Антихолинэстеразды заттардың жіктемесі.

1 Вариант

Блок 1

1Д

2Е

3С

4С

5А

6А

7А

8Б

9Б

10С

11Б

12А

13А

14Д

15А

Блок 2

 I.Анестезия түрі бойынша жергілікті анестетиктердің жіктелуі)Анестезиялаушы заттар жергілікті сезімталдылықты жояды. Ол бірінші ауырсыну сезімін жояды, сондықтан оларды негізінен жергілікті жансыздандыру ушін қолд.Анестезияны тереңдеткенде температуралық және сезімталдылықтың басқа да түрлері жойылады,соңғы кезекте тигізгендегі рецепция жойылады.Түрлері:

1. Беткейлік немесе терминалдық анестезия шырышты қабаттың бетіне енгізіледі,ол онда сезімтал ұштардын тежейді, сонымен қатар анестетик жарақаттың, ойық жараның бетіне жағылуы мүмкін.

2. Инфильтрациялық анестезия операциялық кесу жүретін жерді анестетик ерітіндісін бірітіндеп тері мен терең жатқан тіндерге сіңіреді,ол жүйке талшықтарын,сезімтал жүуке ұштарын тежейді

3. Өткізгіштік немесе аймақтық анестезия анестетикті жүйке бойына енгізеді, жүйке талшықтарымен қозудың өтуі тежеледі,бұл иннервация шақыратын аймақтардың сезімталдылығының жойылуы мүмкін.

Өткізгіштік анестезияның басқа түрі-жұлындық анестезия,мұнда анестетикті субарахноидалды енгізеді және эпидуральды анестезия-жұлынның қатты қабатының үстіндегі аралыққа енгізеді.

Анестетиктерді практикада қолданылуына қарай келесі топтарға бөлінеді:

1. Беткейлік анестезияда қолд.заттар кокаин,дикаин,анестезин,промекаин

2. Инфильтрациялық және өткізгіштік анестезияда қолданылатын заттар новокаин, тримекаин

3. Анестезияның барлық түрінде қолд.заттар лидокаин

           II.Антихолинэстеразды зат галантамин холинотоникалық заттармен уланған кезде куштi әсерi бар антагонист болып табылады. Холинэстеразаға қарсы препараттардың ацетилхолинмен байланысу тұрақтылығына байланысты оларды 2 топқа бөледі:

1.Әсері қайтымды препараттар_Физиостигмин салицилаты,Прозерин,Галантамин гидробромиді.Бұл заттар қан сарысуында,гиалды элементтерде,бауырда,т.б жерлерде орналасқан холинэстеразаны да тежейді

2.Әсері  кайтымсыз препараттарға_Армин және арминнен басқа ФОҚ тобынан басқа да холинэстеразаға қарсы заттар жатады.Бұл заттар ацетилхолинэстераза байланысынан өте баяу болса да босап шығады.

ФИЗОСТИГМИН - қайтымды әсерi бар антихолинэстеразды заттардың негiзгi әкелдерi болып табылады. Улкен дозаларда холинэстеразаға әсер етуiмен холинорецепторларга тiкелей әсер етуi мумкiн. Глаукома кезiнде физостигмин пилокарпинге қарағанда iшiңүз қысымының қатты түмендеуi әкелiп сщқтырады. /бiрак ңүзде және қабақ устi аймақтың ауырсыну сезiмдерiн және шақырады /ражужный булшық еттiң жиырылуынан/. Осы себептен физостигминдi, пилокарпиннiң әсерi жеткiлiксiз болғанда және жедел глаукома кезiнде қолданады.

ГАЛАНТАМИН /НИВАЛИН/ фармакологиялыққасиеттiнеқарайфизостигмингеуқсас. Галантаминфизостигминменсалыстырғандаулыәсерi аз. Гематоэнцефальдыбарьерденүтедi, соныменбайланыстыполиомиелиттенкейiнгiқалдықәсердiемдеудеқолданады. Галантамин нерв-булшықетсинапстарындақозудыүткiзудiженiлдетедiжәнеантиполяризациялықәсерi бар кураретәрiздесзаттармен нерв-булшықетүткiзгiштiгiнқалпынакелтiредiблокталған. Деполяризациялықәсерi бар заттарды /дитилин/ кушейтедi. Галантамингидробромидiмиастенияда, прогрессивтiбулшықетдистрофиясында, iшеқжәнеқуықатониясындақолданылады.

ПРОЗЕРИН - синтетикалық антихолинэстеразды зат. Перифериялық /шеткерi/ әсерiне байланысты физостигмин және галантаминге уқсас. Гематоэнцефальдi барьерден қиын үтедi. Миастения аурында, алдын алу жене емдеуде, iшек және қуық атониясында қолданылады. Прозериндi iшке және терi астына енгiзедi.

Терапевтикалықдозалардаантихолинэстераздызаттарбрадикардиянышақырады, журекжумысытүмендейдi, журектiңүткiзгiшжолдарыарқылықозудыңтаралужылдамдығыбаяулайды. Артериялдыққысымтүмендетейдi. Препараттыулкендозалардаенгiзгенде тахикардия болуымумкiн /журектiңжиырылужесiлiгi тек оның М-холинорецепторларыныңқозуыменғанабайланыстыемес, сондай-ақсимпатикалықганглийлердiңбуйрекустiбезiнiң милы қабатыныңжәнесопақша ми орталықтарыныңхолинорецепторларыныңқозуымен де байланысты.