Мандрык І. У. – прафесар кафедры, доктар

КАФЕДРА ГІСТОРЫІ БЕЛАРУСІ

ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ

вучэбна-метадычны комплекс па курсу “Гісторыя Беларусі”

для студэнтаў 4-га курса (7 семестр) гістарычнага факультэта 1-02 01 02 06 “Гісторыя. Сацыяльна-палітычныя дысцыпліны”

МАНДРЫК І.У. – ПРАФЕСАР КАФЕДРЫ, ДОКТАР

ГІСТАРЫЧНЫХ НАВУК

Віцебск, 2012

Тлумачальная записка

Мэтай вывучэння дысцыпліны на гэтым этапе (4 курс, 7 семестр) з’яўляецца фарміраванне ў студэнтаў фундаментальных ведаў па Гісторыі Беларусі па раздзелах: “Беларусь у пасляваенны пеныяд (1945-1985)” і” Беларусь сучасная.”

Навучальны працэс і арганізацыя кантрольна-ацэначнай дзейнасці на гэтым этапе прадугледжвае развіцце пазнавальнай самастойнасці студэнтаў праз рэйтынгавую і крыдытна-модульную сістэму.

Запланаваны курс “Гісторыя Беларусі” структараваны у 2 модулі. У кожным модулі вызначаны патрабаванні да ведаў, уменняў, сацыяльна-асобасных кампетэнцый студэнтаў, указанні для арганізацыі іх самастойнай работы. У данным варыянце вучэбны модуль супадае з модулям кантролю. У гэтай сувязі пасля кожнага модуля прыводзіца змест тэстаў і кантрольных пытанняў да экзамену.

Вучэбна-метадычны комплекс адлюстроўвае спецыялізацыю студэнтаў. У ім сфармулявана праблематыка лекцыйных і семінарскіх заняткаў, вызначаюцца вядучыя (апорныя) паняцці, тэматыка рэфератаў, пытанні самакантролю і самостойнага вывучэння тэмы. Змест вучэбнага матэрыяла да кожнай лекцыі выкладзен у падручніку прафесара Мандрыка І.У. “Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі)”. – Віцебск: УА ФПБ МІПСА, 2009. – 276 с.(гл.:лакальная сетка ВГУ Ацыфраваные дакументы, пошук па аутару; старонкі ўказаны пасля тэарытычнага зместу тэмы).

На прыканцы плана семінарскіх заняткаў указаны старонкі гэтага і інш. падручнікаў, у якіх раскрыты іх змест. У дадатковай літаратуры прыводзяцца артыкулы аўтара-складальніка і іншых аўтараў, якія маюць непасрэдныя адносіны да раскрываемай тэмы.

II. Тэматычны план

№ п/п		Назва раздзела і тэмы	Колькаць аўдыторных гадзін
усяго	лекцыйных	семінарскіх	СРС
1 Раздзел. Cавецкая Беларусь: дасягненні і праблемы стваральнай працы народа (1945-1991гг.)
	МОДУЛЬ 1	1). Беларусь у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе
	Тэма 1. Аднаўленне прамысловасці, транспарту,сувязі і сельскай гаспадаркі.
	Тэма 2. Грамадска-палітычнае жыцце (першае пасляваеннае дзесяцігоддзе)
	Тэма 3. Аднаўленне ў галіне культуры
	2). БССР у сярэдзіне 1950-х-сярэдзіне 1980-х гг
	Тэма 1. Сацыяльна-эканамічнае развіцце БССР (да 1985г.)
	Тэма 2. Грамадска-палітычнае жыцце
	Тэма 3. Адукацыя, навука і культура ў БССР
	М МОДУЛЬ 2	Раздзел 2. Cуверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі
	Тэма 1. Палітыка перабуловы ў СССР, яе наступствы для Беларусі. Заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага сувернітэту Рэспублікі Беларусь
	Тэма 2. Распрацоўка і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага інавацыйнага развіцця
	Тэма 3. Грамадска-палітычнае жыцце (пачатак 90-х да цяперашняга часу)
	Тэма 4.Адукацыя, навука і культура Рэспублікі Беларусь (пачатак 90-х да цяперашняга часу)
	Тэма 5. Cтратэгія і прынцыпы знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь

 

IІІ. Патрабаванні да кампетэнцыі студэнтаў пры вывучэнні тэм першага модуля.

Студэнт павінен ведаць:

-месца і ролю БССР ва ўмовах супрацьстаяння дзвюх грамадска-палітычных сістэм;

-сутнасць і асаблівасці пасляваеннага аднаўлення народнай гаспадаркі Беларускай ССР;

-шляхі, этапы і вынікі нацыянальна-дзяржаўнага будаўніцтва ў другой палове ХХ ст. (да 1990г);

- асаблівасці развіцця духоўнай культуры БССР;

-характэрныя рысы савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў пасляваенны час.

Студэнт павінен умець:

- характарызаваць ролю і месца БССР у геапалітычнай сітуацыі, звязанай з “халоднай вайной” і гонкай ўзбраенняў;

-аналізаваць дасягненні і супярэчнасці савецкай сацыяльна-эканамічнай сістэмы;

-вызначыць асаблівасці і ідэалагічную аснову грамадска-палітычнай сістэмы БССР у пасляваенны перыяд;

-харрактарызаваць уплыў навукова-тэхнічнай рэвалюцыі на індустрыяльнае

развіцце БССР як складовай часткі адзінага гаспадарчага комплексу СССР;

-ацэньваць асноўныя дасягненні беларускага народа ў развіцці матэрыяльнай і духоўнай культуры ў савецкі перыяд

 

ІV. Навукова-тэарытычны змест першага модудя

Беларусь у пасляваеннае дзесяцігоддзе.

Тэма 1. Аднаўленне і развіццё народнай гаспадаркі.

БССР пасля вызвалення ад нямецкай акупацыі. Умовы аднаўлення сельскай гаспадаркі. Стварэнне новых галін прамысловасці. Дасягненні і праблемы ў развіцці прамысловасці, транспарту,сувязі. Калектывізацыя ў заходніх абласцях БССР.

Матэрыяльнае і бытавое становішча насельніцтва Беларусі.

Тэма 2. Грамадска-палітычнае жыццё.

Аднаўленне і дзейнасць партыйных, савецкіх органаў і грамадскіх арганізацый. Антысавецкая барацьба і бандытызм. Узмацненне камандна-адміністрацыйнай сістэмы, культа асобы Сталіна і іддэалагічнага ўціску. Рэпрэсіі. Выхад БССР на міжнародную арэну.Умовы развіцця міжнародных сувязей.

Тэма 3. Аднаўленне ў галіне культуры.

Аднаўленне сістэмы адукацыі. Літаратура і мастацтва. Навука. Дзейнасць Акадэміі навук БССР, развіцце навуковых даследаванняў. Тэатр, музыка, выяўленчае мастацтва: тэматыка. Павялічэнне выпуску газет,часопісаў,кніг. Ідэалагічнае ўмяшанне ў дзейнасць творчай інтэлігенцыі.

БССР у сярэдзіне 1950-х—сярэдзіне 1980-х гг.

Тэма 1. Сацыяльна-эканамічнае развіццё.

Асноўныя тэндэнцыі эканамічнага развіцця рэспублікі ва ўмовах НТР. Асаблівасці НТП у Беларусі. Структура прамысловасці. Стварэнне новых галін вытворчасці. Становішча ў сельскай гаспадарцы. Тэмпы прамысловай вытворчасці, прычыны іх зніжэння з канца 70-х гадоў. Пошукі шляхоў выхаду з крызісу. Ажыццяўленне эканамічных рэформ у прамысловасці і сельскай гаспадарцы. Рэарганізацыя МТС. Спробы інтэнсіфікацыі сельскай гаспадаркі. Узрастанне застойных з’яў у сацыяльна-эканамічным развіцці. Матэрыяльнае і бытавое становішча насельніцтва.

Тэма 2. Грамадска-палітычнае жыццё.

Спробы дэмакратызацыі грамадскага жыцця. Наступленне “адлігі”. Рэабілітацыя ахвяр культу асобы. Компартыя Беларусі. Стыль, метады партыйнага кіраўніцтва дзяржаўнай, гаспадарчай і культурнай сферамі жыцця. Саветы, прафсаюзы, маладзёжныя і іншыя арганізацыі. Фармалізацыя грамадскага жыцця.

ІV. Навукова-тэарытычны змест другога модудя

Раздзел 2. Cуверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі

Тэма 1. Палітыка перабудовы і яе вынікі.

Сацыяльна-эканамічнае становішча рэспублікі ў сярэдзіне 1980-х гг. Асаблівасці і цяжкасці ажыццяўлення эканамічных рэформ. Чарнобыльская катастрофа і яе наступствы для рэспублікі. Пераход да рыначных адносін. Новыя з’явы ў грамадска-палітычным жыцці рэспублікі. Аслабленне КПСС і КДБ. Распад СССР. Абвяшчэнне незалежнасці БССР.

Тэма 5. Стратэгія і прынцыпы знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь

Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь. Міжнароднае прызнанне і змены ў знешнепалітычным механізме краіны. Станаўленне нацыянальнай дыпламатыі і знешняй палітыкі РБ. Эканамічны прагматызм як фактар знешняй палітыкі. Супрацоўніцтва з краінамі СНД. Усебаковае супрацоўніцтва з Расіяй. Шматвектарнасць знешняй палітыкі. Міжнародныя адносіны з краінамі ЕС, з Кітаем, ЗША, Беларусь ААН.

 

V. Тэмы семінарскіх заняткаў, пытанні, тэсты, літаратура модуля №1.

Cемінар 1. Аднаўленне прамысловасці,транспарту,сувязі і сельскай гаспадаркі ў пасляваеннае дзесяцігоддзе.

1.БССР пасля вызвалення ад нямецкай акупацыі. Праблемы першых пасляваенных гадоў.

2Разгортванне дзейнасці партыйных, савецкіх органаў, грамадскіх арганізацый.

3Аднаўленне і развіцце народнай гаспадаркі ў першай (чацвертай) і другой (пятай) пасляваенных пяцігодках:

а) аднаўленне прамысловасці, стварэнне новых галін;

б) аднаўленне калгасна-саўгаснай сістэмы.

Вядучыя (апорныя) паняцці: выканаўчыя органы ўлады, дзяржаўны бюджэт, прадукцыйнасць працы, заканадаўчыя органы ўлады, кантрыбуцыя, канфрантацыя дзвюх палітычных сістэм, міліярацыя, мілітарызм, нейтральная дзяржава, пакт, прамысловаць легкая, прамысловаць цяжкая, рэпарацыі, рэформа.

Тэма рэферата

1. Аднаўленне прамысловасці абласнога цэнтра (Віцебска) ў 1944-1946 гг.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005. С.255-268.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

Семінар 2. Грамадска-палітычнае жыцце і культура. Сацыяльная палітыка дзяржавы ў першае пасляваеннае пяцігоддзе.

1. Адміністратыўна-камандная сістэма. Культ асобы Сталіна.

2. Матэрыяльная і бытавое становішча насельніцтва.

3. Аднаўленне і развіцце сістэмы адукацыі.

4. Літаратура, мастацтва, тэатр, навука.

Вядучыя (апорныя) паняцці: амністыя, аўтарытарны палітычны рэжым, рэпрэсіі, ідэалогія, таталітарны палітычны рэжым, цывілізацыя, нацыя, нацыянальныя пытанні.

Тэма рэферата

1. Сістэма адукацыі Віцебскай вобласці ў 1945-1950 гг.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005. С.255-267.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

Тэма рэферата

1. Вынікі працы сельскагаспадарчых прадпрыемстваў Віцебшчыны ў 1965-1966 гг.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005. С.270-275.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Семінар 4. Эканоміка Беларусі ў 70-я – першай палове 80-х гг.

1. Развіцце прамысловасці, транспарту, сувязі.

2. Становішча ў сельскай гаспадарцы.

Вядучыя (апорныя) паняцці: рэвалюцыя навукова-тэхнічная, мадэрнізацыя, эпоха застою.

Тэма рэферата

1. Стан развіцця сродкаў сувязі ў БССР у сярэдзіне 80-х гг.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005.С.273-276-277.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Семінар 5.Сацыяльная палітыка і культарнае жыцце ў БССР у 70-х –першай палове 80-х гг.

1. Змены ў сацыяльнай структуры насельніцтва ў другой палове 80-х гг.

2. Стыль і метады партыйнага кіраўніцтва культурнымі сферамі жыцця: галоўныя дасягненні, праблемы нацыянальна-культурнага жыцця.

3. Матэрыяльны дабрабыт насельніцтва.

Вядучыя (апорныя) паняцці: культура, палітычная партыя, плюралізм.

Тэма рэферата

1. Сацыяльная структура насельніцтва Віцебскай вобласці на завяршэнні 70-х гг.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005.С.277-283.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Тэсты для першага модуля

Тэма рэферата

1. Беларускае грамадства ў часы перабудовы: на прыкладзе Віцебскай вобласці (1985-1990 гг.)

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005. С.269-297.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Семінар 7. Беларусь ва ўмовах дзяржаўнага суверэнітэту: пераход да рыначнай эканомікі.

1. Неабходнасць кардынальных змен. Пошук шляхоў іх ажыццяўлення.

2. Распад СССР. Стварэнне СНД. Прыняцце рэспублікай новай назвы, сімволікі, канстытуцыі.

3. Распрацоўка праграмы пераходу да рынкавых адносін. Пачатковы этап яе укаранення (1991-1995 гг.).

4. Негатыўныя тэндэнцыі ў гаспадарчым комплексе, сацыяльнай і дэмаграфічных сферах (1991-1995 г.).

Вядучыя (апорныя) паняцці: арэнда, дзяржава, дэкларацыя, дэнансацыя, канстытуцыя, унітарная дзяржава, падзел працы, прававая дзяржава, рэспубліка, шматпартыйная палітычная сістэма.

Тэма рэферата

1. Спад вытворчасці і сацыяльнага становішча насельніцтва рэспублікі ў 1991-1995 гг.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005.С. 269-296.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Семінар 8. Прэзідэнтскае праўленне. Фарміраванне прэзідэнтскай палітычнай сістэмы.

1. Прэзідэнтскія выбары 1994 г. А.Р.Лукашэнка – першы Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.

2. Пераход Рэспублікі Беларусь да рэгулюемай рынкавай эканомікі. Рост аб’емаў, прамысвасці і сельскай гаспадаркі рэспублікі (1996-2010 гг.).

3. Паляпшэнне сацыяльнага становішча насельніцтва.

4. Развіцце адукацыі, навукі, культуры (1991-2010 гг.).

Вядучыя (апорныя) паняцці: апазіцыя парламентская, мецэнат, наемная праца, сацыяльна-арыянтаваная дзяржава, ідэалогія, прэзідэнтская рэспубліка, права, рэферэндум, федэралізм.

Тэма рэферата

1. Адукацыя на Віцебшчыне ў перыяд 2001-2005 гг.: поспехі, праблемы.

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005.С.269-297.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Тэма рэферата

1. Эканамічныя сувязі прамысловых прадпрыемстваў Віцебскай вобласці з расійскімі рэгіонамі (2005-2010 гг.)

Літаратура

1. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2-х ч. Ч.2. Пад. рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – Мн., 2000. – С.280-316.

2. Гісторыя Беларусі. У 6 т. Т.5. Беларусь у 1946-2009 гг. / Л.Лыч [і інш.]; Рэд.калегія. М.Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. Мн.: Современная школа, Экоперспектива, 2011. – С.23-130.

3. Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.232-242.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования. В 2 ч. Ч.2. / Я.И.Трещенок, А.А.Воробьев, Н.М.Пурышева, М.И.Матюшевская; под ред. Я.И.Трещенка. –Могилев: МГУ им.А.А.Кулешова, 2005.С.269-297.

5. Іншая літаратура па тэме (глядзі прыкладаемы спіс), знаходзіцца пад нумарамі

 

Тэсты другога модуля

 

1.Палітыка перабудовы бярэ пачатак ў:

o 1981г.;

o 1984г.;

• 1985г.;

o 1986г.

2.Ініцыятарам палітыкі перабудовы стаў генеральны сакратар ЦК КПСС:

o М.С. Хрушчоў;

o Л.і. Брэжнеў;

o Ю.У. Андропаў;

• М.С.Гарбачоў.

3.Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце БССР набыла статус канстытуцыйнага закона:

o 27 ліпеня 1990г.;

• 25 жніўня 1991г.;

o 15 сакавіка 1994г.;

o 10 ліпеня 1994г.

4.Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце БССР была прынята:

• 27 ліпеня 1990г.;

o 19 верасня 1991г.;

o 15 сакавіка 1994г.;

o 10 ліпеня 1994г.

5.Новая назва дзяржавы – “Рэспубліка Беларусь” і новая дзяржаўная сімволіка былі зацверджаны:

o 27 ліпеня 1990г.;

• 19 верасня 1991г.;

o 15 сакавіка 1994г.;

o 10 ліпеня 1994г.

6.Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь была прынята:

o 27 ліпеня 1990г.;

o 19 верасня 1991г.;

• 15 сакавіка 1994г.;

o 10 ліпеня 1994г.

7.А.Р.Лукашэнка ўпершыню быў абраны Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь ў:

o снежні 1991г.;

o лістападзе 1993г.;

o маі 1994г.;

• ліпені 1994г.

8.Дагавор аб стварэнні Саюза Беларусі і Расіі быў падпісаны:

o 2 красавіка 1996г.;

• 2 красавіка 1997г.;

o 8 снежня 1999г.;

o 15 кастрычніка 2001г.

9.Дагавор аб старэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі быў падпісаны:

o 2 красавіка 1996г.;

o 2 красавіка 1997г.;

• 8 снежня 1999г.;

o 15 кастрычніка 2001г.

10.Прадстаўнічым і заканадаўчым органам Рэспублікі Беларусь з’яўляецца:

o Савет Міністраў;

o Канстытуцыйны суд;

o Камітэт дзяржаўнага кантролю;

• Нацыянальны сход РБ.

11.Ніжняй палатай беларускага парламента з’яўляецца:

o Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу РБ;

o Нацыянальны сход;

o Вярхоўны Савет;

• Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу РБ.

12.У Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу РБ выбіраецца:

o 100 дэпутатаў;

• 110 дэпутатаў;

o 115 дэпутатаў;

o 120 дэпутатаў.

13.Рэферэндум, на які выносілася пытанне аб устанаўленні новых Дзяржаўнага сцяга і Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь, адбыўся:

• 14 мая 1995г;

o 24 лістапада 1996г.;

o 24 мая 1998г.;

o 17 кастрычніка 2004г.

14.Дзень незалежнасці Рэспублікі Беларусь святкуецца:

o 15 сакавіка;

o 25 сакавіка;

• 3 ліпеня;

o 27 ліпеня.

15.Аўтарам гістарычных раманаў “Меч князя Вячкі”, “След ваўкалака” з’яўлецца:

o М. Савіцкі;

• Л.Дайнека;

o М.Чаргінец;

o Р.Барадулін.

16.Звання “Героя Беларусі” першым быў удастоены:

o П.Клімук;

o М.Чаргінец;

• У.Карат;

o П.Пракаповіч.

17.У адпаведнасці з новай рэдакцыяй Канстытуцыі (пасля Рэферэндуму 18 лістапада 1996г.) Рэспубліка Беларусь стала:

o парламентскай;

• прэзідэнтскай;

o унітарнай;

o дэмакратычнай.

19.Праграма сацыяльна-экнамічнага развіцця Беларусі на 2001-2005 гг. прынята на:

o І Усебеларускім з’ездзе;

• ІІ Усебеларускім з’ездзе;

o ІІІ Усебеларускім з’ездзе;

o шляхам рэферэндума.

20.Нацыянальная стратэгія ўстойлівага сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на перыяд да 2020г. прынята ў:

o 2002г.;

• 2004г.;

o 2005г.;

o 2006г.

21.Пастанова “Аб стварэнні ўзброеных сіл Рэспублікі Беларусь” прынята:

o 15 верасня 1990г.;

• 20 верасня 1991г.;

o 25 верасня 1992г.;

o 27 верасня 1992г.

22.Эканамічнымі прыярытэтамі праграмы сацыяльна-эканамічнага развіцця на 1996-2000 гг. былі названы:

o індустрыялізацыя, экспарт, харчаванне;

• экспарт, жылле, харчавнне;

o жылле, НТП, харчаванне;

o харчаванне, умацаванне дэмакратыі, экспарт.

23.Першая сесія Парламентскага сходу Расіі і Беларусі адбылася ў:

o 1994г.;

o 1995г.;

• 1996г.;

o 1997г.

24.Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Лукашэнка выступіў на спецыяльным урачыстым пасяджэнні ААН у:

o 1994г.;

• 1995г.;

o 1996г.;

o 1997г.

25.Пагадненне аб стварэнні Садружнасці незалежных Дзяржаў (СНД) падпісаны:

o 5 снежня 1991г.;

• 8 снежня 1991г.;

o 9 снежня 1991г.;

o 10 снежня 1991г.

26.У СНД у снежні 1991г. аб’ядналіся дзяржавы:

o Грузія, Беларусь, Расія;

o Беларусь, Казахстан, Расія;

o Україна, Беларусь, Казахстан;

• Беларусь, Расія, Україна.

27.Каардынацыйныя органы СНД знаходзяцца ў:

o Маскве;

o Алма-Аце;

• Мінску;

o Кіеве.

25.Інфляцыя – гэта:

o выкарыстанне матэрыяльнай зацікаўленасці працоўных шляхам павелічэння заробку;

o устанаўленне цвердага курсу нацыянальных грошай у адносінах да замежнай валюты;

• абясцэньванне грошай у выніку выпуску іх у абарачэнне без забеспячэння неабходнай колькасцю тавараў;

o увядзенне гаспадарчага разліку.

28.Тэрмін, які сведчыць аб новых формах гаспадарання на зямлі:

o калгас;

o саўгас;

• фермерская гаспадарка;

o закупка дзяржавай сельскагаспадарчых прадуктаў.

29.Правільна суаднясіце элементы двух мностваў:

імпарт

увоз тавараў

экспарт

вываз тавараў

цяжкая прамысловасць

вытворчасць сродкаў вытворчасці

лёгкая прамысловасць

вытворчасць прадметаў народнага спажывання

30.Правільна суаднясіце элементы двух мностваў:

Белавежскае пагадненне

стварэнне СНД

правядзенне рэферэндума

захаванне абноўленага СССР

працэс інтэграцыі

утварэнне саюза Беларусі і Расіі

жнівеньскі путч

супраціўленне палітыцы перабудовы

31.Вызначце правільную паслядоўнасць:

утварэнне мытнага саюза Беларусі і Расіі

заканчэнне 12-й пяцігодкі

распад СССР

аварыя на Чарнобыльскай АЭС

32.Вызначце правільную паслядоўнасць:

выбары народных дэпутатаў БССР паводле новага Закона аб выбарах

прыпыненне дзейнасці КПБ

пачатак курсу на паскарэнне сацыяльна-эканамічнага развіцця і дэмакратызыцыю палітычнага жыцця ў СССР

першыя свабодныя і альтэрнатыўныя выбары народных дэпутатаў СССР

33.Суверэнітэт – гэта:

o ажыццяўленне заканадаўчай улады толькі цэнтральнымі(вышэшымі) органамі;

o форма добраахвотнага саюза паміж дзяржавамі;

• палітычная незалежнасць і самастойнасць дзяржаўнай улады, якая не дапускае замежнага ўмяшальніцтва;

o падпарадкаванне мясцовых органаў дзяржаўнага кіравання цэнтральным.

34.Прэзідэнцкая форма рэспублікі канстытуцыйна была ўведзена ў Беларусі ў:

o 1990г.;

o 1994г.;

o 1995г.;

• 1996г.

35.Правільна суаднясіце элементы двух мностваў:

ратыфікацыя Белавежскага пагаднення

дэнансацыя дагавора аб утварэнні СССР

прыняцце Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь

увядзенне прэзідэнцкай формы рэспублікі

стварэнне Саюза Беларусі і Расіі

абвяшчэнне Дня яднання народаў Беларусі і Расіі

дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце

абвяшчэнне Беларусі нейтральнай дзяржавай

36.Вызначце правільную паслядоўнасць:

рэферэндум па пытанні аб захаванні СССР

дагавор паміж Расіяй і Беларуссю аб стварэнні Супольніцтва Суверэнных Рэспублік

дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце БССР

стварэнне Саюза Беларусі і Расіі

37.Аўтар адноўленага крыжа Ефрасінні Полацкай:

o М.Басалыга;

o В.Ластоўскі;

o У.Арлоў;

• М.Кузьміч.

38.Аўтар оперы “Дзікае паляванне караля Стаха”:

o В.Скорабагатаў;

o У.Караткевіч;

o А.Мдзівані;

• У.Солтан.

39.Аўтар цыкла карцін, прысвечаных чарнобыльскай трагедыі:

o Л.Шчамялёў;

o У.Стальмашонак;

• М.Савіцкі;

o А.Кішчанка.

40.Правільна суаднясіце элементы двух мностваў:

І.Шамякін

“Злая зорка”

С.Алексіевіч

“Цынкавыя хлопчыкі”

Р.Барадулін

“Міласэрнасць плахі”

В.Быкаў

“Сцюжа”

41.Правільна суаднясіце элементы двух мностваў:

У.Бутрамееў

“Казімр Лышчынскі”

І.Мысліцына

“Крыж Ефрасінні Полацкай”

А.Дудараў

“Князь Вітаўт”

В.Елізараў

“Страсці(Рагнеда)”

42.Вызначце правільную паслядоўнасць:

прыняцце Закона аб адукацыі

прысуджэнне мастаку Г.Вашчанку звання “Чалавек года”

першае правядзенне Шагалаўскіх дзён у Віцебску

прыняцце Закона “Аб мовах у Беларуска ССР”

43.Вызначце правільную паслядоўнасць:

Пачатак разгортвання галоснасці

Першы выхад у свет “Кароткай гісторыі Беларусі” В.Ластоўскага

Прыняцце Закона “Аб культуры ў Беларускай ССР”

Наданне рускай мове статусу дзяржаўнай у Рэспубліцы Беларусь разам з беларускай

КАФЕДРА ГІСТОРЫІ БЕЛАРУСІ

ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ

вучэбна-метадычны комплекс па курсу “Гісторыя Беларусі”

для студэнтаў 4-га курса (7 семестр) гістарычнага факультэта 1-02 01 02 06 “Гісторыя. Сацыяльна-палітычныя дысцыпліны”

МАНДРЫК І.У. – ПРАФЕСАР КАФЕДРЫ, ДОКТАР

ГІСТАРЫЧНЫХ НАВУК

Віцебск, 2012

Тлумачальная записка

Мэтай вывучэння дысцыпліны на гэтым этапе (4 курс, 7 семестр) з’яўляецца фарміраванне ў студэнтаў фундаментальных ведаў па Гісторыі Беларусі па раздзелах: “Беларусь у пасляваенны пеныяд (1945-1985)” і” Беларусь сучасная.”

Навучальны працэс і арганізацыя кантрольна-ацэначнай дзейнасці на гэтым этапе прадугледжвае развіцце пазнавальнай самастойнасці студэнтаў праз рэйтынгавую і крыдытна-модульную сістэму.

Запланаваны курс “Гісторыя Беларусі” структараваны у 2 модулі. У кожным модулі вызначаны патрабаванні да ведаў, уменняў, сацыяльна-асобасных кампетэнцый студэнтаў, указанні для арганізацыі іх самастойнай работы. У данным варыянце вучэбны модуль супадае з модулям кантролю. У гэтай сувязі пасля кожнага модуля прыводзіца змест тэстаў і кантрольных пытанняў да экзамену.

Вучэбна-метадычны комплекс адлюстроўвае спецыялізацыю студэнтаў. У ім сфармулявана праблематыка лекцыйных і семінарскіх заняткаў, вызначаюцца вядучыя (апорныя) паняцці, тэматыка рэфератаў, пытанні самакантролю і самостойнага вывучэння тэмы. Змест вучэбнага матэрыяла да кожнай лекцыі выкладзен у падручніку прафесара Мандрыка І.У. “Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі)”. – Віцебск: УА ФПБ МІПСА, 2009. – 276 с.(гл.:лакальная сетка ВГУ Ацыфраваные дакументы, пошук па аутару; старонкі ўказаны пасля тэарытычнага зместу тэмы).

На прыканцы плана семінарскіх заняткаў указаны старонкі гэтага і інш. падручнікаў, у якіх раскрыты іх змест. У дадатковай літаратуры прыводзяцца артыкулы аўтара-складальніка і іншых аўтараў, якія маюць непасрэдныя адносіны да раскрываемай тэмы.

II. Тэматычны план

№ п/п		Назва раздзела і тэмы	Колькаць аўдыторных гадзін
усяго	лекцыйных	семінарскіх	СРС
1 Раздзел. Cавецкая Беларусь: дасягненні і праблемы стваральнай працы народа (1945-1991гг.)
	МОДУЛЬ 1	1). Беларусь у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе
	Тэма 1. Аднаўленне прамысловасці, транспарту,сувязі і сельскай гаспадаркі.
	Тэма 2. Грамадска-палітычнае жыцце (першае пасляваеннае дзесяцігоддзе)
	Тэма 3. Аднаўленне ў галіне культуры
	2). БССР у сярэдзіне 1950-х-сярэдзіне 1980-х гг
	Тэма 1. Сацыяльна-эканамічнае развіцце БССР (да 1985г.)
	Тэма 2. Грамадска-палітычнае жыцце
	Тэма 3. Адукацыя, навука і культура ў БССР
	М МОДУЛЬ 2	Раздзел 2. Cуверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі
	Тэма 1. Палітыка перабуловы ў СССР, яе наступствы для Беларусі. Заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага сувернітэту Рэспублікі Беларусь
	Тэма 2. Распрацоўка і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага інавацыйнага развіцця
	Тэма 3. Грамадска-палітычнае жыцце (пачатак 90-х да цяперашняга часу)
	Тэма 4.Адукацыя, навука і культура Рэспублікі Беларусь (пачатак 90-х да цяперашняга часу)
	Тэма 5. Cтратэгія і прынцыпы знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь

 

IІІ. Патрабаванні да кампетэнцыі студэнтаў пры вывучэнні тэм першага модуля.

Студэнт павінен ведаць:

-месца і ролю БССР ва ўмовах супрацьстаяння дзвюх грамадска-палітычных сістэм;

-сутнасць і асаблівасці пасляваеннага аднаўлення народнай гаспадаркі Беларускай ССР;

-шляхі, этапы і вынікі нацыянальна-дзяржаўнага будаўніцтва ў другой палове ХХ ст. (да 1990г);

- асаблівасці развіцця духоўнай культуры БССР;

-характэрныя рысы савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў пасляваенны час.

Студэнт павінен умець:

- характарызаваць ролю і месца БССР у геапалітычнай сітуацыі, звязанай з “халоднай вайной” і гонкай ўзбраенняў;

-аналізаваць дасягненні і супярэчнасці савецкай сацыяльна-эканамічнай сістэмы;

-вызначыць асаблівасці і ідэалагічную аснову грамадска-палітычнай сістэмы БССР у пасляваенны перыяд;

-харрактарызаваць уплыў навукова-тэхнічнай рэвалюцыі на індустрыяльнае

развіцце БССР як складовай часткі адзінага гаспадарчага комплексу СССР;

-ацэньваць асноўныя дасягненні беларускага народа ў развіцці матэрыяльнай і духоўнай культуры ў савецкі перыяд