Prof. dr hab. Edward Majewski

Czy

 

JAKOŚĆ

 

ZARZĄDZANIA?

 

Prof. dr hab. Edward Majewski

 

Wydział Nauk Ekonomicznych

 

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

CZYM JEST ZARZĄDZANIE?

 

• sztuka osiągania zamierzonych rezultatów przez innych ludzi;

 

 

• działanie polegające na dysponowaniu zasobami;

 

 

• zestaw działań prowadzących do osiągnięcia celów;

 

 

• porządkowanie chaosu;

 

 

• zapewnienie, aby zostało zrobione to, co ma być zrobione;

 

 

• podejmowanie decyzji (dokonywanie wyborów).

CZYM ZARZĄDZAMY?

 

 

• FIRMĄ (ORGANIZACJĄ)

 

• ZASOBAMI LUDZKIMI

 

 

• RZECZAMI

 

 

• CZASEM

 

 

• ………………

JAKOŚĆ PRODUKTU_:

„DOBRA”?

 

„ZŁA”?

 

 

• niedostosowanie do potrzeb „klienta” (marketing);

 

 

• organizacji procesu produkcji (brak umiejętności?);

 

 

• ogólnie: ZARZĄDZANIA.

JAKOŚĆ W ZARZĄDZANIU TO:

 

• Dostarczyć produkt o odpowiedniej

 

(oczekiwanej ) jakości, w potrzebnej ilości i we właściwym czasie do określonegomiejsca;

 

• Wytworzyć produkt w możliwie najbardziejefektywny sposób, bez ponoszenia zbędnychnakładów i kosztów;

 

• Zapewnić właściwą organizację wszystkich procesów pracy i produkcji;

 

• Zapewnić efektywne funkcjonowanie całej “organizacji”.

 

 

NIE:

ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ

 

TAK:

 

JAKOŚĆ ZARZĄDZANIA

PODEJŚCIE DO JAKOŚCI

 

	Tradycyjne	Nowe
Jakość dotyczy wyrobu	Jakość dotyczy
		organizacji
	Jakość jest cechą	Jakość ma wartość
	techniczną	strategiczną
	Jakość jest dla	Jakość jest dla
	kontrolerów	wszystkich
	Jakość określana	Jakość jest określona
	jest przez ekspertów	przez konsumentów
		Jakość dotyczy
Jakość dotyczy kontroli
		doskonalenia

JAKOŚĆ W UJĘCIU

 

FILOZOFICZNYM

 

 

„PEWIEN STOPIEŃ

 

DOSKONAŁOŚCI”

 

[PLATON]

 

“Quality is a journey, not a destination”

TOTAL QUALITY MANAGEMENT

 

[TQM]

 

koncepcja „jakości totalnej”

 

 

JAKOŚĆ WE WSZYSTKICH

 

ASPEKTACH DZIAŁALNOŚCI

 

Jakość we wszystkich funkcjach przedsiębiorstwa oraz fazach i procesach tworzenia produktu i usługi.

 

FILOZOFIA NIEUSTANNEGO

 

DOSKONALENIA

TOTALNE JAKOŚCIOWE

 

ZARZĄDZANIE

 

 

JAKOŚĆ W CAŁEJ „ORGANIZACJI”

 

• produkt satysfakcjonujący konsumenta,

 

• efektywne wykorzystanie ludzi (jednostki i zespoły) i środków,

 

• sprawnie przebiegające procesy produkcji i pracy,

 

• dobrze funkcjonujące wszystkie komórki organizacyjne,

 

• dobrze zarządzana firma.

DEFINICJE TQM

 

„TO CO MUSIMY ROBIĆ, TO DZIAŁAĆ LEPIEJ“

 

(Sir John Egan)

 

 

TQM jest zarówno filozofią jak i zbiorem zasad stanowiących wytyczne do nieustannego doskonalenia „Organizacji” [C.Hakes]

DEFINICJE TQM

 

TQM to filozofia zarządzania, która prowadzi do możliwie najlepszego wykorzystania wszystkich dostępnych zasobów i możliwości poprzez zaangażowanie całej załogi w proces systematycznego usprawniania w każdym aspekcie

działalności „organizacji”

 

[E.Majewski]

 

 

Klasyczna definicja zarządzania:

 

Proces formułowania celów, planowania, organizowania, motywowania i kontroli prowadzący do realizacji przyjętych celów.

TOTALNE JAKOŚCIOWE

 

ZARZĄDZANIE

 

• jakość zarządzania

 

 

• jakość procesów produkcyjnych (pracy)

 

 

• jakość produktu

CYKL DEMINGA (PDCA Cycle)

 

PLAN (Planuj)

 

Plan realizacji (zmian) procesu, projektowanie sposobów pomiaru efektów

 

ACT (Działaj)	DO (Wykonaj)
Modyfikacja	Wdrożenie zmian
procesu jeśli nie osiągnięto	i pomiar efektów
oczekiwanych efektów

 

CHECK (Sprawdź)

 

Analiza rezultatów – porównanie z planem

WYBRANE METODY TQM

 

 

• Analiza „kosztów jakości”

 

• Just in Time Management (JIT)

 

• KAIZEN (nieustanne usprawnianie)

 

• Statystyczna Kontrola Procesów

 

(SPC)

• Praca zespołowa i przywództwo

 

• Szkolenie

WYBRANE NARZĘDZIA TQM

 

1.	Listy kontrolne	Czy o wszystkim pamiętamy?
2.	Karty procesu (flow chart)	Jakie są czynności?
3.	Arkusze (karty) kontrolne	Jaka jest częstotliwość?
4.	Histogramy, diagramy,	Jaka jest zmienność zjawisk?
	korelacje

^{5. Analiza (diagram) Pareto} Jakie są największe zjawiska?

6. Diagram Ishikawy	Jakie są związki

Przyczynowo – skutkowe?

ZARYS HISTORII TQM

 

1940-1950 → USA

 

• rozwój teorii statystycznej kontroli procesów, narodziny koncepcji TQM

 

1950-1960 → Japonia

 

• popularyzacja i wdrożenia jakościowego zarządzania w Japonii, sformułowanie pełnej koncepcji Total Quality

 

Management;

 

1970. → początki wdrożeń TQM w USA;

 

1980. → wdrożenia TQM w Zachodniej Europie;

 

1990. → upowszechnianie TQM

 

• sygnały krytycyzmu, dalszy rozwój jakościowych podejść w zarządzaniu (nowe narzędzia i techniki)

PODEJŚCIE TQM

 

 

Inicjatywa

 

Zakres

 

Skala

 

 

Filozofia

 

 

Standard

 

 

Kontrola

 

 

Sposób

 

 

Kierownictwo

 

Cała firma

 

Każdy odpowiada za jakość

 

 

Dobrze za pierwszym razem

 

 

Procesów, koszty jakości

 

 

Nieustanne usprawnianie

WYBRANE WSKAŹNIKI DLA

 

MONTAŻOWNI SAMOCHODÓW*

 

	Japońskie w	Europejskie
	Japonii
Wydajność pracy (rbg/samochód)	16,8	36,2
Defekty montażu na 100 pojazdów
Sektor napraw (% powierzchni)	4,1	14,4
Zapasy w dniach*	0,2	2,0
Szkolenia dla nowych pracowników
(godzin)
Absencja w pracy (%)	5,0	12,1
(*) dla grupy 8 części

 

* DANE ŚREDNIE DLA REGIONU (ROK 1989)

PODSTAWOWE ZASADY

TQM

 

• wyróżnienie klienta zewnętrznego i wewnętrznego;

 

• nieustannego usprawniania;

 

• kontrola procesów produkcji (pracy);

 

• wyszukiwanie problemów;

 

• zapobieganie problemom;

 

• przywództwa i pracy zespołowej.

WYRÓŻNIENIE KLIENTA

ZEWNĘTRZNEGO

I WEWNĘTRZNEGO

REALIZACJA

 

 

DOSTAWCY		SUROWCE		FAZA I		FAZA II		PRODUKT

 

WYMOGI

 

KLIENCI WEWNĘTRZNI

KLIENT

 

ZEWNĘTRZNY

ZASADA NIEUSTANNEGO

USPRAWNIANIA

 

 

USPRAWNIENIA

 

ORGANIZACJA REALIZUJĄCA

ZASADĘ NIEUSTAJĄCYCH

 

USPRAWNIEŃ

 

 

PRZEWAGA

 

KONKURENCYJNA

 

KONKURENCI

 

 

CZAS

KONTROLA PROCESÓW

PRODUKCJI (PRACY)

 

PRODUKTY

 

ZASOBY NAKŁADY PROCES EFEKTY

 

 

USŁUGI

 

 

PROCEDURY

KONTROLA PROCESU

ZASADA WYSZUKIWANIA

PROBLEMÓW

 

 

	ODZIAŁYWANIE NA
	INFORMACJA O
	PRZEBIEG
				PRZEBIEGU
	PROCESU
				DZIAŁALNOŚCI
	PRODUKCYJNEGO

 

 

PROCES, LUDZIE,

 

WYPOSAŻENIE, MATERIAŁY

 

 

E F E K T

 

 

METODY, OTOCZENIE

 

POPRAWA JAKOŚCI - OD ETAPU PROJEKTOWANIA

 

 

KLIENT

ZASADA ZAPOBIEGANIA

PROBLEMOM

 

 

			PROBLEM
PROBLEM
				GASZENIE
				POŻARU
GASZENIE
	DZIAŁANIA
POŻARU
	KORYGUJĄCE

 

 

BRAK

 

POWTÓRZEŃ

 

ZASADA

 

PRZYWÓDZTWA I PRACY ZESPOŁOWEJ

KAIZEN

 

“The best way to get a good idea is to get a lot of ideas.”

Linus Pauling

KAIZEN nieustanne usprawnianie

 

• nie tyle metoda, co filozofia pracy

 

 

• udoskonalanie małymi krokami, bez zmian wyposażenia, technologii itp.

 

 

• poprawa efektywności bez znaczących inwestycji

 

 

• inicjatywa zmian pochodzi od wszystkich pracowników

EFEKTY STOSOWANIA

 

KAIZEN

 

 

• obniżanie kosztów

 

 

• poprawa jakości wyrobów

 

• większa wydajność

POPRAWA PRZEZ

INNOWACJE

KAIZEN

KAIZEN WSPOMAGANE

 

PRZEZ INNOWACJE

TRZY FILARY KAIZEN

 

A. Stworzenie standardów

 

 

MIEJSCA PRACY (5S)

 

 

1. Seri –Sortowanie (wyrzucenie zbędnychprzedmiotów ze stanowiska pracy)

2. Seiton –Systematyka (porządkowanie, aby mócłatwo znaleźć wszystkie potrzebne przedmioty)

3. Seiso – Sprzątanie (estetyka oraz wykrywanieusterek)

4. Seiketsu – Systematyczne działanie

5. Szitsuke –Samodyscyplina (przestrzeganiewszystkich zasad)

B. ORGANIZACJA

MIEJSCA PRACY (5S)

CZY 5S JEST

POTRZEBNE?

 

 

„Czy wiesz, że przeciętnie 38% czasu pracy, czyli ok. 15 godz. tygodniowo tracisz na czynności nieproduktywne:

szukanie, oczekiwanie, poprawianie, itp.?”

 

http://pl.kaizen.com

KAIZEN Institute Polska

Wrocław

C. USUWANIE

 

MARNOTRAWSTWA:

 

• nadprodukcja

 

• nadmierne zapasy

 

• wybrakowane produkty

 

• zbędne czynności przy pracy

 

• zbędna praca

 

• przestoje

• zbędny transport

KAIZEN – PRZYKŁAD

 

SYTUACJA:

 

• fabryka sprzętu AGD z taśmą produkcyjną;

 

• pracownicy montują pralki;

 

• na wykonanie prostej czynności potrzebują 7 sekund (w tym 5 sekund zajmuje obrót ciała do umieszczonego za plecami pojemnika z materiałami).

 

ROZWIĄZANIE → postawić pojemnik przed robotnikiem icała operacja trwa krócej → nawet trzykrotny wzrostwydajności pracy

IDEA MANAGEMENT -

ZARZĄDZANIE

POMYSŁAMI

NOWOCZESNY SYSTEM

 

SUGESTII PRACOWNIKÓW

 

 

• zbieranie pomysłów od pracowników;

 

• każdy pomysł może przynieść korzyści;

 

• dobry system sugestii może pozytywnie wpłynąć zarówno na wyniki firmy jak i na motywację i entuzjazm pracowników.

SPOJRZENIE NA

ORGANIZACJĘ

 

 

Tradycyjna organizacja

 

 

Mały mózg

 

 

Duże ciało

 

SKRZYNKA TO CO?

 

	TRADYCYJNA OTWARTA SKRZYNKA
		UKIERUNKOWANE KAMPANIE

 

 

CHEVRON

 

 

PRZYKŁAD

Podejście do zarządzania innowacjami opiera się na krótkich kampaniach zbierania pomysłów na temat określony przez właścicieli biznesowych

 

KAMPANIE INNOWACYJNE

 

ⁿ Pomysły na redukcję kosztów

ⁿ Jak oszczędzić czas klientów

ⁿ Pomysły na opakowania

ⁿ Pomysły na sprzedaż i zwiększenie marży

ⁿ Pomysły na nowe produkty

 

WYNIKI (2004)

 

 

ⁿ 49 382 wejścia na stronę intranetową programu

ⁿ 3 002 zgłoszone pomysły

ⁿ Szacowane korzyści:

- zyski ze sprzedaży 9,7 mln USD

 

- oszczędności 1,5 miliona USD

 

OTWARTA SKRZYNKA (24/7)

 

ⁿ Intranetowa skrzynka na pomysły, otwarta na wszystkie pomysły i sugestie pracowników

ⁿ Rozbudowany formularz ograniczający napływ pomysłów niskiej jakości

 

WYNIKI (2004)

 

ⁿ 82 zgłoszone pomysły

ⁿ 56 z nich zgłoszonych w pierwszych 4 miesiącach

ⁿ 2 wybrane do dalszej analizy

ⁿ 0 wdrożeń!!!

 

 

NIE DZIAŁA!

 

POKA YOKE

 

O rzeczach,

których nie można zrobić źle

O czym myślisz kierując samochodem?

 

Czy przez cały czas jesteś skupiony na prowadzeniu samochodu?

POKA – YOKE

 

1. Zrób, co tylko możliwe by działania przebiegały poprawnie.

 

 

2. Ujawniaj błędy natychmiast po ich wystąpieniu.

 

 

3. Umożliwiaj osobie popełniającej błąd możliwość jego naprawienia (skorygowanie działania).

POKA – YOKE W

CODZIENNYM ŻYCIU

 

(urządzenia skonstruowane w sposób wykluczający, bądź ograniczający możliwość wystąpienia pomyłki)

GOTUJEMY…

 

Czerwone kółko na środku przybiera znacznie intensywniejszy odcień gdy patelnia jest już wystarczająco gorąca aby rozpocząć smażenie.

 

Kółko daje nam sygnał o temperaturze patelni.

WTYCZKI…

 

Brytyjskie wtyczki zostały zaprojektowane tak, aby nigdy nie narazić ludzi na niebezpieczeństwo.

 

 

Położenie głównego bolca wtyczki, jest zaprojektowane w taki sposób, że możliwe jest jedynie jedno prawidłowe włożenie do gniazdka.

 

Pozostałe dwa bolce są zabezpieczone izolacją tak, aby przy wkładaniu (wyjmowaniu) wtyczki do kontaktu nawet dotykając bolców nie zostać porażonym prądem.

PRACA NA

KOMPUTERZE…

W BARZE…

 

Aby ustrzec się przed wyrzucaniem tacek do kosza przez klientów, w blacie umieszczono specjalny otwór odpowiednio mniejszy w stosunku do tacki.

W BIURZE…

 

Wysuniecie zbyt wielu szuflad z aktami grozi wywróceniem szafki. W niektórych szafkach, otwarcie jednej szuflady uniemożliwia otwarcie pozostałych, zmniejszając prawdopodobieństwo wywrócenia się szafki.

NA STACJI

BENZYNOWEJ….

 

Wlew do paliwa w samochodach ma trzy zabezpieczenia:

 

• korek wlewu paliwa jest na lince, uniemożliwiając zgubienie;

 

• odpowiednia średnica wlewu uniemożliwia zatankowanie niewłaściwego paliwa (ON/ benzyna);

 

• specjalny czujnik w pistolecie uniemożliwia przelanie paliwa.

W SAMOCHODZIE…

 

System blokady drzwi:

• kontrolka - ostrzega o nie domkniętych drzwiach;

 

 

• drzwi automatycznie blokują się przy prędkości powyżej 30 km/h;

 

 

• blokada przestaje działać jeżeli drzwi zostaną otwarte przy pracującym silniku.

W SAMOCHODZIE…

 

Kontrolki informują o konkretnych problemach z samochodem (otwarte drzwi, brak płynu, otwarty bagażnik)

 

Zabezpieczenie uniemożliwia wyjęcie kluczyka ze stacyjki podczas pracy silnika.

JUST IN TIME

Management

 

 

System czasem zwany

 

„produkcją bez zapasów”

CELE JIT

 

 

• JAKOŚĆ → produkcja bezbrakowa

 

• ILOŚĆ → nie mniej, nie więcej

 

 

• TERMINOWOŚĆ → nie za wcześnie, nieza późno

JUST IN TIME

 

 

• strategia zarządzania zapasami, w której potrzebne surowce, materiały czy produkty mają być dostarczone we właściwym czasie, w odpowiednie miejsce i w żądanej ilości;

 

 

• ideą przewodnią jest zredukowanie zapasów do niezbędnego minimum → zmniejszenie kosztów produkcji.

POCZĄTKI JIT

 

• Ford Motor Company w latach 20-tych.

 

• Trzydzieści lat później pomysł rozwinięty przez Taiichi Ohno -jako Just In Time Management stał się częściąsystemu zarządzania, znanego pod nazwą Toyota

 

Production System, w Toyota Motor Corporation.

JIT

 

 

• istota JIT związana jest z koncepcją

 

„ dodawania wartości”;

 

 

• obejmuje cały proces zarządzania i różne jego aspekty, odnosząc się do kwestii planowania, przebiegu procesu produkcyjnego, kontroli procesów, zapasów, marketingu, a także organizacji pracy i zachowań ludzi.

ŹRÓDŁA STRAT

 

 

• niekonieczne próby

 

 

• wybrakowane produkty

 

 

• transport

 

 

• straty surowca

 

 

• administracja

 

• zbędne czynności

 

 

• zła synchronizacja w czasie

 

• niedopasowanie („wąskie gardła”)

 

• nadprodukcja

III PODSTAWOWE ZASADY

JIT

 

 

JIT

 

 

JIT

 

“CIĄGNIJ” ZAMIAST “POPYCHAJ”

 

• dosłowne zastosowanie Just in Time;

 

 

• dostarczenie surowców, materiałów, podzespołów i produktów we właściwej ilości, miejscu i czasie;

 

 

• dotyczy to zarówno zaopatrzenia w surowce, dostarczania materiałów na każde stanowisko pracy, jak i dostaw do odbiorców produktów.

 

Czy

 

JAKOŚĆ

 

ZARZĄDZANIA?

 

Prof. dr hab. Edward Majewski

 

Wydział Nauk Ekonomicznych

 

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

CZYM JEST ZARZĄDZANIE?

 

• sztuka osiągania zamierzonych rezultatów przez innych ludzi;

 

 

• działanie polegające na dysponowaniu zasobami;

 

 

• zestaw działań prowadzących do osiągnięcia celów;

 

 

• porządkowanie chaosu;

 

 

• zapewnienie, aby zostało zrobione to, co ma być zrobione;

 

 

• podejmowanie decyzji (dokonywanie wyborów).

CZYM ZARZĄDZAMY?

 

 

• FIRMĄ (ORGANIZACJĄ)

 

• ZASOBAMI LUDZKIMI

 

 

• RZECZAMI

 

 

• CZASEM

 

 

• ………………

JAKOŚĆ PRODUKTU_:

„DOBRA”?

 

„ZŁA”?

 

 

• niedostosowanie do potrzeb „klienta” (marketing);

 

 

• organizacji procesu produkcji (brak umiejętności?);

 

 

• ogólnie: ZARZĄDZANIA.

JAKOŚĆ W ZARZĄDZANIU TO:

 

• Dostarczyć produkt o odpowiedniej

 

(oczekiwanej ) jakości, w potrzebnej ilości i we właściwym czasie do określonegomiejsca;

 

• Wytworzyć produkt w możliwie najbardziejefektywny sposób, bez ponoszenia zbędnychnakładów i kosztów;

 

• Zapewnić właściwą organizację wszystkich procesów pracy i produkcji;

 

• Zapewnić efektywne funkcjonowanie całej “organizacji”.

 

 

NIE:

ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ

 

TAK:

 

JAKOŚĆ ZARZĄDZANIA

PODEJŚCIE DO JAKOŚCI

 

	Tradycyjne	Nowe
Jakość dotyczy wyrobu	Jakość dotyczy
		organizacji
	Jakość jest cechą	Jakość ma wartość
	techniczną	strategiczną
	Jakość jest dla	Jakość jest dla
	kontrolerów	wszystkich
	Jakość określana	Jakość jest określona
	jest przez ekspertów	przez konsumentów
		Jakość dotyczy
Jakość dotyczy kontroli
		doskonalenia

JAKOŚĆ W UJĘCIU

 

FILOZOFICZNYM

 

 

„PEWIEN STOPIEŃ

 

DOSKONAŁOŚCI”

 

[PLATON]

 

“Quality is a journey, not a destination”

TOTAL QUALITY MANAGEMENT

 

[TQM]

 

koncepcja „jakości totalnej”

 

 

JAKOŚĆ WE WSZYSTKICH

 

ASPEKTACH DZIAŁALNOŚCI

 

Jakość we wszystkich funkcjach przedsiębiorstwa oraz fazach i procesach tworzenia produktu i usługi.

 

FILOZOFIA NIEUSTANNEGO

 

DOSKONALENIA