Эндометриоз кезінде бедеулікті емдеу

Эндометриоз кезінде ЭКҰ мен ЭО жүргізуге көрсеткіш – перитонеалды сұйықтықтың қабынулы агенттерінің жағымсыз әсерінен гамета мен эмбриондарды сақтау.

Хирургиялық ем, жүктіліктің пайда болу жиілігін жоғарылатады. Сонымен қатар, эндометриоз кезінде G.D. Adamson ұсынған фертильді индексті (Endometriosis fertility index (EFI)) лапароскопия барысында санайды. EFI қарапайым және қолайлы клиникалық инструмент болып табылады. Ол эндометриозбен науқастардың хирургиялық емінен кейін, жүктіліктің болу уақытын болжауға болады. Болжамы жақсы науқасқа күту тактикасын қолдану, ал юолжамы қолайсыз болса, уақытты босқа өткізбей ҚРТ емшарасына ауысу керек.

Жағымсыз әсері болатын науқастарда, ЭКҰ(ЭКО) мен ЭО(ПЭ) реализациялық бағдарламалардың эффективтілігін жоғарлатушы факторларға жатады.

· Таралудың III-IV дәрежесінде ЭКҰ бағдарламасын жүргізбес бұрын екі этапты(хирургиялық және медикаментозды) аралас ем қолдану;

· аурудың агрессивті рецидивті ағымы бар аналық безінің қызметі төмен және сыртқы генитальды эндометриозы мен бірге аденомиозы бар 35 жастан асқан әйелдерге, емі аяқталған соң бірден ЭКҰ мен ЭО жүргізіп, күту тактикасынан бас тарту.

Осылайша, орналуы және таралу дәрежесі бойынша генитальды эндометриоз, фолликуло -, оогенез және ерте эмбриогенез үрдісінің белсенділігіне жағымсыз әсер етеді. Сыртқы генитальды эндометриоздың III-IV дәрежелі таралуы, ЭКҰ мен ЭО бағдарламасының реализациясының эффективтілігін төмендетеді.

Жүктілікті қосымша репродуктивті технология(ҚРТ) емшарасын қолданумен көтерген эндометриоздың ауыр түрімен ауыратын науқастарға, жоғары акшерлік қауіп тән екендігін естен шығармауымыз керек: уақытынан ерте босану, преэклампсия, ұрықтың құрсақішілік дамуының тежелуі, плацентаның жолда жатуы(ASRM,2012). Алынған клиникалық мәліметтер екі немесе одан көп емес, бір ғана эмбрионды ауыстыру пайдасында, себебі көпұрықты жүктілік, акушерлік қауіпті жоғарлатады.

 

 

ЭНДОМЕТРИОЗ ДИАГНОСТИКАСЫНДАҒЫ ОРТАҚ ТІЛ ТАБУЛАР

Басты мағына диагностиканың жоспарында ауруға шалдығудың айқында- циклдкін және шиеленістің байланысының менструациямен имеют, анықта- отбасылық анамнез(мол менструациялар бас ананың), акушерско-гинеколгические операцияның, жатырдың мойыншасында диатермохирургические айлалы әрекеттің. Объективті зертте- - бимануальное және ректовагинальное зертте-, оның деректерінің айнығыштығы фазалардан(МЦ), эндометриоздің отанының ауырсындырғыштқы накануне және барысында менструацияның, ГСГ рентгенологиялық әдістері айтар-айтпастан кейін диагностикалық(при аденомиозе рентгенограммада "законтурных матаның" бары); кольпоскопическое зертте-, гистероскопия, УЗИ, лапароскопия, КТ, ядерно-магнитный резонанс, ректороманоскопия, колоноскопия, цистокопия.

Диагностиканың ақырғы кезеңімен биопсиялық материалдың және алыстат- органның патоморфологиялық зертте- болып табылады.

Диагностиканың негізгі әдісімен патологиялық өзгерістерді айқындау қой- лапароскопия болып табылатын. Суретте- более 20рдің) гистология зертте-.

ОРТАҚ ТІЛ ТАБУЛАР ЭНДОМЕТРИОЗДІҢ ЕМІНДЕ ҚАНДАЙ ЕМДЕУ ӘДІСТЕРІ БАР?

Эндометриоздің емі дифференциалдалған косплексті болып табылады

Сонымен қатар

Консервативті ем әдістері: гормон, қабынуға қарсы, десенсебилизирлеуші және симптоматиялық терапияны;

Хирургиялық ем әдістері лапаратомным және лапароскопиялық жолдармен жасалады;

Таңдау әдісі және хирургиялық әдістің доступтары орналасуына және үдерістің таралуына тәуелді болады;

Иммунокоррегирлеуші терапия кең таралған түрі

 

Эндометриозды емдеу әдісі неге байланысты?

 

Ескеру керек:

науқастың жасы және оның репродуктивті қызметіне қатынасы;

орналасуы, таралуы және патологиялық үрдістің ауыр ағымы;

қабыну үрдістерімен қосарлануы, оның салдары(тыртық-жабысқақ үрдістер), сонымен қоса эндометриянің(ГПЭ) гиперпластикалық үрдістері және жатырдың аналық безінің деструкциялық өзгерісі;

қосалқы эктрагенитальные аурулар.

 

Эндометриозды емдеу тактикасында анықтаудағы факторлар

· әйел жасы

· алдыңғы жүктілік және оның өту ағымы

· аурудың таралуы, орналасуы және ағымының ауырлығы

· симптомдардың айқындылығы

· эндометриоздың басқа қабынулы үрдістермен қосарлану мүмкіндігі

· фертилділіктің болуы және бедеулік кезінде репродуктивті қызметті қалыптастыру

 

 

Эндометриоздың емі қандай мақсатта тағайындалады?

Эндометриоздың емдеу мақсаты, эндометриоздың клиникалық белсенділігін және гормоналды препараттармен гипоталамо-гипофизарно-аналық без жүйесінің тежелуін туғызу немесе хирургиялық жолмен алып тастау ғана емес, кіші жамбас аймағында тыртықты-жабысқақты үрдіс түрінде эндометриоздың салдарынан және психоневротикалық реакциялардан алшақтату керек. Ол науқастарды жұмысқа қабілеттілігін сақтауда және реабилитациясында маңызды орын алады.

Жатыр мойнынын емдеуде электро-, радиокоагуляция және лазерлі вапоризацияны, сонымен қатар эктоцервикальды эндометриоздың криодеструкциясын қолданумен шектеледі.

Жатыр мойны және қынаптың эндометриозының рецидивінің алдын алу мақсатында, 3-6 ай уақытында аз мөлшерлі эстроген-гестагенді препараттарды тағайындау керек.

Эндометриоз емінің принциптері

· Терапиялық, консервативті, медикаментозды

· Хирургиялық, мүшесақтаушы (лапароскопия және лапаротомия)

· Хирургиялық, мүшесақтаушы (лапароскопия және лапаротомия)

· Хиругиялық, радикалды

ЭНДОМЕТРИОЗДЫҢ ГОРМОНАЛЬДЫ ЕМІ

Аурудың ретроцервикалды формасында эндометриоз ошақтарын оперативті араласумен кесу жүргізеді. Ауыр түрлерінде жатыр қосалқыларымен экстирпация операция көрсетілген. Керек жағдайларда тік ішекке, қынапқа, зәр шығару ағзаларына пластикалық операциялар жүргізіледі. Операция алды дайындық ретінде және деструкция аймағының азаюына және қан кету мөлшерінің алдын алу үшін гормональды терапия 3 - 6 ай бойы ГнГР (а - ГнРГ) антогонистерімен қолданылады.

Аденомиоз еміне дифференциальды түрде қарау керек. Аденомиозы, асқынған менометроррагиясы, альгодисменорея немесе диспареуниясы кезінде гормональды терапия жүргізіледі. Гормональды терапия емі нәтижесіз және оған қарсы көрсеткіштер болғанда хирургиялық ем қолданылады.

Жатырдың жартылай облитерациясы нәтижесінде етеккір кезінде қан кету мөлшерін азайту мақсатында соңғы жылдары аденомиоз емінде ағза сақтаушы эндоскопиялық әдістер қолданылады. Аденомиоздың беткей формаларында (гистероскопиялық жіктелудің І сатысы) эндометрий резекциясы (абляция) болуы мүмкін. Ем эффектісі 37 ден 67% дейін.

Эндометрийдің беткей формаларында сонымен қатар эндометрий криоабляция, термоабляция және лазерлі абляция қоддануға болады. Осы әдістердің еміндегі клиникалық эффектісі 80% құрайды. Эндометрий абляциясының түрлерінде жатыр ішілік синехиялар дамуы мүмкін, сол себептен репродуктивті жастағы әйелдерге ғана ұсынылады.

Аденомиоз жатыр миомасымен қосарланып келетін болса гормональды ем нәтижесіз болады. Гистероэктомия көлемінде науқастарға оперативті ем ұсынылады. Хирургиялық емге альтернатив ретінде жатыр артерияларының эмболизациясын жүргізілуі мүмкін (ЖАЭ).

Сыртқы эндометриоздың кең тараған түрлерінде басқа ағзаларға жабысқақ үрдіс және инфильтрация түзілуінде операция алды кезеңде патологиялық үрдістерді және оперативті араласуларды жеңілдету үшін гормональды препараттар (а-ГнРГ және антигестагендер) қолданылады. Эндометриоздың кіші және сыртқы формаларында операция алды кезеңде гормональды терапияны қолдану міндетті емес, себебі ол атрофиялық өзгерістерге ұшыраған және жартылай регресс нәтижесінде эндометриоидты гетеротопиялардың толық алынуына кедергі жасайды. электрокоагуляция, крио- немесе лазерлі әсер, сәулелі аргонды коагулятормен немесе ультрадыбысты скальпельмен алын ала жүргізілген биопсиядан кейін лапароскопия әдісімен эндометриоз ошақтарын зерттейді. Гормональды терапияның негізгі мақсаты – овуляция үрдісін сонымен қатар гипоэстрогения мен аменорея индукциясын басу. Осыған байланысты эндометриоздың гормональды емінің екі негізгі стратегиясын ажыратуға болады.

Біріншісі төмен мөлшерлі эстрогендердің ациклдік ортаның құрылуына негізделген, себебі төмен мөлшерлі эстрогендер эндометрий атрофиясына әкеледі. Гормональды терапия эффектісі аналық бездің гормонсекреттеуші қызметінің дәрежесімен және ұзақтығымен анықталады.

Екінші стратегия гормональды статусты жоғары андрогенге ауыстырумен байланысты, сол кезде эстроген дәрежесінің төмендеуі және эндометрий мен эндометриоидты имплантанттарда атрофиялық процесстер пайда болады. Эндометриоздың гррмональды терапиясында әртүрлі топтағы препараттар қолданылады: прогестагендер, эстроген-гестагенді заттар, а-ГнРГ, антигестагендер және басқалар.

I.Прогестагендер

Прогестагендер (прогестеронның синтетикалық аналогы) соңында эндометрий атропиясына әкелетін гипоэстрогения және гиперпрогестенемия шақырады. Эндометриозы бар науқастарға тағайындалатын ем: медроксипрогестерон, дидрогестерон және т.б.. Емді етеккір циклінің 5-нен 26-сына дейін немесе 16-шы күннен 25-ші күндері 3 – 12 ай бойы жүргізіледі. Прогестагендер ауырсыну синдромын басуда эффективті. Прогестогенмен терапияны науқастар жақсы көтереді, бірақ кері әсерлермен қатар жүреді: дене салмағының ұлғаюы, ісінулер, сүт бездерінің қатаюы, ретті емес жатырдан қан кетулер.