Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Сөздік әдіс.

а﴿Әңгімелесу әдісі – көркем әдеби шығармалармен таныстырған кезде жиі қолданылады. Әңгімелесу әдісі тәрбиешінің сұрағынан және балалардың жауабынан тұрады. Яғни бұл әдіс бойынша тәрбиеші де балада сөйлейді.әңгімелесу әдісі кезінде де көрнекілікті пайдалануға болады. Дидактикалық ойынның бір ерекшелігі бала әрі ойынға қызығады және байланыстырып сөйлеуге үйренеді.

б﴿Қайталап айту әдісі – бұл әдіс бойынша тәрбиеші балаларға көркем әдеби шығарманы оқып береді немесе топсаяхатқа, серуенге шыққан кезде өздерінің көрген, бақылаған құбылыстарды естеріне түсіріп, маз мұндап айтады. Қайталап айту әдісі еліктеу әдісіне ұқсас. Өйткені екі әдісте де бала тәрбиешінің айтқанын қайталайды. Ал бұл әдістің айырмашылығы еліктеу әдісінде кейде сол бойда немесе белгілі уақыт өткеннен кейін өзінің түсінігі бойынша қайталайды.

Практикалық әдіс- бұл әдістің мақсаты баланың алған білімін іс жүзінде пайдалануын қамтамасыз ету. Балабақшада көбінесе праактикалық әдіс ойын түрінде өткізіледі. Мысалы, оқылған ертегілер ді, әңгімелерді кейіпкерлендіру арқылы сценарии құру арқылы балаларға рөлдерді бөліп беріп, шығарманың оқиғасын еске түсіруге болады.  

 

Тәсілдер

Белгілі бір әдістің қолданылу вариантын, сол әдісті құрайтын негізі іс-әрекетке оқу, дидактикалық материалдың сипатынан туындайтын қосалқы іс әрекеттің енгізілуін тәсіл деп атайды.Тіл дамыту әдістемесінің тәсілдері екіге бөлінеді.

1) Негізгі

2) Жанама

Негізгі тәсілдерге:

Тәрбиешінің сөзі, түсіндіру, сұрақтары, бала білімін бағалауы, бағыт сілтеуі жатады.

Жанама тәсілге: ескертпе, ақыл беру, айтып беру, түзету жатады. Кейде сабақ мазмұнына қарай бір сабақта негізгі тәсілдердің бірнешеуі қолданылуы мүмкін және олардың біреуі негізгі болады, қалғаны жанама болады. Мысалы, әңгімелесу кезінде сұрақ тәсілі негізгі болғанымен сабақтарында жиі қолданылатын тәсілдің бірі – көрнекілік тәсілі.

Көрнекілік тәсілі  ойыншықтарды, суреттердә көрсету арқылы жүзеге асырылады. Осы тәсілмен қатар жаттығу да жиі қолданылады. Жаттығу дегеніміз – балалардың үйренген тілдік әдістерімен дағдыларын жетілдіру үшін жұмыстану.

 

 

1.ҚР Білім туралы заңы

Профессор Вера Константиновна Омарованың мерейтойына арналған «Үздіксіз білім берудің өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми – практикалық конференция. 2016ж. б. 141- 144

«Балалар тілін дамыту және сауат ашуға қатысты К. Д. Ушинский мен Ы. Алтынсариннің заманауи ой – тұжырымдары.» А. Б. Бакраденова мақаласы

 

1. Аханов К. «Тіл білімінің негіздері», А-2002ж.

2. Жолшин А. «Қазақ тілінің дыбыстарының А.Байтұсыновқа дейін зерттелуі»// Тараз -2007ж.

3. Мырзабеков С. «Қазақ тілінің фонетикасы», А-1993ж.

4. Радлов В.В. «Фонетика северных тюрксих языков» (Солтүстік түркі тілдерінің фонетикасы). Неміс тілінде жазылған. – Лейпциг, 1882.

5. Мелиоранский П.М. «Краткая грамматика казак-кингизского языка». Часть І. Фонетика и этимология. – СПб., 1894.

6. Аралбаев Ж.А. «Қазақ тілі фонетикасының зерттелуі жайында»// Кітп: Фонетика казахского языка. – Алматы, 1969. – 27-42 б.

7. Байтұрсынов А. «Қазақ тілінің дыбыстары»// «Жаңа мектеп» журналы, №2; «Дыбыстардың жіктелуі». «Төте оқу» 1936, желтоқсан айы, №30; «Сөз үндістігі». «Төте оқу» 1937, 5 март, №7. (Байтұрсынов А. Шығармалары, Алматы, «Жазушы», 1989; «Қазақстан әйелдері», №4, 1989).

8.Баймұратова Б. Б. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту методикасы. А., 1991ж.

9.Баймұратова Б. Б. Мектеп жасына дейінгі балалардың байланыстырып сөйлеу тілін дамыту. А., 1976ж.

10.Баймұратова Б.Б. Балабақшадағы даярлық топ балаларының тілін дамыту. А., 1984ж.

11.Баймұратова Б.Б. Балаларды мектепке даярлау жөнінде . А., 1972ж.

12.Баймұратова Б.Б. Мектеп жасына дейінгі балаларды сөйлеуге үйрету. А., 1984ж.

13.Баймұратова Б.Б. Біздің кітап. А., 1984ж.

14.Меңдаяқова Қ. Қазақстанда мектепке дейінгі тәрбиенің дамуы (1917-2005 жж.) – Алматы, 2007.

15.Метербаева К.М. Қоршаған дүниемен таныстыру арқылы балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру (5-7 жас). – Алматы, 2005.

[1] Қазақстан Республикасының Білім туралы, 27.07.2007 - №313 ШЗ РК заңы.

[2] Алтынсарин Ы . Шығармалары – Алматы Жазушы, 1990 – 223 б.

[3] Ел боламыз десек Д. Нақып. « Сарыарқа самалы», 4 тамыз, 2016 ж.

[4] А.Б.Бакраденова. Профессор Вера Константиновна Омарованың мерейтойына арналған «Үздіксіз білім берудің өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми – практикалық конференция.// «Балалар тілін дамыту және сауат ашуға қатысты К. Д. Ушинский мен Ы. Алтынсариннің заманауи ой – тұжырымдары.» 2016ж. б. 141- 144