II.Эстроген – гестагенді препараттар

ü Фемоден

ü Марвелон

ü Ригевидон

ü Жанин

ü Линденет 30

ü Регулон

ü Новинет

 

Емі 6 – 9 айдан кем жүргізілмейді.

Эстроген-гестагенді препараттардың әсер ету механизмі: гонадотропты гормондардың бөлінуін төмендетеді, аналық бездердің стероидтарының синтезін және эндометрийдегі пролиферативті процесстерді тоқтатады. Олардың әсерінен эндометридегі және эндометриоидты гетеротопиядағы циклдық процесстер тоқталады, ұзақ қолданғанда склероздануға және эндометриоидты ошақтардың облитерациясына әкелетін регрессивті өзгерістер дамиды.

III.ГнРГ агонисты

Қазіргі кезде келесі препараттар қолданылады: гозерелин, трипторелин (декапептил депо, диферелин), бусерелин. Әртүрлі енгізу түрлері бар: интраназальды, теріасты және бұлшықетке. Депо – формалар ұзақ қолдануға тиімді. Ем ұзақтығы мақсатты түрде 6 ай бойы. Көрсетілген препараттың әсер ету әрекеті қайтымды аменореяға әкелетін гипофиздің гонодотропты қызметінің уақытша блокадасында. ГнРГ агонисттерді қолдану фонында науқастардың 60% эндометриоз регресі, 85% науқастарда клиникасының жақсаруы байқалады. Жыл бойына 15-20% науқастарда рецидив байқалады. Осы топтағы препараттардың кең қолданылуы жас әйелдердегі эстрогендефицит симптомының дамуымен шектеледі (депрессиялар, минералды алмасу бұзылыстары және т.б.).

Сурет 24.Эндометриоз кезіндегі ГиРГ әсері

IV.Антигестагендер.

Қазіргі уақытта бұл топтағы 2 препарат қолданылады: гестринон(неместран) және мифепристон (Ru 486).

Гестринон (этинилнортестостерон туындысы) антиэстрогенді, антипрогесторонды және әлсіз андрогенді эффектке ие. Препарат ЛГ және ФСГ секрециясын төмендетіп, 50-70% - ға эстродиол және прогестерон дәрежесін төмендетеді, бұл эндометрий атрофиясына және аменореяға әкеледі. Антипрогестеронды әсер сонымен қатар прогестеронды рецепторлардың байлануымен байланысты. Андрогенді әсер жыныс гормондарын байланыстыратын ақуыз көлемінің төмендеуімен және бос тестостерон концентрациясының жоғарылауымен шақырылады.гестринонды 4 ай бойы қабылдау эндометриозы бар науқастардың 75-95% клиникалық белгілері төмендеген. Алайда кері әсерлері 30-45% науқастарда білінген; олар дене салмағының ұлғаюы, акне, себорея, гирсутизм, дауыс тембрі төмендеуі, депрессия, тығыздығы жоғары липопротеидтердің деңгейінің төмендеуі және тығыздығы төмен липопротеидтердің деңгейінің жоғарылауы.

Мифепристон –прогестерон ингибиторына жататын синтетикалық стероидты препарат; күшті антипрогестагенді және антиглюкокортикоидты әсері бар. Сонымен қатар, мифепристон антиангиогенді әсерге ие, ол тамырлы – эндотелиальды өсу факторы (ТЭӨФ) және эндометридегі ТЭӨФ РНК молекулаларының экспрессиясының күрт төмендеуіне әкеледі. Прогестеронның антипролиферативті эффекті болмауына байланысты мифепристонды ұзақ уақыт және жоғары дозада қабылдау эндометрий гипоплазиясы дамуы мүмкін. Эндометриозы бар науқастардың мифепристонды қабылдау дозасы және ем ұзақтығы өңделу сатысында. Эндометриоздың комплексті емінде заманауи көзқарастарда патогенезіне әсері бар препараттар қарастырылады, - ароматаз ингибиторы, ангиогенез индукторлары және простагландин ингибитор синтезі. Эндометриоз емінде бұл терапия түр кең қолданыс тапқан жоқ, бірақ оның комплексті емінде перспективті бағыт болып табылады.

V.Симптоматикалық ем

Эндометриоз кезіндегі ауырсынуды бірнеше дәрежеде басатын патогенетикалық еммен қоса мақсатты түрде симптоматикалық ем жүргіземіз. Ауырсыну синромын басу мақсатында және қабынуға қарсы терапия үшін НПВП (индометацин, кетопрофен, напроксен, целекоксиб және т.б.) қолданылады. Спазмолитиктер және анальгетиктер қолданылуы мүмкін. Постгеморрагиялық анемия кезінде темір препараттары тағайындалады. Ем эффективтілігі дұрыс таңдалған гормональды терапияға және уақытында жасалған хирургиялық емге байланысты.

Хирургиялық емге көрсеткіш.

 

Эндометриоздың хирургиялық емі мына жағдайларда жүргізіледі:

· Аденомиоздың түйінді формаларында;

· Диффузды формамен жатыр миомасы немесе ЭГП біріккен кезде;

· Аденомиоздың III дәрежесі;

· Аналық без кистасы;

· Ретроцервикальды эндометриозда;

· Шатаралық, қынаптық, жатыр мойнының қынаптық бөлігінің эндометриозында;

· Эндометриоздың «ұсақ» формаларында.

Эндометриоз кезінде қандай операциялар қолданылады?

Аденомиоз кезінде цервикальды каналдың шырышын кесу арқылы жатырдың аналық безінсіз қынап үсті ампутациясы жасалады. Жатыр мойны эндометриозы кезінде крио- және лазеротерапия, радиохирургиялық әдіс ұсынылады. Аналық бездің эндометриоидты кистасы кезінде лапаратомды және лапараскопиялық жолмен алынады. Эндометриоздың «ұсақ» формаларында лапароскопия кезіндегі эндометриоидты гетеротопия каутеризациясы жүргізіледі. ретроцервикальды эндометриоз кезінде зақымдалған тінді кесіп алады, және криодеструкция жасайды; аденомиоз, ретроцервикальды эндометриоз, және жатыр мойны зақымдалуы қосарласқанда жатыр экстирпациясы жүргізіледі. Хирургиялық емнің эффективтілігінің міндетті шарты операциядан кейінгі гормонотерапияның 3 – 6 айдан кем емес рецидивтің алдын –алу мақсатында қолдану. Сонымен қатар, физиотерапия (синусоидальды модулденген йод және цинк электрофорезы), анальгетиктер және простагландинсинтетаза ингибиторлары (индометацин, бутадион, напросин), транквилизаторлар, витаминдер, иглорефлексотерапия, емдік ультрадыбыс, гипосенсибилизирлеуші заттар.

ЭНДОМЕТРИОЗ ПРОФИЛАКТИКАСЫ

Эндометриоз профилактикасы келесі жағдайларды қамтиды:

· Туа біткен эндометриозы және альгоменореяға күдік туғызатын қыздар мен жас әйелдерді мұқият бақылау және тексеру. Мұндай науқастарды қосымша әдістерді (УЗИ, лапароскопия, рентгенологиялық және урологиялық тексеріс) қолданып, стационарда тексеріс жүргізу қажет. Альгоменореямен ауыратын жас әйелдерге етеккір алдында және еттеккір кезінде Е витаминін 200-250 мг 2 рет күніне (антиоксидант ретінде), спазмолитиктер (баралгин, спазмолгон, но-шпа, анальгин) тағайындайды. Ауырсыну синдромын басу етеккір қанының ретроградты рефлюкске айналуын тудырады, ол өз кезегінде эндометриоздың «ұсақ» формаларының пайда болуымен қауіпті.

· Жатыр мойнына диатермохирургиялық араласулардан және түсіктен кейінгі цервикальды каналдың стеноздануымен атрезиясының ерте алдын – алу;

· Ішкі жыныс мүшелерінің созылмалы қабыну ауруларының өз уақытында және толыққанды емі;

· Контрацепцияларды қолдану, жатыр қуысын қырудан кейінгі жатырлық қан кетуді гормональды препараттармен мақсатты емдеу, жиі жасанды түсік және диагностикалық қыру эндометриоз дамуының бір себебі.

· Жыныс гормондарының метаболизмін коррекциялау және уақытында анықтау.

ЖАТЫРДЫҢ ҚЫНАПҮСТІ АМПУТАЦИЯСЫ ОПЕРАЦИЯСЫНЫҢ ТЕХНИКАСЫ

Жатырдың қынапүсті ампутациясының этаптары:

1.Домалақ байламдарды кесу және байлау;

2.Қосалқыларды алып тастау (жатыр түтігін жатырлық бөлігінен өзіндік байламын немесе воронка тәрізді байламды кесу және байлау);

3.рассечение plica vesicouterina – ны ажырату, және қуықты шамалы ығыстыру Жатырдың қынапүсті ампутациясы кезінде жатыр денесін алып тастауға қажетті мөлшерде ғана ығыстырамыз.

4.Тамырлық шоғырды кесу. Жатырдың қынапүсті ампутациясы кезінде тамырлық шоғырды кесу және байлау ішкі араннан біраз жоғары жерде жасалады, демек жатыр артериясының жоғарылаған тармақтарын ғана кеседі. Жатыр экстирпациясынан айырмашылығы, тамырларды жатыр денесін алып тастау үшін ғана кеседі, жатыр мойнынан ажыратпайды. Қысқыштардың тамыр шоғырына ішкі аран маңы және одан біраз жоғары салынбас бұрын жалпақ байламның артқы жапырақшаларын жатыр қабырғасына дейінгі аралықта кеседі. Микулич қысқышын қысқыш шеті жатыр мойны тінін коса алып тұратындай жатыр мойнына перпендикулярлы орналастырамыз, жатыр тамырларын жатыр мойны шекарасында қысқыш үстінен 1 см. қалдырып кеседі.

5.Жатыр мойнын ажырату. Жатыр денесін жатыр мойнынан скальпель арқылы бөліп алады. Жатыр мойнын клин тәрізді кеседі (ішкі аранға бағытталған клинмен). Кесу кезінде ыңғайлы болу үшін артқы және алдыңғы еріндерді қысқыштармен бекітеміз(Кохера или Микулича), жатырды лағаннан кейін цервикальды канал аймағын иодтың спиртті ерітіндісімен немесе этил спиртімен өңдейміз;

6.Кейін ұстап тұратындай етіп тігісті жатыр мойны төмпегінің ортасына салады. Тігіс материалы — викрил (сіңірілмейтін жіп қолдануға болмайды). Ары қарай викрилмен немесе сіңірілмейтін тігіс материалмен жатыр тамырларын байлаймыз, осы кезде жатыр экстирпациясынан айырмашылығы (операция барысында кардиальды байламдарды кесетін кезде төмпешік байламдарын жатыр мойнынан алшақтатқанда), жатырдың қынапүсті ампутациясында жақсы гемостазға қол жеткізу үшін төмпешік тамырларын жатыр мойнына тігеді (бекітеді). Ол үшін жатыр мойнының тығыз тінін салынған қысқыш түбінде тігеді және лигатураны қысқыш артынан байлайды. Ары қарай қайталаушы (сақтандырушы) тігіс саламыз, жатыр мойнының алдыңғы және артқы еріндерінің бұрыштарында (бүйір беткейі) жатыр тамырларын қайтадан жатыр мойны төмпегіне бекітеді.

7.Нақты жатыр мойны төмпегінің қалыптасуы жеке кетгут немесе викрил тігістерін салып, жатыр мойнының алдыңғы және артқы еріндерін біріне бірін жақындастырумен жүргізеді (егер жатыр мойны төмпегі сына тәрізді кесілсе онда ол ешқандай қиындық тудырмайды). Жатыр мойны тіні тығыз болғандықтан және жатыр мойнының екі ерінін ампутация жасалған жерден төменірек тұстан тіккенде мақсатты түрде кесуші ине қолданған жөн, артынан мықты етіп бекітеміз (жіптерді кесіп тастайды);

8.Перитонизацины кетгутпен немесе викрил арқылы үздіксіз тігіспен тігеді: басында сол жақ параметрийге кисетті тігіс салады: жалпақ байламның артқы жапырақшасын тігеді – жатыр қосалқыларының буылтығын (немесе астауша жамбастық байлам буылтығы) — домалақ байлам буылтығын — жалпақ байламның алдыңғы жапырақшасын. Жоғарыдағы буылтықтар параметрийге жиналатындай етіп байлаймыз, одан ары тігісті бірқатарлы – қуық жатыр қатпарын жатыр мойнының артқы қабырғасымен және жатырдың жалпақ байламының артқы жапырақшасымен бірге тіккенде жатыр мойны буылтығын жабады. Ары қарай оң жаққа кисетті тігіспен жалғастырамыз: жалпақ байламның артқы жапырақшасын – жатыр қосалқыларының буылтығын (немесе астауша жамбастық байлам буылтығы) - домалақ байлам буылтығын - жалпақ байламның алдыңғы жапырақшасын. Жоғарыдағы буылтықтар параметрийге жиналатындай етіп байлаймыз;

9.Құрсақ қуысын тексеріп, құрғатады, құрсақ қуысының алдыңғы қабырғасын тігеді. Инструменттерді санау.

ЖАТЫР ҚОСАЛҚЫЛАРЫНСЫЗ ЭКСТИРПАЦИЯ

Типті жатыр қосалқыларынсыз экстирпация (extirpatio uteri sine adnexis per abdomen). Осы операциядан бұрын қынапқа және жатыр мойнына мұқият санация жасалады. Операция алдында қынапқа дәкелі тампон салынады, зәрі катетер арқылы алынады, және катетер операция уақытында да тұрады.

Орындалу техникасы: лапаротомия жатыр ампутациясындағыдай жүргізіледі. Жатыр Мюзо қысқыштары арқылы фиксацияланады, және құрсақ қуысынан жара арқылы сыртқа шығарылады.

Алдынан қасаға үсті айнасы кіргізіледі, ал құрсақ қуысы сүлгілермен (салфеткамен) шектеледі. Жатырдың домалақ байламы қысқыштар арасынан есіледі және байланады.

Осы буылтықтар арасынан алдыңғы қуық – жатырлық қатпар аймағында құрсақтың алдыңғы жапырақшасы кесіледі және қуық тұйық және өткір жолмен төмен түсіріледі.кезекпен екі жақтан бірдей қысқыштар арасынан жатыр түтігінің жатырлық бөлігінде және аналық бездің өзіндік байламы кесіледі, қысқыштарды лигатураға ауыстырамыз. Ішастар жалпақ байламның артқы жапырақшасы маңында және жатырдың артқы беткейінде сегізкөз - жатыр байламының алдында горизонтальды ажыратылады.

Жатыр қосалқылары екі жақтан төмен түсіріледі және тамыр шоғырларымен жатырдың бүйір беткейлері жалаңаштанады. Қосымша қуық қынаптың алдыңғы аранына дейін мұқият ажыратылады (жатыр мойнының қынаптық бөлігінен төмен).

Оң жақ және сол жақ кезекпен жатыр тамырлары шоғыры жалаңаштанады, клеммденеді, кесіледі және байланады. Байлаған кезде жатыр тамырды байлайтын жақтан қарсы жаққа ығыстырады. Көзделген жатыр артериясы жоғарылаған және төмендеген тармақтарға бөлінетін жерінде жатыр мойны қабырғасына жақын жерде алынады(оның тіндері алынбайды). Артериямен қоса аттас веналар да алынады, негізгі қысқыш жатыр бағытында перпендикулярлы, ал екіншісі жоғарырақ, жатыр мойнына қарай және оған параллельді салынады.

Осындан кейін клемма және контрклемма бір – біріне бұрыштап жатады. Жоғарылаған және төмендеген тармақтарды жеке орап – таңу мүмкін, ол жатыр артериясымен ішкі аран маңында қиылысатын несепағардың зақымдалуын алдын – алады (тәжірибесі аз маман болса!).

Ары қарай жатыр сегізкөз – жатыр байламынан ажыратылады. Егер арнайы әдіспен ішастардың артқы жапырақшасы ажыратылса бұл ішастардан тыс жүргізілуі мүмкін, немесе осы байламдарды жауып жатқан ішастармен бірге.

Қысқыштардың бұларға перпендикулярлы орналасуы маңызды болып табылады, демек горизонтальды жағдайға жақын.

Сегізкөз – жатыр байламы кесілген соң қысқыштар лигатураға алмастырылады. Жатыр буылтықтарында айқын қан кетулер болмағандықтан контрклеммалар қолданылмайды.

Жатыр мойны парацервикальды каналдан ажыратылады. Ол үшін жатыр мойнына екі қырынан қысқыш салады, тіндер кесілгеннен кейін қысқыштар лигатураға алмастырылады. Жатыр тамырларын біріншілік лигирлеуден кейін сақталуы мүмкін жатырлық артерияның қынаптық тармақтарынан қан кетудің алдын алады. Жатыр мойнының алдынан және бүйірлеріндегі қысқыштар арасынан кардинальды байлам кесіледі, қысқыштар лигатураға алмастырылады.Арандарды ашудан бұрын қуық керекті дәрежеде төмен түсірілгеніне көз жеткіземіз (жатыр мойнының қынаптық бөлігінен төмен), не үшін қуықтағы қысқышпен қысылған ішастар жапырақшасы көтеріледі, сол кезде оның жақсы көрінуі. Жатыр мойны толық ажыратылдыма (қынаптық аранға дейін),оны пальпация арқылы анықтауға болады. Жатыр мойны осы кезде маңайындағы тіндерден айқын анықталады.

Жатыр мойнының ажыратылғанына көз жеткізгеннен кейін қынаптық аранды ашуға болады. Жиі алдыңғы аран ашылады. Оны жалаңаштау үшін жатыр үстіге кқтеріледі, қуық тқмен ығыстырылады. Аран Мюзо қысқыштарымен қысылады (оқ тәрізді) және қайшымен перпендикулярлы бағытта ашылады. Қынап кіреберісі арқылы спиртке малынған мақталы дәке енгізіледі. Операция алдында салынған тампон аранды ашар алдында алынып тасталады. Ары қарай арандағы саңылау арқылы қынап қабырғасына ұзын қысқыштар салынады, солардың үстінен ақырындап аран аймағында жатырды қынаптан бөлу жүргізіледі.

Алдыңғы арандағы саңылау арқылы оқ тәрізді қысқышпен жатыр мойнының қынаптық бөлігін аламыз, және оны біраз шыға беріске және жоғары қарай бұрамыз, бұл қынап қабырғасының ажыратылуын жеңілдетеді.

Бірақ көбінесе қынаптың алдыңғы аранын ашу жүргізіледі, сонымен қатар артқы және бүйірлік арандардың ашылуын жоққа шығаруға болмайды.

Қынапты тігуде алдымен бүйірлік тігіс салған ыңғайлы болады, бұл кезде қан кеткен аймақтар мен жатырдың тамырлық шоғырының буылтықтары қамтылуы мүмкін, содан соң екі матрацты және бір орталық тігіс салынады. Бүйірлік лигатуралар сол кезде кесіледі, ал басқаларына қынап үстіден бекиді.

Операциядан кейінгі барлық аймақтарды қарайды, қынап буылтықтарын, домалақ байламдарды және жатыр қосалқыларын лигатурадан, алдыңғы және артқы ішастар жапырақшаларын қысқышпен көтеріңкіреп, гемостазға бақылау жасайды.

Қынап қабырғалары буылтықтарын үздіксіз тігіспен тігу, содан кейін олардаң қосылуы жеке тігіспен біріктіру.

Құрсақ қуысының ағзаларын қарау және тазалау жүргізеді. Таңғыш салынып, зәрі катетермен шығарылады. Экстубация орындалады. Операция соңында қынаптағы дәкелі тампон алынады да оның санациясы жүргізіледі. Инструменттерді санайды.

 

 

Қосалқыларымен бірге жатыр экстрипациясы

Қосалқылармен бірге жатыр экстрипациясы (extirpatio uteri cum adnexis seu Hysterectomia totalis per abdomen) ампутациядан қарағанда, қазіргі күнде жиі қолданылады. Бұл жоғары дәрежеде онкологиялық сақтықта анықталады.

 

Жүргізілу техникасы. Лапаротомия, дөңгелек байламды, ішперденің алдыңғы жапырақшасын кесу және қуықты төмен түсіру, қосалқыларынсыз жатырға экстрипация жүргізгендей жасалынады.

 

Жатыр қосалқылары жоғары қарай көтеріледі және оның астынан шұңқыржамбастық байлам бір жақтан немесе кезекпен екі жақтан, қысқыш арқылы көлденең бағытта ұсталынады, кесіледі және лигатураланады. Қысқыш абайлап, жалпақ байламының артқы жапырақшасы арқылы жамбасқа кіретін, несепағарды зақымдап алмауымыз үшін, көлденең бағытта орнатылады. Шұңқыржамбастық байламын кескеннен және байлағаннан кейін, жалпақ байламның артқы жапырақшасын(алдыңғысы, дөңгелек байламның бекінуіне дейін) аналық бездің өзіндік байламына қарама қарсы, сонымен қатар жалпақ байламның негізінде орналасқан несепағарды зақымдап алмауымыз үшін, горизантальды бағытта кесуді жатыр бұрышына дейін жалғастыра береміз.

 

Операцияның келесі этаптары, қосалқыларынсыз жатыр экстрипациясы сияқты жүргізіледі.

 

Қосалқыларымен жатыр экстрипациясы жағдайында, аналық бездің өзіндік байламын және жатыр түтігінің шажырқайын қысу, кесу және лигатуралау жасалынады. Аналық бездің өзіндік байламын және жатыр түтікшесінің кесіп алғаннан кейін, келесі операция этаптары қосалқыларынсыз жатыр экстрипациясы сияқты жүргізіледі.

Операцияның қысқаша сипаттамасы Пфанненштиль бойынша(немесе төменгі-орталық) лапаротомия ауру тарихында көрсетілген.

Кіші жамбас мүшелерінің ревизиясы: жатыр жүктіліктің 11 —12 апталық мерзіміне ұлғайған, ісік тәрізді түзілістің есебінен бұдырлы, сол жақ аналық безі ісік тәрізді 6x8 см, оң жақ кистозды өзгерген. Дөңгелек және шұңқыр-жамбастық байламдар қысылған, кесілген және лигатураланған. Ішперде жапырақшалары аналық бездің өзіндік байламына өарама қарсы жатыр бұрышына дейін және ары қарай алдынан қуық жатырлық байламы аймағында және артынан сегізкөз жатыр байламында кесілген. Қуық астыға қарай тұйық және өткір жолмен төмендеген.

Ішкі араңнан төмен қантамырлы жатыр шоғырлары жалаңашталынған, қысылған және кесілген. Қантамырлар шоғырын байлағанннан кейін жатыр мойны парацервикалды клечаткадан жатыр қабырғасында жатыр артерияларының қынаптық тармақтарымен бірге қысқыштар арқылы бөлінеді. Оларды байлағаннан кейін, сегізкөз-жатыр байламы қысылады, кесіледі және лигатураланады. Қуық қосымша кардиналды байламдардың кесілуімен бірге, алдыңғы күмбезге дейін төмендеген. Қынаптың алдыңғы күмбезі ашылған және оған спиртті дәкелі жолақ енгізілген. Жатырдан қынап күмбез аймағында кесіліп алынған.

Қынапты тігу. Гемостазды бақылау. Перитонизациялау. Қурсақ қуысын тазалау және оның мүшелерінің ревизиясы. Қурсақ жарасы ретті тұйық тігілген. Таңғыш. Қынаптан дәкелі жолақ алынған. Тазалау. Зәрі катетермен шығарылған – ашық, 150 мл. Инструменттерді санау жүргізіледі.

 

Қорытынды сұрақтар.

1. Эндометриозға жалпы сипаттама бер.

2. Эндометриоздың пайда болу теориялары туралы айтыңыз.

3. Эндометриоздың классификациясы.

4. Аденомиоздың клиникалық ағымы.Аденомиозға күдік болғандағы диагностикалық тексеру алгоритмі.

5. Аденомиоздың емі:емдеу ұзақтығы мен принципі.

6. Аденомиозды емдеудегі альтернативті әдістер,хирургиялық емге корсеткіш.

7. Сыртқы эндометриоздың клиникалық ағымы,аналық без эндометриозы.

8. Сыртқы эндометриозға күдік болғандағы тексеру алгоритмін ұсыныңыз.

9. Эндометриоидты киста диагностикасы.

10. Аналық без эндометриозының емі.

 

Эндометриоз бойынша тесттер

1-ші нұсқа

 

1.Эндометриоз кезінде гистеросальпингографияны жүргізеді:

 

1.етеккір циклінің 7-8 күні

2.етеккір циклінің 10-11 күні

3.овуляция уақытында

4.етеккір циклінің II фазасында

5.етеккір циклінің фазасына байланыссыз

 

2.Ішкі эндометриозға жатады:

 

1.Түтікше эндометриозы

2.Жатыр денесі эндометриозы

3.Аналық без эндометриозы

4.Жатыр мойны эндометриозы

5.Қынап эндометриозы.

 

3.Ішкі эндометриоз дәрежелерін атаңыз:

 

1. I дәр.- эндометрдің зақымдалуы, II дәр. - миометрдің зақымдалуы, III дәр. - шырышты қабықтың зақымдалуы;

2. I дәр.- жатырдың зақымдалуы, II дәр.- жатыр мойны және қынаптың жоғары 1/3бөлігінің в/3 зақымдалуы, III дәр. – жатыр қосалқыларының зақымдалуы.

3. I дәр.- миометрің 1/3 бөлігінің қатысуы, II дәр.- миометрің 2/3 бөлігінің қатысуы, III дәр.. - миометрдің барлық бөліктерінің қатысуы;

4. I дәр. – жатыр мойны және қосалқыларының зақымдалуы, II дәр. – параметрдің зақымдалуы, III дәр.- көрші мүшелердің зақымдалуы;

5. I дәр.. – жатыр денесінің зақымдалуы, II дәр.. – жатыр мойнының зақымдалуы, III дәр. - жатыр қосалқыларының зақымдалуы.

 

4.Эндометриоздың ең төмен жиілікті малигнизациясы, оның қандай орналасуында кездеседі?

 

1. аденомиоз

2. ішек эндометриозы

3. қынап эндометриозы

4.аналық без эндометриозы

5.жатыр түтікшесі эндометриозы

 

5.Эндометриозды жиі қандай аурумен дифференциалды диагностика жүргізеді?

 

1.аналық без кистасы

2.жатыр миомасы

3.эктопиялық жүктілік

4.сальпингоофорит

5.жедел аппендицит

 

 

6.Эндометриоидты киста кезінде жабысқақты үрдісітің дамуы немен байланысты:

 

1.қосалқы қабынулы үрдіспен

2.етеккір кезінде эндометриоидты ошақтардың микроперфорациясымен

3.көрші ағзалардың қызметінің бұзылысымен

4.ошақтардың жатырдың жалпақ байламының жапырақшасының араларында орналасуы

5.ошақтарға етеккір қанының тез жиналуы

 

7.Эндометриоз кезінде тағайындалатын, гормональды препараттарды атаңыз?

 

1. бірфазалы КОКтар

2. екіфазалы КОКтар

3. үшфазалы КОКтар

4. таза прогестиндер

5. андрогендер

 

8.Стационарға 5жыл бойы бедеулігі бар, 31 жастағы әйел түсті. Сол жақ аналық безінде жайылған ошақтар анықталды. Лапароскопия кезінде орташа ауырлық дәрежедегі: жамбас қуысында жайылған ошақтар, сол жақ аналық безіндегі ісік диаметрі 2см, түтікшелер мен аналық бездер арасындаға жабысқақтар екі жақтан да. Емдеу тактикасын таңдаңыз.

 

1.күту

2.контрацепциялық заттарды циклді қолдану

3.щадящее хирургиялық ем

4.даназолмен ем

5.радикалды хирургиялық ем

 

9.32 жастағы науқасіштің етеккір алдында және кезінде күшейетін, төмен тартып ауырсынуына шағымданады. 5 жыл бойы бедеулік. Өзін 3жыл бойы ауырумын деп санайды. Анамнезінде жүктліктің 4-5аптасында өздігінен түсік болған. 23 жасында аналық бездің кистасына байланысты, аналық безге резекция жасалынған. Тіннің гистологиялық зерттеуінің қорытындысын науқас білмейді. Айнамен қарағанда: қынап қалыпты түсте, жатыр мойны конус тәрізді, сыртқы араң нүкте тәрізді, сыртқы араң айналасында диаметрі 0,5 см болатын эрозирленген ошақ көрінеді. РV: жатыр мойны конус тәрізді, жатыр anteflexio-versio, қозғалысы шектелген, қалыпты өлшемде, ауырсынусыз, жатырдан оңға және артқа тугоэластикалық консистенциялы, жатырдың артқы бүйірлі беткейімен жабыспалы, шамалы ауырсынатын, өлшемі 7,6 х 8,0 см ісік тәрізді түзіліс анықталады. Сол жақ қосалқылар ұлғаймаған. Жыныс жолдарынан бөліністер шырышты. Сіздің диагнозыңыз? Ауруды нақтылау үшін, қосымша қандай зерттеулер жүргізі қажет?

 

1.сол жақ түтікшелі жүктілік, кеңейтілген кольпоскопия

2.түйіннің субсерозды орналасуымен жатыр миомасы, қарапайым кольпоскопия

3.жабысқақты ауру, гистероскопия

4.оң жақ аналық бездің эндометриоидты кистасы, ішкі жыныс мүшелердің УД сканирлеуі

5.аналық без эндометриозы, гистеросальпингография

 

10. 35жастағы науқас, әйелдер кеңесіне, тік ішекке және шатаралыққа берілетін, іштің төмен қарай сыздап ауырсынуына шағымданаып келді. Ауыру етеккір кезінде күшейеді. Қынап арқылы қарағанда: жатырдан артқа екі жақтан жатырмен жабыспалы, оның қозғалысын шектейтін, d=3 см болатын, тугоэластической консистенциялы түзіліс анықталады. Жатыр пальпация кезінде ауырсынады. Сіздің болжам диагнозыңыз?

 

1.Пиовар

2.Пиосальпинкс

3.Аналық без апоплексиясы

4.Аналық бездің параовариальды кистасы

5.Аналық без эндометриозы

 

11. Науқас 28 жаста, етеккір алдында және кезінде ауырсынатын іштің төмен тартып ауырсынуына шағымданады. Соңғы 5жыл бойы жүктілігі жоқ. Анамнезінде жүктіліктің 5-6аптасында өздігінен түсік болған. 20жасында оң жақ аналық безге резекция жасалынған. Тіннің гистологиялық зерттеуінің қорытындысын науқас білмейді. Айнамен қарағанда: жатыр мойны таза. РV: жатыр anteflexio-versio, қозғалысы шектелген, қалыпты өлшемде, ауырсынусыз, жатырдан оңға және артқа тугоэластикалық консистенциялы, жатырдың артқы бүйірлі беткейімен жабыспалы, шамалы ауырсынатын, өлшемі 2х2 см ісік тәрізді түзіліс анықталады. Сол жақ қосалқылар ұлғаймаған, жыныс жолдарынан бөліністер шырышты. Хирургиялық емнің көлемі?

 

1.жатыр экстирпациясы

2.құрсақты ашу, оң жақ жатыр қосалқыларын жәнесол жақ жатыр түтікшесін алып тастау

3.лапароскопия, оң жақ аналық без түзілісінің резекциясы

4.лапароскопия, оң жақ аналық без резекция

5.лапаротомия, жатырдың оң жақ қосалқыларын алып тастау, сол жақ аналық без резекциясы, кейіннен полихимиотерапия жүргізу

 

12. Науқас 31жаста, етеккір кезінде қынаптан қою-қызыл бөліністерге шағымданып келді. Анамнезінде 3жүктілік, оның ішінде біріншісі уақытында босанумен, қалған екеуі-жасанды түсікпен аяқтал,ан. Айнамен қарағанда: Жатыр мойнында ұсақ – кистозды сұр-көк түсті тізіліс көрінеді. Жеке түзілістерден сұр-қанды бөліністер анықталады. Қынаптық зерттеу: жатыр қлыпты өлшемде, ауырсынусыз, қозғалмалы. Қосалқылар анықталмайды. Күмбездер еркін. Ем әдісі?

 

1.емді қажет етпейді

2.жатырдың қынап үсті ампутациясы

3.эндометриоз ошақтарын электрокоагуляциялау

4.қосалқыларымен бірге жатыр экстирпациясы

5.қосалқыларынсыз жатыр экстирпациясы

 

13. Науқас 28 жаста, етеккір алдында және кезінде ауырсынатын іштің төмен тартып ауырсынуына шағымданады. Соңғы 5жыл бойы жүктілігі жоқ. Анамнезінде жүктіліктің 5-6 аптасында өздігінен түсік болған. 20жасында оң жақ аналық безге резекция жасалынған. Тіннің гистологиялық зерттеуінің қорытындысын науқас білмейді. Айнамен қарағанда: жатыр мойны таза. РV: жатыр anteflexio-versio, қозғалысы шектелген, қалыпты өлшемде, ауырсынусыз, жатырдан оңға және артқа тугоэластикалық консистенциялы, жатырдың артқы бүйірлі беткейімен жабыспалы, шамалы ауырсынатын, өлшемі 8 х 8 см ісік тәрізді түзіліс анықталады. Сол жақ қосалқылар ұлғаймаған, жыныс жолдарынан бөліністер шырышты. Диагнозды қойыңыз?

 

1. бір түйіннің құрсақасты орналуымен жатыр миомасы.

2. аденомиоздың түйінді формасы.

3. оң жақ аналық без абсцессі

4. дисгерминома.

5. оң жақ аналық бездің эндометриоидты кистасы

 

14.28 жастағы әйелдер кеңесінің гинекологынаетккір циклының алдында пайда болып, циклдан кейін 3-4 күн созылатын және жыныстық қатынастан кейін пайда болатын аздаған қою түсті қанды бөліністердің пайда болуына шағымданып келді. Жатыр мойынын айна арқылы қарағанда қызғылт түсті жолақтар және қою қызыл түсті нүктелер көрінеді. Анамнезінде Жатыр мойынының эрозиясы бойынша ДЭК. Сіздің болжам диагнозыңыз?

 

1.Жатыр мойынының эндометриозы

2.Жатыр мойынының эрозиясы

3.лейкоплакия

4.Жатыр мойынының дисплазиясы

5.Жатыр мойынының ісігі

 

15. 35 әйел гинекологиялық стационарға іштің төменгі бөлігіндегі аырсынуға, оның етеккір кезінде күшеюіне, аырсынудың тік ішекке, шатаралыққа таралуына, әлсіздікке, бас айналуына, лоқсуға шағымданып келді. Гинекологиялық зерттеу кезінде аырсынатын сопақ пішінді, қатты эластикалық, қозғалысы шектелген ісік тәріздес түзіліс анықталды. Айнамен қарағанда жатыр мойыны таза, ашық қызғылт түсті, бөлінді бар. Анамнезінде 1 кесар тілігі арқылы уақытында босану, жүктіліктің ерте кезеңінде 1 мед түсік. Сіздің болжам диагнозыңыз?

 

1.Жатыр мойынының эндометриозы

2.Жатыр түтікшелерінің эндометриоз

3.аденомиоз

4. Қынап эндометриозы

5. генерализденген эндометриоз

 

16.Науқас М., 32 жаста, дәрігерге етеккірден жеті күн бұрын пайда болатын және бірінші күні күшейетін іштің төменгі бөлігіндегі ауырсынуға шағымданып келді. Псевдо эрозия үшін болған екі жыл бұрынғы диатермокоагуляциядан кейін ауыра бастаған. Жатыр мойыны патологиялық ерекшеліксіз. PV: жатыр көлемі біраз ұлғайған? Шар тәріздес, тығыз консистенциялы.жатыр қосалқылары ұлғаймаған, пальпация кезінде аырсынбайды. Диагноз қойыныз:

 

1.Жатыр миомасы

2.Ішкі эндометриоз.

3.Жатырлық жүктілік

4.Жатыр ісігі.

5.Аналық без ісігі

 

17. Берілген лапароскопиялық көрініс қай аурға тән:

1.Ішкі эндометриоз

2.Сыртқы эндометриоз

3.Қатерлі меланома метастазы

4.Кіші жамбас мүшелерінің гемосидерозы

5.аденомиоз

 

 

18.Науқас 43 жаста. Қатты және ауырсынатын етеккірге 5 жыл бойы шағымданады. Айнамен қарағанда: Жатыр мойыны патологиясыз. Бөліністер 6 күн бойы, көлемінің азаюынсыз. Қынаптық зерттеуде жатыр шар пішінді, 6 апталық жүктілікке дейін ұлғайған, ауырсынумен, қозғалмалы, қосалқылар өзгеріссіз, күмбездер бос, кіші жамбаста инфильтраттар анықталған жоқ. Сіздің диагнозыңыз? Оған қандай ерекшеліктер тән?

1. Жатыр денесінің эндометриозы. Еттекір басталу алдында дизуриялық бұзылыстар

2. Жатыр денесінің эндометриозы. Эндометриоздың метастаз беруге қабілетінің болуы.

3. эндометрии гиперплазиясы. Клеткалық атипияның болмауы

4. Жатыр шырышты қабатының полипозды өсуі. Оның лимфогенді және гемотогенді жолмен таралуы

5. Жатыр денесінің эндометриозы. Клеткалық атипияның жоғарлауы

 

19. Науқас А., 31 жаста, менструация алдында және кезінде күшейетін іштің төмен тартып ауырсынуына, жүктіліктің 6 жыл жоқ болуына шағымданады. Өзін үш жыл бойы ауру деп санайды. Анамнезінде жүктіліктің 5-6 аптасында бір өздігінен түсік. 20 жасында оң жақ аналық безінің резекциясы жүргізілген. Науқас гистологиялық зерттеу қорытындысын білмейді. Айнамен қарағанда: жатыр мойыны таза. PV: жатыр орналасуы қалыпты, қозғалмалы, қалыпты өлшемді, аырсынусыз, жатырдан артқа және оң жақта көлемі 8 х 8 см болатын, тығыз эластикалық консистенциялы, аз қозғалмалы, жатырдың артқы бүйір беткейімен жабысқан, аз