Падполны і партызанскі рух у гады ВАВ. (14 вопрос)

Вясной 1942 г. партызаныскі рух на тэрыторыі РБ набыў небывалыя памеры. Партыйныя падпольныя арганізацыі ставаралі новыя і новыя партызанскія атрады, буйныя брыгады і злучэнні народных мсціўцаў.

У маі 1942 г. для аператыўнага кіравання партызанскім рухам быў створаны ЦШПР – Цэнтральны штаб партызанскага руху, пад кіраўніцтвам якога знаходзілаіся рэспубліканскія і абласныя штабы, у тым ліку і БШПР – Беларускі штаб партызанскага руху.

Перад друкам рэспблікі паўсталі новыя адказныя задачы: сістэматычна інфармаваць насельніцтва аб геарічнай барацьбе ў тыле варожых войск, расказваць пра гераімз асобных партызан, камандзіраў, баявыя справы атрадаў, брыгад, злучэнняў, народных мсціўцаў. Галоўнай задачай ваенных карэспандэнтаў, адзначалася ў Палажэнн, з’яўляецца паказ людзепй, якія добра валодюць ваеннай тэхнікай і тактыкай вядзення бою, іх ініцыятывы, ваеннай выхаодлівасці і хітрасці ў барацьбе з ворагам, іх нянавісці да фашысцкіх захопнікаў, стойкасці і дысцпліны ў выкананні згадаў камандавання.

З’яўляюцца нарысы, праблемныя артыкулы.

 

 

24. Выданні калабарацыяністаў (“Беларуская газета”, “Пагоня” і інш.) у гады ВАВ. (16 вопрос)

Адным з буйных дасягненняў гэтага перыяду стал авыданне “Беларускай газеты”. Яна з’яўляецца адначасова арганізуючым цэнтрам нацыянальна-вызваленчага руху і сродкам агітацыі, трыбунай барацьбы з нацыянал-фашызмам. Карыстаецца вялікай папулярнасцю ў масах і паспела заваяваць сабе шырокае кола не толькі чытачоў, але і платных падпісчыкаў і карэспандэнтаў”.

Актыўнымі аўтарамі газеты былі: М. Васіленка, Звястун (П. Пестрак), Я.Чабор (І. Патаповіч), М. Засім і інш. “Белар.газета” смела і адкрыта выступіла ў абарону інтарэсаў працоўных Заходняй Беларусі. Яе карэспандэнты пісалі пра забастоўкі беластоцкіх тэкстыльшчыкаў, беспрацоўе ў Вільні, акруговы з’езд ТБШ, многа месца ўдзяляла міжнароднаму становішчу і асабліва выкрыццю германскага фашызму. Буйным дасягненнем “Бел.газ.” з’явілася стварэнне адзінага фронту заходнебеларускхі пісьменнікаў. Вакол “Бел.газеты” згрупаваўся літаратурны актыў.

Сатырычны заходнебеларускі чаоспіс “Асва” аб’яднаў вакал сябелепшых паэтаў-сатырыкаў, фельетаністаў, карыкатурыстаў.

25. Газета “Рабоч ий ”. (1927-1937гг).

Газета «Рабочий» падкрэслiла значнасць i важнасць ра-бочага класа у рэспубліцы як стваральтка сацыялiстычнай індустрыi. Неабходна успомніць, што у той час Беларусь была аграр-най крашай i колькасць рабочага класа у складзе насельніцтва не перавышала 10 %. Аднак тэты паказчык вельмi хутка рос. За кошт пабудаваных новых прадпрыемствау, за кошт таго, што моладзь у масавым парадку iшла на

рэспублiканскiя будоулi, у створаныя тэхнiкумы i вытворчыя вучылiшчы. Газета «Рабочий» паступова знайшла свае месца сярод рэспубліканскiх выданняу. Яе галоунай тэмай была эканомша. Штодзённа шэсць палос запаунялiся разнастайнай інфармацыяй аб функцыянаваннi народна-гаспадарчага комплексу. У 1929 г. тэта выданне актыуна абмяркоувала выкананне плана першага года пяцігодкі: кантрольныя лiчбы развіцця народнай гаспадаркi БССР на 1929-1930 гг.; выншікi i далейшыя задачы калгаснага i саугаснага будауніцтва;

сацыялiстычнае спаборніцтва i вынікi развіцця прамысловасці; папярэднія вынікi «чысткi партыi, рост i рэгуляванне яе складу»!. Прамысловасць i сельская гаспадарка, жыццё рабочых i калгасткауадлюстроувалiся на старонках «Рабочего». Адным з галоуных матывау газеты быу тэзiс аб неабходнасцi пашыраць вытворчасць, для чаго былi усе падставы. Былi значныя дасягненнi i у прамысловасіц. Валавая прадукцыя вырасла на 45 % у параунаннi з 1928 г., вытворчасць працы - на 94,8 %, а зарплата павялiчылася на 11,2 %. I гэта усе дзякуючы паляпшэнню якасцi прадукцыi, знiжэнню яе сабекошту. Гэтыя паказчыкi патрэбна замацоуваць i развiваць далей, падкрэслiвала газета.

 «Рабочий» усе выразней праяулялася тэма класавай барацьбы. Класавы вораг усiмi сiламi i спосабамi хоча паралiзаваць самакрытыку, якая з'яуляецца лепшай зброяй у руках рабочага класа, у руках партыi, гаварылася у адным з нумароу газеты. Такiя матэрыялы сталi друкавацца усе часцей. Стваралася абстаноука падазронасцi i татальнай барацьбы супраць «ворагау» у краіне. «Рабочий» перадрукавау з «Правды» артыкул «Об извраіцениях в земельной политике Наркомзема БССР». Па старонках газет «пай-шла гуляць прышчэпаушчына». Аутары заметак выступалi супраць хутароу, асобных гаспадарак, невялiкiх пасёлкау. Вывад быу адзiн: толькi калгас з'яуляецца моцным рычагом перабудовы вёскi, а усе астатняе - iдэалогiя класавых ворагау. Была разгорнута таксама барацьба з нацдэмамi. У нумары газеты за 13 верасня надрукаваны два вялiкiя артыкулы: «Супраць нацыянал-дэмакратызму палiтычнай iдэалогii буржуазii» i «Аб правым ухiле, палажэннi i задачах ЛКСМБ» (па матэрыялах аб-меркавання працы беларускай камсамольскай аргатзацыi на Бюро ЦК ЛКСМ у Маскве). У рэспубліцы складвалася напружа-ная абстаноука. У друку выпрацоувауся абвшаваучы стыль. Са-макрытыка пераутваралася у самаабвiнавачанне. Газета «Рабочий» надрукавала пад характэрнай назван артыкул «Аб iдэалагiчных памылках у гiстарычных даследаваннях».  На старонках газет пачынауся працэс выкрыцця, абвiнава-чання, судовых пераследаванняу, заклiкау да пакарання.  На жаль, усе гэта адлюстроувалася i на старонках «Рабочего», хаця патрэбна адзначыць, што выхад газеты пачынау новы якас-ны перыяд ва умацаваннi рэспубліканскага друку. ЦК УКП(б), а затым ЦК КП(б)Б прынялi цэлы шэраг пастаноу аб удасканаленнi партыйнага кірауніцтва друкам, умацаваннi рэдакцый кадрамi i павышэннi ix прафесійнага майстэрства, паляпшэннi фінансавага i тэхнічнага забеспячэння рэдакцый газет i часопісау.

26. Выхад гаезыт “Звезда” ў мінскім падполлі і партызанскім атрадзе. (14 вопросу)

Ударам незвычайнай разбуральнай сілы па ўсей акупацыйнай палітыцы нямецка-фашысцкіх захопнікаў у Беларусі быў выхад 18 мая 1942 г. першага нумара газеты “Звязда” – органа Мінскага падпольнага гаркома Камуністычнай партыі Беларусі. Узанчаліў – журналіст Уладзімір Амельянюк.

Кожны нумар газеты быў накрозь прасякнуты палымяным заклікам да беларускага народа падняццана ўсенародныую партызанскую вайну супраць гітлераўскіх акупантаў.

Кароткія артыкулы, карэспандэнцыі, паведамленні, пасланні і звароты да народа, якія напаўнялі старонкі “Звязды”, наскрозь пранізаны страсным заклікам да барацьбы, да змагання з лютай фашысцкай нечысцю.

У першым нумары газеты пад рубрыкай “Весткі з франтоў Айчыннай вайны” былі змешчаны зводкі Саўінфармбюро, паведамленне аб устанаўленні новага баявога ордэна Айчыннай вайны.

На восьмы дзень пасля выхаду першага нумара быў забіты Уладзімір Амельянюк правакатарам. Рэдактарам стаў В.К. Нікіфараў.

Акупанты рабілі ўсе магчымае каб закрыць праўдзівае слова “Звязды”.

Падпольная “Звязда” – правафлангговае выданне бальшавіцкага друку Беларусі на акупіраваннай тэрыторыі. “Звязда” указвала, што асноўная задача падпльнай і партызанскай прапаганды – выхоўваць вагненную нянавісць да акупантаў, узмацняць упэўненансць у пеарамогу, штодзенна расказваць аб злачынствах, якія ўчыняюць гітлераўцы.