Сацыяльна-эканамичнае жыццё РБ.

На шляху пераходу ад планвай сацыялiстычнай гаспадаркi да капiталiстычнай рыначнай эканомiкi зроблены крокi па стварэнню нарматыўна-прававой базы, рэфармаваннi адносiн уласнасцi, перабудове грашова-фiнансавай сiстэмы, рэарганiзацыi дзейнасцi суб`ектаў гаспадарання. Пачатак гэтых рэформ на беларусi звязаны з адабрэннем Вярхоўным Саветам рэспублiкi ў канцы 1990 г. праграмы пераходу да рыначнай эканомiкi.Рэалiзацыя праграмы праводзiлася ва ўмовах адмiнiстрацыйнага павышэння i вызвалення цэн, iнфляцыi, страты рычагоў цэнтралiзаванага кiравання, бурнымi дэзынтэграцыйнымi працэсамi на тэрыторыi СССР. Пасля развалу СССР у 1991 г. змянiлiся i падыходы да правядзення пераўтварэнняў – у аснову былi прыняты метады так званай «шокавай тэрапii». К 1994 г. правяддзенне рэформ дазволiла стварыць на Беларусi неабходны мiнiмум асноўных рыначных iнстытутаў, нарматыўна-прававых дакументаў, зрабiць новую сiстэму эканомiкi, якая ў асноўным абапiраецца на рыначныя рэгулятары. Разам з тым, беларускi рынак пацярпеў значна большыя страты, чым меў здабыткаў: разбурэнне былых эканамiчных сувязей прывяло да абвальнага спаду вытворчасцi амаль на 50 % (у параўнаннi з канцом 80-х гг.), рэзкаму падзенню курса беларускага рубля, крытычнаму стану ў забеспячэннi энергарэсурсамi. Усе гэта вызвала панiжэнне жыццевага ўзроўня большасцi насельнiцтва, рост беспрацоўя, нарастанне iншых сацыяльных праблем. Мадэль рыначных рэформ метадам «шокавай тэрапii» пацярпела правал летам 1994 г. у час выбараў першага прэзiдэнта РБ. Для пераадолення крызiсных з`яў i недахопаў, а таксама для вызначэння перспектыўных задач у правядзеннi рыначных рэформ новым кiраўнiцтвам рэспублiкi былi распрацаваны «Асноўныя напрамкi сацыяльна-эканамiчнага развiцця РБ на 1996—2000 гады». Сення ў рэспублiцы прыпынена далейшае падзенне вытворчасцi i забяспечаны некаторы рост прамысловай i сельскай гаспадаркi.

57. Рэспублика Беларусь у сусветным суполництве. Статус суверенного государства потребовал радикальной перестройки международных связей республики и формирования собственной внешней политики. Республика Беларусь подтвердила свою приверженность принципам Устава ООН, Всеобщей декларации прав человека, суверенного права государств, неприменения силы и отказ от угрозы силой, нерушимости границ, мирного урегулирования противоречий, невмешательства во внутренние дела и другим общепринятым нормам международного права.

Беларусь объявила себя нейтральным и безъядерным государством. Такая позиция обеспечила быстрое дипломатическое признание. К июлю 1994 г. Беларусь признали 123 государства. Республика Беларусь стала полноправным членом более 60 международных организаций, в 10 получила статус наблюдателя. На момент распада СССР Беларусь была самой милитаризованной страной в мире. Выполняя взятые на себя обязательства в области безопасности и разоружения, в 1992 г. за пределы республики было вывезено тактическое ядерное оружие, а 1996 г. - межконтинентальные ракеты. Беларусь полностью выполнила международные обязательства и стала страной без ядерного оружия. Республика присоединилась к договору об обычных вооруженных силах в Европе, подписала Конвенцию о запрещении химического оружия. В 1990 г. ООН приняла решение об оказании помощи Беларуси в связи с аварией на Чернобыльской АЭС. Расширились торговые отношения со странами дальнего зарубежья. В 1993 г. поставки из Беларуси осуществлялись в 96 стран мира.

58. Культурнае жыццё Беларусі ў канцы 20-пачатку 21 ст.

З мэтай стварэння спрыяльных умоў для далейшага развіцця нацыянальнай адукацыі ў 1991 г. быў прыняты Закон аб адукацыі. Ён гарантаваў стварэнне ўмоў для ўсебаковага развіцця асобы, задавальнення адукацыйных запатрабаванняў кожнага чалавека, арыентаваў на агульначалавечыя каштоўнасці. З 1998 г. пачалася рэформа 4, 5 тыс. агульнаадукацыйных школ. Яе асноўныя рысы: дэмакратызацыя сістэмы адукацыі, стварэнне ўмоў для гарманічнага развіцця асобы, павышэнне якасці і эфектыўнасці адукацыі. У 90-я гг. пашыралася сетка ВНУ. Тэмпы розвіцця навуковага патэнцыялу знізіліся. Колькасць супрацоўнікаў, занятых у навуцы, паменшылася ў 2 разы, а фінансаванне з дзяржбюджэту – у 4 разы. Аднак і ў гэтых умовах у стр-ры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі з`явіліся новыя навук. установы: Інстытут праблем вык-ня прыродных рэсурсаў і экалогіі, радыебіялогіі, сацыялогіі, малекулярнай і атамнай фізікі, прыкладной оптыкі і тэхналогіі металаў і інш. У 90-я гг. бел. культура значна папоўнілася значнымі творамі літ-ры, мастацтва. У выяўленчым мастацтве выразна пашырыліся нефармальныя тэндэнцыі. Адкрыліся недзяржаўныя галерэі “Арт-творчасць”, “Віта-нова”, “Жыльбел” і інш. Апошнім часам адраджаецца і актыўна развіваецца каля 40 відаў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, дзейнічае больш за 50 клубаў і дамоў рамёстваў, творчых майстэрняў народных майстроў. Такім чынам, час эканамічных і сацыяльна-паліт. перамен у грамадстве быў цесна звязаны з пошукамі і здабыткамі ў галіне адукацыі, навукі і культуры краіны, нацыянальна-культурным адраджэннем.

.