский язык:

1. Нравы древних римлян были суровы. 2. Наука и искусство процветают во время мира. 3. Мысль человека быстра. 4. Александр Великий разрушил Фивы. 5. Марк Манлий спас Капитолий от галлов.

 

Задание 7. Переведите предложения. Выпишите формы глаголов и сделайте их грамматический разбор.

1. Verbum “cedo” facit perfectum “cessi”, “cado” – “cecĭdi”, “caedo” – “cecīdi”. 2. Milites audāces in proeliis multas victorias reportavērunt. 3. Veni, vidi, vici. 4. Urbem Romam a principio reges habuērunt. 5. Ennius in versĭbus suis maxĭma facta civium Romanōrum pinxit. 6. Militavi non sine gloriā. 7. Magister dixit. 8. Caelum, non anĭmum mutant, qui trans mare currunt (Ov.). 9. Fēci, quod potui. 10. Duces Graecōrum fuērunt Achilles, Aiax, Ulixes, Patroclus. 11. Marcus Manlius, qui Capitolium servavit a Gallis, et genĕre, et virtūte bellica nemĭni concedēbat. 12. Epistolam, quam scripsi, mittam patri. 13. Romulus urbem ex nomĭne suo vocavit Romam. 14. Olim hostes Romanōrum, postquam frustra Capitolium expugnāre temptavērunt, Romam delevērunt. 15. Milĭtes Graeci in equo ligneo sedēbant et noctem exspectābant. Troiani autem dormiēbant; pericŭlum non iam metuēbant, cum Sino Graecos ex equo libarāvit et portas oppĭdi aperuit. (Sino, Sinōnis m – Синон, греческий воин) 16. Romŭlus, Martiis filius, urbem Romam condidit et regnāvit annos duodequadraginta.

 

8. Переведите тексты на русский язык.

Midas

Certābant quodam Apollo et Pan. Apollo lyram habēbat, Pan fistŭla canēbat. Arbĭter palmam Apollĭni adiudicāvit, solus Midas repugnābat. Tum Apollo, irā commōtus, asinīnas ei aures dēdit. Diu hoc omnĭbus latuit, nam rex altam gestābat mitram. Poetrēmo famŭlus, qui capillos regi resecābat, vitium animadvertit. Quantopĕre eum hoc secrētum urēbat, sed narrāre non audēbat. Tandem cogitāvit. Semel saltem secrētum scrobem fodit et in scrobem susurrit: “Midas rex aures asinīnas habet!” Deinde scrobem rursus implēvit. Sed eo loco arundo crevit, quae semper susurrābat: “Midas rex aures asinīnas habet!”

De Daedălo

Daedălus, artĭfex clarus, casu homĭnem necāvit. Ităque cum Icăro filio ex urbe Athēnis fūgit et insŭlam Cretam ad regem Minoēm migrāvit. Ibi iussu regis Labyrinthum aedificāvit, domum apmlissĭmam. Postea Daedălus consilium cepit in patriam remigrāre. Minos autem Daedălum et Icărum retinuit atque etiam in Labyrintho inclūsit. Tum Daedălus dolum excogitāvit, nam ex pennis quattuor alas fecit et cum filio avolāvit. Sed incautus Icărus in mare decĭdit. Daedălus in Siciliam pervēnit.

 



Поделиться:


Последнее изменение этой страницы: 2016-08-15; просмотров: 1136; Нарушение авторского права страницы; Мы поможем в написании вашей работы!

infopedia.su Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Обратная связь - 3.138.174.174 (0.049 с.)