Заглавная страница Избранные статьи Случайная статья Познавательные статьи Новые добавления Обратная связь КАТЕГОРИИ: АрхеологияБиология Генетика География Информатика История Логика Маркетинг Математика Менеджмент Механика Педагогика Религия Социология Технологии Физика Философия Финансы Химия Экология ТОП 10 на сайте Приготовление дезинфицирующих растворов различной концентрацииТехника нижней прямой подачи мяча. Франко-прусская война (причины и последствия) Организация работы процедурного кабинета Смысловое и механическое запоминание, их место и роль в усвоении знаний Коммуникативные барьеры и пути их преодоления Обработка изделий медицинского назначения многократного применения Образцы текста публицистического стиля Четыре типа изменения баланса Задачи с ответами для Всероссийской олимпиады по праву Мы поможем в написании ваших работ! ЗНАЕТЕ ЛИ ВЫ?
Влияние общества на человека
Приготовление дезинфицирующих растворов различной концентрации Практические работы по географии для 6 класса Организация работы процедурного кабинета Изменения в неживой природе осенью Уборка процедурного кабинета Сольфеджио. Все правила по сольфеджио Балочные системы. Определение реакций опор и моментов защемления |
ауру атауларын бiлдiретiн грек ТЭ ⇐ ПредыдущаяСтр 4 из 4
A. Терминоэлементтер мағынасын түсiндiрiдер Osteologia, pathologia, osteoarthropathia, stomatologia, somatologia, somatoscopia, acroalgia, spondylodynia, arthropathia, cardiographia, hormonotherapia, nosologia, brachialgia, logopathia, spondylographia, rhinologia, osteogenus, odontogenus, hepatogenus, glossalgia, odontalgia, pancreatodynia, ileocaecalis, ileocolicus, ilеofemoralis, pancreatojejunalis, lymphonodus, thyreopathicus, thyroglossus, ischiococcygeus, thyreogenus. Энцефалометрия, краниометрия, кардиограмма, бронхоэзофагоскоп, радиогепатография, пат (о) анатомиялыќ, панкреаталгия, гелиотерапия, (греч. helios күн), перитонеоскопия, пельвиграфия, пельвископия, вазодилатация, кефалограмма, кефалограф, кефалография, логотерапия, электротерапия, соматорецептор, нозография, глоссоспазм, кардиоспазм, (ostium cardiacum), дуоденография, реогепатография, ректоскоп, соматикалыќ, акропигментация, патогенді, патология. 15-сабақ Тақырыбы: Клиникалық терминологиядағы ossis, iass, ismus, oma жұрнақтары 1. osis, iasis -жұрнақтары. Бұл жұрнақтар берiлген зат есiмдер мен етiстiктер негiздерiне жалғанып аталған негiздiң әрекетiн және соның нәтижесiн көрсетедi. Мысалы: stenosis - стеноз, тарылу (нәтижесi) Selerosis - склероз, қатаю. Narcosis - наркоз, ұйықтау. Жалпы осы жұрнақпен берiлген сөздер «патологиялық процесс, аурудың асқынуын, созылмалы ауру түрiн білдiретiн мағына бередi. Ал егер сөз құраушы негiздер: "тiн (ұлпа), ағза, дене мүшесi, организм жүйесi" мағынасында берiлсе, бұл сөздерге osis жұрнағы жалғанып, "ауруға шалдыққан" деген мағынаны бiлдiредi. Мысалы: fibrosis-фиброзды қайта даму, nephrosis-нефроз - бүйрек өзекшелерiнiң ауруының асқынуы. Toxicosis - токсикоз - улы заттармен – “улану нәтижесiнде” ауру.
NB- көнiл бөлiңіз. Егер сөз құраушы негiз "қанды денешiк немесе iсiк" деген мағына беретiн болса, онда osis жұрнағы арқылы жасалған сөз - "таралу, көп екендiгiн бiлдiретiн" мағынадағы сөздi жасайды. Мысалы: leucocytosis лейкоцитоз қан құрамында лейкоциттердiң көп болуы деген мағынаны бiлдiредi. Fibromatosis фибромдардың көп болуы.
2. ismus - жұрнағы. Бұл жұрнақпен берiлген зат есiмдер, берiлген белгiге байланысты құбылысты, сәйкестiктi бiлдiретiн зат есiм жасайды. Мысалы: infantilismus (латынша-infantilis-балалық) бала жасына тән психикалық және физиологиялық дамудың сақталып қалуы. Daltonismus - қызыл және жасыл түстердi ажырата алмау. Strabismus - қитар көз.
3. itis - жұрнағы ќабыну және қабыну барысын көрсетедi. XVIII ғасырдан бастап itis жұрнағы аурудың қабыну атауларын жасау үшiн қолданылып келедi. Мысалы: gastritis -гастрит-асқазанның кiлегейлi қабығының қабынуы; nephritis -нефрит-бүйректiң қабынауы. Itis - жұрнағымен берiлген зат есiмдер III жiктеуде f тегiнде жiктеледi, iлiк септiгiнде itidis болады. Мысалы: bronchitis, itidis meningitis, itidis f.
4. oma – жұрнағы ісiк атауларын жасаѓан кезде қолданылады. Медицина термиологиясында oma - жұрнағы зат есiмдер немесе сын есiмдер негiздерiне жалғанып, iсiк атауларын жасайды. Мысалы: fibr-oma талшықты байланыстырушы тiндердiң залалсыз iсiгi. Oste-oma - сүйектiк тiндердiң заласыз iсiгi. Oma - жұрнағымен берiлген зат есiмдер III жiктеуде n – текте жiктеледi, iлiк септiгiнде atis болады. Fibroma, atis n, osteoma, atis n Кейбiр тiндердiң залалды iсiктерiнiң атаулары, тiкелей ауру атын көрсетедi. Мысалы: carcinoma - рак, язва; sarcoma - еттi iсiк. Жалпы iсiк сөзi tumor, oris m, blastoma, atis, n neoplasma, atis n сөздерiмен синонимдес болып келедi.
Ұлпалар мен мүшелердiң патологиялық өзгерiстерiн бiлдiретiн грек терминоэлементтерi
Күрделi сөздердi қысқарту
Егер бiр немесе бiрнеше сөздiң негiзi сөз негiзi құрамына түгел емес, қысқартылған түрде енген болса, ондай сөздердi қысқарған сөздер деп атайды. Егер күрделi сөздiң бiрiншi компонентi сын есiмнен тұрса, онда оның құрамындағы (о) id, ai/ar, os, ic жұрнақтары қысқартылады. Tyroideus сын есiмiн tropus сөзiне жалғасақ, tyreotropus - қалқанша безге әсер етушi деген күрделi сөз жасалады, thyreotomia - қалқанша бездi кесу. Мүшелер мен тiндер атаулары бiлдiретiн грек-латын терминдерi:
I. Сөздердi аударып, жұрнақтар мағынасын түсiндiрiңдер.
A. Acidosis (acidum ќышќыл), coniosis (греч. konia шањ), pneumoconosis, ascaridosis, mycosis (греч. mykos сањырауќ±лаќ), fibrosis (байланыстырушы ±лпалар талшыќтарыныњ µсуі), osteofibrosis, enterogenus, tuberculosis, lymphologia, lymphocytus, lymphocytusis, lymphocytoma, lymphoma, morphinismus, mercurialismus (сынаќпен улану), prostatismus (синдром), arthrosis (буынныњ созылмалы ауруы), arthritis, ovocytus, nephrosis, nephritis, hepatosis (дисторофикалыќ µзгеру), hepatitis, cholangitis, spondylosis (дисторофикалыќ µзгеру), spondylitis, thrombosytosis, cretinismus (фр. cretin аќымаќ), amoebiasis, pyelitis, helminthosis, silicosis (silicium кремний), myocardium, myocardiosclerosis, myocardiofibrosis, oncologia, myositis, myoma, adenocarcinoma, ventriculitis, thrombosis, rhinitis, fibrosarcoma, thrombocytus, thrombocytosis, sarcomatosis (sacroma, atis n), myosarcoma, zoonosis, anthroponoses, haematogenus. B. Omphalitis, typhiitis, oophoritis, dacryocysititis, trachelitis s. cervicites, salpingitis, orchitis, gonarthrosis, diverticulosis, (diverticulum дивертикул – ќуыс мүшелері ќабырѓаларыcыныњ шыѓыњќысы),diverticulitis, mastoiditis, thyreotoxicosis, sigmoiditis, thyreocytes, thyreoiditis, gigantismus, ureteritis, thymoma, adenocarcinoma. C. Cheilosis,cheilitis, gingivitis s. ulitis, parodonitis, pulpitis, meoloschisis, meloplastica, uranoplastica, geniohyoideus, fluorosis, denioglossus, adontoma, glossoptosis, papillitis, cheilognathouranoschisis, sinusitis maxillaris s. highmoritis.
II. Терминоэлементтер мағынасын түсiндiрiңдер A. Splanchnologia, gastroenterologia, intestinoplastica, ileocoloplastica, colpoperineotomia, laparotomia, laparothoracotomia, gastrectasia, bronchoectasis, vagotomia, spondylotomia, enteroptosis, proctospasmus, hydrotherapia, pneumonopexia, stenocardia, ileosigmostomia, pylorostenosis, choledochoplastica, phthisiatria, (греч. phthisis чахотка, туберкулез), choledochostomia, colostoma, colostomia, acroparalysis, choledoochogastrotomia, splenoptosis, hysteroscopia, tomographia, nephrotomographia, nephrotomia, splenitis, hepaticoduodenostomia, splenorrhaphia, osteomalacia, chondromalacia, splanchnoptosis, metroplastica, pancreatotomia, pancreatocholangiorentgenographia,thoracolaparotomia, thoracogastroschisis. B. Salpingolysis, patellodesis, renoprivus, thyreoprivus, ovarioprivus, dacryocystographia, colporrhaphia, metreurynter, rhachischisis, salpingestomia, trachelotomia, rhachiotmia, thoracocentesis, cranioschisis, dacryocystostenosis, laparocentesis, arthrodesis, cardiorrhexis, spondylodesis, cholangioma, spondylographia, urethritis, hysterocervicotomia, ureterographia, ureterotomia, orchipexia, orchiectomia, diverticulectomia, salpingostomia, cholangitis, colpopexia, splenoportographia, osteolysis.
III. Аударыңдар Ганренозды пневмония, беткейлiк шат грыжасы (iсiгi) залалды iсiк, альвеолярлы рак, терiлiк рак, кiлегей қабығы рагы, альвеолярлы саркома, гериорагикалық саркома, жедел аппендецит, серозды гепатит, бөкселiк грыжа (iсiк).
IV. Берiлген мағынамен терминдер жасаңдар а). Омыртқа ауруы, бүйректi бекiту, бүйректiң төмен түсуi, жатырды алып тастау, бүйректiң сырт жағынан тесiк жасау, бүйректi кесу, тоқ iшектi бекiту, тоқ iшектi кесу, тоқ iшекке жасанды тесiк жасау, тiс iсiгi, тоқ iшектiң таралуы, көк бауырды бекiту, тiк iшек аймағының ауруы, шемiршектiң, мидың; б) Қабыну: қынаптың, сигма тәрiздi iшектiң, қойнаудың; қынапқа пластикалық операция жасау, кiндiктi кесу, көз жас қапшығының қабынуы, көз жас қапшығының кеңейту, жатыр түтiгiнiң рентгенографиясы, жатыр түтiгiнiң қабынуы түтiгiне жасанды тесiк жасау, қынапты кеңейту, сүйектi талқандау, тiк iшектi кеңейтуге арналған құрал, омыртқаны талқандау.
16 - cабақ Тақырыбы: Префиксация Префиксация дегенiмiз - сөз түбiрiне префикстi жалғап, жаңа сөз жасау. Бұл кезде сөз мағынасы өзгермейдi, қайта оған қосымша ретiнде қайда орналасқанын, бағытын, өткен уақытын және болмауын, жоқ екендiгiн бiлдiретiн мағыналар бередi. Кейбiр префикстердiң тiкелей мағынасынан басқа, екiншi мағыналары болады. Мыс: грек префиксi para – "айналасында, жанында" деген мағына бередi, екiншi мағынасы – "бiр нәрседен ауытқу, шегiну" болып табылады: para-nasalis мұрын айналасы, ал para-mnesia ақыл-естiң ауытқуын көрсетедi. Морфологиялық пәндерде префикстер тiкелей мағынасында қолданылады. Ал мүшелердiң қызметiнiң бұзылуы, аурулардың патологиялық жағдайлары туралы сөздерге префикстер 2-мағынада қолданылады. Мыс: анат. Hypogastrium - құрсақ асты; пат физиол hypotonia бұлшық ет тонусының түсуi деген мағына бередi. Медицина терминологиясының әртүрлi саласында және биологияда, грек-латын терминоэлементтерi префикстерi кең түрде қолданылады. Анатомиялық терминдерде – латын префикстерi, ал пат.анатомия, физиология, клиникалық пәндерде – грек префикстерi жиi қолданылады. Грек – латын префикстерi I. Латын: -ad, -ab Мыс: ad-ductio -әкелу, ab – oralis – ауыздан алыстату Грек: аро as-sistens – ассистент (жанында тұрған).
II. Латын: intra,intro; -extra,extero. Мыс: intra - abdominalis - құрсақ iшi. Грек: endo,ento; -ecto,exo. Extra - uternus - жатыр сырты.
ІІІ. Латын: intra, sud; -supra, super. Грек: hupo; hyper, epi.
Мысалы: infra-scapularis – жауырын асты. supra-scapularis – жауырын үстi. sub-acromialis – акромион астында. hypo gastrium - құрсақ асты. epi gastrium - құрсақ үстi.
IV. Латын: ante, prae, pro-post Грек: pro -meta.
Мысалы: antebrachium – иық алды Post-natalis – туғаннан кейiн Prae-senilis – кәрілiк алды Met encephalon – артқы ми
V. Латын – inter. Грек – messo, dia
Мысалы: inter-muscularis – бұлшық ет аралық.
Meso-derma – ортаңғы қабат. di-encephalon – аралық ми.
NB – көңiл бөлiњдер. Сөз құраушы негiзге жалғанған meso – префиксi iшкi мүшенi бiлдiрген кезде, сол мүшенiң шажырқайы атауын бередi. Мысалы: meso-colon – тоқ iшек шажырқайы; meso-gastrium – асқазан шажырқайы.
VI. Латын – cireum Грек – peri: para.
Мысалы: cireum-analis – артқы тесiк айналасы, peri-arterialis – артерия айналысы, para-metrium – жатыр айналысы клетчаткасы. NB – көнiл бөлiњдер. Peri - префиксi мүше атауымен қолданған кезде "сыртқы қабығы" деген мағына бередi. Мысалы: peri-metrium – жатырдың сероздың қабығы. Para - префиксi iшкi мүше атауымен қолданған кезде, мүшенiң сыртқы және айналасындағы жасушаны бiлдiредi. Мысалы: para-nephritis – бүйрек айналысы жасушаның қабынуы. Para - префиксiнiң екiншi мағынасы - "ауытқу". Мысалы: para-acusis дұрыс естiмеу. VII. Латын: trans.per. Грек: dia.
Мысалы: trans-thoracalis – кеуде клеткасы арқылы өту. trans-fusio – қан құю. Pertubatio – жатыр түтігін үру Dia-rrhoea – iштiң өтуi.
VII. Латын: retro, re
Мысалы: retro-nasalis – мұрын арты. Retro-versio – артқа бұрылу. Re-animatio - қайта өмiрге келу. IX. Латын: con Грек: sуn
Мысалы: con-junctiva – көздiң байланыстырушы қабығы. Cor-reсtio – түзету. Sуn-apsis – екi нейронның бiрiккен жерi. Sуm-biosis – екi организмнiң бiрге өмiр сүруi.
X. Латын: contra - Грек: anti-
Мысалы: contra-lateralis – қарама-қарсы жақта орналысу. Anti-tragus - құлақ қалқаншасына қарама-қарсы.
ХІ. Грек: ana-cata.
Мысалы: ana crota – пульстiң төмен жоғары көтерiлуi. Cata-crota – пульстiң жоғарыдан төмен түсуi.
ХІІ. Латын: in -ex Грек: en -ee
Мысалы: impressio - қысым en-cephalon – ми (бастың iшiнде)
XIII. Болмау, жоқ деген мағынаны беретiн префикстер: Латын: in. Грек: a, an.
Мысалы: im-potentia – белсiз. Ir-regularis – тиянақсыз. An-algesia – аурудың болмауы.
XIV. Грек: dys-eu
Мысалы: dys-tonia – тонустың бузылуы. Eu-pnoe – тонустың дұрыс болуы.
XV. Латын: dis Грек:
Мысалы: dis-seminatio – ыдырау, тарау. Dya-lysis – бөлiну
XVI. Латын: de, des, se.
Мысалы: de-pilatio – шашты алып тастау. Des-infectio – заласыздандыру. Se-paratio – бөлу.
I. Сөздердi аударып, префикстердiң мағынасын түсiндiрiңдер. а)Infraorbitalis, supraclavicularis, infratrochlearis, supratrochlearis, interclavicularis, interosseus, intralobularis, intramuscularis, parasternalis, episternalis, suprasternalis, subcorticalis, subpleuralis, subduralis (ми ќабыѓы туралы), epitympanicus, endocervicalis, antenatalis, (лат.natus µмірге келу,туу), postnatalis, intranatalis, interalveolaris, intertarsea, subcutaneus, extrapulmonalis, extrapyramidalis, paravesicalis, submandibularis, retrobuccalis, premolares, adducens, (лат.duco ќуу, айдау), abducens, abductio, praeglaucoma, praecancerosus, perivascularis.
б) Adaptatio (лат. aptus ыњѓайлы), readaptatio, aggravatio, (gravis ауыр), applicatio(applico ќою), exhumatio (лат.humus жер), µлікті ќазап алу, decompensatio, desactivatio, absorptio (лат. sorbeo ж±ту, сіњіру), adsortio, praemorbidus (лат.morbus ауру), exenteratio, seu eventratio іш ќ±ралысын ашып алу, exarticulatio буындарды ажырату, exstirpatio (лат.stirps баѓананыњ түбірімен тµменгі бµлігі) мүшені толыќ алып тастау: synphalangia, dementia (лат.mens, mentis аќыл ой) –аќылсыз; diastole жүрек ќуысыныњ ырѓаќты кењейтуі, systole жүректіњ ырѓаќты тарылуы, diathermia терењ ±лпаларды ќыздыру, invasio (vado баѓытталу), disseminatio (semino егу), endemia (греч.demos аймаќ, ел, халыќ) белгілі жерде адамдар арасында белгілі аурумен ауру.
в) Empyema (греч. pyon іріњ)табиѓи ќуыстарда іріњніњ жиналуы; praesenilis, praeventivus - саќтаушы (греч. prodromos алѓа ±мтылу) алдын ала болжау, progrediens (gradior бару, шыѓу) µсуші, prolongatus созылуы, pronephros бүйрек алды, metaplasia (греч. plasis ќ±рылу) ±лпаныњ басќа ±лпаѓа айналуы.
г) Metathalamus, hypothalamus, epithalamus, epitympanum, epiphysis, (греч.phyo µсу), diaphysis, metaphysis, apophysis, decapitatio, decompressio (compressio ќысу), eutopia, (греч.topos орын), dystopia, revaccinatio, revaccinatio, reinfectio, regeneratio, degeneratio, antagonismus (греч. agon күрес),invalidus (validus күшті), conjunctiva, collectivus.
II. Сын есiмдердi аударыңдар. Төменгi жақ асты, шүйде асты, тiл асты (жүйке), тiл асты (ағын), буын аралық, қабырға аралық, бұлшықет аралық, кеуде арты, үрт арты, құрсақ сырты, бұлшықет iшi, жиек үстi, кеуде үстi, кеуде асты, самай асты, омыртқа аралық, құрсақ арты, көмей арты, капсула iшi, кеуде iшi. 17 - сабақ Тақырыбы: Ұлпалардың, мүшелердiң және жыныс мүшелерi атауларын бiлдiретiн грек-латын дублеттерi
Функциональды және патологиялық жағдайларды, процесстердi бiлдiретiн дара терминоэлементтер:
I. Терминоэлементтер мағынасын түсiндiрiңіз. А 1. Haemolysis, haemotherapia, haemostasis, empyema, haemangioma, haemangiomatosis, haemarthrosis, haematologia, haematoma, haematonephrosis, azotaemia, cholaemia, uraemia, ureteritis, vasoresectio, vasotomia, ectopia, vasoconstictio, myoma, myoblastus, thymocystus, myoblastoma, perimysium, endomysium, acrohidrosis, paraproctitis. 2. Myocardium, myometrium, carcinosarcoma, cytopenia, hydraemia, lymphocytus, lympho(cyto)penia, hydrarthrosis, lymphorrhoea, chondroblastus, chondroplastoma, chondrogenises, herniorrhaphia, perivasculitis, epicranium, epipharynx, gastrocele, meningocele, anaemia, toxaemia, myasthenia, chondrodystrophia. 3. Neurosis, neuritis, neuroma, neurolysis, angioneurosis, adenotomia, lymphadenitis, lymphangitis, hyperaemia, lymphadenoma, lymphangioadenographia, hidradenitis, anhidrosis, aesthesiologia. 4. Angiectasia, phlebectasia, anaesthesia, hypaesthesia, phlebosclerosis, erythroblastus, ovocytus, dermatosis, dermographia, mesoderma, periderma, dermatitis, dermatostomatitis, sphygmographia, ureterolysis, pneumolysis, pneumonomalacia, lithotomia, lithotomia, lithiasis, cholelithiasis, urolithiasis, bronchoithus, broncholithiasis, dysfunktio, chylothorax, chyluria, chylocele, paracysitis, achlorhydria. 5. Pyodermia, pyaemia, pyorrhoea, pyothorax, pyuria, pyometra, dyscrinia, secretio, incretio, endocrinologia, haemorrhagia, gastrorrhagia, odontorrhagia, oncogenesis, oncogramma (обьем). 6. Synostosis, myelopathia, aplasia, hyperplasia, dysplasia, metaplasia, myelodysplasia, myelosis, osteomyelitisis, mastoptosis, hydrocephalus, otoneurologia, otitis, ophthalmologia, cholekinesis, hypopituitarismus, ductus bilifer, vesica biliaris s. vesica fellea, gynaecologia, paediatria, logopaedia, chondrocytus, haemocyti, gerontologia, hydrophilia, hydrophobia, geriatria. 7.Apnoe,hypopnoe pneumocephalia, tenorrhapia, aerohaemoterapia, pneumograpnia, respiratio, inspiratio, pneumarthrosis, sphygmogramma, atrophia, dystrophia, hypertrophia, vagotropus (a, um), anoxia, В. 1. Anergia, synergia, asynergia, hypergia, chirurgia, chondrodysplasia, tenodesis, atrichia, anonychia, onyschorrhexis, dacryoadenitis; dacryolithus s. calculus lacrimalis; hyperdynamia, hypodynamia, amnesia, sialadenitis, sialorrhoea, coprostasis, galactostasis, epoophoron,lipoma, dysmorphosis, pyoophoritis, pyosalpinx, pyoovarium, morphologia, phacomalacia, blepharitis, keratoma (теріде), keratosis (теріде), keratitis (кµзде), asthenopia, biopsia, pharmacophobia, fasciodesis, cytosis. 2.Cardioplegia, ophthalmoplegia, hypertrichia, aphonia, sphygmophonia, aetiologia, aethiopathogenesis, phrenicotomia, schizophrenia (schizo бүгу), paraphrenia, phacoma, lipodystrophia, dacryocystographia, dacryocystorhinostomia, hydrorrhachis, mesovarium, lipaemia, haemopoesis, thermophilus. С. Atelodontia2, atelocheilia, ulorrhagia, uranoplegia, uranorrhaphia, meloplastica, meloschisis, odontolithus, odontogenesis, dysontogenesis, parodontitis, endodontitis, gnathitis, prognathia, progenia. II. Аударыңдар. 1.Тер бездерi iсiгi, несепте гемоглобиннiң болуы, қан құрамында өттiң болуы, майлы ұлпа iсiгi, жұтудың қиындауы, перикордта iрiң мен қанның жиналуы, құрсақ қуысында iрiңнiң болуы, бұлшық ет әлсiздiгi, қан жүйесi туралы iлiм, жасушалар патологиясы, терiнiң қабынуы, дамудың бұзылуы, жiңiшке iшек шажырқайы, лимфалық тамырлардың қабынуы, қанмен емдеу, несепте галактоздардың болу. 2. Лимфациттердiң көбеюi, өттiң жүрмей қалуы, лимфаның жүрмей қалуы, қанның тоқтап қалуы, қимылдың бұзылуы, жасушаның бұзылуы, жатырдан қан ағу, ұлпалардың бұзылуы, жасуша сырты, қоректенудiң бұзылуы, сезiмталдықтың болмауы, құрсақ сырты, сезiмталдықтың бұзылуы, тамырлардың бұзылуы, тамырлардың таралуы, қысымның төмен түсуi, перикордта ауа мен қанның жиналуы, тыныс алудың әлсiреуi, қалталардың қабынуы. 18 - сабақ Тақырыбы: Сөз құрау (жалғасы). Әртүрлi физиқалық қасиеттерiн, сапасын бiлдiретiн дара терминоэлементтер .
II. Терминдер мағынасын түсiндiрiңіз A. Xerotransplantatio, xerodermia, xerophilus, telepathia, orthopaedia, pseudostenosis, orthopnoe, cryoretinopexia, cryothalamotomia, thermoplegia, coloptosis, brachyphalangia, sclerodermia, necrobiosis, (polios), melanodermia, leucodermia, hyperglykaemia, glucosuria, melanoma, melanomatosis, cyanodermia, cyanosis, cyanuria, dyschromatopsia, chromatophorus, acroanaesthesia, oligophrenia. B. Hemiparesis, platycephalia, bathypnoe, heteroplasia, acidaemia, xanthodermia, chloropsia, poliomyelitis, anonychia, chlorodontia, chondrosarcoma.
III. Аударыңыз Кәрiлiк туралы iлiм, сүт безiн алып тастау, сүт безi аймағының ауруы, ауа жұту, қан құрамында инсулиннiң төмендеуi, қанда калийдiң төмендеуi, барлық артерияның қабынуы, несеп бөлудiң бұзылуы, бiр жақты парез, сезiмталдықтың бұзылуы, тыныс алудың бұзылуы, қоректенудiң бұзылуы, гидростатикалық қысымның көтерлуi, көк бауыр көлемiнiң кiшiреюi, бауырдың ұлғаюы, ерiннiң кезеруi, соқыр iшектiң кеңейюi, қанда оттегiнiң көбеюi, жүрек қысымының жиiлеуi, қан қ±рамында эритроциттiң жетiспеушiлiгi, өт көпiршiгiн рентгендiк зерттеу, қуықты тексеру, жатырдың түсуi, жатырдан қан ағу, жатырды толық алып тастау, несептiң аз мөлшерде бөлiнуi, несептiң көп бөлiнуi, қанда лейкоциттердiң көп болуы, төменгi жақтың кiшi болып қалуы, жоғарғы жақтың кiшi болып қалуы. 19-cабақ Клиникалық терминдерге арналған жаттығулар A.1. arthr- A.2. cysto- Cephal- adeno- encephal- thoraco- ot- laparo- gloss- phlebo- my- cholecysto- + -tomia neur- + - algia tonsillo- nephr- tracheo- cyst- spondylo- cardi- osteo- gastr- gastroentero- rhin- oesophago- lumb- odont-
Б.1 -отия С. -глоссия 1 -подия -хейлия макр(о)- + -хейрия макр(о)- + -гения -цефалия -дентия - дактилия -стомия
А.3 A.4 - bacteriosis -pexia -aesthesia -plastica -genesia -pathia -plasia colo- + -ptosis -topia -stasis -ostosis -stomia -uria -tomia -hidrosis dys- + -kinesias -crinia А)5 (ќ±ралдар) -metlorrhoea аудио- (men ай) барестезио -morphopsia бато -pepsia(pepsis ќорыту, ќайнату) гемоцито- -pnoе калори- -proteinaemia миоэстезио- метр -thyreosis оксигемо- -tonia тоно- -tropia уро- -phagia алгези- -functio стето- -cholia пиро- -chromia пневмотахо- психро- пульсотахо-
Б.2. -емия -артрит С.2 -дактилия -дентия -кинезия олиг(о)- + олиг(о)- + -пноэ -сиалия -стаетоз -френия -цитемия -урия
A.6 (приборы) Б.3 chole- эндо- homeo- амнио- bacterio- ано- hypo- керато- lympho- лапаро- chylo- ларинго- sialo- +-stasis copro- ото- uro- офтальмо- galacto- фотоцисто- ректо- стето- + -скоп фонендо- телебато- уретро haemo- холедохо- эзофаго Б.4 -eurysis аэроцисто- -eurynter гастродуо- -itis дено- -graphia гастро- colp(o)-+ -keratosis торако- -pexia фотокерато- -po(i)esis энтеро- -r(r)hapia -tomia -scopia
II. Терминдер мағынасын түсiндiрiңдер A. Haematomyelia, splanchnomegalia, xenogenus (a, um), cholangioenterostomia, polyotia, chylothorax, anhidrosis, hypaesthesia, endophytus’ (a, um),exophytus (a, um),autopyotherapia, erythrocytus, erythrocytosis, erythrophobia, bradypnoe, tachypnoe, bradysystolia, hemiparesis, osteoarthritis, osteogenesis, lymphadenitis, lymphangiitis, lymphangioma, lymphadenographia, lymphadenosis, glycolysis, lymphangioendothelioma, lymphangiomatosis, lymphangiomyoma, lymphoma, lymphomatosis, lymphopenia, panserositis, lymphorhoea, lymphosarcoma, lymphosarcomatosis, lymphocytus, lymphocytoma, lymphocytosis, biopsia, autopsia, chylostasis, oligophrenia. Б. Гиперкинезия, телеэндоскопия, платиспондилия, спондилодез, холедоходуоденостомия, холангиоэнтеростомия, холецистоеюностомия, холецистоеюностомия, паратиреоидный, колопроктэктомия, психортопедия, спленопортохолангиография, миелорадикулит, декапитация, миолецеле, панмиелоз, пантофобия, психотерапия, мегаколон, мегадуоденум, мегаломастия, макромастия, мегалоуретер, мегаректум, спленомегалия, гетерогенді, гетерохромия, полиурия, меланома, ксантома, ксантопсия, телерентгенография, хлорома, десенсибиляция, алломиелотрансплан- тация, дегенеративті, нейротропты, этиотропты, морфогенез, полимастия, патогенез, ксенопластика, ксерофтальмия, криотерапия, криохирургия, полиспеления, брадисфигмия, аутокератопластика, парацистит, флеботензиометрия, хиладенэктазия, эндогения, экзогения, лейколиз, лейкопоэз, эзофагостома, полиартралгия, олигемия, гистероптоз, меросальпингография, перидуоденит, перинефрит, перинеорафия, оварипривті. С. Остеодентин, остеодисплазия, остеодистрофия, остеолиз, остеома, остеомилит, ретромандибулярлы, ретроназальды, перихондрит, периодонтит, паротит, параназальды, ринофония, риноррагия, аутокраниопластика, дакриоцистоцеле, дакриоцистос- теноз, дакриорея, сиаладенит, сиалогенді, сиалография, сиалолитиаз, сиалолитотомия, сиалорея, гнатонекроз, гнатопластика, гингивоостеопластика, перикоронит, ретромолярный, папиллома, папилломатоз, гнатосхизис, ортопед, логопед, ортодонтия, ортогения, полиодонтия, гомодонтты, онкостомотология, глоссоптоз, ксеростомия, палатопластика, гиперсаливация, глоссоплегия. 20 – сабақ Тақырыбы: Фармацевтiк терминология. Басты фармацевтiк терминдер Фармацевтiк терминология - арнайы пәндер терминологиясынан т±ратын жиынтық. Фармация (гректiң pharmakeia – дәрi-дәрмек жасау және қолдану деген сөз) - синтетикалық, минералды, өсiмдiктiк заттардан жасалған дәрi-дәрмектердiң жасалу жолдарын, қолданылуын зерттейтiн iлiм. Б±л жиынтықта басты орынды арнайы колдануға р±қсат берiлген дәрiлiк заттар мен препараттар алады. Б±л атаулардың қ±рылымдық түрлерiн және сөз қ±рау тәсiлдерiн д±рыс түсiне бiлу үшiн, төменде берiлген басты фармацевтiк терминдердi бiлу керек. 1. Дәрi-дәрмектер – заттар немесе заттар жиынтығы, бiр елдiң тиiстi мекемелерiнiң р±қсаты бойынша емдеу, алдын алу немесе ауруға диагностика қою мақсатында қолданылады. 2. Дәрiлiк заттар – химиялық немесе биологиялық жолмен жасалынған қосылыстар мен заттар. 3. Дәрiлiк өсiмдiк шикiзаты – б±л медицинада қолдануға р±қсат етiлген өсiмдiк шикiзаттар. 4. Дәрiлiк формалар – дәрi-дәрмектер және өсiмдiк шикiзатынан жақсы емдiк әсер беретiн, қолдануға ыңғайлы түрде жасалған формалар. 5. Дәрiлiк препараттар – б±л белгiлi бiр дәрiлiк формада берiлген дәрi-дәрмектер. 6. Єсер етушi заттар – терапевтiк, профилактикалық немесе диагностикалық әсер беретiн дәрi-дәрмектер жиынтығы. 7. Дәрi-дәрмектер жиынтығы – дәрiлiк форма қ±рамында белгiлi бiр мөлшерде, бiрнеше әсер етушi заттардан т±ратын дәрi-дәрмектер.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Последнее изменение этой страницы: 2017-01-26; просмотров: 654; Нарушение авторского права страницы; Мы поможем в написании вашей работы! infopedia.su Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Обратная связь - 18.191.236.174 (0.301 с.) |