Семінар 1. Культура Віцебскага Падзвіння

1. Прыродныя умовы рэгіена.

2. Духоўная і матэрыяльная культура рэгіена: агульная характарыстыка.

3. Асаблівасці рэгіянальнай гісторыі. Полаччына як “калыска беларускай дзяржаўнасці”. Стварэнне унікальнай высокаразвітай культуры на тэрыторыі рэгіена.

4. Характар рассялення людзей. Этна-канфесійныя адносіны ў рэгіене.

5. Асаблівасці традыцыйнай народнай культуры: жылле, адзенне і інш. Вусна-паэтычная творчасць. Спецыфіка музычнай культуры рэгіена. Праблема захавання традыцыйнай спадчыны, традыцыі і навацыі ў рэгіене, адраджэнне традыцыйных промыслаў.

6. Гісторыка-культурная спадчына рэгіена.

7. Знакамітыя людзі, жыцце якіх звязана з рэгіёнам (Е.Полацкая, Ф.Скарына, В.Быкаў і інш.).

8. Наяўнасць лакальных культур на тэрыторыі рэгіена, іх спецыфіка.

9. Сацыяльна-эканамічныя паказчыкі рэгіена і узровень жыцця насельніцтва. Развіцце сацыякультурнай сферы. Сучасная дэмаграфічная сітуацыя. Перспектывы развіцця рэгіена. Сучасныя культурныя праекты.

 

Літаратура да семінара

Асноўная літаратура

1. Адзіночанка, В.Р. Рэлігіязнаўства: вучэбны дапаможнік для студ. ВНУ / В.Р.Адзіночанка. – Мінск: Універсітэцкае, 2003.-239с.
2. Аляксееў, А. Спадчына Беларусі = Heritage of Belarus / А.Аляксееў, А.Лукашэвіч. – Мінск: Мін. ф-ка каляр. друку, 2004.-318с., іл.
3. Архітэктура Беларусі: энцыкл. даведнік / рэдкал.: А.А.Воінаў і інш.-Мінск:БелЭН, 1993.-620с., іл.
4. Дрэва кахання: легенды, паданні, сказы / склад. А.І.Гурскі. – Мінск: Маст.літ., 1980.-160с., іл.
5. Дучыц, Л.У. Археалагічныя помнікі ў назвах, вераваннях і паданнях беларусаў / Л.У.Дучыц. - Мінск: Ураджай, 1993.-212с.

6. Локотко, А.И. Историко-культурные регионы Беларуси / А.И.Локотко. - Минск: Беларуская навука, 2002.-223с.

7. Рэспубліка Беларусь: вобласці і раены: энцыклапедычны даведнік / аўт.-склад. Л.В.Календа. – Мінск: БелЭН, 2004.-568с., іл.

8. Самусік, А.Ф. Помнікі гісторыі і культуры Беларусі: вучэбны дапаможнік / А.Ф.Самусік. - Мінск: БДЭУ, 2004.-209с.

9. Цітоў, В.С. Этнаграфічная спадчына: Беларусь: краіна і людзі / В.С.Цітоў.-2-е выд. – Мінск: Беларусь, 2001.-208с.

10. Этнаграфія Беларусі: энцыклапедыя / Беларус. Сав. Энцыкл; рэдкал.: І.П.Шамякін (гал.рэд.) [і інш.].-Мінск: БелСЭ, 1989.-575с., іл.

Дадатковая літаратура

1. Алексютовіч, М.А. Скарына, яго дзейнасць і светапогляд / М.А.Алексютовіч; Акад.навук БССР, Ін-т філасофіі.-Мінск: Выд-ва АН БССР, 1958.-303с.
2. Апчинская, Н.В. Марк Шагал / Н.В.Апчинская.-М.: Прогресс, 1990.-150с., ил.
3. Арлоў, У.А. Ефрасіння Полацкая / У.А.Арлоў.-Мінск: Маст.літ., 1992.-94с.
4. Белорусское Поозерье: язык и духовная культура / А.М.Мезенко и др.; под общ. ред. А.М.Мезенко, А.В.Русецкого. – Минск: Белорусская наука, 2001.- 214с.
5. Галенчанка, Г.Я. Францыск Скарына – беларускі і ўсеславянскі першадрукар / Г.Я.Галенчанка.-Мінск: Полымя, 1993.-152с., іл.
6. Герман, М.Ю. Парижская школа / М.Ю.Герман.-М.: Слово, 2003.-268, [1]с.
7. Диалог. Карнавал. Хронотоп: журн. науч. разысканий о биогр., теорет. наследии и эпохе М.М.Бахтина / Витебский педагогический институт. – Витебск, 1992-1999. – 1992, сентябрь; 1993, № 1(2)-4; 1994, № 1-4; 1995, № 1-4; 1996, № 1-4; 1997, № 1-4; 1998, № 1-4; 1999, № 1-2.
8. Конкин, С.С. Михаил Бахтин: страницы жизни и творчества / С.С.Конкин. - Саранск: Мордов.кн.изд-во, 1993.-398с.
9. Блинова, Т.Б. Иезуиты в Белоруссии: в 2т. / Т.Б.Блинова. - Минск: Университетское, 1990.-2т.
10. М.М. Бахтин: pro et contra: личность и творчество М.М.Бахтина в оценке руской и мировой гуманитарной мысли: антология / [Сев.-Зап. отд. Рос. акад. образ., Рус. христ. гуманит. ин-т; изд. подготовил К.Г.Исупов]. - СПб: РХГИ, 2001.-403с.
11. Музей старажытнабеларускай культуры: дапаможнік для наведвальнікаў / В.Ф.Шматаў [і інш.]; НАН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; пад рэд. В.Ф.Шматава. – Мінск: Беларуская навука, 1998.-236с., іл.
12. Няфед, У.І. Ігнат Буйніцкі – бацька беларускага тэатра вачыма сучаснікаў і памяці нашчадкаў / У.І.Няфед. - Мінск:Вышэйшая школа, 1991.-152с., іл.
13. Повязь часоў – беларускі ручнік: альбом / склад. і тэкст В.А.Лабачэўская. - Мінск: Беларусь, 2002.-231с.
14. Раманюк, М. Беларускія народныя строі / М.Раманюк.-Мінск: Дзяніс Раманюк, 2003.-79с.
15. Скарына і яго эпоха / В.А.Чамярыцкі [і інш.] Акад. навук БССР, Ін-т літаратуры імя Я.Купалы; рэд.: В.А.Чамярыцкі.-Мінск: Навука і тэхніка, 1990.-478с.
16. Традыцыйная мастацкая культура беларусаў: у 6т. / [аўтар ідэі, агульнае рэдагаванне і склад.: Т.Б.Варфалаеева].-Мінск: Беларуская навука, Вышэйшая школа, 2001-2006.-Т.2. Віцебскае Падзвінне / Т.Б.Варфаламеева [і інш.].-Мінск: Беларуская навука, 2004.-910с.
17. Чантурия, В.А. Атлас памятников архитектуры и мемориальных комплексов Белорусии / В.А.Чантурия.-Минск:Вышэйшая школа, 1983.-110с., ил.
18. Чантурия, В.А. Памятники архитектуры и градостроительства Белоруссии / В.А.Чантурия.-Минск:Полымя, 1986.-240с., ил.
19. Штыхов, Г.В. Города Полоцкой земли: IX-XIIIвв. / Г.В.Штыхов.-Минск: Наука и техника, 1978.-213с.
20. Афіцыйны сайт дома-музея М.Шагала ў Віцебску [Электронны рэсурс] / дом-музей М.Шагала ў Віцебску. - Мінск, 2004.-Рэжым доступу: http://www.chagall.vitebsk.by

Семінар 2. Культура Магілеўскага Падняпроўя

1. Прыродныя умовы рэгіена.

2. Духоўная і матэрыяльная культура рэгіена: агульная характарыстыка.

3. Асаблівасці рэгіянальнай гісторыі. Развітае пачуцце калектывізма і наяўнасць удалых калектыўных практык як характэрная рыса рэгіена.

4. Характар рассялення людзей. Этна-канфесійныя адносіны ў рэгіене.

5. Асаблівасці традыцыйнай народнай культуры: жылле, адзенне, промыслы і рамествы. Вусна-паэтычная творчасць. Музычная культура рэгіена. Народная харэаграфія (карагоды і інш.). Праблема захавання традыцыйнай культуры ў рэгіене.

6. Гісторыка-культурная спадчына рэгіена.

7. Знакамітыя людзі, якія нарадзіліся ці жылі на тэрыторыі рэгіёна (П.Мсціславец, Т.Сурта, А.Г.Лукашенка і інш.).

8. Наяўнасць лакальных культур на тэрыторыі рэгіена, іх спецыфіка.

9. Сацыяльна-эканамічныя паказчыкі рэгіена і узровень жыцця насельніцтва. Развіцце сацыякультурнай сферы. Сучасная дэмаграфічная сітуацыя. Перспектывы развіцця рэгіена. Сучасныя культурныя праекты.

Літаратура да семінара

Асноўная літаратура

1. Адзіночанка, В.Р. Рэлігіязнаўства: вучэбны дапаможнік для студ. ВНУ / В.Р.Адзіночанка. – Мінск: Універсітэцкае, 2003.-239с.
2. Аляксееў, А. Спадчына Беларусі = Heritage of Belarus / А.Аляксееў, А.Лукашэвіч. – Мінск: Мін. ф-ка каляр. друку, 2004.-318с., іл.
3. Архітэктура Беларусі: энцыкл. даведнік / рэдкал.: А.А.Воінаў і інш.-Мінск:БелЭН, 1993.-620с., іл.
4. Дрэва кахання: легенды, паданні, сказы / склад. А.І.Гурскі. – Мінск: Маст.літ., 1980.-160с., іл.
5. Дучыц, Л.У. Археалагічныя помнікі ў назвах, вераваннях і паданнях беларусаў / Л.У.Дучыц. - Мінск: Ураджай, 1993.-212с.
6. Локотко, А.И. Историко-культурные регионы Беларуси / А.И.Локотко. - Минск: Беларуская навука, 2002.-223с.
7. Рэспубліка Беларусь: вобласці і раены: энцыклапедычны даведнік / аўт.-склад. Л.В.Календа. – Мінск: БелЭН, 2004.-568с., іл.
8. Самусік, А.Ф. Помнікі гісторыі і культуры Беларусі: вучэбны дапаможнік / А.Ф.Самусік. - Мінск: БДЭУ, 2004.-209с.
9. Цітоў, В.С. Этнаграфічная спадчына: Беларусь: краіна і людзі / В.С.Цітоў.-2-е выд. – Мінск: Беларусь, 2001.-208с.
10. Этнаграфія Беларусі: энцыклапедыя / Беларус. Сав. Энцыкл; рэдкал.: І.П.Шамякін (гал.рэд.) [і інш.].-Мінск: БелСЭ, 1989.-575с., іл.

 

Дадатковая літаратура

1. Арнаменты Падняпроўя / Г.Р.Нячаева [і інш.]; Веткаўски музей народнай творчасці; навук.рэд. Я.М.Сахута. – Мінск: Беларуская навука, 2004.-606с., іл.
2. Археалогія і старажытная гісторыя Магілеўшчыны і сумежных тэрыторый: матэрыялы навук. канф., 22 крас. 1993г. – Магілеў: Магіл. пед ін-т, 1994.-176с.
3. Гарэцкія чытанні: матэрыялы дакладаў і паведамленняў навук. чытанняў, Магілеў 17-19 лют. 1994г. / рэдкал.: У.М.Ліўшыц і інш. – Мінск: Беларуская навука, 1994.-Ч.1.-152с.; Ч.2.-118с.
4. Марзалюк, І. Магілеў у XVI-XVIIстст. / І.Марзалюк.-Магілеў: Магіл. пед. ун-т, 2001.-204с., іл.
5. Могилев: энцикл. справ. / Белорусская Советская Энциклопедия; редкол.: И.П.Шамякин и др.- Минск: БелСЭ, 1990.-560с.
6. Музей старажытнабеларускай культуры: дапаможнік для наведвальнікаў / В.Ф.Шматаў [і інш.]; НАН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; пад рэд. В.Ф.Шматава. – Мінск: Беларуская навука, 1998.-236с., іл.
7. Повязь часоў – беларускі ручнік: альбом / склад. і тэкст В.А.Лабачэўская. - Мінск: Беларусь, 2002.-231с.
8. Раманюк, М. Беларускія народныя строі / М.Раманюк.-Мінск: Дзяніс Раманюк, 2003.-79с.
9. Традыцыйная мастацкая культура беларусаў: у 6т. / [аўтар ідэі, агульнае рэдагаванне і склад.: Т.Б.Варфалаеева].-Мінск: Беларуская навука, Вышэйшая школа, 2001-2006.-Т.1. Магілеўскае Падняпроўе / Т.Б.Варфаламеева [і інш.].-Мінск: Беларуская навука., 2001.-797с.
10. Фальклор у запісах Яна Чачота і братоў Тышкевічаў / НАН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К.Крапівы; уклад., сіст. тэкстаў і камент. В.І.Скідана, А.М.Хрушчовай; уступ. арт. Т.В.Валодзінай; навук.рэд. А.С.Ліс.- 2-е выд.- Мінск: Беларуская навука, 2005.-330с.
11. Чарнобыль: погляд праз дзесяцігоддзе: даведнік / Беларус. Энцыкл.; рэдкал.: Я.В.Малашэвіч [і інш.].-Мінск: БелЭН, 1996.-319с., іл.
12. Чантурия, В.А. Атлас памятников архитектуры и мемориальных комплексов Белорусии / В.А.Чантурия.-Минск:Вышэйшая школа, 1983.-110с., ил.
13. Чантурия, В.А. Памятники архитектуры и градостроительства Белоруссии / В.А.Чантурия.-Минск:Полымя, 1986.-240с., ил.