Гендік мутациялар негізінде жататын механизмдер: (1)

1. + жеке нуклеоттердің жоғалуы

2. жеке хромосомалардың иықтарының жоғалуы

3. центромераның жоғалуы

4. жеке нуклеосомалардың жоғалуы

5. хроматидтің қосылуы

318. Репликация қателіктері әкеледі: (1)

1. + нуклеотидтердің алмасуына

2. нуклеосомалардың алмасуына

3. пуриндердің цитриндерге алмасуына

4. пуриндердің простагландиндерге алмасуына

5. пуриндердің центромераларға алмасуына

319. Хромосомалық ауруларды қоздыратын мутациялар: (1)

1. гендік

2. +геномдық

3. хромонемдік

4. транзициялар

5. трансверсиялар

320. Хромосомалық ауруларға әкелетін геномдық мутациялар: (1)

1. полифения

2. полигения

3. анурия

4. +анеуплоидия

5. мономерия

321. Гендік мутациялардың пайда болу себептері: (1)

1. хромосоманың оқылу ретінің өзгеруі

2. хромонемнің оқылу ретінің өзгеруі

3. хромосомалық қайта құрылымдар

4. + оқу рамкасының ығысуы

5. митоз немесе мейоз кезінде хромосомалардың дұрыс ажырамауына байланасты олардың санының өзгеруі

322. Хромосомалық аберрациялардың пайда болу себептері: (1)

1. хромосомалардың ажырамауы

2. нуклеотид жұптарының қосылуы және орын алмасуы

3. нуклеотид жұптарының түсіп қалуы

4. + хромосома бөлігінің делециясы

5. митоз немесе мейоз кезінде хромосомалардың дұрыс ажырамауына байланасты олардың санының өзгеруі

323. Индукциялық мутацияларға тән: (1)

1. кездейсоқ, өздігінен, қандай да бір факторлардың әсерінсіз пайда болуы

2. сыртқы орта факторының әсерінен пайда болуы

3. +арнайы бағытталған факторлардың әсерінен пайда болуы

4. организмнің тек жыныс жасушаларында пайда болуы

5. организмді өлімге алып келуі

324. Летальдық мутациялар дегеніміз: (1)

1. адамның жыныстық дамуындағы бұзылыстар

2. + ұрықты өлімге алып келеді

3. адамның өсуіндегі бұзылыстар

4. липидтер алмасуын бұзады

5. ағзаның тек сома жасушаларында ғана пайда болады

325. Сомалық мутацияларға тән: (1)

1. + жеке даму барысында дене жасушаларында пайда болады

2. тұқым қуалайды

3. ағзаның барлық жасушалары арқылы тұқым қуалап беріледі

4. жыныс жасушаларында пайда болады

5. тұқым қуалайтын патологияның себебі болып табылады

326. Генетикалық материалдың тұрақтылығын қамтамасыз етеді: (1)

1. + ДНҚ ның диплоидтық жиынтығы

2. РНК-ның диплоидтық жиынтығы

3. хромосоманың артықтылығы

4. кейбір хромосомалардың қайталануы

5. хромосомалардың уникальдылығы

327. ДНҚ –ның спонтандық өзгерісі қалай аталады: (1)

1. репарация

2. редупликация

3. + мутация

4. транскрипция

5. трансляция

328. Индукциялық мутацияларға тән: (1)

1. кездейсоқ, өздігінені, қандай да бір факторлардың әсерінсіз пайда болады

2. инфекциялық аурулар нәтижесінде болатын өзгерістер

3. +арнайы бағытталған факторлардың әсерінен болады

4. организмнің тек жыныс клеткаларында пайда болады

5. организмді өлімге алып келеді

329. Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы Заң қамтамасыз етеді: (1)

1.ғылым және ғылыми-техникалық қызмет саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi

2. халықтың денсаулығын химиялық заттардың зиянды әсерiнен қорғайды

3. халықтың денсаулығын иондаушы сәулелендiрудiң зиянды әсерiнен қорғайды

4. мемлекеттік органдардың хұқықтық, экономикалық қатынастарын реттейді

5. мемлекеттік жастар саясатын қалыптастыру мен iске асырудың құқықтық негіздерiн

анықтайды.

330. Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар: (1)

1.эффективті емдеу

2. көрінетін жарық

3. күн сәулесі

4. +иондаушы сәулелендіру

5. дәрігерлік құпия

331. Иондаушы сәулелену көздерін пайдалану арқылы медициналық процедуралар жүргізілген кезде пациенттің сәуле алу дозасы: (1)

1. белгіленген деңгейден асуы мүмкін

2. +белгіленген деңгейден аспауға тиіс

3. радиациялық қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келмеу керек

4. тағамдық қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келу керек

5. дәрілік қауіпсіздік саласындағы нормативтік актілерге сәйкес келу керек

332. Медициналық процедуралар жүргізілген кезде пациентке берілетін ақпарат: (1)

1. медициналық мекеме жайлы

2. емдеудің эффектісі жайлы

3. процедураның жүргізілу әдістемесі жайлы

4. иондаушы сәулеленудің пайдасы жайлы

5. +иондаушы сәулеленудің зиянды әсері болуы жайлы

333. Ауруларға диагноз қою, олардың алдын алу және емдеу үшін радиоактивтік заттарды және басқа иондаушы сәулелену көздерін пайдалану талаптары: (1)

1. аудандық санитарлы-гигиеналық саласында бекітілуі керек

2. фармацевтикалық хұқықтық актілермен бекітілуі керек

3. +денсаулық сақтау саласында бекіткен, пациенттердің радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды қамтитын әдістерге (әдістемелерге) сәйкес келуі керек

4. білім саласындағы органдармен бекітілуі керек

5. хұқықтық саласындағы органдармен бекітілуі керек

334. Иондаушы сәулелену көздерін пайдалану арқылы процедуралар жүргізетін медициналық ұйым жауаптылықта болады: (1)

1. ағзаның оң әсері үшін

2. ешқандай жауаптылықта болмайды

3. пациенттің өміріне не денсаулығына оң әсері болса

4. пациент денсаулығына немесе өміріне келтірілетін ықтимал теріс әсер үшін себептік байланыс сот тәртібімен дәлелденбесе

5.+ пациент денсаулығына немесе өміріне келтірілетін ықтимал теріс әсер үшін себептік байланыс сот тәртібімен дәлелденсе

335. Радиациялық әсерден зардап шегушiлерге жатады: (1)

1. + радиациялық дозаның белгiленген мөлшерден артық сәуле алған адамдар

2. радиациялық дозаның белгiленген мөлшерден төмен сәуле алған адамдар

3. ата – аналары радиациялық әсерден зардап шекпеген адамдар

4. радиациялық доза мөлшері төмен жұмыс орындарында қызмет жасайтын адамдар

5. көп дәрілік препараттарды қолданған адамдар

336. Азаматтардың радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы міндеттері: (1)

1. заңды сақтамау

2. қоғамдық реттілік ережелерін сақтау

3. +азаматтық қорғау саласындағы ережелер мен нормаларды сақтау

4. радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы нормаларды сақтау

5. радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы нормаларды сақтамау

337. Иондаушы сәулелендiру көздерiмен жұмыс iстеген кезде радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге қойылатын талаптар: (1)

1. +азаматтық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы талаптарды орындау

2. радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы талаптарын орындау

3. радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы талаптарын орындамау

4. сәулелену дозасын бақылап және есепке алу шараларын жүргізбеу

5. жұмыс орындарындағы иондаушы сәулелену деңгейі жайлы ақпарат бермеу

338. Радиациялық авария кезiнде мекеменің мiндетi: (1)

1. уәкiлеттi мемлекеттiк органдарға хабар бермеуге

2. зардап шеккендерге медициналық көмек көрсетпеуге

3. +уәкiлеттi мемлекеттiк органдарға радиациялық авария туралы дереу хабарлауға

4. радиоактивтi заттардың қоршаған ортаға таралуына жол бермеу жөнiнде шаралар қолданбауға

5. дезинфекциялық шараларды жүргізуге

339. Апоптоз бұл: (1)

1. ағзаның бағдарланған өлімі

2. күйіктен кейін жасушалардың өлімі

3. мүшелер зақымдалғаннан кейін жасушалардың өлімі

4. сүйектер сынғаннан кейін жасушалардың өлуі

5. + жасушаның физиологиялық өлімі

340. ДНҚ молекуласының зақымдануынан кейін қайта қалпына келуі: (1)

1. ВОХ- репарация

2. ВАХ- репарация

3. + эксцизиялық репарация

4. посттранскрипциялық репарация

5. посттрансляциялық репарация

341. ДНҚ репарациясының түрлері: (1)

1. + жарықтық

2. түсті

3. рефлекторлық

4. рестрикциялық

5. түнгі

342. Тимидиндік димерлерді алып тастау жүреді: (1)

1. транскрипциялық репарацияда

2. фотолизисте

3. посттрансдукциялық репарацияда

4. посттрансляциялық репарацияда

5. + эксцизиялық репарацияда

343. ДНҚ репарациясы кезінде жүзеге асады: (1)

1. қалыпты ДНҚ құрылысының түзетілуі

2. ДНҚ екі еселенуі

3. ДНҚ авторепродукциясы

4. ДНҚ құрылымының өзгеруі

5. + ДНҚ құрылымының қалпына келуі

344. ДНК құрылысының жаппай зақымдануында іске қосылады: (1)

1. қараңғылық репарациясы

2. тура репарация

3. репликацияға дейінгі репарация

4. пострепликативтік репарация

5. + SOS репарация

345. Репарация механизмдері бұзылуының себебінен болатын аурулар: (1)

1. +пигменттік ксеродерма

2. фенилкетонурия

3. Манзони анемиясы

4. орақ тәрізді жасушалық анемия

5. гемофилия

346. Репарацияның биологиялық маңызы: (1)

1. хромосома санының тұрақтылығын қамтамасыз етеді

2. + ДНҚ құрылымының тұрақтылығын қамтамасыз етеді

3. гендердің уникалдығын сақтайды

4. комбинативті өзгергіштікті қамтамасыз етеді

5. орнаноидтардың субмикроскопиялық құрылысының тұрақтылығын қамтамасыз етеді

347. ДНҚ молекуласының зақымдалуын жарық арқылы қалпына келтіру жолы: (1)

1. фотореактивация және SOS репарация

2. фоторепродукция және фотолизис

3. фотолиаза ферментінің синтезделуі және ВОХ

4. фотогенез және фотореактивация ферменттерінің синтезі

5. + тиминдік димерлерді ыдырату және фотореактивация

348. ДНҚ репарациясы келесі ферменттердің қатысуымен жүреді: (1)

1. фоторепараза

2. +ДНҚ - полимераза

3. РНҚ - полимераза

4. липаза

5. ревертаза

349. ДНҚ-дағы спонтанды өзгерістердің көбін тез жоятын үрдіс: (1)

1. мутациялар

2. ревартациялар

3. + репарациялар

4. инвертациялар

5. терминациялар

350. Трисомиялар ненің ажырамауынан пайда болады: (1)

1. хроматиндердің

2. +хромосомалардың

3. геномның

4. гендердің

5. нуклеотидтердің

351. Моносомиялар ненің жоғалуынан пайда болады: (1)

1. хроматиндердің

2. + хромосомалардың

3. геномның

4. гендердің

5. нуклеотидтердің

352. Генотиптегі хромосома санының өзгеруі тән: (1)

1. +аутосомдық және гоносомдық синдромдарға

2. моногендік және аутосомдық синдромдарға

3. гоносомдық және полигендік синдромдарға

4. гомономдық және аутосомдық синдромдарға

5. гомомерлік және гоносомдық синдромдарға

353. Адамда полиплоидты мутациялар әкеледі: (1)

1. сау балалардың туылуына

2. +өлі туылуға

3. жыныстық жетілу кезіндегі өлімге

4. өзіндігінен туылуға

5. өзіндік қозғалысқа

354. Хромосомалық мутацияларға жататын транслокациялар: (1)

1. дарвиндік

2. +робертсондық

3. робинсондық

4. робинзондық

5. репрезентативті

355. Инверсия типті хромосомалық мутациялар сипатталады: (1)

1. хромосомалардың санының артуымен

2. хромосомалардың санының кемуімен

3. +хромосомалардағы гендердің керісінше орналасуымен

4. центромерадағы гендердің керісінше орналасуымен

5. центромера ішіндегі гендердің қайта құрылуларымен

 

Онкогенетика

356. Қалыпты жасушаның ісік жасушасына (ісіктік трансформация) айналу процессі аталады: (1)

1. органогенез

2. кандидоз

3. гистогенез

4. + канцерогенез

5. партеногенез

357. Жасушаның ісік жасушасына трансформациялану себептері: (1)

1. лизосомалардағы сомалық мутация

2. плацентадағы сомалық мутация

3. рибосомадағы сомалық мутация

4. +жасушалардағы сомалық мутация

5. амниотикалық эпидкостағы сомалық мутация

358. Қатерлі ісік сипатталады: (1)

1. моноклональды және ісіктің жай өсуімен

2. + моноклональды және ісіктің инвазивті өсуімен

3. ісіктің поликлональдығы және ісіктің инвазивті өсуімен

4. ісіктің моноклональдығы және қатерлі емес болуымен

5. ісіктік ағзалардың бақыланбай бөлінетіндігімен

359. Ісік жасушасына трансформациялану ненің алғашқы зақымдануынан басталады: (1)

1. митохондрия мен рибосоманың

2. лизосома мен митохондрияның

3. +ген мен хромосоманың

4. рибосома мен жасуша мембранасының

5. митохондрия және рибосоманың

360. Трансформацияланған ісік жасушаларына тән: (1)

1. жасуша пролиферациясын тежейтін факторлардың әсерінің күшеюі

2. жасушаның өліміне алып келетін факторлардың әсерінің күшеюі

3. жасушаның ыдырауын стимулдайтын фактордың әсерінің күшеюі

4. жасуша массасының бақылаусыз көбеюі

5. + жасушаның бақылаусыз бөлінуі

361. Канцерогендік факторлардың әсері алып келеді: (1)

1. жасушаның өлуіне

2. жасушаның бөлінуінің азаюына

3. + протоонкогендердің онкогенге айналуына

4. онкогендердің протоонкогендерге айналуына

5. жасушаның бақылаусыз ыдырауына

362. Протоонкогендердің онкогендерге айналу салдары: (1)

1. протоонкоген промоторы активтілігінің әлсіреуі

2. + протоонкоген промоторы активтілігінің күшеюі

3. протоонкогенге жаңа оператордың жалғануы

4. зат алмасуының ферменттерін синтездейтін гендердің мутациясы

5. протоонкогенге сайлансердің жалғануы

363. І сік жасушасына трансформациялану себебі: (1)

1. ферменттерді синтездейтін гендердің мутациясы

2. ісіктің протосупрессор гендерінің мутациясы

3. зат алмасуын бақылайтын геннің мутациясы

4. + ісіктің супрессор-гендерінің мутациясы

5. ісіктің протосупрессор гендерінің мутациясы

364. Көздің қатерлі ісігінің (ретинобластомның) пайда болу себептері: (1)

1. көздің травмалық зақымдануынан

2. көздің инфекциялық ауруынан

3. мутантты Rв генінің аллелінің гомозигенизациясынан

4. Rв генінің жойылуынан

5. + гетерозиготаларда Rв генінің қайтадан мутацияға ұшырауынан