Marksizm, neomarksizm, postmarksizm

 

Erick Olin Wright:

§ marksizm, który na pierwszym planie stawia pytanie jak opisać społeczeństwo klasowe

§ koncentruje się na kwestii pracy

§ ucisk – gdy jedna grupa chce pozbawić zasobów inną, od tego zależy jej dobrostan np. osadnicy w Stanach pozbawiają ziemi Indian, najlepiej dla nich byłoby, gdyby Indianie nie istnieli

§ wyzysk – gdy dobrobyt grupy dominującej potrzebuje grupy uciskanej – kapitaliści potrzebują robotników, nie mogłoby ich nie być (jak w przypadku Indian)

§ wyzysk – dobrobyt grupy dominującej osiągany jest przez zawłaszczenie wartości dodanej

§ Wright nawiązuje do przemiany klas społecznych wraz z procesem historycznym, nawiązuje do Marksa

§ dygresja: polaryzacja to zbliżenie się sytuacji społecznej do modelu dwubiegunowego, dychotomicznego (czyli nie każe zwiększenie się nierówności społecznych to polaryzacja)

§ problem z modelem Marksa: wg niego następować będzie polaryzacja, Wright mówi, że ten model jest zbyt ubogi

 

MODEL WRIGHT’A:

KAPITALIŚCI		kompetentni	niekompetentni
duzi	władza	kierownicy	brygadziści
drobnomieszczaństwo	brak władzy	eksperci	robotnicy

 

 

§ Kapitaliści – mają własność

§ Drobnomieszczaństwo nie korzysta z pracy najemnej, a duzi kapitaliści tak (taka jest różnica)

§ Całą resztę (poza kapitalistami) można podzielić ze względu na kwestie związane z władzą i kompetencjami

§ Model oczywiście można rozszerzać

§ Pomiędzy kapitalistami a robotnikami jest przestrzeń sprzecznych interesów klasowych: eksperci, brygadziści i kierownicy też są wyzyskiwani, ale mają w sumie w kapitalizmie nieźle (bo ich płace są przyzwoite)

§ Marks twierdzi: praca będzie coraz prostsza, żeby mniej płacić robotnikom, ekspertów będzie wobec tego coraz mniej, a więcej brygadzistów, bo trzeba będzie pilnować niewykwalifikowanych robotników

§ Wright chce sprawdzić jak się ma ten model do rzeczywistości społecznej Stanów

§ Bada od lat 50 do 80, sprawdza, czy zachodzą schematy marksowskie

 

robotnicy wykwalifikowani	robotnicy niewykwalifikowani	eksperci	brygadziści	lata
Maleje	rośnie	rośnie	rośnie
Rośnie	maleje	rośnie	maleje
Rośnie	maleje	rośnie	maleje
Rośnie	maleje	rośnie	maleje

 

§ diagnoza Wrighta: obserwowane procesy (odwrotne niż mówił Marks) są charakterystyczne dla nowej formy kapitalizmu – postfordyzmu, struktura się nie polaryzuje, potrzebni i kluczowi są ludzie z kwalifikacjami

§ dygresja: w marksizmie nie mówi się o otwartości i zamkniętości struktury społecznej, ale o zmianach proporcji, przemianach warstw/klas społecznych

 

Beverly Silver „Globalny ploretariat”:

§ polemizuje z Wrightem (bo on mówi, że w sumie robotnikom jest lepiej)

§ nie można patrzeć tylko z perspektywy jednego państwa narodowego, popatrzmy też na przykład na Chiny

§ nie jest prawdą wobec tego, że proletariat traci na znaczeniu

§ nie jest też prawdą, że zmniejszają się ruchy społeczne typu pracowniczego, związki zawodowe itp. ale trzeba na to spojrzeć globalnie

§ przeanalizowała 100 lat historii przemysłu samochodowego

 

Miejsca, gdzie były największe konflikty:

§ lata 30 – w USA i Kanadzie

§ 55-59 – w Wielkiej Brytanii

§ 65-69 – Francja i Włochy

§ 70-74 – Niemcy i Hiszpania

§ 75-79 – Argentyna

§ 80-84 – RPA i Brazylia

§ 85-88 – Korea Południowa

 

§ Teza: przemysł rozwija się w coraz bardziej odległych krajach, bo tak pasuje centrum

§ Pracownicy chcą coraz więcej zarabiać i robią strajk; mają dużą siłę strukturalną (bo wystarczy, że jeden dział zastrajkuje i cała produkcja samochodu leży)

§ Inny typ siły – stowarzyszeniowa: wynikająca z poziomu rozwoju związków zawodowych

§ Kapitaliści na początku godzą się na wzrost płac, ale chwilę potem robią przesunięcie geograficzne, bo nie chcą się uzależniać od jednej grupy robotników

§ Robią też przesunięcie technologiczne – wkraczają roboty i zamiast 20 ludzi trzeba zatrudnić 2 do kontroli robotów

§ Oraz przesunięcie organizacyjne – zamiast jednej fabryki produkującej cały samochód, rozdrabniają produkcję na części, system produkcji małych rzeczy

§ Ruchy społeczne zatem nie znikły!

§ Ale Silver nie jest optymistką, bo przemysł samochodowy przestaje być kluczowy, zaczyna być elektroniczny, gdzie dużo ważniejsze niż ludzie są roboty

§ Stosunki klasowe nie zamykają się w ramach tylko jednego społeczeństwa!!

 

James Scott – etnolog, antropolog:

§ badania chłopów w Malezji

§ pokazuje, że modele konfliktu klasowego proletariat-kapitaliści nie pasuje do chłopów

§ tam: wysokość płac, kontrola w miejscu pracy, długość dnia pracy (o to są konflikty), u chłopów jest inaczej

§ klasyczny konflikt klasowy zaczyna się nie wtedy, gdy jest naprawdę źle, ale wtedy, gdy są niezaspokojone aspiracje

§ u chłopów natomiast powstaje właśnie wtedy, gdy nie ma co do garnka włożyć, gdy jest naprawdę źle

§ kultura chłopska to kultura przeżycia, kultura równowagi

 

Mouffe, Laclau „Hegemonia a strategia socjalistyczna”

§ postrmarksizm

§ przemiany marksizmu w świetle ruchów lat 70’tych

§ analiza historyczna – wychodzą od II międzynarodówki: rozróżnienie interesu bieżącego (płaca, zadowolenie itd.) od interesu historycznego (zniesienie kapitalizmu, społeczeństwo bezklasowe); mimo, że robotnicy nie bardzo chcą rewolucji (nie leży to w interesie bieżącym), to partia musi do niej dążyć i reprezentować ich interes historyczny

§ w tym czasie w Rosji teoretycy (Luksemburg, Trocki itd.): trzeba rozwalić carat przed rewolucją; powinna to zrobić burżuazja, ale robotnicy muszą jej pomóc; myślenie inne niż Marks, bardziej polityczne, w kategoriach sojuszy

§ Mouffe i Laclau robią z tego wszystkiego użytek

§ schemat marksistowski to wg nich schemat klasycznej socjologii wiedzy: baza determinuje i pozwala zrozumieć nadbudowę

§ oni opowiadają historię marksizmu jako komplikowanie się tego modelu

§ mamy rozliczenia, które nie sprowadzają się do roszczeń klasowych

§ jak powstaje ruch społeczny: różne żądania łączą się z powodu pustych znaczących

 

Wykład 14

INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY

• Korzenie sięgają końca XIX wieku, jednak nieustannie jest rozwijany.
• Szkoła Chicago: Blumer skodyfikował interakcjonizm symboliczny Meada, jako oddzielną teorię.
• Od 1969 możemy mowić o neointerakcjonizmie – wpływ socjologii fenomenologicznej (Alfred Schitz).
• Szkoła Iowa – Marford Kuhn

 

Duże znaczenie w rozwoju tego paradygmatu miał kontekst instytucjonalny:

• Socjologia rozumiejąca Webera
• Socjologia formalna
• Mead
• Pragmatyzm społeczny Johna Deweya – powiązanie znaczeń, sensów z praxis
• Psychologia Williama Jamesa, Charles Cooley (jaźń, jaźń odzwierciedlona)
• Socjologia Thomasa – definicja sytuacji, to jak definiujemy rzeczywistość staje się rzeczywiste przez swoje konsekwencje, ma wpływ na tych ludzi

 

Umysł i jaźń

• Jaźń jest tworem specyficznie ludzkim
• Jaźń jest procesem, a nie strukturą
• Ja przedmiotowe, ja podmiotowe
• Jaźń jest procesem rozmawiania z samym sobą, pouczamy siebie, ganimy, etc à nieustanny, wewnętrzny dialog
• Szkoła Iowa mówiła o rdzeniu jaźni – pewien element stabilności, który się nie zmienia
• Dzięki jaźni wychodzimy od świata zwierząt
• Wchodzimy w interakcję symboliczną jedynie z ludźmi

 

 

Interakcja symboliczna:

• Symboliczna – wykorzystujemy symbole do zapośredniczenia relacji ludzkich
• Proces interakcji symbolicznej:

1) interpretacji sytuacji

2) definicji sytuacji

• Interpretowanie działań innego i swoich i wysyłanie informacji o definicji sytuacji
• Etapy interakcji:

1) nawiązać

2) utrzymywać

3) zakończyć

• Interakcja rozgrywa się w czasie
• Brak determinującego wpływu instytucji
• Społeczeństwo jest złożone z bezustannych procesów interakcji, działania jednostek przemienione są w działanie połączone
• Przestrzeń komunikacji
• Od nastawienia ludzi zależy to, jaka jest rzeczywistość.
• Brak twardych struktur, wszystko jest płynne!

Teoria ugruntowana (Anzelm, Strauss):

• Jak najmniej hipotez, jak najwięcej spostrzeżeń i obserwacji
• Ugruntowuje obserwacje
• Ważne jest to, co jest ważne dla uczestników interakcji
• W ramach obserwacji konstruujemy pojęcia
• Na koniec odchodzimy od obserwacji i staramy się stworzyć bardziej ogólną teorię (od intuicji na bardziej formalne określenia)
• Kontekst świadomości – konteksty sytuacji decydują o tym, co ja myślę

Cztery typy:

1) Otwarty (jednostka jest świadoma swojej tożsamości i swojej tożsamości w oczach innego; nikt nie gra i nie oszukuje)

2) Zamknięty (jeden z uczestników nie zna tożsamości innego i swojej tożsamości w oczach innego)

3) Podejrzeń (jeden z uczestników podejrzewa tożsamość innego i swoja tożsamość w oczach innego)

4) Udawany (obaj w pełni świadomi są tożsamości, ale udają, że nie są)

 

R. Turner:

1) obraz siebie (fotografia spostrzeżeniowa, wizerunek własnej osoby w pewnym momencie; nieustanie tworzą się w interakcji, stopklatki naszych wyobrażeń w oczach innych)

2) koncepcja siebie (zmienia się powoli i występuje w niej dążenie do spójności)

3) ideały i wartości

Konecki (łódzka szkoła interakcjonizmu symbolicznego) - książka o relacjach ze zwierzętami domowymi

 

Norman Denzin (szkoła Iowa) – badanie kultury popularnej: filmów, westernów (próba wydobycia wizerunku rdzennego Amerykanina), filmy to wyobrażenia społeczne kształtujące rzeczywistość społeczną.

 

GOFFMAN:

ü Brak spójnej teorii, socjolog „zza biurka”

ü Tradycja interakcjonistyczna (nawiązanie do Blumera, Meada)

ü Parsons był negatywnym, polemicznym odniesieniem do interakcjonizmu symbolicznego

 

„Człowiek w teatrze życia codziennego”

ü Goffman poszukiwał syntaktykę sytuacji

ü Występ, publiczność, fasada osobista

 

Interesuje najbardziej Goffmana Interakcja „twarzą-w-twarz”

MODELE:

• Model dramaturgiczny:

ü jak człowiek odgrywa swoją rolę wobec innych?

ü idealizacja i udramatyzowanie

 

• Model rytuału interakcyjnego:

ü Goffman odwołuje się do słowa „rytuał” (powtórzenie czynności pewnych zachowań, gestów jest niezbędne do wykonania danego rytuału)

ü R. Collins (rytuały, jak wzajemnie okazywać sobie poważanie: przywitanie, pożegnanie, itp.).

ü Rytuały stabilizują interakcję

ü Technika twarzy – rytuały podtrzymujące interakcje, ratujące twarz naszą lub innych:

1) Unikanie – niedostrzeganie faux pas

2) Naprawa – udramatyzowanie sytuacji, kajanie się

3) Agresywne techniki twarzy – służą pognębieniu kogoś by stracił twarz

• Model interakcji strategicznej:

ü w tym modelu analizował szpiegostwo

• Model analizy ramowej:

ü „Rama interpretacyjna” podpowiada aktorowi, co jest ważne w danym kontekście, a co nie – na czym ma się skupić, a na czym nie.

Dwa typy:

1) ramy naturalne – interpretacja zdarzeń jako czysto fizycznych (nie doszukiwanie się innych intencji)

2) ramy społeczne – traktowanie zdarzeń jako związanych z życiem społecznym, wskazuje na wolę aktorów, intencjonalne dążenie.

ü Klucze (zbiór konwencji, dzięki któremu dane działanie przekształcane jest w coś co jest wzorowane na tym działaniu –jednak postrzegane jako coś zupełnie innego) i stosowanie kluczy (keying)

Główne klucze występujące w społeczeństwie:

1) Udawanie (np. żartowanie)

Zawody

3) Ceremoniały (ślub)

4) Próby techniczne (trening)

5) Ponowne ugruntowanie (np. osoba ważna sprzedaje na straganie)

Kluczowe są znaczenia przypisywane przez ludzi a nie samo działanie!

Instytucje totalne (nie ma prywatności, wszystko się odbywa na publicznej scenie; wolność interakcji jest ograniczona)

 

Wykład 15

FENOMENOLOGIA

E. Husserl – twórca fenomenologii

• „Medytacje kartezjańskie” – każdy może dojść do podobnych wniosków
• Wychodził od tego, co jest dostępne dla każdego czyli fenomenalny świat
• Wiedza naukowa
• Nurt filozofii, stworzenie podstaw.
• Wychodził od dwóch redukcji fenomenologicznych:

1) Redukcja transcedentalna (wzięcie w nawias) – bierzemy w nawias wszystkie przekonania dotyczące świata, teorie naukowe. Zakładamy fenomeny, skupiamy się na jakościach cech.

2) Redukcje ejdetyczne, odejmujemy cechy przedmiotowi, które mamy przed oczami à konstytucja à budowanie kolejnych warstw sensu (dostrzeżenie bytu, jakim jest człowiek myślący)

· Chciał wyjść od tego, co każdemu człowiekowi jest dostępne i dojść do ponownej konstytucji świata à stworzenie pewnej wiedzy o świecie

 

A. Schutz (socjolog) odniósł się do tradycji Husserlowskiej i na jej podstawie stworzył swój projekt socjologiczny, łącząc Webera i Husserla.

· Studia prawnicze, pracował w banku.

· Wymiana myśli między chicagowskim i Alfredem Schutzem.

· Schutz bierze na warsztat Webera – jak połączyć te dwa myślenia? Dla niego było to istotne, ze nie pokazywał rozumienia, jak subiektywne myślenia łączą się z praktyką.

 

Wpływy:

1) Klasyczny Weber i Hussel

2) Interakcjonizm

3) Koncepcja mikroświatu

 

Schutz: Czyn, a działanie?

Działanie – postępowanie zaplanowane przez aktora, oparte na z góry przyjętym założeniu.

Czyn – to dokonane działanie

 

Fenomenologia to spojrzenie na indywidualne przeżycia człowieka. Postawa naturalna to postawa zwykłego człowieka, który uznaje nas świat za obiektywny, rzeczywisty, pewny.

 

Jak kształtuje się rzeczywistość?

Ø Intersubiektywny świat – czymś, co jest pomiędzy obiektywnym światem zewnętrznym

Ø Kształtuje się w interakcjach

Ø Rzeczywistość społeczna jest intersubiektywna, nie jest dana bezproblemowo

Ø Świat przeżywany jest nieustannie konstytuowany w procesach interakcji; jest oczywisty i bezdyskusyjny (to treść postawy naturalnej)

Ø Czas społeczny jest światem nieustannie przeżywanym

Ø Społeczność danej grupy, która podziela ten świat społeczny

Ø Świat społeczny studentów jest inny niż świat społeczny narkomanów z dworca centralnego.

Ø Świat społeczny jest światem rzeczywistym

Ø Analiza ciała jako pola ekspresji. Wchodzenie w interakcję również ciałem (nie tylko przekaz idei, ale również mowa ciała, już Goffman zwracał na to uwagę). Ciało, np. twarz będzie źródłem odczytania motywu. Ciało jest ważnym aspektem świata społecznego.

 

Ø Czas również jest konstruowany również społecznie (konstrukt społeczny).

 

W procesie interakcji powinniśmy nadawać na tych samych falach (pewne my), interakcja powinna być na tylu poziomach, aby była bezdyskusyjną komunikacją.

Np. świat snu, zatopienie w marzeniach à różnorodne światy.

 

Szaleństwo – każdy z nas w mniejszym bądź większym stopniu zatapia się w swoim subiektywnym świecie (Don Kichot)

 

Wiedza społeczna ma źródło społeczne:

· Wiedza pochodzi z przekazów od innych (np. istnienie bakterii – lekcje biologii)

· Wiedza naukowa staje się społeczna – wtedy jest obiektywna i naturalna dla ludzi.

 

Struktura istotności – wiedza o świecie jest uporządkowana w pewien sposób, struktury istotności określają to, co jest ważne w poszczególnych sytuacjach.

· Mamy do czynienia z typizacją (kierujemy się nią, aby zaplanować; każdy człowiek ma własną teorię socjologiczną: tysiące różnych reguł, typów)

 

Jak to się dzieje, że mimo zatopienia we własnym, subiektywnym świecie społecznym jakoś umiemy wspólnie działać?

Dwa typy motywów:

1) „A żeby” / „Po co” – odnosi się do przyszłości, nastawiony jest na cel działania, podstawą projektu naszego działania

2) „Ponieważ” / „Dlaczego” – dotyczy przeszłych doświadczeń,

 

Idealizacje A. Schutza:

1) Idealizacja przekładalności motywów – aby motyw „a żeby” aktora stał się motywem „ponieważ” drugiego aktora (aby nasze wyjaśnienia społeczne, dlaczego coś zrobiłem, były połączone z projektami działania poszczególnych partnerów) – idealizacja, dlatego ponieważ przeważnie motywy te nie są zgodne

2) Idealizacja wymienialności punktów widzenia – zakładamy, że przejmując czyjeś miejsce (np. na sali wykładowej) zobaczę to samo

 

è Idealizacje są częścią postawy naturalnej!!

 

Socjologia jest w pewnej mierze tworzeniem konstruktów drugiego stopnia (konstrukty pierwszego stopnia nie są logiczne). Stajemy wobec w pewien sposób uporządkowanego świata.

 

Konstrukty drugiego stopnia muszą spełniać trzy warunki:

1) Spójne logicznie (wiedza potoczna nie jest spójna, logiczna)

2) Muszą uzupełniać postulat interpretacji subiektywnej (wszystkie kategorie systemu musza być powiązane z doświadczeniem codziennym)

3) Realizować postulat adekwatności

 

ü Parsons (nastawienie na cele, wartości, działanie)

ü Luhmann (teoria komunikacji, autopoietycznych systemów, system składa się tylko z aktów komunikacji)

 

Konstrukty pierwszego stopnia (to co myślimy) nie jest spójne i logiczne, ale my mamy to opisać w sposób racjonalny

 

 

ETNOMETODOLOGIA

Harold Garfinkel:

• Wyrosło z socjologii fenomenologicznej, nawiązuje do interakcjonizmu i Goffmana

· Kluczowa akceptacja wspólnych metod i technik działania przez aktorów (jak wchodzić w interakcje, rozmowę)

· Wszelkie reguły działania mówiące o tym jak wchodzić w interakcję

• Rozmyte sensy to istota życia społecznego

· Eksperymenty etnometodologiczne w codziennych interakcjach uderzały w te reguły

· Proces interakcyjny rozwija się w czasie (retrospektywno-prospektywny sens), musimy brać pod uwagę to, co mówiliśmy wcześniej à reguła porządkuje interakcje

· Etnometodologia rozbiła się na różne dziedziny (np. eksperymenty w kulturoznawstwie)

· Reguły porządkują nam interakcję! – łamanie, budzi emocje

· Sacks – wersja nurtu lingwistycznego – tylko analiza języka była kluczowa à analiza konwersacyjna à nie zwracał uwagi na treściowe aspekty rozmowy, tylko na formalne aspekty rozmowy (formalne reguły nie związane z treścią rozmowy)

 

 

Wykład 16

IMMANUEL WALLERSTEIN

· Można przypisać go do wielu paradygmatów:

ü system społeczny (Parsons)

ü nawiązuje do Marksa (baza ekonomiczna), neomarksizm

ü socjologia historyczna

ü teoria modernizacji (rozwój społeczeństw przez pryzmat rozwijania struktury społecznej, etc.)

· Góru antyglobalistów

· Urodził się w 1930r, doktorat na Columbii, badania afrykanistyczne à kraje trzeciego świata i ich zależność od krajów rozwiniętych

 

Źródła intelektualne:

· Karol Marks

· Szkoła Annales (długie trwanie – nie wystarczy badać powierzchniowej historii, istotne procesy dokonują się pod powierzchnią historii, najgłębsze to procesy długiego trwania i są określa przez specyfikę geograficzną)

· Teoria Braudel (z Annales) – podobna koncepcja peryferiów i centrum

· Teoria zależności i dependyści

· Poszukiwanie porządku na wyższym poziomie

· Polscy historycy Marian Małowist (historyk gospodarczy) i Witold Kula

 

TEORIA SYSTEMÓW

Autonomiczna całość. Powinien być rozpatrywany przez system wewnętrznych operacji. Tworzy specyficzny świat społeczny. Podsystemy:

1) Mikrosystemy społeczeństw pierwotnych – jeszcze dziś przetrwały (zapomniane plemiona), bez podziału pracy, prymitywne

2) Imperia światowe – łączył je jeden system polityczny; silna władza, która kontroluje cały obszar.

3) Kapitalistyczna gospodarka-świat – systemowa zależność miedzy państwami o różnych ustrojach

4) Socjalistyczny rząd światowy – dopiero powstanie; koordynacja procesów gospodarczych na poziomie światowym.

Cechy:

· Względna autonomia systemu- świata

· Pewne granice czasowe i przestrzenne

· Zanik imperiów-światów

 

Gospodarka kapitalistyczna rozwija się poprzez zawłaszczanie wartości dodanej (może akumulować kapitał). To nie jest po prostu gospodarka towarowa (istniała już w imperiach). Celem jest akumulacja kapitału, największy zysk!

 

Podział pracy w kategoriach geograficznych – podział na kraje:

· Państwa rdzenia – importują wiele wysoko przetworzonych produktów; duży wkład „know- how” (Stany Zjednoczone, Japonia); niszczą środowisko peryferiom; import taniej siły roboczej

· Półperyferia – są trochę bardziej rozwinięte (drobna niezależność, jednak nie dysponują najnowszymi technologiami) nie są w stanie przewodniczyć; zależne od technologii wysoko rozwiniętych państw rdzenia; struktura eksportu/ importu – trochę tak, trochę tak (Polska)

· Peryferia – eksportują tanią siłę roboczą, surowce, produkty mało przetworzone; importują produkty wysoko przetworzone; wąskie rynki konsumpcyjne (nie mają supermarketów); ekstensywna eksploatacja zasobów (Afryka)

 

Kraje rdzenia wyzyskują przede wszystkim kraje peryferii, ale także krajów półperyferii. Akumulacja kapitału w państwach rdzenia dzięki wyzyskowi krajów peryferii.

Długi wiek XVI (lata 1450 – 1620)

· Rodzi się kapitalizm

· Z jednej strony odkrywanie Nowego Świata

· W Polsce pozorny złoty wiek à staliśmy się stałym obszarem peryferyjnym; eksport zboża i bydła; szlachta tłamsiła rynek wewnętrzny (import z zachodu), wyzyskiwała chłopów; biznes: relikwie, broń; skok cen żywności; wchłanianie siły roboczej (niewolnicza klasa w koloniach, półniewolnicza w Polsce) à dzięki temu rozwijają się kraje rdzenia à rodzi się gospodarka kapitalistyczna à system przez kolejne wieki rozszerzała swoje granice

· Kapitalistyczna gospodarka- świat była systemem jednoklasowym

· Etapy rozwoju:

ü Lata 1700-1750 (wchłanianie imperiów rosyjskich i otomańskich w gospodarki światowe)

ü W wieku XIX gospodarka-świat rozszerza się na całą planetę

ü Lata 1972-1974 – reorganizacja kapitalizmu wokół giełdy

 

Geograficzny podział klasy oraz podział w ramach każdego z państw à ale nie ma szans na globalną solidaryzację klasową à wzmacnia legitymizację.

W koncepcji Wallersteina państwo nie znika!

Dodatkowym czynnikiem legitymizującym jest ideologia (od pucybuta do prezesa).

 

Kapitalizm jest zły, gdyż:

1) Kapitalistyczny sposób produkcji jest kryzysogenny, nie jest stabilny à cykliczne kryzysy koniunkturalne są podstawą gospodarki i dowodem, że na dłuższą metę nie przejdzie.

2) Katastrofa ekologiczna à koszty zewnętrzne

3) Kryzysy fiskalne państwa à coraz większe kryzysy; cykliczność koniunktury: cykle Kondratiewa

 

Uniwersalizm i Antyuniwersalizm à forma władzy

Ekskluzja jest specyficzną formą inkluzji

 

Wielki projekt nauk:

Nowy sposób uprawiania nauki à socjologia historyczna

 

 

Wykład 17

TEORIA KONFLIKTU