Тэма 7. Развіццё пісьменнасці, літаратуры і мастацтва на беларускіх землях У іх- першай палове хііі стст.

План

1. З’яўленне пісьменнасці. Літаратура. Культурна-асветніцкая дзейнасць Е. Полацкай, К.Тураўскага, К.Смаляціча.

2. Дойлідства на беларускіх землях.

3. Выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва.

Літаратура

Арлоў У. Еўфрасіння Полацкая. – Мн.: Мастацкая літаратура, 1992.

Гарэцкі М. Гісторыя беларускай літаратуры. – Мн.: Маст. літ., 1992.

Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / Рэдкал.: М. Касцюк і інш. – Мн.: “Экаперспектыва”, 2000.

Гісторыя беларускага мастацтва. У 6 т. Т.1. / Рэдкал.: С.В.Марцэлеў і інш. - Мн.: Навука і тэхніка, 1988.

Лыч Л.М., Навіцкі У.І. Гісторыя культуры Беларусі. – Мн.: НКФ “Экаперспектыва”, 1996.

Мельнікаў А. Тураўскі златавуст // Спадчына. – 1990. - № 2.

Мысліцелі і асветнікі Беларусі: Энцыкл. даведнік. - Мн.: БелЭн, 1995.

Селицкий А.А. Живопись Полоцкой земли ХІ-ХІІ вв. – Мн.: Навука і тэхніка, 1992.

Старажытная беларуская літаратура: Зб. / Уклад.: Л.С. Курбека, У.А. Марук. - Мн.: Юнацтва, 1990.

Трусов О.А. Памятники монументального зодчества Белоруссии ХІ-ХVІІ вв.: Архитектурно-археологический анализ. – Мн.: Наука и техника, 1988.

Урбановіч У. Старажытнае пісьменства і кнігадрукаванне // Беларускі гістарычны часопіс. – 1992. - № 2.

Чантурия В.А. Архитектурные памятники Белоруссии. - Мн.: Полымя, 1982.

 

 

Тэма 8. Утварэнне Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага і Ўваходжанне Беларускіх зямель у яго склад. Крэўская унія 1385 г.

План

1. Прычыны ўтварэння і пачатак дзейнасці Вялікага княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага.

2. Паняцце летапіснай Літвы.

3. Знешняя палітыка ВКЛ і пашырэнне тэрыторыі княства.

4. Крэўская унія.

 

Літаратура

 

Ермаловіч М.І. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. – Мн.: Беллітфонд, 2000.

Ермаловіч М.І. Па слядах аднаго міфа. - Мн.: Навука і тэхніка, 1991

Заляцук Я. Літва – наша самая даўгавечная назва // Наша слова. – 1991. – 28 жніўня.

Казлоў Л.Р., Цітоў А.К. Беларусь на сямі рубяжах (ХІ - пачатак ХХ стст.) - Мн.: Беларусь, 1993.

Краўцэвіч А.К. Стварэнне Вялікага княства Літоўскага. – Жэшув: Б.и., 2000.

Насевіч В.Л. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: падзеі і асобы. – Мн.: Полымя, 1993.

Саверчанка І. Вялікае княства Літоўскае: утварэнне дзяржавы // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. - № 2.

Урбан П. Да пытання этнічнай прыналежнасці старажытных літвінаў. - Мн.: ВЦ “Бацькаўшчына”; МП “Бяседзь”, 1994.

Чаропка В.К. Уладары Вялікага княства. - Мн.: Полымя, 1993.

Ширяев Е.Е. Русь Белая, Русь Чёрная и Литва в картах. – Мн.: Навука і тэхніка, 1991.

Юхо Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. – Мн.: Універсітэцкае, 1992.

Грыцкевіч А.П. Вялікае княства Літоўскае. Гістарычны нарыс // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Т.2. – Мн.: БелЭн, 1994. – С.387 – 393.

 

 

Тэма 9. Палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе Вялікага княства Літоўскага, рускага і Жамойцкага ў ХІІІ-ХVІІІ стст.

План

1. Дзяржаўны і сацыяльны лад Вялікага княства Літоўскага. Статуты ВКЛ і іх значэнне.

2. Беларускія землі ў грамадска-палітычным жыцці ВКЛ.

3. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе ВКЛ. Эканамічная рэформа 1557 г. Беларускі феадальны горад.

 

Літаратура

 

Гісторыя сялянства Беларусі са старажытных часоў да 1996 г.: У 3 т. Т.1. / Рэд. кал.: Мялешка В.І. і інш. – Мн.: Беларуская навука, 1997.

Голубеў В.Ф. Вялікае княства Літоўскае. Сельская гаспадарка і становішча сялян // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Т.2. – Мн.: БелЭн, 1994. – С.404 – 406.

Грицкевич А.П. Частновладельческие города Белоруссии в XVI – XVIII вв.: Социально-экономические исследования городов. – Мн.: Наука и техника, 1975.

Доўнар-Запольскі М.В. Гісторыя Беларусі. – Мн.: БелЭн, 1994. – С. 66 – 86, 104 – 126.

Ермаловіч М.І. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. – Мн.: Беллітфонд, 2000.

Спиридонов М.Ф. Закрепощение крестьянства Беларуси (ХV-ХVІ вв.). - Мн.: Навука і тэхніка, 1993.

Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 г.: тэксты, даведкі, каментарыі. – Мн.: БСЭ, 1985.

Эканамічная гісторыя Беларусі: Курс лекцый. Пад агул. рэд. В.І.Галубовіча. – Мн.: НКФ «Экаперспектыва», 1996.

Юхо І.А. Вялікае княства Літоўскае. Дзяржаўны і палітычны лад // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Т.2. – Мн.: БелЭн, 1994. – С.401 – 404.

Юхо І.Я. Крыніцы беларуска-літоўскага права. - Мн.: Беларусь. 1991.

Юхо Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. – Мн.: Універсітэцкае, 1992.

 

 

Тэма 10. Царкоўна-рэлігійныя адносіны ў вялікім княстве літоўскім, рускім, жамойцкім і рэчы паспалітай; іх уплыў на палітычнае і культурнае жыццё беларускіх зямель

План

1. Праваслаўе і каталіцызм на беларускіх землях ВКЛ. Дзейнасць манаскіх ардэноў.

2. Рэфармацыя і распаўсюджванне пратэстантызма на Беларусі. Мікалай Радзівіл Чорны.

3. Берасцейская царкоўная унія (1596): прычыны, сутнасць, наступствы. Уніяцтва і яго роля ў нацыянальным жыцці беларусаў.

 

Літаратура

 

Блинова Т.Б. Иезуиты в Белоруссии. – Мн.: Беларусь, 1990.

Ермаловіч М.І. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. – Мн.: Беллітфонд, 2000.

Касяк І. З гісторыі праваслаўнай царквы беларускага народу // Спадчына. – 1998. - № 2.

Католицизм в Белоруссии: традиционализм и приспособление / К.К.Койта, Е.С.Прокошина, Т.П.Короткая и др. – Мн.: Наука и техника, 1987.

Мартос А. Беларусь в исторической государственной и церковной жизни. – Мн.: Изд-во Бел. экзархата, 2000.

Міцкевіч А.М., Надольскі Р.В., Ярмоленка М.В. Кароткі курс гісторыі рэлігіі і царквы ў Беларусі: Вучэб. дап. – Мн.: БДПУ, 1995.

Падокшын С.А. Унія. Дзяржаўнасць. Культура: Філасофска-гістарычны аналіз. – Мн.: Бел.навука, 1998.

Подокшин С.А. Реформация и общественная мысль Белоруссии. – Мн.: Наука и техника, 1970.

Религия и церковь: Краткий научно - попул. очерк / А.А.Коваленя, И.Б.Канапацкий, А.Ф.Великий, В.Ф.Косович. – Мн.: АРТИ-ФЕКС, 1998.

Уния в документах / Сост. В.А.Теплова, З.И.Зуева. – Мн.: Лучи Софии, 1997.

Францыск Скарына і яго час: Энцыклапедычны даведнік. – Мн.: БелСЭ. 1990.

Христианство в Беларуси: история и современность / Т.П.Короткая, А.И.Осипов, В.А.Теплова. – Мн.: Обществ. объед. «Молодежное научное общество», 2000.

Цярохін С. Многія прыйдуць пад імем маім: Езуіты на Беларусі. – Мн.: Полымя, 1995.

 

 

Тэма 11. Мастацтва Беларусі ў складзе Вялікага княства літоўскага, рускага і Жамойцкага (ХІІІ-ХVІ стст.)

План

1. Развіццё архітэктуры на беларускіх землях. Выяўленчае мастацтва.

2. Скульптура і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва. Музыка і тэатр.

3. Уклад беларускай культуры ў скарбніцу агульнаеўрапейскай культуры.

 

Літаратура

Барока ў беларускай культуры і мастацтве: Зб. / Навук. рэд. В.Д. Шматаў. – Мн.: Беларуская навука, 1998.

Габрусь Т.В., Галенчанка Г.Я., Лявонава А.К., Саверчанка І.В.Вялікае княства Літоўскае. Культура і асвета // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Т.2. – Мн.: БелЭн, 1994. – С.406 – 412.

Гісторыя беларускага мастацтва. У 6 т. Т.2. / Рэдкал.: С.В.Марцэлеў і інш. – Мн.: Навука і тэхніка, 1988.

Дадзіёмава В.У. Гісторыя музычнай культуры Беларусі ад старажытнасці да канца XVIII ст. – Мн.: Бел. гуманіт. адук. – культ. цэнтр, 1994.

Іканапіс Беларусі ХV-ХVІІІ стст: Альбом / Аўтар тэксту Н.Ф. Высоцкая. – Мн.: Беларусь, 1988.

Качаноўскі У.У. Гісторыя культуры Беларусі. – Мн.: НКФ “Экаперспектыва”, 1994.

Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. – Мн.: НКФ “Экаперспектыва”, 1996.

Лявонава А.К. Старажытнабеларуская скульптура. – Мн.: Навука і тэхніка, 1991.

Няфёд У.І. Гісторыя беларускага тэатра. – Мн.: Вышэйшая школа, 1982.

Помнікі мастацкай культуры Беларусі эпохі Адраджэння / АН Беларусі, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. Рэд. С.В. Марцэлеў. - Мн.: Навука і тэхніка, 1994.

Скарына і яго эпоха / В.А. Чамярыцкі і інш.- Мн.: Навука і тэхніка, 1988.

Страчаная спадчына / Т.В. Габрусь і інш. – Мн.: Полымя, 1998.

Ткачоў М.А. Замкі і людзі.- Мн.: Навука і тэхніка, 1991.