Ішек диспепсиясы бойынша дифференциалды диагноз

Язвалық колит - тік және ободочной кишеаның кілегейлі қабығының некрозды қабынуы, асқынуға біршама жақын.Клиника

1- ішектік симптомдар:қанды, шырышты немесе іріңді диарея, іште ауырсыну, ішекті коликалар, танезмдер, пальпацияда іштің сол аймағында ауырсыну.

2- Ішектен тыс симптомдар:анемия, лихорадка, салмақты жоғалту, жалпы әлсіздік, артрит, түйінді эритема, көз симптомдары.

Лабораторлы көрсеткіштер

Жалпы қан анализі:

- ↑ СОЭ;

- ↑ лейкоцитов;

- ↓ Hb;

- ↓ общего белка, диспротеинемия, ↑ фибриногена;

- белки острой фазы: ↑ С-РБ.

2. Выявляющие дефицит различных видов обмена:

- ↓ альбумина;

- ↓ Hb, ретикулоцитов;

- ↓ железа, ферритина (↑ трансферрина);

- электролитные нарушения.

Ішектің тітітркендіргіш синдромы - ішектің дистальді бөліктерінің созылмалы немесе рецидивирлеуші функционалды бұзылыстар жиынтығы, кемінде 12 аптадан 12 айға дейін созылады.

Клиникасы:іштің ауырсынуы, дискомфорд,дискомфорд сезімі дефекация процесінен кейін жойылады.Ішек функциясының бұзылыстары:нәжіс жиілігінің өзгеруі, консистенциясының өзгеруі, императивті позывтер, тенезмдер, шырыштың нәжіспен шығуы, метеоризм, іштің ісінуі.

3. Артериалды гипертония стратификация критерилері. Артериалды гипертония кезіндегі қауіп стратификациясы

Қауіп факторлары: ерлер 55 жастан, әйелдер 65 жастан, темекі шегу, холестерин 6,5 ммоль/л жоғ. Нысана мүшелердің зақымдануы: сол жақ қарынша гипертрофиясы, протеинурия немесе креатининемия 0,18ммоль/л, торша артериясының жайылмалы немесе ошақты торылуы. Ассоцияцияланған клин.жағдайлар: цереброваскулярлы ауру, ишемиялық инсульт, геморрагиялық инсульт, миокард инфарктісі, стенокардия, ҚД.

Қауіп дәрежесі бойынша науқастарды стратификациялау.

Қазіргі кезде АГ науқастардың болжамы келесі жағдайларға тәуелді екені айқын дәлелденген:

· АҚ деңгейіне;

· Қауіп факторының болуына;

· Нысана ағзаларының процесске қатысу дәрежесіне;

· Ассоцияланген клиникалық жағдайлардың болуы.

Осыған байланысты көптеген елдердің қазіргі кездегі жіктеуіне, жеке болжамды сапалы түрде бағалауға мүмкіндік беретін (қауіп жоғары болған сайын, болжамы нашарлай түседі), қауіп дәрежесіне қарай науқастарды стратификациялау енгізілді.

4. Екінші және үшінші қатардағы препараттармен емдеу

Топ препаратты

Канамицин (амикацин), Этионамид (протионамид),Циклосерин,Капреомицин

Аминосалицил қышқылы, Фторхинолондар

Топ преапараттары

Кларитромицин

Амоксициллин + клавулан қышқылы

Клофазимин,Линезолид

2топ препараттарына протионамид, этионамид, рифабутин, аминосалициловую кислоту, циклосерин, фторхинолондар: офлоксацин, ломефлоксацин, левофлоксацин, канамицин, капреомицин жатады. 2топ препараттарын резервті деп атайды.Бұл преапараттарды 1топ препараттарына төзімділік болса тағайындайды.

Екінші топ препараттарын қолдану
Өкпе және кеуде арлық лимфа түйіндерінің туберкулезін емдегенде 1топ препараттарын 10 ай-1,5 жыл қолданады. Микобактерия штамының төзімділігі анықталса 2 топ препараттарына ауыстырады

Екінші қатардағы препараттар:

Егер де 1 ші қатардағы препараттарға төзімділік немесе ол препараттарды көтере алмаушылық мульти резистентті штамдар, кеш диагностикалау болса екінші қатардағы препараттар қолданылады. 2 қатардағы препараттарды қолдану мәселесі көбіне 1 ші қатардағы препараттармен 5-6 ай емдеп, нәтиже бермеген кезде пайда болады. 2 топ:

Этионамид (трекатор, 13-14 Th). Тиоамид а-этилизоникотин қышқылы
пероральды қолданады,тамақтан соң.
Протионамид (тревентикс, 43-21 Th). Тиоамида-пропилизоникотин қышқылы. Этионамид гомологы. Этионамидтке қарағанда жақсы көтеріледі. Пероральды қолданылады.
Циклосерин. D-4-амино-З-изоксазолидинон.Жағымсыз әсерлеріне байланысты (жүйке жүйесіне улы әсер етеді.) тек қана стационарда қолданылады.

Теривалидин (теризидон) циклосерин гомологы. Сирек жағымсыз әсер туғызады. Пероральды қолданылады..
Пиразинамид. Амидпиразинкарбон қышқылы. Пиразинамидтің белсенділігі казеозды массаның қышқылды ортасында төмендемейді, сондықтан оны казеозды лимфаденитте, туберкуломахда және казеозды-пневмониялық процесстерде тағайындайды. Пероральды қолданады.
Морфазинамид (пиазолин). N-морфалинометил-пиразинамид. Пиразинамид гомологы, гепатоксикалығы төмен, сирек диспепсиялық бұзылыстар болуы мүмкін.
Канамицина және виомицина (флоримицина) сульфат. фармакологиялық қасиетімен ұқсас болып келеді. Микобактерияға әсер етеді, 1 топ химиопрепараттарына төзімді.ам I ряда. Микобактериялардың стрептомицин, канамицин, виомицинге қарама қайшылық төзімділігі байқалады. Бұлшықетке қолданады.
Этоксид. 4,4-Диэтокситиокарбанилид. Басқа белсенді туберкулостатиктермен бірге қолданылады. Балалардағы туберкулезді емдеуге қолданылмайды.

Тиоацетазон (тибон). Тиосемикарбазон параацетаминобензальдегида, әлсіз туберкулостатикалық әсерге ие, басқа туберкулезге қарсы препараттармен қолданады. Пероральды қолданады.

Вирусный гепатит Е. Характеристика возбудителя. Варианты течения. Принципы диагностики, лечения, профилактики.

Гепатит Е (ГЕ, hepatitis Е) – фекальді- оральді механизммен жұғатын антропонозды вирусты ауру. Эпидемия туғызады, қатерлі емес циклді формада жүреді, бірақ жүкті әйелдер үшін аса қауіпті өтеді. Қоздырғышы- 27-30 нм болатын РНК-бар калицивирус вирустарына жатады. ВГА қарағанда вируленттілігі төмен, көбінесе тропикалық, субтропикалық аймақтарда қанағаттанарлықсыз су жағдайы бар жерлерде пайда болады. Көбінесе 15-30 жастағы адамдар ауырады.

Өту барысы:

--Инкубация 14-50 күн

--Продромалық 1-10 күн (астеновегетативтік және диспепсиялық синдроммен)

--Аурудың қызған шағы 2-4 апта (сарғаю басталғанда науқас халі жақсармайды, алғашында сарғаю үдейді) (период разгара)

--Сауығу (созылмалыға айналмайды, вирус сақталмайды)

Жүктіліктің 2-кезеңінен бастап өте қауіпті: - аса қауіпті бүйрек- бауыр синдромы, - түсік тастау және антенатальді өлім, - геморрагиялық синдром, - бауыр энцефалопатиясы (кома).

Диагностика: - Серологиялық (ИФА арқылы анти-HEV IgM мен IgG анықтау)

--Нәжісті электронды иммунды микроскопиялау

--Қанның биохимиялық зерттеуі- АлаТ, АсаТ, билирубин, ПТИ, сілтілі фосфотаза, фибриноген, липопротеид, ақуыздардың мөлшерін т.б. анықтау.

--ОАМ, ОАК

Емі: Базистік терапия: Режим- 1(төсектік-интоксикация айқын кезде), 2(жартылайтөсектік). Емдәм- №5, суды көп мөлшерде және поливитаминдер комплексін қабылдау. Емдәмді 6 ай бойы жазылу сатысында сақтайды.

Патогенетикалық терапия: Дезинтоксикациялық терапия энтеральные (полифепан, энтеродез и др.) и парентеральные (растворы Рингера, глюкозы, коллоидов и др.) метаболизмдік бұзылысты (витамины группы В, аскорбиновую кислоту, майда еритін витаминдерді, метилурацил, гепатопротекторларды) қалпына келтіру. Көрсеткіш бойынша спазмолитикалық және өт айдағыш препараттарды қолданады. Аденин-арабинозид и рибавирин қолданады.

Профилактика:

Сан-гигиеналық шаралар: инфицирленген адамдарды 50 күнге изоляциялайды. Контактта болғандарды 60 күн бойы бақылайды. Ошақтарда хлормен дезинфекциялайды, науқас заттары камералық дезинфекциядан өтеді.

Спецификалық профилактика: Донорлық иммуноглобулинді қолдану арқылы вакцинация өткізеді.

16 вариант

1. Гипотиреоз. Этиологиясы, патогенезі және жіктелуі

Гипотиреоз- қалқанша бездің сөл бөлу қызметінің нашарлауынан болатын ауру. Қалқанша бездің тиреоидты гормондарының секрециясының жеткіліксіздігінен дамиды.

Аурудың себептеріне және зақымдалатын мүшелерге орай қалқанша бездің қызметінің төмендеуін үш түрге бөлуге болады. гипотиреоздың бірінші түрінде қалқанша бездің өзіне тән клеткаларын зақымдайды, содан бездің сөл бөлу қабілеті төмендейді. Ал осы безді зақымдайтын себептерге тоқталатын болсақ, ең жиі кездесетіні бездің қабынуы (тиреоидиттер). Кейде әр себептен организмде осы бездің клеткаларына әсер етіп зақымдайтын антиденелер пайда болады. соның салдарынан без клеткалары семіп қалады да, олардың арасында дәнекер болып тұратын ұлпа басып кетеді.

Жіктелуі

Гипотиреоз:

§ Ауырлық дәрежесіне байланысты үш дәрежеге бөлінеді:

- жеңіл

- орташа

- ауыр (микседема).

Дамуына байланысты:

- біріншілік (тиреогенді) гипотиреоз (қалқанша безінің өзіндегі бұзылыс)

1. Туа пайда болған

2. Жүре пайда болған

- екіншілік гипотиреоз (гипофиздегі бзұылыс)

- үшіншілік гипотиреоз (гипоталамустагы бұзылыс)

- шеткері гипотиреоз

 

2.Артериялық гипертензимя синдромы бойынша ажыратпалы диагноз. Артериялық гипертензия. Кон ауруы. Феохромоцитома. Иценко-кушинг синдромы.

Артериялық гипертонияның басты белгісі қан қысымының көтерілуі. Систолалық қысым 140тан, диастолалық қысым 90нан жоғары болады 2 аптада 2-3рет өлшегенде. Цероброваскулярлық синдром бас айналуы, бас ауруы(шүйде, төбе, желке тұсы), құлақтың шуылдауы, есте сақтау қабілетінің төмендеуі. Жүректік синдром стенокардия ұстамалары, кардиалгия, ырғақ бұзылысы, сол қарыншаның гипертрофиясы, шамасыздығы. Сонымен қатар астенизацияға тән белгілер: қатты шуды, дыбысты, жарқырыған жарықты жақтырмау, анда санда мұрын қанауы мүмкін. Субъективті белгілері: қолқада 2ші тон акценті, сол жақ қарынша гипертрофиясы, әр түрлі аритмиялар, 1тон әлсіреуі, кейде патологиялық 3 тон естілуі, жүрек ұшында систолалық шу. Біріншілік артериялық гипертензия артериялық гипертензияға қатысты ағзалардың зақымдануына қатыссыз дамиды. Оған алып келеті себептер тұқым қуалауға бейімділік, нервілік-психикалық жарақаттар(эмоциялық стресстер), кәсіптік зияндылықтар, тұзды тағамға әуесқойлық, диэнцефальдік -гипоталамустық құрылымдардың егде жастағы эндокриндік өзгерістік салдарынан қайта құрылуы(климакс), зиянды әдеттер, бас миының жарақаттары, семіздік. Феохромоцитома- кризді ағымды, клиникасы қатерлі, артериялық гипертензиямен көрінетін, катехоламиндер бөліп шығаратын экстраадренальды, хромаффинды тіннің немесе бүйрек үсті затының ісігі. Көрінісі: артериялық гипертензия тұрақты болады, бірақ жиі кризді сипатта болады ж/е кенеттен жоғарлайды, бұл кезде АҚ өте жоғары болады (систолалық қысым 250мм.сб). жалпы симптомдар: тершеңдік, қызу сезімі, лоқсу, іш қату. Неврологиялық көріністер: бастың ауруы, парестезия, көру қабілетінің бұзылуы, жиі ұстамалар, психомоторлы қозғыштықпен сипатталатын паникалық шабуыл. Сынамалардың оң болуы: Гистаминді сынама-гистаминді 0,5мл дозада 0,9% натрий хлор ерітіндісімен көк тамырға енгізеді, алғашқы 4 минутта АҚ жоғарлайды. Бүйректі пальпациялағанда АҚ күрт жоғарлайды. Альфа-адреноблакатор сынамасы- 1 мл ді 1%трпафен немесе 5мг фентоламин ерітіндісін көк тамрға енгізгенде артериялық қысым 5 мин ішінде төмендейді. УДЗ да пневмосупраренальды R-да, КТ да бүйрек үсті безінің ұлғаюы болады. Қанда: адреналин, норадреналин, несепте ж/е қанда ванилин-миндальды қышқыл жоғарлайды. Диагностикасында: қан сарысуында катехоламиндердің аралық өнімі метанифринді анықтайды. Кон ауруы -ағзада альдостерон мөлшерінің артық болуымен сипатталатын сырқат. Бұған әкелетін себеп альдостерон өндіруші аденома. Альдостерон артық өндірілуінен натрий ағзада ұсталып, калий жоғалады. Содан ағзада сұйықтық жиналып АГ дамиды. Негізгі белгілері: бұлшықет әлсіздігі ж/е нерв-бұлшықет бұзылысы (парестезия, құрысу, өтпелі пара ж/е тетраплигиялар), поллиурия, никтурия, шөлдеу. Гипогликимиялық ацидоз. Гипокалиемия, гипонатриемия, верошперонмен сынама жасағанда қандағы калийдің жоғарлауы. Несеп реакциясының сілтілі болуы. Қан плазмасындағы рениннің төмендеуі, глюкозаға толеранттылық төмендейді, кейде қантты диабет. Супраренальді R-да, УДЗ да, рентгенотамографияда, радиоизотопта, сканирленгенде бүйрек үсті безінің ұлғаюы. Қанда ж/е несепте альдостерон мөлшерінің жоғарлауы. Кушинг синдромы -бұл котрикостероидтардың эндогенді гиперфункциясынан немесе оларды экзогенді ұзақ уақыт бойы қабылдағаннан туындайтын синдром. Негізгі белгілері: гиперандоидты семіздік, ай тәрізді бет-әлпет, майдың біркелкі таралмауы, терідегі қызғылт сриялар. Гипертрихоз, остеопороз. Терінің жұқаруы, бұлшықет әлсіздігі, шөлдеу, амонорея, полиурия. Глюкозаға толеранттылықтың төмендеуі. Қанда эритроцитоз, нейтрофильды лейкоцитоз, лимфопения. Қан сарысуында натрий ж/е хлор жоғарлауы. АКТГ ж/е кортизол деңгейінің бұзылыстары. Электролиттер өзгерісінен (гипокалиемия, гипернатриемия) АГ дамуына септігін тиігізеді. Клиникалық тұрғыдан ол жүрек ырғағының бұзылуымен, жүрекшелер фибрилльяциясы, экстросисталия, жиі науқастардың өлімне әкелетін жүрек жеткілсіздігінен көрінеді.

3. Жедел лейкоздың диагностикалық критерилері.

Клин-к тур байл: интокикациялык, гиперпластикалык, анемиялык гемморагиялык синдром

Перифериялық қан анализінде болатын озг: нормохромдык. нормоцитарлык анемия; тромбоцитопения; лейкопения н/е гиперлейкоцитоз; бласттық жасуш/дың болуы,; лейкемиялық ойықтың болуы, СОЭ↑

Миелограммадығы өзгерістер: бласттың 30%↑, жетілген гранулоциттердің азаюы, сүйектің қызыл кемігінің азаюы

Терапаонобиоптат(мықын сүйектің қанатындағы) өзгерістер: бластты жасуш↑, гранулоциттердің және сүйекктің қызыл кемігінің бірден азаюы

Туберкулезді анықтау әдістері, бактериоскопия,көрсеткіштер, қақырықты жинау әдістері

Туберкулезді анықтау әдістері:

-Туберкулинодиагностика

-Рентгенофлюрографиялық зерттеу

-Бактериологиялық диагностика

Бактериологиялық әдіс- қақырықты зерттейді.Кемінде 3 порцияны лабороторияда Циль- нилсон әдісімен зерттейді.

Қақырықты жинау.

Бірінші және екінші порцияны науқас келген күні медициналық қызметкер көзінше алады.Арасы 1-1,5 сағ.Сосын оған таңертеңгілік қақырықты жинауға ыдыс беріп, келесі приемда алып кел дейді. Дұрыс нәтиже алу үшін қақырықты ешкім жоқ, желдетілген бөлмеде жинау керек.Науқасқа қақырықты дұрыс жөтелуін түсіндіру керек. Науқасқа бірнеше рет терең дем алуын сұрап, сосын ыдысқа жөтелуін айту керек.Егер науқас жөтеле алмаса, материалды тітіркендіргіш инголяциялар арқылы, бронхтарды, асқазанды шаюмен алуға болады. Туберкулодиагностика жас балалардың инфицирленгенін анықтауға мүмкіндік береді. Ол белгілі бір аймақ тұрғындарында туберкулезді анықтау үшін және туберкулез диагностикасында қолданылады..Ол кезде теріішілік PPD-L тазаланған туберкулиннің 2 туберкулиндік бірлігімен бірге манту сынамасы қолданылады. Манту сынамасы папула 5 мм ден үлкен болғанда оң деп есептеледі. Бактериоскапияда мозокты өңделмеген қақырықтан жасайды. Ол үшін қақырықты түбіне қара қағаз салынған петри табақшасына салады.Қасына таза, маркерленген шыныларды қояды.Сосын күйдірілген ине немесе петлялар арқылы 5-6 қақырықтың іріңді жерлерін алып, шыныға қояды да, сыртын екінші шынымен жауып, кішкене басып, шыныларды жылжытып, барлық жеріне массаны жағады. Дайындалынған мазоктарды 15-30 минутқа фильтрленген қағазға кебу үшін қояды.Кепкен шыныларды пинцетпен аяқ жағынан ұстап,от үстінен 3 рет жүргізеді де, таза қағазға немесе пәтнөске қояды.Сосын микроскоп арқылы көреді. 5. Тұмау вирусы – Orthomyxoviridae тұқымдастығына жататын, пневмотропты РНҚ- құрамды вирус болып табылады. Нуклеокапсид (вирионның жүрекшесі) сыртынан липогликопротеидты қабықшамен қапталған рибонуклеопротеидтен тұрады. Вирионның сыртқы қабықшасында гемогглютининді және нейраминидазалық активтілікке ие гликопротеидтер болады. Ішкі нуклеопротеидтың мнтигенді сипатына байланысты тұмау вирусы 3 типке бөлінеді: А, В және С. Гемагглютинин (Н) мен нейроминидазаның (N) антигенді қасиеттеріне байланысты А типті тұмау вирусы бірнеше подтипке бөлінеді. Мысалы, H1N1. А типті вирусы В және С вирусына қарағанда беткей антигендердің өзгергіштігімен ерешеленеді. Бұл өзгергіштік антигенді дрейф пен антигенді шифт арқылы көрінеді. Антигенді дрейф – антиген құрамының қатты білінбейтін өзгерістері, көбінесе гемогглютинин. Антигенді шифт кезінде гемогглютинин немесе нейраминидаза подтипінің толықтай орын басуы жүреді. Клиника. Ағымы бойынша: типті және атипті. Клиникалық белгілердің біліну ауырлығына байланысты: жеңіл, орташа және ауыр. Инкубациялық кезеңі 1-2 күн(бірнеше сағатқа дейін қысқарып, 3 күнге дейін созылуы мүмкін). Аурудың клиникасында 2 басты синдромды ажыратады: интоксикациялық және катаральді, көбінісе интоксикациялық синдром екіншісіне қарағанда айқын білінеді. Типті ағымында ауру жедел басталып, қалтырау, бас ауырсынуы және бірнеше сағаттан кейін температураның жоғарлауы болады. Жалпы әлсіздік, бөлінгендік, бұлшықеттер, сүйек пен буындарда ауырсыну сезімі пайда болады. Бас ауырсынуы көбінесе маңдай, қабақүстілік, самай және көз аймағында болады. Бірінші тәулікте мұрын бітелуі, 2-3 тәул көбісінде құрғақ жөтел, жөтелмен қоса төс аймағында ауырсыну болады. 3-4 күннен кейін жөтел ылғалды болады. Асқынбаған ағымында қызба 1-6 күнге дейн созылады. Температураның түсуі тершеңділікпен жүреді. Жалпы қарауда: беттің гиперемиясы мен ісіңкірегені, склреа тамырларының инъекциясы, кейде 3-4 тәул herpes labialis байқалуы мүмкін. Ауыр жағдайда: терінің бозаруы, цианоз болады. Аңқа қызарған, цианозды. Гиперемия доғалар аймағында ашықтау келеді және жұмсақ таңдай мен жұтқыншақтың артқы қабырғасына дейін барады. Кей науқастарда жұмсақ таңдай, тіл және доғаларды ұсақ түіршіктілік байқалады. Жұтқыншақтың артқы қабырғасы құрғақтау және үлкейген лимфалық фоллликулдар көрінеді. 3-4 күнге қарай гиперемия азайып тек тамырлардың инъекциясы қалады, жұмсақ таңдайдағы түйіршіктілік қатты білінеді. Мұрын шырышты қабаты қызарған, ісінген және цианоз байқалады. 2-3 күнде серозды, кейін шырышты бөліністер болады. Реконвалесценция периоды 1-2 апта созылып, астеновегетативті синдромының болуымен сипатталады. Тұмаудың атипті формасы сирек кездеседі және басты синдромдардың біреуінің болмауымен сипатталады. Бұл кезде ауру интоксикация синдромы, температруның жоғарлауынсыз немесе катарльді синдромынынң болмауымен өтуі мүмкін. Ауырлықтың критерийлері: жалпытоксикалық синдромының айқындылығы; ОЖЖ зақымдалуының дәрежесі; геморрагиялық синдромының болуы және оның айқындылығы; круп кезінде тыныс алу жеткіліксіздігінің болуы және дәрежесі. Тұмаудың формасына байланысты: жеңіл – темп 38,5ºС дейін, интоксикация синдромы болмайды немесе нашар білінеді, токсикоз және басқа синдромдар болмайды; орташа – темп 38,5-39,5ºС, интоксикация синдромы айқын, токсикоз болуы мүмкін, басқа синдромдар: круп, өкпенің сегментарлы ісінуі, абдоминальді синдром; ауыр – темп 40-40,5ºС, интоксикация синдромы айқын, токсикоз болады, басқа синдромдар құсу, тырысу, ес жоғалуы т.б 17 вариант