Рецепте жиi қолданылатын табыс және шығыс

Басқа сөздер

Rectificatus, a, um – тазартылѓан

Spritus, us, m – спирт

Spirituosus, a, um – спирттелген

 

1.Табыс септiгiнде қолданылатын шылау сөздер:

Ad – дейiн, үшiн;     ad. 20,0 – 20, граммға дейiн

 да, де                                    ad usum externum – iшу үшiн

contra – қарсы;         contra tussim – жөтелге қарсы

per – арқылы,           per os – ауыз арқылы

көмегiмен;                per inhalationem – ингаляция көмегiмен

post – кейiн;                 post mortem - өлгеннен кейiн.

 

 

 

2. Шығыс септiгiнде қолданылатын шылау сөздер

cum – бiрге                          cum extracto – экстрактпен бiрге

ex – дан, ден жалғ.              ex aqua – судан

pro - үшiн                                  pro injectionibus – инъекция алу үшiн

 

Рецепте жиi қолданылатын табыс және шығыс

септiктерiндегi сөздер

Ex tempore – талапқа сай

In ampullis – ампулаларда

In capsulis – капсулаларда

In tabulettis obductis - қапталған таблеткаларда

In vitro – пробиркада (лаб. жағд.)

In vitro nigro - қара ыдыста

In vivo – тiрi организмге

Per inhalationem – ингаляция арқылы

Per os – ауыз арқылы

Per reсtum – тiк iшек арқылы

Per se – таза күйiнде

Pro auctore (pro me) – автор үшiн (мен үшiн)

Pro die – 1 күн үшiн, күндiк мөлшер

Pro dosi – 1 рет қабылдау үшiн, 1 қабылдауға арналған

Pro infantibus – балалар үшiн

Pro inhalatione – ингаляция үшiн

Pro narcosi – наркоз үшiн

Pro rentgeno – рентген үшiн

Іn oblatis - қапталған күйiнде

Іn spritz-tubаlis- шприц-түтiкте

Іn tabulettis – таблеткаларда

Дәрiлiк-өсiмдiктер атаулары:

Belladonna, ae f – итжидек         Urtica, ae f - қалақай

Crataegus, i f – долана            Rheum, i n – рауғаш

Frangula, ae f – ит шомырт

Дәрiлiк заттар атаулары:

Aether, eris m – эфир

Barbitalum-natrium, i n – барбитал-натрий

Cacao - какао

Cordigitum, i n – кордигит

Dimedrolum, i n – димедрол

Diprophyllinum, i n – дипрофинил

Euphyllinum, i n – эуфилин

Mentolum, i n – ментол

Nitroglycerinum, i n – нитроглицерин

Phenacetinum, i n – фенацитин

Saccharum, i n – ќант

Tetracyclinum, i n – тетрациклин

Validolum, i n – валидол

Furacilinum, i n – фурацилин

Басқа сөздер:

Aethylicus, a, um – этилдi

Aqua, ae f – су

Destilallatus, a, um – дистилденген

Fluidus, a, um - сұйық

Obductus, a, um - қапталған

Oleosus, a, um – майлы

Quantum satis - қанша керек

Sipritus, us m – спирт

 

Маңызды қышқылдардың атаулары:

Acidum aceticum – сiрке қышқылы

Acidum acetylsalicylicum – ацетилсалицил қыш.

Acidum adenosintriphosphoricum – аденозинтрифосфор қышқылы

Acidum ascorbinicum – аскорбин қышқылы

Acidum benzoicum – бензой қышқылы

Acidum carbolicum – карбол қышқылы

Acidum carbonicum – көмiр қышқылы

Acidum citricum – лимон қышқылы

Acidum folicum – фоли қышқылы

Acidum glutaminicum – глютамин қышқылы

Acidum nicotincum – никотин қышқылы

Acidum nitricum – азот қышқылы

Acidum phosphoricum – фосфор қышқылы

Acidum salicуlicum – салицил қышқылы

Acidum arseniosum – мышяк қышқылы

Acidum nitrosum – азот қышқылы

Acidum sulfurosum – күкiрт қышқылы

Acidum hydrochloricum – тұз қышқылы

Acidum hydrocyanicum – синил қышқылы

Acidum hydrosulfuricum – күкiрттісутегi қышқылы

Acidum lacticum – сүт қышқылы

Acidum lipoicum - липа қышқылы

Басқа сөздер:

Albus, a, um – ақ

Concentratus, a, um – концентратталған

Depuratus, a, um – тазартылған

Dilutus, a, um – араластырған

Flavus, a, um – сары

Дәрiлiк заттар атаулары:

Amylum Tritiсi – бидай крахмалы

Coffeinum, i n – кофейн

Hydrocortisonum, i n – гидрокортизон

Oleum Persicorum – шабдалы майы

Oxacillinum, i n – оксациллин

Sulfacylum, i n – сульфацил

Talcum, i n – тальк

Vaselinum, i n – вазелин

Тұздар атаулары :

Magnesii sulfas – магнийдiң сульфаты.

Cupri citras – мыстың цитраты.

Natrii nitris – нартийдiң нитритi.

Kalii arsenis – калийдiң арсенитi.

Gydrargyri cyanidum – сынаптың цианидi

Thiamini chloridum – тиаминнiң хлоридi.

 

Дәрiлiк заттар атаулары:

Aethylmorphinum, i n – этилморфин

Atrophinum, i n – атропин

Barbamylum, i n – барбамил

Benzylpenicillinum, i n – бензилпеницилин

Camphora, ae f – комфора

Chloformium, i n – хлороформ

Codeinum, i n – кодейн

Coffeinum-natrii benzoatis – натрийдiң кофейн-бензоаты

Ephederinum, i n – эфедерин

Glucosum, i n – глюкоза

Lincomycinum, i n – линкомицин

Methylii salycylas – метилсалицилат

Morphinum, i n – морфин

Oleandomycinum, i n – олеандомицин

Oleum Helianthi – күнбағыс майы

Oleum Olivarum – оливка майы

Phenobarbitalum, i n – фенобарбитал

Phenoxymethylpenicilinum, i n – феноксиметилпенициллин

Phenylii Salicylas – фенилсалицилат

Pilorocarpinum, i n – пилокарпин

Platyphillinum, i n – платифиллин

Rutinum, i n – рутин

Streptocidum, i n –стрептоцид

Strychninum, i n – стрихнин

Synoestrolum, i n – синэстрол

Басқа сөздер:

Glycepophosphas, atis m – глицефосфат

Nydrotartas, atis m – гидротартат

Isotonicus, a, um – изотониқалық

Tio sulfat, atis m – тиосульфат

 

Рецепте қысқартылатын сөздер тiзiмi:

Қысқартылған түрi

Толық жазылған түрi

Мағынасы

Aa

ac.acid.

ad.us.ext.

ad. us. Int

aq.

Aq.dest

Comp.cps.cpt.

Concentr

Cort

D.D.D.

Dec.det.

Dep.

Dil.

D.t.d.

Empl.

Emuls.

Extr.

f.

fl.

Fluid.

Fol.

Fr.

Gel.

Gran.

Gtl.gtts.

h.hb

in ampull

in caps

inf.

In obl.

In tab.

In vitr.nigr.

Linim

Lig

M.

Mucil

N.

Obd.

Ol

Past

Praec.pet.ppt

Pro.inject.

Pulv.

q.s.

r.rad.

Rp.

Rectif.

Rhiz.

s.

sem.

Simpl.

Sir.

Sol.

Spec.

Spir.

Steril.

Supp.

Supp.vagin.

Susp.

Tab.

t-ra, tinct

ung.

Ana

Acidum

Ad usum externum

Ad usum internum

Aqua

Aqua destillata

Compositus

Concentratus

Cortex

Da. Detur Dentur

Decoctum

Depuratus, a, um

Dilutus, a, um

Da tales doses

Emplastrum

Emulsium

Extractum

Fiat fiant

Flos

Fluidus, a, um

Folium

Fructus

Gelatinosus, a, um

Granulum

Guttam, guttas

Herba

In ampullis

In capsullis

Infusum

In oblatis

In tabulettis

In vitro nigro

Liminemtum

Liguor

Misce. Misceatur

Mucilago

Numero

Obductus, a, um

Oleum

Pasta

Praecipitatus, a, um

Pro injectionibus

Pulvis, eris

Quantum satis

Radix

Recipe

Rectificatus, a, um

Rhizomа

Signa Signentur

Semen

Simplex

Sirupus

Solutio

Species

Spiritus

Sterilisa! Sterilisetur!

Suppositorium

Suppositorium vagihale

Suspensio

Tabuletta

Tinctura

Unguentum

тең, бiрдей

қышқыл

дененiң, сыртқы жағында арналған

iшкi жаққа қабылдау ұшiн

су

дистелденген су

күрделi

концентрленген

қабық

бер, берiлсiн

қайнатпа

тазартылған

араласқан

осындай мөлшерде бер (берiлсiн)

пластырь

эмульсия

экстракт

жасалсын, жасалынсын

гүл

сұйық

жапырақ

өнiм, жемiс

жылтырақ

түйiршiк

тамшы, тамшылар

шөп

ампулаларда

капсулаларда

тұнба

қапталған

таблеткаларда

қара ыдыста

линимент (сұйық май)

сұйық

араластыр, аралыстырылсын

кiлегей

сан, сандар

қапталған

май

паста

тұндырылған

инъекциялар үшiн

ұнтақ

қанша керек болса

тамыр

ал

тазартылған

тамыр түбірі

белгiле, белгiленсiн.

Ұрық

жәй

сироп

ерiтiндi

жиынтық (өсiмдiк)

спирт

тазарт, тазартылсын

балауыз (ректалды)

қынаптық балауыздар

суспензия

таблетка

тұндырма

май, жағылма

 

Сандық сан есім:

I. unus, una, unu – бiр-1

II. duo, duo e, duru – екi-2

ІІІ. tres, tria – үш-3

IV. quattuor – төрт-4

V. quinque – бес-5

VI. sex –алты-6

VII. septem – жетi-7

VIII. octo – сегiз-8

IX. novem – тоғыз-9

X. decem – он-10

XI. undecim – он бiр-11

XII. duodecim – он екi-12

XIII. tredecim – он үш-13

XIV. quattuordecim – он төрт-14

XV. quindecim – он бес-15

XVI. sexdecim – он алты-16

XVII. septendecim – он жетi-17

XVIII. quoseviginti – он сегiз-18

XIX. undeviginti – он тоғыз-19

XX.viginti –жиырма-20

X. unus et viginti – жиырма бiр-21

XXX – triginta – отыз-30

XL – quadraginta – қырық- 40

L – quinquaginta – елу-50

LX – sexaginta –алпыс-60

LXX – septuaginta – жетпiс-70

LXXX – octoginta – сексен-80

XC – nonaginta – тоқсан-90

C – ceptum – жүз-100

CC – duocenti – екi жүз-200

CCC – trecenti – үш жүз-300

CD – quadringenti – төрт жүз-400

D – quingenti - бес жүз-500

DC – sescenti – алты жүз-600

DCC – septingenti – жетi жүз-700

DCCC – octingenti – сегiз жүз-800

CM – nongenti – тоғыз жүз-900

M – mille – мың-1000

MM – duomille – екi мың-2000