Кыздардын жыныс мушелериндеги кабыну аурулары

АНалык безинин апоплексиясы

№5 билет

1.Аналық өлімі, анықтамасы. Қауіп факторларын анықтау, негізгі себептері.

ДДСҰ глоссарийі бойынша, аналық өлім -әйелдің жүктілік кезеңінде не босанғаннан кейінгі 42 күн ішінде жүктілікке,оның асқынуына не оны жүргізуге байл.болған себептерден болған өлім. Ана өлімі жағдайы 2топқа бөлінеді: 1)тікелей акушерлік себептерге байл:жүктіліктің,босанудың,босанғаннан кейінгі кезеңнің асқынуы нәтижесінде,диагностикалық араласулар,дұрыс емес ем нәтижесінде болған өлім; 2) акушерлік себептермен жанама байл;тікелей акушерлік себептерге байл.емес бұрыннан бар не жүктілік кезінде дамыған,бірақ жүктіліктің физиологиялық ағымынан асқынған аурулар нәтижесінен болған өлім. «Қауіп» топтары 3топқа: 1)төмен дәрежелі «қауіп-қатер»тобы – 4 баллға дейін; 2)орта дәреж.қауіп тобы-5-9балл арасы; 3)жоғары дәреж-10 балл ж*е жоғары.Жүкті, босанатын,босанған әйел денсаулығын сақтау, ана өлімінің профилактикалық негіздерінің бірі «қауіп-қатер»тобындағы аналарды диспансерлік есепке алып,ол-ды жүктілік соңына дейін бақылау. Ана өлімі нег.себептері: Ауыр қан кету-25%,инфекция-15%,эклампсия-12%,қауіпсіз емес түсік-13%,ұзаққа соз.босану-8%,басқа себеп-8%,жанама себ-20%.Әр күнде 1600 және әр жылы 500000аса ана қайтыс болады.

2. HELLP-синдром. Анықтамасы. Диагностикасы. Қарқынды терапияның қағидалары.

HELLP-синдром — акушерстводағы сирек кездесетін және қауіпті патология. Н — hemolysis (гемолиз); ЕL — еlеvated liver enzymes (бауыр ферменттерінің белсенділігінің көтерілуі); LP — 1оw рlаtelet соunt (тромбоцитопения). Ең алғаш бұл синдромды 1954 жылы Придчард Дж. А суреттеген болатын, ал Гудлин Р.С (1978) бұл синдромның пайда болуын преэклампсиямен байланыстырды. 1982 жылы Вейнштейн Л ең алғаш болып HELLP-синдром патологиясына симптомдар үштігін кіргізді.

HELLP (Hemolysis, Elevated Liver enzymes and Low Platelets) синдром – бұл гемолиз, бауыр энзимдерінің (ферменттерінің) активтенуі және тромбоцитопениямен сипатталатын преэклампсия мен эклампсияның ауыр формасы.

Диагносттикалау:

Лабораторлы зерттеулер:
көп жағдайда лабораториялық өзгерістер клиникалық симптом көрінгенше пайда болып қояды

HELLP-синдромның бір белгісі гемолиз болып табылады. Ол қан жағындысында бүріскен деформацияланған эритроциттер, полихромазия түрінде көрінеді. Эритроциттердің бұзылуы фосфолипидтердің босап шығуына және созылмалы ДВС-синдромға әкелуі мүмкін

HELLP-синдромға күдік туған кезде жедел түрде зертханалық тексеру жасау керек: АЛТ, АСТ белсенділігін, лактатдегидрогеназа, билирубин, гаптоглобин, зәр қышқылының концентрациясын, қандағы тромбоциттер санын және қанның ұю факторларының көлемін анықтау қажет

Инструментальды зерттеулер:

Бауырдың субкапсульды гематомасын анықтау үшін УДЗ жасалады. Осы кезде сонымен қатар гипоэхогенді аймақтар сезіледі, бұл жергілікті тіннің некрозы және инфарктымен сипатталады

Дифференциальды диагностика үшін КТ және МРТ қолданылады.

БАСҚА МАМАНДАР КОНСУЛЬТАЦИЯСЫ: реаниматолог, гепатолог, гематолог.

ЕМІ
Емдеу мақсаты: бұзылған гемостазды қалпына келтіру.

ГОСПИТАЛИЗАЦИЯҒА КӨРСЕТКІШ:
міндетті түрде

МЕДИКАМЕНТОЗДЫ ЕМЕС ЕМ
жедел босандыруды наркозбен инфузионды-трансфузионды терапиямен жасайды.

МЕДИКАМЕНТОЗДЫ ЕМ

Инфузионно-трансфузионды терапиямен бірге протеаза ингибиторларын (апротинин), гепатопротекторлар (витамин C, фолий қышқылы), липой қышқылын 0,025 г күніне 3-4 рет. 20 мл/кг көлемде жаңадан қатырылған плазма күніне бір рет, тромбоконцентрат құю, глюкокортикоидтар енгізу.

Операциядан кейінгі кезеңде жаңадан қатырылған плазманы 12-15 мл/кг мөлшерде күнделікті құяды.

3.Етеккір циклі.анықтамасы.реттелуі.

Етеккір цикл і— бұл әйел организмінде жүретін репродуктивтік жүйнеің барлық звеноларындағы циклдық өзгерістерімен сипатталатын және бала көтеріп жүкті болуды,жүктіліктің дамуын қамтамасыз ететін биологиялық күрделі комплексті үрдіс. Бес байланыс механизмі болады: кора(қыртыс), гипоталамус, гипофиз, яичники, Регуляция бас миының нейрондарының деңгейінде қалыптасады, олар ішкі және сыртқы ортаның жағдайы туралы ақпарат алып оны, нейрогормональды сигналдарға айналдырады.Соңында нейротрансмиттерлік жүйелер арқылы гипоталамустың нейросекреторлы клеткаларына түседі және секрецияны белсендіріп,лақтырады(выброс): ФСГ и ЛГ. ФСГ фолликулалардың пісуімен өсуді белсендіреді, ЛГ — стероидогенез.

 

№6 билет

1. ДДСҰ ұсыныстарына сәйкес жүктілер мен босанған әйелдерді диспансерлік бақылау. Жүктілерді бақылау-әйелдер кеңесінің негізгі міндеті.Амбулаторлық бақылау сапасы жүктілік ағымы мен босануға тікелей әсер етеді. Есепке алу: әйелдер кеңесінің дәрігері жүктінің амбулаторлық картасымен танысуы ккрек. Уақтылы тексеру (12-14күн) Уақтылы жүкті әйелді толығымен тексермесе оны есепке алудың пайдасы болмайды.Тексеру нәтижесінде,жүктілікті көтере алуын,қауіп деңгейін, және жүктілікті жүргізу жоспарын дайындайды. Босануға дей.және кейінгі патронаж: Босануға дей.патронажды аймақтық акушер 2рет міндетті түрде орындайды:босану алдында тіркеуге алу және қажет жағдайда (жүктіні дәрігерге шақыру,тағайындаған режимді қадағалау).Босанудан кейінгі патронаж: перзентханадан шықаннан кейінгі 3 күннен соң әйелді әйелдер кеңесінің қызметкерлері барып қарайды-дәрігер(патолог.босанудан соң) не акушер (қалыпты босанудан соң).Әйелді босануға дейін және жүктілің ағымында уақтылы госпитализациялау.Шұғыл және жоспарлы госпитали-ия әйелдер кеңесі дәрігерінің негізгі міндетінің бірі. Уақтылы госпит-ция, стационарлық ем алып,бірақ уақтылы госпита-баған әйелдер тбымен салыстырғанда,- перинаталдық өлімді 8 ретке төмендетедіЖүктілерді бақылау мына мерзімде анықталуы жүруі кк:жүктіліктің алғашқы жартысында-айына 1рет; 20-28аптада –айына 2рет;28-40аптада-аптасына 1рет.Соматикалық немесе акушерлік патология анықталса қаралу жиілігі оседі.

2. Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы. Клиникасы. Жүктілік және босану кезіндегі емі.

3.климактериялық дисфункционалды жатырдан қан кету.патогенз.емі

климактериялық дисфункционалды жатырдан қан кету(КДЖҚ)- ДЖҚ-дің 45-55 жаста кездесуі.ЭТИОЛГИЯ;ПАТОГЕНЕЗ:гонадотропиннің,ФСГ;ЛГ-ның циклды бөлінуінің бұзылуы жатыр негізгі себ-не,ол аналық бездердің дисфункционалды ановуляциясына әкеледі.аналық бездерде жиі фолликулдың персистенциясы,сирек атрезиясы байқалады.Ановулиция аналық бездегі гонадотропиннің рецепторларының белсенділігін төмендетеді.нәтижесінде гипопрогестеронемия фонында гиперэстрогения дамиды.жатырдың мөлшерден тыс пролиферациясы және шырышты қабатының секреторлы трансформациясының болмауы эндометридің гиперплазиясына әкеледі.жатырдағы қан ағу эндометридің толық емес және ұзарған гиперплазияланған ажырауынан болады.

КЛИНИКАСЫ:жыныс жолдарынан қан ағуына,етеккірдің 8-10 кунге кешігуіне шағымданады.жағдайы нашарлайды,әлсіздік,ашушаңдық,қан ағу кезінде ғана кездесетін бас аурына шағымданат.ДИАГНОСТИКА:УЗИ,гистерскопия,қыру жатырдың шырышты қабатын жағындыны гистолог.зерттеуге алу ушин,ЭхоЭЭг,ЭЭГ,қанқанша безді УЗИге тусіру,гормондарды текс,тромбоциттердің мөлшерін анықтау.

ЕМІ:гистероскопия бақылауымен жатырдың шырышты қабатын диагностикалық қырудан бастайды,ол бізге эндометридің гистологиялық құрылысы туралы мәлімет береді.ем комплексті турде жургізіледі.ОЖЖ-нің қалыпты жұмыс істеуі үшін теріс эмоцияларды,физикалық және ой жумыс жуктемелерінен аулақ болу.психотерапия,физиотерапия,транквилизаторлар,гомеопатикалық заттар(климактоплан,ременс) ОЖЖ қалыпты жумыс істеуіне болысады.ДЖҚ анемияға әкеп соғатындықтан созылмалы және жіті анеимяларда анеимяға қарсы заттар (тотема,венофер),витаминотерапия (В тобын,вит К,аскорбин қыш,вит Р,вит Е)қолдану.гормонотерапия қанағу профилактикасы ретінде қолданылады-ол ушин гестагендерді(дидрогестерон,норэтистерон).алмасу-эндокринді бұзылыстарды жөндеу,ең 1ші семіруді,арнайы диетамен.рнцидив,гормонтерапияға қарсы көрсеткіш болғанда эндометридің абляциясын жүргізеді(лазерлі, элнектрохирургиялық).Бұл емдеу әдістері эндометридің базалды қабатын және бездерін бұзу арқылы,эндометриді қалпына келтіруге негізделген.

 

№ 7 билет

 

1. Ұрықты антеналды қорғаудағы әйелдер кенесінің ролі. Гравидограмма.

Ұрықты антенаталды қорғау – Ұрықтың дамуынан босанғанға дейінгі кезде организмде ұрықтың қалыпты дамуын қамтамасыз ететін барлық диагносткалық, емдік және профилактикалық шаралар жиынтығы. Мақсаты: перинаталдық өлімді төмендету,ұрыққа кері әсерін тигізетін факторлардың алдын алу. Жүктілік кезінде ұрықты антенаталды қорғау мед.қызметкерлер мен жүктінің және туыстарының тығыз өарым қатынасында жақсы нәтиже береді. Қажетті талаптар болып: медициналық тексеру,әйелдер кеңесінде 1аптасынан бастап жүйелі және профилактикалық бақылау, патронаж, жүктілерді дәрігер сөзіне құлақ асуы(тамақтану, еңбек және дене шынықтыру) саналады.Ұрықты антенаталды қорғау жүктілікте антенаталды патология бар кезде, қауіп тобына жатқызылған кезде өте маңызды орын алады.Акушерлік тактиканың проблемасының рационалды шешімі үшін:ұрықты барлық этаптарда уақтылы тексеріп бағалау,ұрықтың жүрек соғысын тыңдау, жатыр түбі биіктігін анықтау, УДЗ(физиол.жүктілікте-22аптаға дей.және30-32аптада;ал патолог.жүктілікте одан да жиі),кардиотокография,амниоскопия,қағанақ суын зерттеу амниоцентез көмегімен алынған және т.б. Гравидограмма: қан қысымын өлшеу шкаласында систолалық және диастолалық қысым нүктелері белгіленеді де осыған сәйкес сызыққа жалғасады да осылайша систолалық және диаст-қ қысымның динамикалық қисығы сызылады.Ол қан қысымының динамикасын уақтылы көріп шаралар қоладнуға көмектеседі. Маңызыдысы:жатыр түбі биіктігінің шкаласы,см-мен белгіленген.Нүктемен жатыр түбі биіктігі жүктілік мерзіміне сәйкес және де жатырдың өсуін көрсететін нүктерел бір сызыққа жалғасады. Егер де нүктелер линиясы гравидограммада көрсетілген аралық арасында орналасса,жатыр өсуінде ешқандай ақаудың жоқтығын білдіреді.Аралықтан шығып кетсе қосымша қарау жүргізеді. «Ұрықтың жолда жатуы» графасында баспен, жамбаспен және т.б.келгендіктері белгіленеді.Ұрықтың жүрек соғысы «+»белгімен белгіленеді.Іш айналымы жүктінің дәрігерге кезекті қаралуында санмен белгіленеді.

2. Плацентаның жолда жатуы. Клиникасы. Жүктілік және босану кезіндегі емі.

ПЖЖ-плацентаның толығымен немесе бөлігімен жатырдың ішкі ернеуі аймағында орналасуы. Толық (орталық) және толық емес (шеткі) деп бөлінеді. ПЖЖ түрі жатыр ернеуінің ашылу дәрежесіне байланысты өзгереді, дәлірек жатыр мойнының 4 см дейін ашылуында анықталады. Плацентаның жатыр мойнының ішкі ернеуіне кішкене жетпей орналасуын – плацентаның төмен орналасуы деп атайды.

ПЖЖ барлық босанудың 0,2-0,8% құрайды. Әсіресе бірінші жүктілігі абортпен аяқталған немесе босанудан кейінгі аурулармен ауырған жүкті әйелдерде кездеседі. Перинатальды өлім көрсеткіші жоғары. Ана өлімі 0,3% құрайды. Осы диагнозды қою үшін: анамнез, сыртқы және ішкі акушерлік тексеру, аускультация, УДЗ, плацентография, жұмсақ тіндердің радографиясы жасалады.

ПЖЖ жүкті әйелдерді бақылау және емдеу жүктілік мерзіміне байланыссыз акушерлік ауруханада жүргізіледі.иқанды бөліністер болмаса да босануға дейін ауруханадан шығарылмайды. Ауруханада қаназдыққа ем, гемостатикалық терапия жүргізіледі жүктілікте бір ұрықты жүктілікке қарағанда 3-4 есе көп. Л.Н.Васильевская мәліметі бойынша көп ұрықты жүктілікте кесар тілігіне болатын көреткіштер:

38 аптадан кейін босану жолының дайынсыздығы және бір ұрықтың құрсақішілік жағдайының қиналуы;

Жасы 30-дан асқан бірінші жүкті әйелдің көп ұрықты жүктілігі кезінде бір нәрестенің жамбасымен орналасуы және акушерлік-гинекологиялық асқынған анамнезі;

Босану қызметінің басталуы кезеңінде бір ұрықтың көлденең орналасуы;

3 сағат бойы жүргізілген босануды қоздыру және күшейту іс-әрекетінің нәтижесіз болуы.

Альгодисменорея

 

№8 билет

1. Ұрықты биофизикалық және биометриялық зерттеу әдістері.

Қалыпты амниоцентез -хромосомалық бұзылыстарға байланысты ауруларды анықтау,мысалы Даун синдромы, нерв түтікшелерінің дефекттері, жыныс бұзылысына әкелетін жеке гендер...16-18аптада жүргізіліп, нәтижесі 2-3аптада шығады.Жүргізілуі: УД арқылы іш арқылы жатырға кірген ине бағытын қарап отырады; амниотикалық сұйықтық пробасы алынады, одан ұрық жасушасының құрылымын,протеин мен энзимдерді тексереді.жергілікті анестезиямен жасалады.хромосома бұзылыстарында 100пайыз нәтиже береді.

Ерте амниоцентез қалыпты амниоцентезбен бірдей. Тек жүйке түтікшелерін бұзылысын анықтаамайды.

Хорион жіпшелерінің зерттеу 8-12аптада жүргізіледі.қалыпты амнионцентезбен бірдей.жүруі:УД бақылағанда бағыыт қынап және жатыр мойны арқылы немесе хорион жіпшесіне абдоминалды (ұрықтың генетик.құрамымен бірдей)99пайыз нәтиже береді. УД Эхография нерв түтігінің бұзылысы, құрылымдық аномалиялар,жүрек бұз,көп ұрықтық, ұрықтың мерзімі мен мөлшері,кейде жынысын анықтайды. Кез келген уақта жоғары жиіліктегі толқын көмегімен жасалады,экранда жатыр ішінде ұрықтың суреті көрінеді.аномалия болса толық нәтиже бермейді.

Анасының қан сарысуындағы альфа-протеиндерге скрининг-тест нерв түтігінің бұзыдысы және Даун синдромы. 15-20аптада жүрг.Қан анализі арқылы ұрық бүйрегінде өндірілетін протеинді өлшейміз. Скрининг дефектті диагностикалай алмайды. 40пайыздан аса әйелдер альфа протеині жоғары болса да қалыпты босануда.

Кордиотокогарфия - ұрық жағдаиын бағалаудың әдісі. Ұрық жүрек әрекетінің сипатын және Жатырдың жиырылу белсенділігін бағалау. Тура және жанама түрлері бар. Егер УДЗ 7 апдада жасалса, онда КТГ жүктіліктің 23 атасында жүргзеді. КТГ ұрық жағдаиын бағалаудың міндетті комплексі.

2. Жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары және жүктілік. Жүктілік пен босану ағымына әсері.

Жүктілік кезінде әйел ағзасындағы өзгерістер (жүрек-қан тамыр және эндокринді жүйелерде). Жүктілік кезінде жүрекжұмысына салмақ түседі. Бұл қан көлемінің шамамен 30-70пайызға үлкеюі, жаңадан қан айнал пайда болуы, жатыр көлем ұлғаюы, онлағы қан айнал күшті дамуы. Жүктілік кезінде қанның сандық, сапалық құрамы өзгереді. Орта есеппен плазма мөлшері 1-3мл көбейеді.осының нәтижесінде веналық гематокрит өзгереді. Жалпы белок пен эритроциттер,гемоглоблин төмендейді. Ауыр салмақ түсу нәтижесінде сол жақ жүрек қарыншасы шамалы ұлғаяды,жүректік минуттық көлемі артады. Диафрагманың биік тұруынан жүрек көтеріліп,соның салдарынан соңғы кеезеңінде жүрек көлденең жағдайда болады.ірі тамыр иілуі ебебінен аздап систола шуылы естіледі. Жүктілік кеөзінде ішкі секреция безінің анатомиялық қызметі өзгереді. Ұрық жолдасы *плацента өз қызметін бастайды.негізі үлкен өзгеріс гипофизде болады.оның алдыңғы бөлігі ұлғайып,өсу жйне троптық гормон өндірілуі ұлғаяды. Бүйрекүсті, қалқанша безд.құрылысы, қызметы өзгеріп көлемі өседі. Қалыпты жағдайда бүйрекүсті без гормон кортизон, альдестерон өнд.артып зат алмасу құбыл.әсерін тигізеді. Қалқанша маңы безі қызметі де артып кальций алмасуын қамтамасыз етеді,қан құрамы мен жатырда өседі.

 

Гинекологиядагы іш теспесі

№9 билет

1. Ұрық жағдайының пренаталды диагностикасының инвазивті әдістері.

Анықтау керектің бірі:туа пайда болатын және тұқым қуалайтын ауруларды уақтылы анықтау – даму ақаулары, хромосомалық аномалиялар, және моногенді аурулар.

Хорионбиопсия (жүктіліктің 8-10аптасы)

трансвагиналды

тринсабдоминалды

Плацентоцентез (жүкт II- триместр)

Амниоцентез (ерте— 1-й триместр. 12—14 неделя беременности: қалыптасқан — 11-й триместр. 18—20 неделя беременности.)

Кордоцентез — II-й триместр, 20—24 неделя беременжүкт 20-24аптасы

Фетоскопия

Ұрық тінінен биопсия (бауыр,көкбауыр, тері, бұлшықет т.б.)

2. Зәр шығару, өкпе жүйесінің аурулары және жүктілік. Жүктілік пен босану ағымына әсері. Акушерлік тактика.

Жатырдан тыс жуктилик

№10 билет

1. Ұрықтың даму ақауларының ерте диагностикасы. Алдын-алу.Медико-генетикалық кеңестің ролі.

Бұл кезде ең алдымен жанұяны және жүктілікті жоспарлау маңызды. Осыға байланысты ұрықтану да сәтті өтіп қоймай, жүктілік те, бала денсаулығы мен ары қарайғы өмірі де қалыпты өтеді. Ол үшін жыныс жолдарымен берілетін аурудың бар жоқтығын анықтау үшін анализ тапсыру кк, жасырын инфекцияларға анализ. Созылмалы ауруларды анықтау керек.тек кақа анасының емес, әкесінің де, генетикалық тест өту керек (балада қандай ауру болуы мүмкіг екенін білу үшін). Негізінде, жүктілік кезінде ғана емес, оған дейін де салауатты өмір салтын сақтау қажет. Зиянды әдеттерден бас тарту, толық дұрыс тамақтану,физикалық, химиялық және биологиялық табиғаты бар факторлардан аулақ болу. Ауырып жүрген, ауырған ауруларынан уақтылы емделу(жүктілікті асқындрмас үшін)жүктілік ағымында қажетті тексеруден өту.

2. Асқорыту, эндокринді жүйесінің аурулары және жүктілік, жүктілік пен босану ағымына әсері. Акушерлік тактика. Жүктілік кезінде ұрыққа асқорыту жүйесінің жағымсыз әсері жүкті әйелдің тағамдарды дұрыс қорыта алмауынан.Көптеген аурулар,соын ішінде созылмалылары сіңірілудің бұзылыстарымен жүріп,ұрықтың құрсақ ішілік дауына кідіріс жасауды ұлғайтады.Жүктілік кезінде асқорыту жүйесінің ауруларын емдеу кезінде жүклінің салмағына және фетометриялық көрсеткіштерге қатты мән беру керек.Ішек инфекцияларының асқынуларына хориоамнионит ж\е уақытынан бұрын босану.Құрсақ ішілік зарарлану сирек кездеседі.Ойық жара ауруы-созылмалы, цикл түрінде өтеді асқыну мерзімінде асқазан ж\е 12 елі ішектің шырышты қабатының зақымдануы.Көптеген науқастарда жүктілік кезінде ойық жара ауруының ремиссиясы байқалады.Жедел ойық жара жүктілік кезінде өте сирек кездеседі.Жүктілік кезінде ойық жараның байсалды ағымы кенеттен белсендіге ауысуы мүмкін.Ойық жарадан қан кету жүктіліктің 1 периодында болса,онда сөзсіз тезде лапаротомия,кесар тілігі ж\е асқазан мен 12 елі ішекті оперативті емдеу міндетті түрде құрсақ қуысын дренаждаумен.Ойық жарадан қан кету жүктіліктің 2 периодында болса,жедел түрде босану жолдарына акушерлік қысқыштар салу арқылы мұқият жансыздандырумен ойық жараны оперативті емдеу хирургпен бірге жүргізіледі.Барлық ойық жарадан азап шегіп жүрген жүкті әйелдер әйелдер консультациясында терапевте диспансерлік тізімде болуы керек.Оларға жаралы аурудың асқынуы және кедергiнiң дамуын ескертуге бағытталған алдын алу емi өткiзу керек.Жүктілік кезінде қалқанша безі үлкен жүктемемен жұмыс істейді,себебі әйел өмірінің бұл ағымында гормондар көп қажет,әдеттегіге қарағанда.Қалқанша безінің гормонының көп немесе аз болуы ұрық дамуының бұзылыстарына әкеледі.анасының тиреоидты гормондары ұрықтың бас миының,жүрек-қантамыр жүйесіне ж\е қалқанша безінің дамуында үлкен роль атқарады.Жүктілікке дейін йод препараттарын қабылдау болашақ сәбидің интеллектінің жоғары болуына әкеледі.Жүктілік кезінде йод препараттарын қабылдау барлық әйелдерге міндетті,егер қалқанша безінің қызметі қалыпты болсада.Қалқанша безінің ауруы бар жүкті әйел арқашанда врач-эндокринологтың бақылауында болу керек.Эндокринді жүйе ауруларында ереже түрінде тиреотоксикоздың ауыр түрінде жүктілікті үзу ұсынылады,себебі ол ана мен ұрықта маңызды асқынулар тудыруы мүмкін.Бірақ қазіргі уақытта токсикалық зобты консервативті емдеудің жаңа эффективті әдістері жалсалған.Жүктілікке қарсы көрсеткіш ата-анасының екеуіндеде қант диабеті болса,сонымен қатар лабильді форма ж\е инсулинорезистент болса,қант диабеті мен активті өкпе туберкулезінің бірігуі.Сонымен қатар жүктілікті үзу мынадай ауруларда ұсынылады:гипопаратиреоз,гиперпаратиреоз,қантты емес диабет,бүйрек үсті ауруларының активті фазасында.

3. Гинекологиялық аурулардың жіктелуі

Қабыну аурулары:

1.Сыртқы жын мүш қаб.аур:бартолинит,үшкір кандилома,вульвит,вульвовагит,кольпит,эндоцервицит,жатыр мойнының эрозиясы.

2.Ішкі жын мүш қаб.аур:эндометрит,сальпингоофорит,параметрит,пельвиоперитонит

3.Жын мүш спец аур- трихомониаз,кандидоз,уреаплазм,хламидиялар,гонококктар,туберкулез,мерзет

4.Жын мүш спец емес аур:стафилококк,стрептококк,ішек таяқшасы,энтерококк

Жатыр лейомиомасы:

Интерсттициалды,субмукозды,субсерозды

Эндометриоз: экстрагениталды,гениталды,түйінді және диффузды

Аналық бездердің ісіктері: жалған,нағыз

Аналық бездердің жалған кисталары: фолинкулярлы,сары дене кистасы,параовариалды,эндометриойдты,түтіктік

Аналық безд шын ісіктері: жалған муцинозды кистома,цилиоэпителиалды

Сүт безд қатерсіз дисгормоналды аур: диффузды фиброзды-кистозды матопатия,түйінді фиброзды мастопатия

 

№11 билет

1.Ұрықтану.Ұрық жұмыртқасының имплантациясы.

Беременность начинается с момента оплодотворения яйцеклетки сперматозоидом. В результате образуется зигота - клетка, содержащая диплоидный набор хромосом.

Оплодотворение происходит в ампулярном отделе маточной трубы. Во время полового сношения эякулят попадает в задний свод, откуда со слизистой пробкой втягивается в цервикальный канал, где имеется щелочная среда, сохраняющая подвижность сперматозоидов. В цервикальной слизи происходит гибель большого количества аномальных сперматозоидов. Нормальные, способные к самостоятельному передвижению сперматозоиды после прохождения канала шейки матки попадают в полость матки и маточные трубы. Способность к оплодотворению после проникновения в матку сперматозоиды сохраняют только в течение 24-48 ч.

После проникновения сперматозоида в яйцеклетку и образования зиготы, происходит ее дробление.

В период дробления зародыш продвигается по маточной трубе по направлению к матке. Этот процесс продолжается в течение 5-7 дней, после чего зародыш попадает в полость матки, где происходит его имплантация в толщу слизистой оболочки

Имплантация происходит в 2 стадии:

1. Стадия адгезии (прилипания). Бластула прикрепляется к слизистой оболочке матки чаще в верхне-заднем или верхне-переднем ее конце.

2. Стадия инвазии (проникновения). Осуществляется под влиянием протеолитических ферментов, выделяемых бластулой. Ферменты растворяют функциональный слой эндометрия матки, и зародыш погружается в его толщу, а дефект эндометрия над зародышем зарастает. Функциональный слой эндометрия утолщается, железы наполняются секретом, в клетках стромы увеличивается содержание гликогена. Образуются децидуальные клетки беременности.

3.Гинекологиялық аурулар диагностикасында арнайы және жалпы тексеру әдістерінің мәні:

1.Жалпы объективті зерттеу-дене бітімінің типі (инфантильді,гиперстеникалық,интерсексуалды,астеникалық),орталық нерв жүйесімен байланысты топологиялық ерекшелікиері(кушті мінезді,әлсіз),антропометриялық өлшеу(кеуде торы айналымын сүт безд астынан,жыныстан үлкен ұршықтың биіктігі,бойы,санның үлкен ұршығы аралығындағы қашықтық,иық сүйектерінің улкен бұдыры деңг арасынд қашқ),түктенуі(lanugo-нәрестенің терісін жабатын тук туылғаннан соң кетет,2 жынысқа да тән туктену,1жынысқа тән туктену),тері тусі,АҚҚ,пульс,тын алу жиіліліг,журек өкпе перкуссиясы,аукульт,сут безд,ішті қарау.

2.Арнайы зерттеу- 88 еще сурак

-Сыртқы жыныс мүшелерін сипаттау-туктенуі,сырт жын мүш даму дәреежесі,шүрті мен уретраның сипаты,қынап кіребер сипаты

-Айна арқ қарау-қынаптың шырышты қабатының сипаты,жатыр мойнының,бөліндінің сипаты

-Қынаптық зерттеу-жамбас түбінің,бартолин безд,қынап қабырғ мен кумбездер сипаты

-Қынаптық бимануальды зерттеу-жатыр орн,жатыр тығыздығы-көлемі,пішіні,қозғалғыштығы,ауру сезімі,қосалқыларының ауырмашылығы.

-Тік ішек арқ-тік ішект жалпы күйі,жатыо мойн куйі,жатыр мен қосалқыларының,жатыр сегізкөз байламына сипаттама,жатыр маңындағы клечатканың жағдайы,жамбас іш пердесінің куйі.

№12 билет

1 әйелдін жуктилик кезиндеги организминдеги озгеристер

2.Босанудың бірінші кезеңі. Клиникасы. Ұзақтығы. Акушерлік тактика. 1кезеңді жүргізу:барлық әйелдерге клизманы ж\е қыруды тағайындамау;Босанушыға жеке босану бөлмесі;қарау(1 әйелге – 1 акушер);босануда туыстарының қатысуы;босану кезінде су ішуге ж\е жеңіл тағамдар жеуге рұқсат;вертикальды позиция ж\е босану кезінде қозғалу;демедикализация;жансыздандырудың медикаментозды емес әдісі;қарау ж\е күту принципі;

Ашылу кезеңі бірінші жүйелі толғақтан басталады ж\е жатыр мойнының толық ашылуымен аяқталады.Толғақ- бұл периодты,еріксіз жатырдың жиырылуы.Толғақ кезінде бұлшықет талшықтарының жиырылуы болады(контракция)ж\е олардың бір-бірімен араласуы(ретракция).Толғақ пен талшықтардың араласу аралығы сақталады.Соңында жатыр жиырылуынан талшықты бұлшықеттердің ретракциясы күшейеді,соңында жатыр қабырғаларының қалыңдауына әкеледі.Сонымен қатар ретракция төменгі сегменттің кеңеюіне әкеледі,жатыр мойнының тегістелуі ж\е сыртқы ернеулердің ашылуы.Жатыр мойнының ашылуы қағанақ суының жатыр мойнының каналына жылжуына әсер етеді.Жатырішілік қысымның көтерілуіне байланысты қағанақ суы ішкі ернеулерге ығысады.Қағанақ суының күшімен жатыр қабырғасынан төменгі полюс ұрық жұмыртқасы ажырайды ж\е жатыр мойнының каналы ішкі ернеулерге енеді.Бұл бөлім,ұрық жұмыртқасының төменгі сегментінің қабықшасы,қағанақ суымен бірге жатыр мойнының каналына енуі ұрық көпіршігі деп аталады.Жатырдың төменгі сегменті салыстырмалы жұқалау.Еріксіз толғақтың туындауы жатырдың жоғарғы бөлігінің қалыңдауы ж\е төменгі сегменттің жұқалау қабырғасының жұқаруы арасындағы шекара туындайды.Бұл шекара контрокционды сақина деп аталады. Жатырының төменгi сегментi тығыз сақинамен алдында жататын ұрықтың бiр бөлiгiне жақын болу үшін iшкi белдiк құрастыра қамтиды.Ал жатырдың төменгі сегменті мен сүйекті сақина арасында жақын болудың сыртқы белдігі түзіледі.Жақын болу белдігіне байланысты суды екіге бөледі алдыңғы ж\е артқы.Жатыр мойнының тегістелуі мен ашылуы бірінші ьосанушы мен қайта босанушыда әртүрлі болады.Бірінші босанушыда ішкі ернеу ашылады,жатыр мойны қысқарады ж\е тегістеледі,жатыр ернеулерінің аймақтарыекі жаққа созылып кетеді.Қайта босанушыларда ішкі ж\е сыртқы ернеулер бір уақытта ашылады ж\е жатыр мойнының қысқаруы параллельді жүреді.Жатыр ернеулерінің толық немесе толық дерлік ашылуы кезінде ұрық көпіршігінің жарылуы болады.Кейде ұрық көпіршігінің уақытынан бұрын жарылуы болады.1 кезең 3 фазадан тұрады(толғақтың ұзақтығына,жиілігіне, қарқынына байланысты): 1фаза(латентті) еріксіз толғақтан басталады ж\е жатыр ернеулерінің 3см дейін ашылуымен жалғасады.Бұл фаза қайта босанушыларда 5сағ ал бірінші рет босанушыларда 6.5сағ созылады.Жатыр мойнының ашылу жиілігі сағатына 0.35см. 2фаза(активті) босану қызметінің күшеюімен сипатталады.Фаза 1.5-3 сағатқа созылады.Жатыр ернеулерінің ашылуы 4-8см.Датыр мойнының ашылуы жиілігі сағатына 1.5-2см бірінші босанушыларда,2-2.5см қайта босанушыларда. 3фаза кейбір бәсеңдеулермен сипатталады.Ол 1-2сағатқа созылады жатыр мойнының толық ашылуымен аяқталады.Ашылу жиілігі 1-1.5 см сағатына.

 

Жалпы тексеру

1. шағымдар

2.анамнез жинау (ең алдымен сұрастыруды анасынан бастайды,кейін қыз баланы сурастырады) келесі сурақтарды сурастыру керек:экстрагениталды аур,анасында және жақын туыстарындағы тұқым құалуаш аур,анасынан жукт ағымын,босануын,қыз баланың балалық кезд аур,тұрмыс жағд,тамақтану режимін,мектептегі қифмыл қылықтарын сурастырады,қызда етеккірдің келуін реттелуін,сипатын,2-к жыныс белг дамуын текс.

Жыныстық жетілуді анықтау үшін морфотип:сут безд (Ма),қолтық аст жун өсу (Ах),шаттың үстінде жуннің өсуі (Р),менархе уақыты(Ме),ескеріледі.

Әр белгігіе 4 балл беріледі.негізгі ағзалар мен мүшелерді тексеру(журек –қан тамыр,тын алу жуйесі,асқорыту жуйесі)

Арнайы тексеру:

Гинекологиялық текс бала-ң қуығынан зәрді шығарып,ішекті тазалағаннан кейін жасайды.қыз бала-ы қарау былай жург:

-сыртқы жын муш қарау

-жүннің өсуін қарау,шошақай,қыздық перде,улкен кіші ернеу-ң құрылысын текс,бөлінд-ң сипаты,жағынды алу.

-бимануалды текс қыз бала-а тік ішек –іш пердесі арқ қарайды.алдымен жатырды,оның ауыртпалығын,қозғалғыштығын,орн тексеруді,содан кейн жатыр мойнының жағд текс,қыз бала-а жатыр мойн дене-ң ½ не 1/3 бөлігін құрайтынын ескеру керек

3-4 жасар бала-да тік ішекті зерт-ді,жарақаттар кезд,ісіктерді қарағанда тек наркоз арқ жург.

Қосымша:

-зондтау

-Сынақтық пункция,кольпоцитологиялық зерттеу,аспирациялық биология

-жатыр қуысын қыру,цитологиялық зерт,функционалды диагностика әдістері(қарашық симптомы,папоротник симп,базальды темп өлшеу,

-рентген,кт,мрт

Эндоскопия-вагиноскопия,кольпоскопия,гистероскопия,лапароскопия,доплерография

 

№17 билет

1.Ұрықтың жағдаиын антенатальды бағалау әдістері.

Ұрық белсендігін бағалау

Гравидограмма

УД фетометрия

Кардиотокография

Доплерометрия

Кардиотокорамманы ұрықтың жағдаин бағалау үшін жүктіліктің 30 аптасында қолданады. Кардиотокорамма анализын ұрықтың жүрек соғу жиілігін анқтаудан бастау керек. Ұрық жүрек әрекетінің сипатын.

Далее анализируем вариабельность кардиотокограммы

Следующий этап - оценка акцелераций. Акцелерацией называется увеличение ЧСС плода на 15 и более ударов в минуту и продолжительностью более 15 секунд по сравнению с базальным ритмом. Все увеличения ЧСС плода, имеющие параметры ниже вышеуказанных относятся к показателю вариабельности и трактуются как медленные осциляции.

Далее следует оценить децелерации. Напомним, что децелерацией называется уменьшение ЧСС плода на 15 и более ударов в минуту и по продолжительности более 15 секунд по сравнению с базальным ритмом. Периодические децелерации возникают в ответ на маточные сокращения и делятся на ранние и поздние. Ранние децелерации являются "зеркалом" маточных сокращений. Поздние децелерации начинаются после пика схватки и продолжаются после завершения маточного сокращения, часто с медленным возвратом к базальному ритму.

2. Тар жамбас. Анықтамасы. Себебі. Классификациясы.

Тар жамбас қуысы - жамбас қуысы сүйектерінің ауытқуы.

Жамбас қуысының тарылуы - оның барлық өлшемдерінің немесе бір ғана өлшемінің, қалыпты өлшемдерімен