Особенности транспортировки и госпитализации при генерализованных тонических судорогах

Госпитализация. Егер науқас анамнезінде эпилептикалық статусқа өтпеген бірреттік эпилептикалық ұстамалары болатын болса онда науқасты госпитализация жүргізбейді. Егер ересек науқаста эпилептикалық ұстама бірінші рет пайда болса неврологиялық бөлімшеге тексерілуге жібереді. Эпиплептикалық статута болып түрған науқас нефрологилықне реанмационды бөлімшеге госпитализцияланады.

40. Балалардағы тырысу ерекшеліктері

Тырысулар балалардың жүйке жүйесінің зақымдалуының жиі көрінісі болып табылады. Балалардағы тырысу ұстамаларын екіге бөледі: э пилептикалық және эпилептикалық емес. Эпилептикалық емес тырысу ұстамаларына: Жаңа туылғандарда ұстама тудыратын себептер: ОЖЖ ақаулары; асфиксия; туу жарақаттары; гемолитикалық аурулар; жүйке жүйесінің туа біткен даму ақауларында: врожденных уродствах, микроцефалии, гидроцефалии и других;

Және басқа жастағы балларда тырысу ұстамасының даму себетері: бас миының ісіктері; жүрек қантамыр патологиялары: (аневризма, ангиоматоз, острые нарушения мозгового кровообращения, врожденные пороки сердца); Инфекционды аурулардың жіті кезеңінде (ОРВИ, Грипп, нейроинфекции: менингит, энцефалит и др.); при высокой температуре – фебрильные судороги;) Профилактикалық прививкалардан соң; Әртүрлі интоксикацияларда

61. Кардиогенді шоктың рефрактерлі түрінде жедел жәрдем және симптомдар.

Кардиогенді шок – бұл артериялық гипотензиямен сипатталатын қан айналымының кенеттен бұзылысы, сонымен қатар мүшелер мен тіндердің қанмен қамтамасыз етілуінің кенеттен нашарлауы. Ол мынаған байланысты: жүректің систолалық лақтырысының бұзылуы, шеткері артериялық қан тамырларының тарылуы, артериовенозды шунттардың ашылуы, тамырішілік коагуляцияның салдарынан қанайналымдық бұзылыстардың дамуы. Шоктың ең басты белгісіне систолалық қан қысымының төмендеуі және оған қоса мүшелер мен тіндер перфузиясының кенеттен нашарлауы жатады. Шокта систолалық артериялық қан қысымы 90мм.сн.б. төмен.

Кардиогенді шоктың белгілері. Синусты тахикардия, АҚ төмендеуі, ентігу, цианоз, тері жамылғыларының бозаруы, салқындауы мен терлеуі; естің бұзылуы, диурездің төмендеуі.

Рефлекторлы кардиогенді шок – ең жеңіл түрі. Артериалды қан қысымы рефлекторлы түрде төмендеуіне байланысты. Айқын метаболикалық өзгерістер болмайды. Перифериялық қан тамырлар кеңейеді,тамырлық тонус бұзылып, капиллярлардың өткізгіштігінің жоғарлауы, плазманың тамырлардын интерстицийге өтуі байқалады. Жалпы қан айналуы төмендеп, перифериядан жүрекке қанның аз келуі болады. Уақытылы және нақты ем қолданылғанда, гемодинамика қалпына келеді. Клиникасында қатты ауру сезімімен көрінеді.

 

Жедел жәрдем:

• Адекватты ауырсынуды басу
• Прессорлы препараттар
• ОҚЖ коррекциялау

Қанның перифериядан келуін жоғарылатыу маөқсатында аяғын 15-20 градусқа көтеру. Бұлшық етке, тері астына немесе көктамырға 0,5-1,0 мл 0,1% атропин ер. Ол брадикардияға жақсы көмектеседі. Қан айналымының айқын жеткіліксіздігі кезінде микроциркуляцияны жақсартатын реополиглюкин қолданамыз. Оның тәуіліктік дозасы 1000 млден аспауы тиіс. Ауырсынуды басу: фортрал фортрал -30 мг 30-60минуттан кейін қайталауға болады. Фортрал болмаса, басқа да наркотикалық анальгетиктерді қолдануға болады. Тәуіліктік диурез бен АҚ қадағалап отырамыз.

62. Кардиогенді шоктың шынайы түрінде жедел жәрдем және симптомдар.

Кардиогенді шок – бұл артериялық гипотензиямен сипатталатын қан айналымының кенеттен бұзылысы, сонымен қатар мүшелер мен тіндердің қанмен қамтамасыз етілуінің кенеттен нашарлауы. Ол мынаған байланысты: жүректің систолалық лақтырысының бұзылуы, шеткері артериялық қан тамырларының тарылуы, артериовенозды шунттардың ашылуы, тамырішілік коагуляцияның салдарынан қанайналымдық бұзылыстардың дамуы. Шоктың ең басты белгісіне систолалық қан қысымының төмендеуі және оған қоса мүшелер мен тіндер перфузиясының кенеттен нашарлауы жатады. Шокта систолалық артериялық қан қысымы 90мм.сн.б. төмен.

Шынайы кардиогенді шок – Шоктың нағыз және ауыр түрі. Миокард инфарктісінің ауыр асқынуы. Көп жағдайда өліммен аяқталады. Ол айқын гемодинамикалық және метоболикалық бұзылыстармен айқындалады. Науқастарда қан қысымының төмендеуі, микроциркуляциялық бұзылыстар, ацидоз, ДВС синдромы дамиды. Көбінесе уақытылы комплексті емнің өзі нәтижесіз болады. Шоктың себебі тез және үлкен аймақты дамыған сол жақ қарыншаның бұлшық етінің некрозы. Айқын кардиогенді шоктың белгілері дамиды.

Жедел жәрдем:

· Адекватты ауырсынуды басу

· Симпатомиметиктер

· Фибринолитикалық препараттар мен гепарин

· Реополиглюкин (төмен молекулалы декстрандар)

· Қосымша қан айналым (контрпульсация)

Осы патологияда жақсы әсер көрсететін препараттар тобы: симпатомиметиктер. Олар жүрек қан тамыр жүйесіне спецификалық ісер етеді (микроциркуляцияда қан тамырлардың тонусын жоғарылатады.), жүректің бета рецепторларын стимуляциялайды. Шынайы кардиогенді шокта таңдау препараты ДОПМИН (дофамин, допамин) болып табылады. Допмин 2-10 мкг/кг/мин. Алдын ала ампуланы 400 мл реополиглюкин немесе 400 мл 5-10% глюкоза немесе 400 мл натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндімен араластырады. Инфузияны үзіліссіз бірнеше сағаттан 4-5тәулікке дейін жүргізеді. Ауырсынуды басу: фортрал фортрал -30 мг 30-60минуттан кейін қайталауға болады. Фортрал болмаса, басқа да наркотикалық анальгетиктерді қолдануға болады. Тәуіліктік диурез бен АҚ қадағалап отырамыз.

63. Кардиогенді шоктың аритмиялық түрінде жедел жәрдем және симптомдар.

Аритмиялық кардиогенді шок – Гемодинамикалық және метаболикалық өзгерістер жүректің ырғағы мен өткізгіштігінің бұзылыстарымен қатар жүреді. Болжамы өліеттену ошағының үлкендігіне және гемодинамикалық және метоболикалық бұзылыстардың дәрежесіне байланысты.

Жедел жәрдем:

• Адекватты ауырсынуда басу
• Электроимпульсты терапия
• Жүрек электростимуляциясы
• Антиаритмиялық препараттар

Антиаритмиялық препараттарды енгіземіз

Новокаиномид 5 немесе 10мл 10% ерітініді тамыр ішілік

Гилуритмал 40 мг бұлшық етеке немесе тамыр ішілік

Панангин 10-2 мл немесе калий хлоридін - 2-3 г тамыр ішілік 100-150мл 5% глюкозамен 8-10бірлік инсулинмен (поляризующая смесь)

Лидокаин 0,1-0,2 г тамыр ішілік.

Ауырсынуды басу: фортрал фортрал -30 мг 30-60минуттан кейін қайталауға болады. Фортрал болмаса, басқа да наркотикалық анальгетиктерді қолдануға болады. Тәуіліктік диурез бен АҚ қадағалап отырамыз.

Егер де нәтиже болмаса, электроимпульсты терапия, жүректі электростимуляциялау.

64. Жедел жүрек жетіспеушілігіндегі жедел жәрдем көрсетуші дәрігерінің тактикасы.

Жедел жүрек жетіспеушілігі – жүрек тіндер мен ағзалардың метаболикалық қажеттілігіне сай қажетті қанмен қамтамасыз етілуінің жеткіліксіздігінен дамитын, жүректің біріншілікті немесе басқа да аурулардың нәтижесінде туындаған клиникалық синдром.

Себептердің ішінде негізгілері: ЖИА, сол жақ қарыншаның гипертрофиямен дамыған гипертоникалық ауру, гипертрофиялық кардиомиопатия, жүрек клапандарының ақаулары, дәнекер тіндерінің дифуузды аурулары, т.б. Жедел жүрек жетіспеушілігінің түрлері: Жедел сол жақ қарыншаның жетіспеушілігі (интерстициалды өкпе ісінуі немесе жүректік астма, альвеолярлы өкпе ісінуі), Жедел оң жақ қарыншаның жетіспеушілігі.

Дәрежесіне байланысты клиникалық көрінісі:

1 дәреже: Жүрек жеткіліксіздігінің көріністері жоқ.

2 дәреже: ентігу, аускультацияда үшінші тон, өкпенің төменгі бөлігінде ұсақ көпіршікті сырылдар

3 дәреже: Айқын ентігу, ылғалды сырылдар

4 дәреже: кенеттен артериалдық қысымның төмендеуі, кардиогенді шокка әкелуі мүмкін. Перифериялық вазоконстрикциялар, микроциркуляцияның бұзылуы көрінеді: айқын цианоз, суық тері, олигурия, есінің бұзылуы болуы мүмкін.

Диагностикалық криетрийлері:

Негізгі белгілердің бірі синусты тахикардия болып табылады, жректің сол немесе оң жаққа кеңеюі мен жүрек ұшында немесе сесмер тәрізді өсіндіде үшінші тонның пайда болуы.

Жедел оң жақ қарыншаның жетіспеушілігі кезінде: Мойын веналары мен бауырдың ісінуі, Кусмауль симптомы (тыныс алғанда мойында мойындырық венаның ісінуі), оң жақ қабырға астында ауыру сезімі, ЭКГда: тип SI-QIII, R тісшесінің V1 отведениеде ұлғаюы, S тісшесінің тереңдеуі V4-6да, депрессия STI, II, T тісшесінің III, aVF, V1-4да теріс болуы мүмкін)

Жедел жәрдем:

1. Жүректің жұмысын төмендету (снижение преднагрузки сердца): Перифериялық вазодилататорлар немесе ганглиоблокаторлар қолданады. Бұл мақсатта нитроглицерин қолдануға болады. 1 таблеткадан тіл астына 3-5 минут аралығында немесе тамыр ішілік 1% нитроглицерин оны 0,01% натрий хлориді ерітіндісімен араластырып тамшылап енгізеді. («Концентрат»).
2. Альвеолярлы өкпе ісігін емдеуде эффективті препепарат – тамыр ішілік 1-2% морфин ерітіндісі.
3. Миокард жиырылу жұмысын жоғарылату мақсатында Симпатомиметиктер: Допнин
4. Циркуляуиялаған сұйықтықтың көлемін төмендету мақсатында Диуретик Фуросемид 60-90 мг тамыр ішілік енгізу.
5. Гипоксияны жою үшін: пеногасительден откен (антифомсилан немесе этил спирті) 3-5л/мин оттегімен ингаляция

Егер терапия эфективсіз болса, ИВЛ тағайындалады.

 

 

65. Жедел тыны салу жетіспеушілігі этиопатогенетикалық даму механизмдері.

Жедел тыныс жетіспеушілігі - ағзаның бүкіл коменсаторлық жүйелерінің максималды күш жұмсағанымен оны оттегімен толық қамту және көміртегіні шығару қызметінің бұзылуы әсерінен болатын сидром. Патогенетикалық тұрғыда ЖТЖ дамуы альвеолярлы вентиляцияның, альвеолалық мембрана арқылы газ диффузиясы мен тіндерде оттегі утилизациясының бұзылыстарына байланысты. Нәтижесінде тынысты реттеу мен тыныс жолдарынан ауаа өтуінің бұзылуына байланысты, өкпенің желденуі төмендеп, ағзада көмір қышқыл газы жиналып қалады. Кіші қанайналым шеңберіндегі бұзылыстар альвеола-капиллярлы мембрана арқылы диффузияны және өкпеішілік қанның айналуын төмендетеді, ол бірінші кезекте оттегі жетіспеушілігімен ілеседі, өйткені оттегінің диффузиялық қабілеті көмертегіне қарағанда жиырма есе кем.

Біріншілік тыныс жетіспеушілігі сыртқы ортадан өкпе альвеоласына оттегіні тасымалдау механизмнің бұзылыстарына байланысты. Көбінесе ол ауыру синдромдары дұрыс басылмағанда, тыныс жолдары өткізгіштігінің бұзылыстарында, өкпе тіндері мен тыныс орталығының зақымдануларында, жүйке бұлшық ет импульстары өтуінің бұзылуымен жүретін эндо және экзогенді улануларда дамиды.

Екіншілік тыныс жетіспеушілігі оттегінің альвеоладан ағзаға тасымалдануының қиындауына байланысты. Оның себептері орталық қанайналымның, микроциркуляцияның бұзылыстары, өкпенің ісінуі, өкпе артериясының тромбоэмболиясы және т.б.

 

ЖТЖ жіктелуі.

Этиологисы бойынша:

1. Орталық генезді жіті тыныс жетіспеушілігі кейбір уланулар мен мидың (бассүйек ми жарақаттары, инсульт) жарақаттары, бассүйек ішілік қысымның жоғарлауында, седативті, ұйықтатқыш және басқа да дәрілермен улану кезінде болады. Мұның бәрі тыныс орталығы мен тыныс алуға қатысатын бұлшық еттер иннервациясының зақымына әкеп соқтырады.

2. Тыныс жолдарының бітелуі салдарынан болатын жіті тыныс жетіспеушілігі, ларинго, бронхиоло, әртүрлә генезді бронхоспазмда, тыныс жолдарының бөгде заттармен бітелуінде және тағы басқа патологиялық жағдайларда дамиды.

3. Жүйке бұлшық ет өткізгіштігінің зақымдануынан пайда болатын жіті тыныс жетіспеушілігі, сіреспе, миастения, миопатия, полиолемит, метаболикалық бұзылыстар сияқты және т.б. жағдайларда дамиды.

4. Альвеолярлы капиллярлы мембрана арқылы газ диффузиясы бұзылуы кезінде болатын жіті тыныс жетіспеушілігі, альвеола капиллярлы мембрана арқылы газ диффузиясының бұзылуы пневмония, тыныс жетіспеушілігімен жүретін созылмалы өкпе ауруларында (пневмосклероз, эмфизема), өкпенің ісінуі және т.б.

5. Тыныс алу жүйесінің зақымы мен ауруларына баланысты дамитын жіті тыныс жетіспеушілігі. Тыныс алу жүйесінің зақымдануларына байланысты дамитын жіті тыныс жетіспеушілігінің себептеріне плевра ішіне қан кету, плевра қуысында ауа немесе қан жиналуына, кеңірдек пен бронхтардың қанмен бітелуіне байланысты өкпенің газалмасудан толық немесе жартылай тоқтауы жатады.

 

Газ алмасу механизмнің бұзылуына қарай келесі түрге бөлінеді:

1. Механикалық түрі. Тілмен бітелуі, ларингоспазм, бөгде заттармен бітелуі т.б.

2. Таралу диффузиялық түрі. Альвеола қабаты арқылы газдың таралуы мен диффузиясының бұзылуы. (Өкпе ісінуі, ателектаз, альвеолит т.б.)

3. Желдету түрі. Кеуде қуысының даму ақаулары, әртүрлі этиологиялы комалар, бас сүйек ми жарақаттары, менингит, тырысу статусы т.б.

4. Аралас түрі. Оның себептері: тыныстың тоқтауы, барлық ЖТЖ түрлерінің ауыр дәрежелері, пневмония, ателектаз, фосфоорганикалық заттармен улану.

 

Біріншілік тыныс жетіспеушілігі сыртқы ортадан өкпе альвеоласына оттегіні тасымалдау механизмнің бұзылыстарына байланысты. Көбінесе ол ауыру синдромдары дұрыс басылмағанда, тыныс жолдары өткізгіштігінің бұзылыстарында, өкпе тіндері мен тыныс орталығының зақымдануларында, жүйке бұлшық ет импульстары өтуінің бұзылуымен жүретін эндо және экзогенді улануларда дамиды.

Екіншілік тыныс жетіспеушілігі оттегінің альвеоладан ағзаға тасымалдануының қиындауына байланысты. Оның себептері орталық қанайналымның, микроциркуляцияның бұзылыстары, өкпенің ісінуі, өкпе артериясының тромбоэмболиясы және т.б.

 

67. ЖТЖ кезінде жедел медициналық көмек көрсету алгоритмі

· Тыныс жолының өтуін қалпына келтіру

· Өкпе дренажын қалыптастыру

· Оттегімен емдеу

· Көмекші немесе жасанды өкпені желдетуді қамтамасыз ету, сонымен қатар зат алмасу үрістері мен қанайналымды қалыптастыру.

Тыныс жоодарының өтуін қалпына келтіру үшін ауыз қуысын тазалау, ауа өткізгішт түтік енгізу, оротрахельді интубация, трахеотомия, трахеоброхиальды тармақтарды санациялау шараларды жүргізу. ОСКЕди айтып кетиндер (ауыздан ауызга,амбу)

68. Пневмония ауырлығының критерийлері.

 

Негізгі белгілер	Ауырлық дәрежесі
жеңіл	Орта	Ауыр
Дене температурасы	38ге дейін	38-39 с	39дан жоғары
1 Минуттағы тыныс алу жиілігі	25 ге дейін	25-30	30дан жоғары
Цианоз	Әдетте болмайды	болады	Айқын цианоз
Интоксикация	Болмайды немесе шамалы	Болады	Айқын интоксикация
Естің бұзылуы	Есі анық	Есі анық, сәл эйфория болуы мүмкін.	Есі шатасқан, галлюцинациялар болуы мүмкін.
Рентгендегі көрінісі	Қабыну ошағы үлкен емес (1-2 сегмент)	Қабыну ошағы үлестің үлкен бөлігін, бүкіл үлесті немесе екі өкпеде бірнеше сегменттерді қамтуы	Қабыну ошағыекі өкпедегі екі үлесті немесе полисегментарлы зақымдалуы.
Асқынулар	Жоқ	Экссудативті плеврит жиі болады	Жиі(плевра эмпиемасы,инфекционды токсикалық шок т.б.)
Перифериялық қанның анализі	Орташа лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарылауы	Солға жылжыған лейкоцитоз	Айқын лейкоцитоз, лейкоциттердің токсикалық түйіршіктену, кенеттен айқын лейкоцитарлы форманың солға жылжуы, лимфопения, эозинопения, анемия, ЭТЖ айқын жоғарылуы
Қанда фибриногеннің г/л мөлшері	5 ке дейін	5-10	10нан жоғары