Семінар 5. Культура Гродзенскага Панямоння

1. Прыродныя умовы рэгіена.

2. Духоўная і матэрыяльная культура рэгіена: агульная характарыстыка.

3. Асаблівасці рэгіянальнай гісторыі.

4. Характар рассялення людзей. Этна-канфесійныя адносіны ў рэгіене. Высокая культура этна-канфесійных адносін у рэгіене як адметная рыса Панямоння. Навуковыя даследаванні этна-канфесійных адносін (ГрДУ).

5. Асаблівасці традыцыйнай народнай культуры: жылле, адзенне, промыслы і рамествы. Прагрэс у народнай архітэктуры. Вусна-паэтычная творчасць. Музычная культура рэгіена. Праблема захавання традыцыйнай культуры ў рэгіене.

6. Багатая гісторыка-культурная спадчына рэгіена.

7. Знакамітыя людзі, якія нарадзіліся ці жылі на тэрыторыі рэгіёна (А.Тызенгауз, Ф.Багушэвіч, Л.Геніюш і інш.).

8. Наяўнасць лакальных культур на тэрыторыі рэгіена, іх спецыфіка.

9. Сацыяльна-эканамічныя паказчыкі рэгіена і узровень жыцця насельніцтва. Развіцце сацыякультурнай сферы. Сучасная дэмаграфічная сітуацыя. Перспектывы развіцця рэгіена. Сучасныя культурныя праекты. Фестывалі нацыянальных культур.

 

Літаратура да семінара

Асноўная літаратура

1. Адзіночанка, В.Р. Рэлігіязнаўства: вучэбны дапаможнік для студ. ВНУ / В.Р.Адзіночанка. – Мінск: Універсітэцкае, 2003.-239с.
2. Аляксееў, А. Спадчына Беларусі = Heritage of Belarus / А.Аляксееў, А.Лукашэвіч. – Мінск: Мін. ф-ка каляр. друку, 2004.-318с., іл.
3. Архітэктура Беларусі: энцыкл. даведнік / рэдкал.: А.А.Воінаў і інш.-Мінск:БелЭН, 1993.-620с., іл.
4. Дрэва кахання: легенды, паданні, сказы / склад. А.І.Гурскі. – Мінск: Маст.літ., 1980.-160с., іл.
5. Дучыц, Л.У. Археалагічныя помнікі ў назвах, вераваннях і паданнях беларусаў / Л.У.Дучыц. - Мінск: Ураджай, 1993.-212с.
6. Локотко, А.И. Историко-культурные регионы Беларуси / А.И.Локотко. - Минск: Беларуская навука, 2002.-223с.
7. Рэспубліка Беларусь: вобласці і раены: энцыклапедычны даведнік / аўт.-склад. Л.В.Календа. – Мінск: БелЭН, 2004.-568с., іл.
8. Самусік, А.Ф. Помнікі гісторыі і культуры Беларусі: вучэбны дапаможнік / А.Ф.Самусік. - Мінск: БДЭУ, 2004.-209с.
9. Цітоў, В.С. Этнаграфічная спадчына: Беларусь: краіна і людзі / В.С.Цітоў.-2-е выд. – Мінск: Беларусь, 2001.-208с.
10. Этнаграфія Беларусі: энцыклапедыя / Беларус. Сав. Энцыкл; рэдкал.: І.П.Шамякін (гал.рэд.) [і інш.].-Мінск: БелСЭ, 1989.-575с., іл.

Дадатковая літаратура

1. Гибянский, И.Г. Граф Антоний Тизенгауз и Гродненские королевские мануфактуры: очерк по эконимической истории Польши в эпоху Станислава Августа (1764-1795) на основе архивных источников / И.Г.Гибянский; под ред. и с предисл. П.Б.Струве. – Петербург: типография Р.Г.Шредера, 1916.-61с.
2. Гродно: ХХІ век: фотоальбом / предисл. Е.Жабрун. – Брест: С.Б.Лавров, 2002.-216с.
3. Ісламская культура татараў-мусульман Беларусі, Літвы і Польшчы і яе ўзаемадзеянне з беларускай і іншымі культурамі: да 600-годдзя татарскага асадніцтва на землях беларуска-літоўскай дзяржавы, распачатай пры Вітаўце Вялікім: другая міжнар. навук.-практ. канф., Мінск 19-25 мая 1995г.: матэрыялы ІІ навукова-практычнай канферэнцыі / рэдкал.: І.Александровіч і інш.- Мінск: БДПУ, 1996.-Ч.1.-148с.; Ч.2.-147с.
4. Калнін, В.В. Мірскі замак = The Mir Castle / В.В.Калнін; пер. на англ.мову А.І.Казека. - Мінск:Беларусь, 2002.-160с., іл.
5. Музей старажытнабеларускай культуры: дапаможнік для наведвальнікаў / В.Ф.Шматаў [і інш.]; НАН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; пад рэд. В.Ф.Шматава. – Мінск: Беларуская навука, 1998.-236с., іл.
6. Повязь часоў – беларускі ручнік: альбом / склад. і тэкст В.А.Лабачэўская. - Мінск: Беларусь, 2002.-231с.
7. Раманюк, М. Беларускія народныя строі / М.Раманюк.-Мінск: Дзяніс Раманюк, 2003.-79с.
8. Стары замак у Гродне: ХІ-XVIIIстст.: гіст.-архіт.нарыс / А.А.Трусаў, В.Е.Собаль, Н.І.Здановіч.-Мінск: Навука і тэхніка, 1993.-152с.
9. Ткачоў, М.А. Замкі і людзі / М.А.Ткачоў.-Мінск: Ураджай, 1991.-331с., іл.
10. Традыцыйная мастацкая культура беларусаў: у 6т. / [аўтар ідэі, агульнае рэдагаванне і склад.: Т.Б.Варфалаеева].-Мінск: Беларуская навука, Вышэйшая школа, 2001-2006.-Т.3: Гродзенскае Панямонне: у 2 кн., кн.1 / В.І.Басько [і інш.].-Мінск: Вышэйшая школа, 2006.-608с.
11. Традыцыйная мастацкая культура беларусаў: у 6т. / [аўтар ідэі, агульнае рэдагаванне і склад.: Т.Б.Варфалаеева].-Мінск: Беларуская навука, Вышэйшая школа, 2001-2006.-Т.3: Гродзенскае Панямонне: у 2 кн., кн.2 / А.М.Боганева [і інш.].-Мінск: Вышэйшая школа, 2006.-736с.: іл., каляр.іл.
12. Філаматы і філарэты: зборнік. – Мінск: Беларускі кнігазбор,1998.-333с.
13. Цыхун, А.П. Легенды і балады Гродзеншчыны / А.П.Цыхун; уступ.арт. Д.Бічэль-Загнетавай.-Гродна: абл.аддз. Бел.фонду культуры, 1995.-104с.
14. Чантурия, В.А. Атлас памятников архитектуры и мемориальных комплексов Белорусии / В.А.Чантурия.-Минск:Вышэйшая школа, 1983.-110с., ил.
15. Чантурия, В.А. Памятники архитектуры и градостроительства Белоруссии / В.А.Чантурия.-Минск:Полымя, 1986.-240с., ил.
16. Черепица, В.Н. Не потерять связующую нить: история Гродненщины XIX-XXвв. в событиях и лицах: исследования, дополнения, комментарии / В.Н.Черепица. - Гродно: ГрГУ, 2003.-419с.
17. Афіцыйны сайт Гродзенскага абласнога выканаўчага камітэта [Электронны рэсурс] / Гродзенскі абласны выканаўчы камітэт. - Мінск, 2004.-Рэжым доступу: http://www.region.grodno.by
18. Мірскі замак [Электронны рэсурс].-Мінск, 2004.-Рэжым доступу: http://www.nashabelarus.iatp.by

 

Семінар 6. Культура Цэнтральнай Беларусі (Міншчыны)

1. Прыродныя умовы рэгіена.

2. Духоўная і матэрыяльная культура рэгіена: агульная характарыстыка.

3. Асаблівасці рэгіянальнай гісторыі. Сінтэз розных культурных традыцый як характэрная прыкмета рэгіена.

4. Характар рассялення людзей.

5. Станаўленне і развіцце Мінска як адміністрацыйнага, культурнага, навуковага, прамысловага цэнтра.

6. Этна-канфесійныя адносіны ў рэгіене. Асаблівасці традыцыйнай народнай культуры: жылле, адзенне, промыслы і рамествы. Вусна-паэтычная творчасць. Музычная культура рэгіена. Праблема захавання традыцыйнай культуры ў рэгіене.

7. Гісторыка-культурная спадчына рэгіена.

8. Знакамітыя людзі, якія нарадзіліся ці жылі на тэрыторыі рэгіёна (Я.Купала, Я.Колас, М.Багдановіч і інш.).

9. Наяўнасць лакальных культур на тэрыторыі рэгіена, іх спецыфіка.

10. Сацыяльна-эканамічныя паказчыкі рэгіена і узровень жыцця насельніцтва. Развіцце сацыякультурнай сферы. Сучасная дэмаграфічная сітуацыя. Перспектывы развіцця рэгіена. Сучасныя культурныя праекты (Нацыянальная бібліятэка Беларусі і інш.).

 

Літаратура да семінара

Асноўная літаратура

1. Адзіночанка, В.Р. Рэлігіязнаўства: вучэбны дапаможнік для студ. ВНУ / В.Р.Адзіночанка. – Мінск: Універсітэцкае, 2003.-239с.
2. Аляксееў, А. Спадчына Беларусі = Heritage of Belarus / А.Аляксееў, А.Лукашэвіч. – Мінск: Мін. ф-ка каляр. друку, 2004.-318с., іл.
3. Архітэктура Беларусі: энцыкл. даведнік / рэдкал.: А.А.Воінаў і інш.-Мінск:БелЭН, 1993.-620с., іл.
4. Дрэва кахання: легенды, паданні, сказы / склад. А.І.Гурскі. – Мінск: Маст.літ., 1980.-160с., іл.
5. Дучыц, Л.У. Археалагічныя помнікі ў назвах, вераваннях і паданнях беларусаў / Л.У.Дучыц. - Мінск: Ураджай, 1993.-212с.
6. Локотко, А.И. Историко-культурные регионы Беларуси / А.И.Локотко. - Минск: Беларуская навука, 2002.-223с.
7. Рэспубліка Беларусь: вобласці і раены: энцыклапедычны даведнік / аўт.-склад. Л.В.Календа. – Мінск: БелЭН, 2004.-568с., іл.
8. Самусік, А.Ф. Помнікі гісторыі і культуры Беларусі: вучэбны дапаможнік / А.Ф.Самусік. - Мінск: БДЭУ, 2004.-209с.
9. Цітоў, В.С. Этнаграфічная спадчына: Беларусь: краіна і людзі / В.С.Цітоў.-2-е выд. – Мінск: Беларусь, 2001.-208с.
10. Этнаграфія Беларусі: энцыклапедыя / Беларус. Сав. Энцыкл; рэдкал.: І.П.Шамякін (гал.рэд.) [і інш.].-Мінск: БелСЭ, 1989.-575с., іл.

Дадатковая літаратура

1. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч і працэс міжславянскіх літаратурных узаемасувязяў: матэрыялы V міжнар. Ракаўскіх чытанняў, в.Пяршаі Валожынскага раена, 20 чэрв.2004г. / пад рэд. В.П.Рагойшы, М.В.Хаўстовіча.-Мінск: Права і эканоміка, 2005.-88с.
2. Герман, М.Ю. Парижская школа / М.Ю.Герман.-М.: Слово, 2003.-268, [1]с.
3. Грамадскі быт і культура гарадскога насельніцтва Беларусі. - Мінск: Навука і тэхніка, 1990.-416с.
4. Лиокумович, Т.Б. Янка Купала и русская литература: многогранность творческих взаимосвязей: в 2ч. / Т.Б.Лиокумович.-Брест: БрГУ, 1998.-Ч.1.-176с.; Ч.2.-215с.
5. Музей старажытнабеларускай культуры: дапаможнік для наведвальнікаў / В.Ф.Шматаў [і інш.]; НАН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; пад рэд. В.Ф.Шматава. – Мінск: Беларуская навука, 1998.-236с., іл.
6. Некрашэвіч-Кароткая, Ж.В. Нясвіжская Мельпамена: драматургія Францішкі Уршулі Радзівіл / Ж.В.Некрашэвіч-Кароткая. – Мінск: ЕГУ, Прапілеі, 2002.-210с.
7. Повязь часоў – беларускі ручнік: альбом / склад. і тэкст В.А.Лабачэўская. - Мінск: Беларусь, 2002.-231с.
8. Порецкий, Я.И. Николай Гусовский / Я.И.Порецкий. - Минск: Полымя, 1984.-156с.
9. Раманюк, М. Беларускія народныя строі / М.Раманюк.-Мінск: Дзяніс Раманюк, 2003.-79с.
10. Ткачоў, М.А. Замкі і людзі / М.А.Ткачоў.-Мінск: Ураджай, 1991.-331с., іл.
11. Фальклор у запісах Яна Чачота і братоў Тышкевічаў / НАН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К.Крапівы; уклад., сіст. тэкстаў і камент. В.І.Скідана, А.М.Хрушчовай; уступ. арт. Т.В.Валодзінай; навук.рэд. А.С.Ліс.- 2-е выд.- Мінск: Беларуская навука, 2005.-330с.
12. Чантурия, В.А. Атлас памятников архитектуры и мемориальных комплексов Белорусии / В.А.Чантурия.-Минск:Вышэйшая школа, 1983.-110с., ил.
13. Чантурия, В.А. Памятники архитектуры и градостроительства Белоруссии / В.А.Чантурия.-Минск:Полымя, 1986.-240с., ил.
14. Шыбека, З.В. Мінск: старонкі жыцця дарэвалюцыйнага горада / З.В.Шыбека, С.Ф.Шыбека.-Мінск: Полымя, 1994.-341с., іл.
15. Я тут бачу свой край: Маладзечаншчына літаратурная: проза, паэзія, публіцыстыка, драматургія: [зборнік] / уклад. М.Казлоўскага. - Мінск: Маст.літ., 2005.-349с.
16. Якуніна, Л.І. Слуцкія паясы / Л.І.Якуніна.-Мінск: выд-ва БДУ, 1960.-123с., іл.
17. Янка Купала і Якуб Колас у літаратурным працэсе Беларусі: матэрыялы навук. канф. / рэд. і уклад. І.С.Шпакоўскі. – Мінск:БДПУ, 1993.-56с.
18. Минск старый и новый: краткая история города Минска [Электронны рэсурс].-Мінск, 2004.-Рэжым доступу: http://www.minskoldnew.iatp.by

 

Семінар 7. Рэгіянальныя і лакальныя культуры Беларусі: