Зақымданудың механизмі бойынша: оқпен, жалғыз оқпен, жарқыншақпен, бытырамен, ине тәріздес заттармен.

2. Жарақаттар түрі бойынша тесіп өткен, соқыр, жанай тиген, ауыз қуысына енген және енбеген, жоғарғы жақ және мұрын қуыстарына енген.

3. Зақымданудың механизмі бойынша: оқпен, жалғыз оқпен, жарқыншақпен, бытырамен, ине тәріздес заттармен.

II. Аралас зақым.

III. Күйіктер.

IV. Үсіктер.

 

Халықаралық статистикалық жіктелуі.

Себебі бойынша:

1.Өндірістік:

А. Өнеркәсіптік:

а) химиялық; б) металлургиялық.

Б. Ауыл шаруашылық:

а) техникалық; б) мал шаруашылық.

В. Өндірістен тыс:

а) тұрмыста; б) көшеде; в) көлікте; г) спортта; д) басқа жағдайда.

Сынық түрі бойынша:

 а) сынық санына байланысты: жалғыз, екі және көп жерден;

б) сынық бағытына байланысты: қисық, ұзына бойы, көлденең, иректелген, доға тәріздес т.б.;

в) күш түскен жерге байланысты: тура, тура емес, жұп /тура сынық күш түсірген жерде пайда болады, ал одан қарама қарсы жақта болса оны тура емес сынық/ деп атайды. Жұп сынық күш түсірген жерде және қарсы жағында болады;

г) механизміне байланысты/А.Э.Рауэр/: шектен тыс майысудан, өысымнан, ығысудан, жұлынудан;

        Клиникасы: бет сүйектерінің ауыр көптік сынықтары сыртқы онша білінбейді, себебі, айқын ісінумен жамылып тұрады. Жұмсақ тіндерді, тістерді, жақтарды қарап тексергенде бет қаңқасының сүйектерінің патологиялық қозғалғыштығы байқалады. Беттін жараларына интенсивті қан кетулер, жараның жиектерінің кеңінен үңіреюі, өте тез дамитын жұмсақ тіндердің ісінуі тән болады.

      Шұғыл жәрдем: ауруханаға дейінгі этапта мүмкіндігінше қан кетуді тоқтату керек, жараны жуып, стерильді таңғышты салу керек. Ауруханаға жатқызу: бөтен текті заттары бар мұрынның қосалқы қуыстарының өтпелі жарақаттары бар науқастар шұғыл түрде ауруханаға жатқызылады. Олар отырған қалыпта немесе жағдайы ауыр болса ішке немесе бүйіріне жатқызып тасымалданады.

 

4. Миқұрт (менингит) — бұл халық арасында көп таралған дерттiң бiрi, өте қатерлі ми ауруы, мұнымен көбінесе балалар ауырады. Ол басқа аурулардың, шешек, мысқыл (шықшыт безінің қабынуы), көкжөтел немесе құлақтың қабынуы сияқты аурулардың асқынуынан болады. Туберкулезбен ауыратын анадан туған балалар кейде туғаннан кейінгі алғашқы айларда туберкулез менингитімен ауырады