апреля 1958 года секретно экз № 3

вх.1968 Председательствующему судебного состава

Военной Коллегии Верховного Суда СССР Полковнику юстиции т.Цырлинскому г.Москва На Жн-012376/57-01924 от 31 января 1958г.

В Главную Военную прокуратуру Союза ССР

г.Москва

На №д-41169/56

 

Сообщаем, что определение Военной Коллегии Верховного суда СССР от 21 января 1958 года о реабилитации Тыштыбаева Байкена родственникам не объявлено, так как принятыми мерами розыска последние не установлены.

Вопрос о возмещении стоимости за изъятое имущество КГБ при СМ Казахской ССР не рассматривался, так как родственники Тыштыбаева Байкена не установлены.

Б.Насенов, «Халық жаулары. Жетінші бөлім, оныншы кітабынан» (Алматы-Новосибирск.- Тамыз.- 2005), 197 стр.

 

*** *** ***

 

 

(73) ВОЕННАЯ КОЛЛЕГИЯ ВЕРХНЕГО СУДА СОЮЗА ССР

6 ноября 1958 года В Кемеровский облисполком

N 4-Н-12376/57/9172 В 1 спецотдел МВД Союза ССР

г.Москва ул.Воронского, 2/131 или 9 к N П-413789

Прошу дать указание соответствующему отделу ЗАГС о регистрации смерти Тыштыбаева Байкена, 1906 года рождения, наступившей 28 февраля 1938 года и выдаче свидетельства о смерти Тыштыбаеву И., проживающему по адресу: Кемеровская область, Ленинск-Кузнецкий район, Госселекционная станция отд. N2. Заявитель об этом уведомлен.

 

Пом.председатель Военной Коллегии

Верхнего Суда Союза ССР Семин.

 

Б.Насенов, «Халық жаулары. Жетінші бөлім, оныншы кітабынан» (Алматы-Новосибирск.- Тамыз.- 2005), 197 стр.

 

*** *** ***

 

МАЗМҰНЫ

І бөлім: алаш қозғалысының оңтүстік қанаты

1. Түркістан ұлт-азаттық қозғалысының сипатты белгілері

2. Тарихи таным үдерісіндегі ұлттық мүдде мәселесі

3. Алаш қозғалысы тарихының деректік мәселелері

4. Алаш, Түркістан ұлт-азаттық қозғалыстарының таныс бейтаныс өкілдері

5. Қызылорда – ұлттық мемлекеттіліктің дәстүрлі атауы

6. Алаш қозғалысы Оңтүстік қанатының тарихи алғышарттары

7. Топшылдық – ұлттық элитаның саяси күрес тәсілі

8. Алаш қозғалысындағы «Ақ жол» газетінің рөлі

ІІ бөлім: құжаттар – документы

(№1). «Минскі 15/ІІІ»

(№2). Письмо секретаря ЦК КП(б) Туркестана И.М.Варейкиса И.В.Сталину о политической ситуации в Туркестане

(№3). Письмо Т.Рыскулова К. Сармолдаеву

(№4). Письмо Т.Рыскулова К. Сармолдаеву

(№5). Записка Т.Рыскулова в ЦК РКП тов. Сталину.

(№6). Препроводительная записка

(№7). Приложение

(№8). Тов. Сталину приложение.

(№9). Письмо Т.Рыскулова в ЦК РКП. Сталину.

(№11). Письмо Т.Рыскулова в ЦК РКП СТАЛИНУ

(№13). ПП ОГПУ в Средней Азии тов. Бельскому г. Ташкент

(№16). Заявление коммуниста Д.Нисамбаева В Киробл КК РКП (б) о С.Ходжанове

(№17). Письмо С.Ходжанова в Бюро Крайкома РКП (б) в Казахстане

(№18). Уважаемый Султанбек!

(№20). Письмо И.В.Сталина членам бюро Киркрайкома реорганизации газеты "Ак жол"

(№21). Письмо Токжигитова на Киргизский Областой Комитет РКП(Б)

(№22). Письмо С.Ходжанова к Панину

(№23). Письмо на имя тов. Сталина И.В. от учащихся-казахов ВУЗов и КомВУЗов Края

(№24).Заявление на Бюро Казкрайкома ВКП (б) от члена бюро Актюбинского Губкома РКП(б), Пред. ГИК а Лекерова А.

(№25).Ответственному секретарю Киробкома РКП тов. Нанейшвили

(№26).Письмо У.Джандосова С.Сафарбекову с его личной оценкой общественно-политической ситуации в Казахстане

(№27).18 апреля 1926 года.г. Ташкент

(№29). Письмо Атаниязова М.А. партколлегии Казакской краевой контрольной комиссии ВКП(Б).

(№30).Письмо У.Кулумбетова на краевую контрольную комиссию в.к.п. (б)

(№31).Записка А.Лекерова Казакской краевой контрольной комиссии ВКП (б) «О причинах возникновения группировок в казакской организации ВКП (б) и о методах изжития их» (на Ваш № 1783 от 21/ІХ-26 года).

(№32).Письмо члена Крайкома ВКП (б) Каип-Назарова на Край КК (ответ на ваши вопросники по изучению группировок

(№33).Президиуму Казкрай КК ВКП(б) на вашу просьбу о группировках внутри организаций

(№ 34). Письмо с. Ходжанова в Казкрайком ВКП (б) с протестом против несправедливых обвинений в его адрес

(№35). История группировок туркестанской части Казакстан

(№36). Б.Аралбаевтың қазақ өлкелік бақылау комиссиясына партиялығын қалпына келтіру жөнінде жазған өтініші

(№37). Статья Т.Рыскулова «о контрреволюционной Алаш-орде и ее осколках»

Құжаттар мен документтер тізімі

Есімдер көрсеткіші

Есімдер көрсеткішін дайындауда пайдаланылған жинақтар

ІІІ бөлім: тергеудегі сұрақ – жауаптар (1937 г. – 1938 г.)

(38) Дело по обвинению Лекерова Азимбая (Дело Т.Рыскулова)

(39) Протокол допроса. Нурсеитова Нургалия Нурсеитовича

(40) Протокол допроса. Кошанбаева Хасана

(41) П ротокол допроса Султанбекова Жагфар (19. VІІ. 1937 год).

(42) Протокол допроса А сылбеков Абдуллы от 31.vii. 1937 года,

(43) Протокол допроса Ходжанова Султанбека (31 июля 1937 г.),

(44) Протокол допроса Ескараева Сулеймана от 16 августа. 1937 года

46) Протокол допроса. Куанышева Кадыра – (5.ІХ.1937 г.),

(47) Дополнительный протокол допроса обвиняемого джондосова Ораза от 7 сентября 1937 года

(49) Протокол допроса обвиняемого Садыкбекова Султанбека от 14 сентября 1937 года

(50) Протокол допроса Нахимжана Амза (4.х.1937г.)

(51) Кулумбетов Узакпай 20. X. 1937 года

(52) дело 07391, по обвинению Джумагулова азкена Машраповича

(53) Джумагулов Азкен (3 ноября 1937г.)

(54) Протокол дополнительного допроса обвиняемого Джумагулова Азкена Машраповича 19 ноября 1937 года

(55) протокол допроса обвиняемого джумагулова азкена машраповича 1 декабря 1937 года

(56) Протокол допроса обвиняемого Турсбекова Бакира

(58) Протокол допроса Атамкулова Осукпая от 30.ХІ.1937 года

(60) Настроение (донос) нач состава, (стр.20)

(61) Донесение

(62) Справка на арест помощника начальника штаба 48 казахского горно-кавалерийского полка ст. лейтенанта Тыштыбаева Байкена

(63) Москва. НКВД Николаеву

(64) Согласован: нач. 5 отдела УГБ НКВД

(65) Протокол допроса (стр. 86) обвиняемого Тыштыбаева Байкена

(66) Продолжение допроса Тыштыбаева Байкена (стр.47).

 

(67) Протокол допроса от 2 ноября, 21 ноября, 25 ноября 1937 года, повтор предыдущих показаний, продолжение:

(68) (28.1х.1937 года). Свидетель Баймуддина Абылхаира.

(69) Продолжение (Баймолдина)

(70) Показание Шаймерденова Кинияза от 28.үіі.1937 г.

(71) Показания Умбетова (завербован Тыштыбаевым в 1932 году), Сабитов Бигим (12 ноября 1937 года).

(72) Дело Тыштыбаева Байкена

(73) Военная коллегия Верхнего Суда Союза ССР

 

 

[1] Қараңыз: Қазақ ұлт –азаттық қозғалысы. Көп томдық. 12-14 тт. А. Ел –шежіре. 2008)

[2] Назарбаев Н. Тарих толқынында. –Алматы: Атамұра, -1998. –237 б.

[3] Историческая наука. Вопросы методологии. –Москва «Мысль»1986. с. 261.(С. 98.)

[4] Нұрпейісов К. Алаш һәм Алашорда. –Алматы: Ататек. 1995. -253 б. (б.5)

[5] Шоқай М. Таңдамалы. -Алматы: Қайнар, 2-т.-1999,- (б.150)

[6] Труды 3-го съезда Коммунистической партии Туркестанской республики РСФСР. –Ташкент: 1919. -68 с., (б.4.)

[7] Саидбаев Т.С. Ислам и общества. Опыт историко-социальное исследование. М.: Наука, 1984. – 302 с. (б.128-129.)

[8] Гуревич А.Я. Историк конца ХХ века в поисках метода //Одиссей. Человек в истории. 1996. –М.: Сода, 1996. -368с., (С.5)

[9] Гуревич А.Я. Историк конца ХХ века в поисках метода...С.8.

[10] Гуревич А.Я. Историк конца ХХ века в поисках метода... С.9.

[11] Шоқай Мұстафа. Таңдамалы шығармалар. Үш томдық. 1-том. – Алматы: «Қайнар» Б. 202-203

[12] Шоқай Мұстафа. Таңдамалы шығармалар. Үш томдық. 1-том....С.203.

[13] Шоқай Мұстафа. Таңдамалы шығармалар. Үш томдық. 1-том... Б.154.

[14] Шоқай Мұстафа. Таңдамалы шығармалар. Үш томдық. 1-том... Б.155.

[15] Цитата мына кітап бойынша. Карр Э. Что такое история? М., 1988., С. 49

[16] Ленин В.И. Полн. собр. соч.: В 55 т. –т.2.-с. 78

[17] Мырзахметұлы М. Халық санағының астарлы сыны. // «Жас қазақ» 6 қараша 2009 жыл

[18] Қоңыратбаев О.М. Тұрар Рысқұловтың қоғамдық-саяси және мемлекеттік қызметі. (Түркістан кезеңі). Алматы: Қазақстан, 1994. -447 б., Б.246

[19] Тұрсұн Х. Тарихи шындық ешкімнің меншігі емес. «Жас қазақ». 8 тамыз 2008 жыл

[20] Цитата мына кітап бойынша. Карр Э. Что такое история? М., 1988. С.68

 

[21] Ленин В.И. Полное собрание сочинения. изд. 5-е. М.: Политиздат, 1973.- т. 20. -532 с.8-9

[22] Волкогонов Д.А. Сталинизм: сущность, генезис, эволюция: доклад по совокупности работ на соискание ученой степени доктора исторических наук.- М.: 1990. – 47 с. С.4

[23] Мырзахметұлы М. «Ұшқан ұяның» авторы мен емеспін». «Оңтүстік Қазақстан» газеті. 17 қазан 2007 ж.

[24] Историческая наука. Вопросы методологии. -М. «Мысль». 1986, с. 261, (С.153.)

[25] Алаш қозғалысы. Құжаттар мен материалдар жинағы. 1-4 т. 2004-2007. -А., «Алаш», «Ел шежіре»

[26] Алаш-Орда: Сб. Документов. /Сост. Н. Мартыненко: Предисл. У. Исаева. – Кзыл-Орда, 1929. – 169 с.

[27] Медушевская О.М. Современное зарубежное источниковедение. -М., 1983., С.17

[28] Атабаев Қ. Қазақ баспасөзі Қазақстан тарихының дереккөзі (1870-1918). Ғылыми монографиясы. Алматы: Қазақ университеті. 2000.-358 б., Б.7.

[29] О контрреволюционной Алаш-Орде и ее осколках /Рыскулов Т. Избранные труды. А., 1984. С.213.

[30] Деловая неделя. 22.08.2008 г.

[31] Павлов И. П. Полн. собр. соч., в 6-ти томах. т. 2. -М.-Л.,1951, с.22

[32] Лаппо-Данилевский А.С. Методология истории. Вып.// Пособия к лекциям, читанным студентам С.-Петербургского университета в 1910/11 году. СПб., 1913, с. 374

[33] Қойгелдиев М. Алаш қозғалысы. -Алматы: Санат, 1995. –368 б. (11-12 б.)

[34] Қойгелдиев М.Қ. Алаш қозғалысының ұлт тағдырындағы орны жөнінде.// «Алаш қозғалысы идеясының Еуразия кеңістігіндегі ықпалы: тарих және қазіргі кезең» Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. Шәкәрім атындағы СМУ және СМПИ. Семей, 2008. 366 б. (23-27 бб) 26-б.

[35] Историческая наука. Вопросы методологии. -М. «Мысль». 1986, с. 261, (С.98.)

 

[36] Источниковедения. Теоретические и методологические проблемы. М., 1969. с.87

[37] Міржақып Дулатұлы. Шығармалары. Бес томдық шығармалар жинағы 5.т, 298-299 бб.

[38] Міржақып Дулатұлы. Шығармалары. Бес томдық шығармалар жинағы 5.т,... Б.55-56.

[39] Бердібай Р. Түбі бір түркіміз.-Астана: “Фолиант”, 2004. -344 б., Б.297.

[40] РГАСПИ. Ф.17, оп. 85,д.77, л.248

[41] Міржақып Дулатұлы. Шығармалары. Бес томдық шығармалар жинағы 5.т, 298-299 бб.,

[42] РГАСПИ. Ф.17, оп. 85, д.77, л.248,

[43] Есмағамбетов К. Әлем таныған тұлға. // Егемен Қазақстан. 14 қазан 2008 жыл.

[44] Шоқай Мұстафа. Таңдамалы шығармалар. Үш томдық. 3-том. -Б.150

[45] Азалы кітап-Книга скорби. Атылғандар тізімі. Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша. –Алматы: «Зерде». -1998.-293 б., (Б.265.)

[46] Бәкірұлы Ә. Мұстафа Шоқай әулетінің қуғынға ұшырауы //М. Шоқай. Таңдамалы шығармалар. Үш томдық 3-т.- Алматы: «Қайнар».-2007.-384 б. (336-375).

[47] Маханұлы Ә. Бегайдар Жантөреұлы Аралбаев. -Алматы,1998. 6.93.

[48] Маханұлы Ә. Бегайдар Жантөреұлы Аралбаев. Алматы,1998. 6.93.

[49] Абилтайн М. Тұрар Рысқұлов: архив құжаттары. Түркістан. 2004. -б.200, Б.170.

[50] Алаш қозғалысы. Құжаттар мен материалдар жинағы. Сәуір. 1920-1928 ж.ж. Алматы: «Ел-шежіре»; 2007. Т. 3.1 кітап,-304б., б-193

[51] «Ақ жол» газеті. 1924 жыл, 17 желтоқсан

[52] Тарих және саясат. №1, 30-қыркүйек-14 қазан. 2003 ж.

[53] Алаш қозғалысы. Мәселенің зерттелу тарихынан. Құжаттар мен материалдар жинағы. Сәуір. 1918-2007 ж.ж. Алматы: «Ел-шежіре»; 2008. Т. 4. б-257-258

[54] РГАСПИ Ф. 17, ол. 85, д 77, л. 208

[55] Алаш қозғалысы құжаттар мен материалдар жинағы. Сәуір 1920-1928 ж.ж. Алматы: «Ел-шежіре». 2007. Т.3.Кн.1.-304 с., (б.173-185)

[56] Алаш қозғалысы құжаттар мен материалдар жинағы. Сәуір 1920-1928 ж.ж. Алматы: «Ел-шежіре». 2007. Т.3.Кн.1. -б.176

[57] Алаш қозғалысы құжаттар мен материалдар жинағы. Сәуір 1920-1928 ж.ж. Алматы: «Ел-шежіре». 2007. Т.3.Кн.1. -б.176

[58] Аманжолова Д.А. На изломе. Алаш в этнополитической истории Казахстана.-Алматы: Издательский дом «Таймс», 2009. -412 с. (С. 102)

 

[59] «Қазақ» 1917. №223

[60] Тайны национальной политики ЦК РКІІ: «Четвертое совещание ЦК РКП с ответственными работниками национальных республик и областей в г. Москве 9-12 июня 1923». Стенографический отчет.- М., 1992, -С.55-56

[61] Медведко Л.И. Россия, Запад, Ислам: «столкновение цивилизации?». Миры в мировых и «других» войнах на разломе эпох. М., 2003, -С.243.

[62]Акрамов А., Авлякулов К. В.И.Ленин, Турккомиссия и укрепление Советской власти в Средней Азии. Ташкент. Узбекистан. 1991. - 215. (С.21).

[63]РГАСПИ. Ф.17. Оп. 84., Д.79., 65-66 пп

[64] РГАСПИ.Ф.17, Оп.85., Д.77. Л.248.

[65] РГАСПИ.Ф.17, Оп.85., Д.77. Л.243.

[66] Ленинмен кездескен қазақтар. //Қазақстан коммунисі. №4. 1990. 37 б.

[67] Султан-Галиев М. Избранные труды.- Казань. 1996. -С.519-520.

[68] РГАСПИ.Ф. 558., Оп.1., Д.3530, Л.2.

[69] РГАСПИ.Ф. 17., Оп. 112., Д.374, Л.43.

[70] РГАСПИ. Ф. 62, оп. 1, д. 50., Л.54

[71] Тайны национальной политики ЦК РКП: «Четвертое совещание ЦК РКП с ответственными работниками национальных республик и областей в г. Москве 9-12 июня 1923». Стенграфический отчет.-М., 1992., с.248

[72] Туркестанская правда, 31 июля 1923 г.

[73] РГАСПИ. Ф. 62, оп. 1, д. 53., Л.66-67

[74] РГАСПИ. Ф. 62, оп. 1, д. 53., Л.62

[75] Назаров С.А. Руководство ЦК РКП(б) партийным строительством в Средней Азии. «Узбекистан». –Ташкент, 1972.-С. 370., 349 с.

[76] Известия ЦК РКП (б)», 1921. № 37, С.33

[77] РГАСПИ. Ф. 17, оп. 67, д.204., л.250

[78] Голощекин Ф.И. Партийное строительство в Казахстане. -М., Алмат-Ата, 1930. (С.39)

[79] РГАСПИ. Ф. 17, оп.75, д.77., Л. 246

[80] РГАСПИ. Ф. 17, оп.75, д.77., Л. 151

[81] Қойгелдиев М.; Омарбеков Т. Тарих тағылымы не дейді? -; Ана тілі, 1995, -168 б. (22б.)

[82] Қазақстан коммунистік партиясы тарихының очерктері. -Алматы, 1985., (б.183-185)

[83] ҚРПА. 719-қ., 2 тіз., 163-іс, 64-66 пп.

[84] АПРК Ф.719. оп.1. Д.66. л.86-91

[85] АПРК Ф.719. оп.1. Д.66. л.86-91

[86] АПРК Ф.719. оп.1. Д.66. л.107-111.

[87] АПРК Ф.719. оп.1. Д.66. л.92-95.

[88] АПРК Ф.719. оп.1. Д.66.л.92-95.

[89]АПРК Ф.719. оп.1. Д.66. л.99-105.

[90] АПРК. Ф. 141. Оп. 1. Д. 1129. Л. 77-89.

[91] АПРК. Ф. 141. Оп. 1. Д. 1129. Л. 77-89.

[92] Чуев Ф.И. Сто сорок бесед с Молотовым. Из дневника Ф.Чуева. – М.: Терра, 1991. -604 с. (С.200)

[93] «Ақ жол», 4 ақпан, 1923 ж.

[94] Қазақстан коммунистік партиясы тарихының очерктері. Орысша екінші басылымынан ауд. –Алматы: Қазақстан, 1985. -735 б., (С.184-185)

[95] Рыскулов Т. Туркестан и Казахстан (1905-1907 годы) //Борьба классов. 1936. №5. (8-9)// Дәйексөз мына кітап бойынша берілді. Аманжолова Д.А. На изломе. Алаш в этнополитической истории Казахстана.-Алматы: Издательский дом «Таймс», 2009. -412 с. (С. 96)

[96] Сонда, С.96

[97] Исмагамбетов Т. Развития казахского истеблишмента в конце ХІХ - середине ХХ веков. //Центральная Азия. 1997. №11. // Дәйексөз мына кітап бойынша берілді. Аманжолова Д. На изломе... с. 96

[98] «Ақиқат». 1993. №1.-89-92 бб.

[99] РГАСПИ. Ф.17, оп.85, д.77, Л.239

[100] Махат Д. «Ақ жол» газеті неге жабылды! //Алаш. Тарихи-этнологиялық ғылыми журнал. №6. (9) 2007.-116-120 бб.

[101] Міржақып Дулатұлы. Шығармалары. Бес томдық шығармалар жинағы Т.5., Алматы: Мектеп, 2004. -614 б., 435 б.

[102] РГАСПИ. Ф.17, оп.85, д.77, Л.237

[103] Сонда, Л.238

[104] Сонда, Л.213-214

[105] Сонда, Л.218

[106] Міржақып Дулатұлы. Шығармалары. Т.5., 56-57 бб.

[107] РГАСПИ. Ф.17, оп.85, д.77, Л.237-238

 

[108] Ақиқат, 1993.№1.-90 б.

[109] РГАСПИ. Ф.17, оп.85, д.77, Л.238

[110] Сонда, Л.216

[111] Сонда, Л.218

[112] Сонда, Л.241

[113] Сонда, Л.228

[114] Махат Д. «Ақ жол» газеті неге жабылды! //Алаш. Тарихи-этнологиялық ғылыми журнал. №6. (9) 2007.-116-120 бб.

[115] РГАСПИ.Ф. 17, оп. 85, Д.77, Л.203

[116] Сонда,253

[117] Исмаилов А.И. Из истории южных областей Казахстана. Шымкент, 2006.-240 с., 169-б

[118] РГАСПИ, Ф.17, оп.85, Д.77, Л.254

[119] Сонда,Л.257

[120] Сонда, Л.261

[121] Сонда, Л.198

[122] Сонда, л.201

[123] Сонда, Л.200

[124] АПРК.Ф.141, оп.1, Д.479, Л.1-2

[125] РГАСПИ. Ф. 17,оп.85, Д.77, Л.198

[126] АПРК. В.141,Д.479, л.1-2

[127] Қыдыралиев Д. Мұстафа Шоқай -Астана: Фолиант, 2007. -320 б. Б-179

[128] Махат Д. «Ақ жол» газеті неге жабылды! //Алаш. Тарихи-этнологиялық ғылыми журнал. №6. (9) 2007. -120 б.

[129] Төмендегі тергеудің сұрақ-жауаптары Б.Насеновтің «Халық жаулары. Жетінші бөлім, оныншы кітабынан» (Алматы-Новосибирск.- Тамыз.- 2005) алынды. Мұндағы берілген жауаптар алаш қозғалысымен және осы жинақтың бірінші, екінші бөліміндегі құжаттардың мазмұнымен тікелей астасып жатқандықтан да жинаққа кіргіздік. Мұндай тәуекел өзін өзі ақтайтындай көрінді. Ал осында аты аталған адамдардың басым көпшілігіне бірінші кітапта, екінші кітапта, үшінші кітаптыңк екінші бөлімнің соңында түсініктеме берілгендіктен де берілгендіктен де, қайталап жатпадық. Сонымен қатар, бұл тергеудің жауаптары негізінен қысым көрсету арқылы мәжбүрлікпен алынғандықтан да, ондағы көрсетілген жайлардың шындыққа сәйкес келе бермеуіне байланысты жалған түсінік беруден бойымызды аулақ ұстадық. Ол жылдар бойы жүргізілетін, байыпты да пайымды пікірді қажет ететін зерттеу жұмысына тиесілі. Біздің мақсатымыз – алаш қозғалысының даму барысын және оның қандай тағдыр тауқыметтен өткенін аңғарту. Сондықтан да зиялылардың тарынбай, жалған намыстың жетегінде кетпей, ащы да ауыр шындықтың астарын тарихи кер кезең тудырған қасірет ретінде қабылдап, орнықты ой арқылы қорытынды жасауын өтінеміз – жоба жетекшісі Т.Ж.).