Шыңғыс. (Астанасы Қарақорым).

Соғды

Жібек жолының Жапонияда жібек сататын орындар болуының дәлелі – ғибадатханада соғды тіліндегі қолжазбаның сақталуы

Византия шеберлерінің қолынан шыққан күміс құмыралар табылған қала – Талғар

Жібек жолында валюта ретінде Жібек жүрді

Жібек жолының халықаралық қарым-қатынас жағынан жандана бастаған кезі- 

б.з.д II ғ-ң ортасы

Сауда жолына байланысты 568 жыл дипломатиялық келісімжасасқан елдер -

Түрік Византия

Ұлы Жібек жолының Шығысқа шығатын басты қақпасы Жетісу

Буддизм дінінің тараған аймағы  

Оңтүстік Қазақстан

Жібек жолының солтүстік шығыс бағытымен моңғолияға,Мөңке ханға барып қайтқан 

Рубрук

X-XII ғ-да 37 қала орналасты ОңтүстікҚазақстан

Орта ғасырда қалалардың топтаса орналасқан жері Оңтүстік Қазақстан.

Қалалық отырықшылық мәд-тің тағы бір қанат жайған жері Оңтүстік Батыс жетісу

Қалалық мәд-тің дамыған уақыты  

X-XII ғасыр

Орта ғасырдағы көпестер қаласы 

Тараз

 X-XII ғ-да қалалардағы құрылыс салудағы жаңалық мешіттердің пайда болуы

Тараз қаласының маңындағы Айша бибі кесенесісалынған уақыт  

X-XII ғасыр

Орта ғасырлардағы ірі діни құрылыстар  

Мешіт

Қала тұрғындарының арасында әр түрлі діни наным-сенімдердің болғандығы анық байқалады-Жетісуда

Ислам діні Орта Азия мен Қазақстанға ене бастады Арабтардың жаулап алуынан

Арабтардың «дін үшін соғыс» ұранымен көрші елдердіжаулап ала бастауы 633ж.

Кутейба ибн муслимнің Шашты басып алған жылы 714ж.

Арабтардың Орта Азияның бірқатар аймақтары мен Қазақстанның оңтүстігіне басып кірген уақыты  

737-748ж.

Қарахан мемлекетінің билеушісі Мұса Боғра Исламды мем-к дін етіп жариялады –

 960ж.

X ғасырда ислам дінін мем-к дін етіп жариялады - Қарахан мем-ті.

Қазақ жеріндеғылым мен білім салаларың дамуына ықпал етті - 

Ислам діні.

Оңтүстік Қазақстан ислам діні кең түрде дами бастады - X ғасырда

X ғасырдан бастап әдеби-ғылыми шығармалар жазған тіл -

араб тілі

Махмұт Қашғаридің үш кітаптан тұратын белгілі еңбегі -  

«Түрік тілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік»).

Түрік тайпалары сөздерінің жиынтығы болып табылатын еңбек -

 «Түрік тілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік»).

Махмұт Қашғари«Түрік тілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік») еңбегін жазудан бұрын түгелге жуық аралап шықты - 

түріктердің елі мен жерін.

Н.А.Басқақовтың айтуынша Махмұт Қашғари«Түрік тілдерінің сөздігі»еңбегін жазуда аталған саладағы зерттеушілердің көшбасшысы болған - 

түрік тілдерінсалыстыра зерттеу.

«Араша , тәжікше кітаптар көп ,ал бұл біздің еліміздегітұңғыш даналық жинақ» деп айтылған-

Жүсіп Баласағұнның еңбегі

Құтадығу білік

Жүсіп Баласғұни дүниеге келді - 

Шу бойы

(Баласғұн қаласы ).

Терракато ол - 

оюланған кірпіш.

Ірі және кіші қалалардың көп шоғырланған жері - Сырдария,Шу,Талас бойы.

Ежелгі түрік Әліпбиінің әріп саны - 25.

 

«Жастығыма бейнет бер,Қартайғанда дәулет бер» деп айтқан -  

Жүсіп Баласағұнның «Құтадғу білікте».

Жүсіп Баласағұннға «Құтадығу білік» еңбегі үшін Арсылан ханның берген лауазымы –

Ұлы хас хаджип

VIII-XI түрік жазуын ығыстырды Ислам дінінің Ықпалы және араб жазуы

Ахмет Иүгнекидің «Ақиқат сыйы» еңбегі жазылған тіл - түрік

Поэзиядағы сопылық ілімнің насихатшысы - 

Қожа Ахмет Яссауи

Қожа Ахмет Яссауидің Бұқарада білім алған ұстазы - 

Юсуф Хамадани

Яссауидің ұстазы -  

Арыстан баб.

XI ғ-да түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіші -

«Құтадығу білік».

X-XI ғ-да Жетісу жерінде салынған мешіт - 

Боран мұнарасы.

Бабаджа-қатын кесенесі салынған уақыт -  

X-XI ғ.

Отқа табыну қасиеті байланыстырылды - 

Ұмай анамен.

Ислам дінін уағыздаушы ел ішінде хакім ата атанған - Сүеймен Бақырғани.

Әл-Фараби Отырар қаласында білім алған тіл - 

қыпшақ тілі.

Түрік қағанаты мен Византия мемлекеті қай елге қарсы одақ құрған -

 Иранға.

XI-XIIғ жататын «қоржын үй» табылған қала - 

Құйрықтөбе.

1217ж Хорезм шахы Мұхамед Текеш қай қалада теңге соқтырды Отырар

Боран мұнарасы қай ғасырдаға жатады -  

X-XI ғ.

Бабаджа-қатын менАйшй-бибі кесенелері жақын орналасқан қала - 

Тараз.

XI-XIIғ-ға жататын Шығыс моншасы табылған қала -  Отырар

Қазір мұражайға айналдырылған Шығыс моншасы –

Түркістанда

960ж Ислам дінін мем-тік дін ретінде жариялаған қарахан билеушісі –

Сатұқ Боғра хан

Xғ Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағанын жазған –

Әл-Мокдиси

Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған –

Араб

Әл-Фараби дүниеге келген қала-  Отырар

«Диуани лұғмат ат-түрік» кітабының авторы - 

Махмұт Қашғари

Қарахан мем-гі даңқы шықан ақын –

А.Иугнеки Ақиқат сыйы.

Ахмет Яссауидің шәкірті - С.Бақырғани.

Монғол империясы:Керей хандығы мен монғол тайпаларының арасындағы қарым-қатынас қай еңбекте айтылады - 

“Монғолдың құпия шежіресі”.

Монғол мемлекеті құрылды - XIII ғасырдың басы(1206).

Шыңғыс ханның заңдар жинағы “Жасақ”.

Монғол империясының негізін қалаған  

Шыңғыс әскерінің қытайды басып алған уақыты-