Tema № : Komrat Devlet Universiteti

 

Moldova Respublikasında Komrat Devlet universiteti unikal bir bilim merkezi, neredä üüretmäk proţesi gagauz, moldovan, bulgar dillerindä gerçeklener.

1991-inci yılda fevralın onbirindä Moldovanın üülen tarafında, Komratta, açıldı Gagauz Millet Universiteti.

1991-yılda avgustun birindä Moldova Pespublikasının Hükümet Kararına № 408 görä Gagauz Millet Universitetinä verildi Devlet Universitet statusu.

Komrat Devlet Universiteti aktual daavaları tamannêêr: üüretmäk proţesini üüsek uurda gerçekleer, türlü bilimnerdä aaraştırmaları ilerleder, gençleri terbieder.

Universitettä 4 fakultet çalışêr: ekonomika, yuridik, agrar-tehnologiya hem millet kultura fakultetleri. Üüretmäk proţesi geçer hem liţenţiat, hem masterat uurlarında oçnik hem zaoçnik formalarında.

Bu 20 yılın içindä universitettä üürenmeyi başardılar 3 bindän zeedä student. Onnar ekonomika, finans, yuridik, çiftçilik, pedagogika, incä zanaat uurlarında speţialist oldular. Universiteti başarannar çalışêrlar diil sade Gagauziyanın, ama başka devletlerdä dä türlü ekonomika sferalarında.

Universitettä 16 kafedrada 196 üüretmen çalışêr. Onnarın arasında 12 doktor habilitat, 12 profesor hem 36 doţent. Üüretmennär türlü halklar arası programalarında, proektlerdä pay alêrlar: ERASMUS MUNDUS, TEMPUS, DAAD.

Bir yılda universitettä 10-15 halklar arası hem respublika kongresleri, konferenţiyaları, simpoziumnarı geçerlär.

2000-inci yıldan beeri Komrat Devlet Universitetindä geçer bulgar dilindä halklar arası konferenţiya «Функционирование болгарского и других языков и литератур в контексте языковой ситуации в РМ».

2006-ncı yıldan beeri Rusiya – Moldova simpoziumu «Курсом развивающейся Молдовы» geçer.

2006-ncı yılda universitet Gagauzların I-inci Dünnä Kongresinin, 2009-uncu yılda II Kongresinin musaafirlerini karşıladı.

Hepsi bu olaylar kaldırêrlar universitetin statusunu taa üüsek uura hem vererlär kolaylık başka üüsek okullarlan ortak ilişkilerini ilerletmää.

Universitettä Türkologiya hem Ekonomika zanaatlarında doktorantura çalışêr.

Yıl yıldan Komrat Devlet Universitetindä üürenmää isteyennerin sayısı büüyer, speţialistlerin hazırlanılması taa üüsek uurda geçer. Universitettä üürenerlär türlü milletlerdän studentlär: gagauzlar, moldovannar, bulgalar, ruslar, ukrainnär, türklär, romnar, azerbaycannar, polonnar hem başka.

Komrat Devlet Universitetindä var: «Pedagogika bilimneri» üüretim merkezi, informaţion tehnologiya merkezi, zamandaş tehnologiyalarında üüretim merkezi. Universitettä 5 üüretmäk kultura-metodika merkezi işleer: Amerika merkezi, Almaniya merkezi, Grek merkezi, Britaniya merkezi, Azerbaycan merkezi, Türkiyä kultur merkezi. Onnarı açmaa deyni, çok zaamet koydular Moldovada bulunan Amerika, Almaniya, Grek, Britaniya, Azerbaycan, Türkiyä Büük Elçilikleri Moldovada.

Universitettä var lingvistik kabinetleri, kompyuter klasları, askerlik kafedrası. Çalışêr studentlerin profsoyuz komiteti, student ligası.

20 yılın içindä tiparlandı çok üüretmäk kiyatları, bilim-metodika hem didaktik işleri. Üüretmäk proţesindä hem bilim aaraştırmalarında Komrat Devlet Universitetin bibliotekası paasız bir yardımcı olêr. Bibliotekanın kiyat zenginnii zanaatlara görä, eni zamanın istediklerinä görä, universitetin üüretmäk neetlerinä uyêr da git-gidä genişlener. Pek önemni, hepsi studentlär yabancı dilleri bilsinnär hem kompyuterdä işlemää becersinnär.

Komrat Devlet Universiteti başka universitetlärlän baalantıları düzer:

- Nijniy Novgorod Devlet injener-ekonomika institutu (Rusiya);

- Gorsk Devlet agrar universiteti (Rusiya);

- Biznes hem hak institutu (Rusiya);

- Near East universiteti (Kipr);

- İsparta Suleyman Demirel adına universiteti (Türkiyä);

- Üülen Federal universiteti (Rusiya);

- Erzurum Atatürk adına universiteti (Türkiyä);

- Moldova Devlet universiteti;

- Slavän universiteti (Moldova);

- Selcuk universiteti (Türkiyä);

- Kazan Devlet kultura hem incä zanaat universiteti (Rusiya);

- Tiraspol Devlet universiteti;

- İ. Creangǎ adına pedagogika universiteti;

- Plovdiv Paisiy Hilendarski adına universiteti (Bulgariya);

- Moldova kooperativ alış-veriş universiteti;

- Belorusiya Devlet ekonomika universiteti (Minsk);

- Sofiya K.Ohridskiy adına institutu (Bulgariya);

- Pelion institutu (Greţiya);

- Salonik Aristotel adına universiteti (Greţiya);

- L. Karpovun adına bilim-aaraştırma fizika-himiya institutu (Rusiya);

- Playen universiteti (Almaniya);

- Ünnan universiteti (Kitay);

- Etnografiya hem antropologiya institutu (Rusiya);

- A. Kuleşovun adına Mogilöv Devlet universiteti (Belorusiya);

- Gabrov tehnik universiteti (Bulgariya);

- Gazi universiteti (Türkiyä);

- İstambul Aydın universiteti (Türkiyä).

 

Halklar arası baalantılar vererlär kolaylak üüretmäk hem bilim işlerini genişletmää, derinnetmää.

Komrat Devlet Universitetindä çalışan üüretmennär, studentlär var nicä sportlan zanaatlansınnar, saalıını kaaviletsinnär universitetin sport kompleksindä, neredä türlü trenajorlar var. Komplekstä türlü sport sekţiyaları çalışêr. Studentlär pay alêrlar Moldova Respublikasının Universiadasında, güreş yarışmaklarında da en üüsek erleri kazanêrlar.

Üüretmennerin, studentlerin var kolayı vakıdında medik yardımını kabletsinnär, imäk odasında hem bufettä isinnär. Studentlerin var kolayı universitetin konak evindä yaşamaa.

 

АГРАРНО-ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЙ ФАКУЛЬТЕТ

Адрес:Комрат, ул. Третьякова 152 Декан Беоглу А. П.

Тел. [phone] доктор биологических наук, доцент

E-mail – [e-mail]

Аграрно-технологический факультет основан с первого дня существования университета - 11 февраля 1991 года. Первым деканом, основателем факультета был доцент, ныне доктор хабилитат, профессор Степан Афанасьевич Варбан.

Профессорско-преподавательский коллектив факультета состоит из 39 сотрудников, из них 2 профессора, 6 доцентов, 6 ст. преподавателей с большим педагогическим стажем, 16 преподавателей, 5 методистов и 4 лаборанта. Средний возраст сотрудников составляет 45 лет.

Студентам передают свои знания и навыки такие высококвалифицированные специалисты как доктор-хабилитат, профессор, заслуженный работник высшей школы Республики Молдова В.М.Малышев, доктор-хабилитат, профессор А.И.Дерендовская; доктора, доценты: А.П.Беоглу, Б.Г.Замару, Ф.Д.Митиш, В.Д.Подарь, Л.П.Подарь, Л.В.Федотова. Также в учебном процессе активно принимают участие опытные специалисты производства, такие как директор племенной конефермы «Ат Пролин» К.В.Келеш, начальник управления ветеринарной санитарии и безопасности продуктов животного происхождения Комратского района В.К.Ворников, инспектор по защите растений Комратского района Е.Ф.Басс и др.

На факультете ведутся научные исследования в области анатомии и гистологии, разведения и селекции с/х животных, агроэкологии, физиологии растений, ресурсосберегающих технологий и разработки новых технологий производства вин и переработки сельскохозяйственной продукции.

Сотрудниками факультета опубликованы 4 монографии, более 70 методических указаний и более 300 научных работ, получено 10 патентов на изобретения. Защищены диссертации на соискание ученой степени доктора-хабилитат с/х наук (Н.Г.Еремия), доктора-хабилитат экономических наук (С.А.Варбан), доктора технических наук (Ф.Д.Митиш), доктора с/х наук (Н.А.Белиогло, С.В.Кара), доктора биологических наук (А.П.Беоглу). Два сотрудника получили звание профессора (С.А.Варбан, Н.Г.Еремия) и четверо – доцента (Л.В.Федотова, Ф.Д.Митиш, Н.М.Еремия, А.П.Беоглу).

За период с 1991г по 2010г факультет выпустил 886 специалистов, из которых 141 зооинженера, 40 зооветеринаров, 239 агрономов, 206 технологов виноделия, 157 технологов консервирования, 64 химика-биолога и 39 ветеринарных врачей.

В настоящее время на факультете занимаются 269 студентов дневной формы обучения. Из них 104 студента обучаются на степень инженера-лиценциат, 87 – лиценциата с/х наук, 34 – лиценциат педагогических наук, 30– лиценциат ветеринарной медицины и 14 – лиценциат естественных наук Лучшие студенты имеют возможность проходить практику за рубежом, в частности, в Германии, Великобритании, Турции, Болгарии, России.

Силами кафедры физического воспитания ведутся секции волейбола, футбола, вольной борьбы, баскетбола. Спортивные команды университета находятся в десятке лучших команд ВУЗов Молдовы. Студенты-борцы занимают призовые места на европейских и мировых соревнованиях.

Кафедры:

«Технологии производства продуктов животноводства»

«Технологии производства продуктов растениеводства»

«Переработки сельскохозяйственной продукции»

«Физического воспитания»

Лаборатории: Химическая лаборатория массовых анализов, лаборатория морфологии и гистологии домашних животных, племенная конеферма, учебно-опытный участо

Agrar-tehnologiya fakulteti

 

Adres: Komrat,Tretiakov sokaa, 152 Dekan - Beoglu A.P.,

Telefon [phone] biologiya bilimnerindä

E-mail – [e-mail] doktor, doţent

Agrar-tehnologiya fakulteti 1991-inci yılda fevralın onbirindä açıldı. Fakultetin temelini koydu ilk dekan doktor habilitat, profesor Varban S.A.

Fakultetta 39 kişi çalışêr: profesor – 2, doţent – 6, baş üüretmen – 6, üüretmen – 16, metodist – 5, laborant – 4.

Studentlerä bilgi vererlär üüsek kvalifikaţiyada speţialistlär, angıların var praktik işi hem bilim adı: doktor habilitat, profesor Derendovskaya A.İ.; doktor doţent – Beoglu A.P.; doktor doţent – Zamaru B.G.; doktor doţent – Mitiş F.D.; doktor doţent – Podar V.D.; doktor doţent – Podar L.P.; doktor doţent – Fedotova L.V.

Üüretmäk proţesindä pay alêrlar üüsek uurda praktik speţialistleri: Keleş K.V. - «At Prolin» fermanın direktoru; Vornikov V.K. – Komrat dolayında Veterinar sanitariya hem hayvan malların korumu bakannıın öndercisi; Bas E.F. – Komrat dolayında büüyüm korumu inspetoru.

Agrar-tehnologiya fakultetindä anatomiyada hem gistologiyada, hayvan selekţiyasında, agroekologiyda, büüyüm fiziologiyasında, şarap tehnologiyalarında aaraştırmalar yapılêrlar.

Fakultettä çalışan üüretmennär tiparladılar: 4 monografiya, 70 metodika kiyatlarını, 300 - dän zeedä bilim işlerini hem 10 patent kazanabildilär. Disertaţiyalarını korudular: Erimiya N.G. – çiftçilik bilimnerindä doktor habilitat; Mitiş F.D. – tehnik bilimnerindä doktor; Belioglo N.A. – çiftçilik bilimnerindä doktor; Kara S.V. - çiftçilik bilimnerindä doktor.

1991-2010 yıllarda fakultetta 886 speţialist hazırlandı: 141 zooinjener, 40 zooveterinar, 239 agronom, 206 şarapçılık tehnologu, 157 konserva tehnologu, 64 himik-biolog, 39 veterenar doktoru.

Büünkü gündä Agrar-tehnologiya fakultetindä türlü zanaatlarda 269 student üürener. En ii üürenän studentlär praktikayı geçerlär Almaniyada, Velikobritaniyada, Turţiyada, Bulgariyada, Rusiyada.

Fizik kultura kafedrasında türlü sekţiyalar işleer: voleybol, futbol, güreş, basketbol. Studentlär-güreşçilär Evropa hem Dünnä sport yarışmaklarında en üüsek erleri kazanêrlar.

Kafedralar:

- hayvancılık malı tehnologiya kafedrası;

- büümcülük malı tehnologiya kafedrası;

- çiftçilik malı tehnologiya kafedrası;

- fizik kultura kafedrası.

Laboratoriyalar: himik laboratoriyası, ev hayvannarın morfologiya hem gistologiya laboratoriyası, at ferması, denemäk merası.