Тэма 1. Драма як род літаратуры.

Зацвярджаю

Рэктар

УА “ Беларускі дзяржаўны

ўніверсітэт культуры і мастацтваў”

-------------------------- Ю.П.Бондар

“------“------------------ 20--------г.

РЭЖЫСУРА СВЯТ

Праграма дзяржаўнага экзамена па спецыяльнасці 1-17 01 05-01

“ Рэжысура свят” (па напрамках) Напрамак спецыяльнасці

1-17 01 05-01 Рэжысура свят (народныя).

Мінск

БДУКМ

2014.

Праграму распрацавалі:

П.А. Гуд, прафесар, кандыдат гістарычных навук

А.Г. Фядотаў, дацэнт

Рэкамендавана прэзідыумам вучэбна-метадычнай рады УА “ Беларускі дзяржаўны універсітэт культуры і мастацтваў” (пратакол № ад)

Адказны за рэдакцыю -

Адказны за выпуск – П.А.Гуд

 

ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА.

 

Сучасныя працэсы станаўлення і развіцця духоўнай культуры беларускага грамадства вылучаюць у якасці адной з важнейшых задач стварэнне аптымальнай сістэмы падрыхтоўкі высакакласных спецыялістаў.

Дзейнасць будучых рэжысёраў, якіх рыхтуюць на кафедры рэжысуры абрадаў і свят Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў для работы у галіне святочнай культуры, патрабуе ад іх дасканалых ведаў, уменняў і навыкаў у розных аспектах распрацоўкі і ўвасаблення свята, глыбокай тэарэтычнай і практычнай падрыхтоўкі.

Высокія патрабаванні, якія дэтэрмініраваны практыкай сучаснага развіцця асобы і грамадства, ставяць перад праграмай дзяржаўнага экзамена па рэжысуры свят задачу высвятлення сістэмы творчых і арганізацыйных ведаў студэнтаў як базавай асновы іх далейшай практычнай дзейнасці, выяўлення здольнацей выпускнікоў інтэграваць веды, назапашаныя на працягу пяці гадоў навучання па спецыяльных дыцыплінах.Змест праграмы распрацаваны на аснове дзяржаўных адукацыйных стандартаў вышэйшай адукацыі, у адпаведнасці з дзеючымі вучэбнымі праграмамі дысцыплін вучэбных планаў.

Менавіта таму ў змест дзяржаўнага іспыту ўключаны пытанні па шэрагу прадметаў спецыяльнасці, неабходных для эфектыўнай дзейнасці ў галіне свят: рэжысуры свят,беларускім народным гульням, рэжысуры традыцыйнага абрада, асновам режысуры і майстэрства акцёра, асновам драматургіі і сцэнарнага майстэртва, традыцыйнай святочнай культуры беларусаў, мастацка-дэкаратыўнаму вырашэнню свята, музычна-шумавому вырашэнню свята, пластыка-харэаграфічнаму вырашэнню свята, тэхналогіі стварэння свята.

Дзяржаўны экзамен па рэжысуры свят праводзіцца ў форме вуснага адказа студэнта на пытанні білетаў па творчаму, матэрыяльна-тэхнічнаму, арганізацыйнаму і фінансаваму забеспячэнню святочных дзей рознай тэматычнай і жанравай накіраванасці. Студэнт можа адказваць на пытанні білетаў, грунтуючыся на аснове распрацаванага ім асабіста рэжыёрскага праэкта дыпломнага свята.

На здачу дзяржаўнага экзамена кожнаму студэнту адводзіцца да 30 хвілін. Для ўдакладнення экзаменацыйнай адзнакі студэнту членамі ДЭК могуць задавацца адпавядаючые праграме дадатковыя пытанні. Вынікі здачы дзяржаўнага экзамена агалошваюцца ў той жа дзень пасля афармлення адпаведных пратаколаў.

 

 

ЗМЕСТ.

Раздзел I “ Асновы драматуріі і сцэнарнае майстэрства”

Тэма 1. Драма як род літаратуры.

Паняцце “ драма”. Прадмет драмы. Драма як род літаратуры. Спосабы адлюстравання сацыяльных праблем і вырашэння канфліктных сітуацый. Тэма як праблема. Ідэя як філасофскае асэнсаванне і вобразнае бачанне твора. Жанры і паджанры драматургіі..

 

Тэма 2. Канфлікт у драматургічным творы.

Паняцце “ канфлікт” і канфліктная аснова. Канфлікт знешні і ўнутраны. Вызначэнне ідэй двух супрацілеглых груп дзеючых асоб як аснова для вырашэння знешняга канфлікта п”есы, інсцэніроўкі. Вызначэнне лініі дзеі і лініі супрацьдзеі Расстаноўка дзеючых сіл па канфлікту. Канфлікт як спосаб выражэння асабістых адносін, распрацаваных рэжысёрам у сістэме вобразаў.

 

Тэма 3. Сцэнарна-рэжысёрскі ход, яго функцыі ў сцэнарыі свята

Сцэнарна-рэжысёрскі ход як прыём, які аб”ядноўвае разрозненыя часткі сцэнарыя ў адзінае драматургічнае цэлае. Віды сцэнарна – рэжысёрскага хода. Носьбіты сцэнарна-рэжысёрскага хода.

 

 

Тэма 4. Элементы драматургічнай кампазіцыі сцэнічнага твору.

Архітэктоніка як спосаб кампазіцыйнай пабудовы тэмы, канфлікта. Паняцці “ экспазіцыя”, “ пралог”,“ развіццё дзеі”, “ кульмінацыя”, “ спад дзеі”, “ апафеоз”, “ фінал”, “ эпілог” і іх задачы ў кампазіцыйнай пабудове твора.

 

Тэма № 5. Пераклад празаічнага твору, вершаванай формы, дакументальнага матэрыялу н а мову сцэнічнага дзеяння.

Рэжысерская трактоўка літаратурнага твору. Увасабленне канфлікту ў выглядзе дыялогу дзеючых асоб і рэмарак аўтара. Межы рэжысёрскай свабоды падчас работы над аўтарскім тэкстам. Захаванне аўтарскай задумы пры неабходнасці стварэння новай кампазіцыйай пабудовы твора. Трансфармацыя апісальнай прозы ў дзеянне. Выкарыстанне вобразнасці замест ілюстрацыі. Вызначэнне тэмы, ідэі, звышзадачы, падзейнага раду. Характарыстыка персанажаў. Вызначэнне кола прапанаваных абставін твору і кожнага персанажа. Пабудова ланцужка падзей (скразная дзея).

 

Тэма № 6. Галоўныя этапы стварэння сцэнарыя святочнага мерапрыемства

Этап 1. Распрацоўка тэмы. Фарміраванне задумы сцэнарыя. Вызначэнне ідэйна-тэматычнага накірунку. Першапачатков вызначыныя тэма і ідэя – гэта не догма, гэта рухомыя субстанцыі (гэта гепотэзы, якія могуць змяніцца ў працэсе работы). Тэма і контртэмы, іх узаемасувязь. Вызначэнне скразнога дзеяння.

Этап 2. Збор матэрыяла. Фальклорнага (казкі, легенды, паданні, песні), этнаграфічнага (навуковая, гістарычная літаратура, першакрыніцы, этнаграфічныя апісанні);паэтычнага, празаічнага, вакальнага, музычнага, харэаграфічнага, тэатральнага

фота-, кіна-, відэаматэрыялаў дакументальнага, архіўнага. Канчатковае бачанне сцэнарна-рэжысёрскага хода сцэнарыя.

Этап 3. Напісанне сцэнарыя. Першы накід сцэнарнага плана (асобных нумароў), аўтарскае бачынне драматургічнага твора. Літаратурнае апісанне асобных сцэн, эпізодаў. Вызначэнне архітэктонікі Вызначэнне арыгінальнага (непадобны на іншыя, адпаведнага тэме) сцэнарна-рэжысёрскага хода. Вызначэнне яго носьбітаў, іх роля, задачы (персаніфікацыя). Літаратурнае афармленне эпізодаў у блокі.

 

 

Раздзел II “Асновы рэжысуры і майстэрства акцёра”

Тэма 1. Этычныя нормы сцэнічнага мастацтва – галоўны падмурак работы творчага калектыву.

Узаемадзеянне тэатральнай этыкі і тэхналогіі сцэнічнага мастацтва. Грамадзянская пазіцыя рэжысёра. Этычныя нормы калектыўнай творчасці. Дысцыпліна і “студыйнасць”- неад’емныя элементы калектыўнай творчасці. Глядач – галоўны творчы кампанент відовішча.

 

Тэма 2. Трыадзінства асобы рэжысёра ў арганізацыі творчага працэса па вызначэнні У.І. Неміровіча- Данчанкі.

Сутнасць вызначэнняў У.І. Неміровіча- Данчанкі “рэжысёр-інтэрпрэтатар”, “рэжысёр-арганізатар”, “рэжысёр-люстэрка”. Рэжысёр свята як рэжысёр-драматург.

Тэма 3. Дзеянне – галоўны выразны сродак сцэнічнага мастацтва.

Падзея і яе роля ў развіцці сцэнічнага дзеяння. Прычыны, якія абуджаюць дзеянне. Канфлікт як абуджальнік дзеяння. Дзеянне як сукупнасць мэты івалявога пасылу. Фізічнае і псіхічнае дзеянні. Падпарадкаванне псіхічных задач фізічным. Непарыўная лінія дзеяння. Барацьба і пераадолванне перашкод - неабходнаяўмова актывізацыі дзеяння. Складнікі дзеяння: ацэнка, прыстасаванне, выбар спосаба дзеяння, непасрэднае дзеянне. Рэжысёрская задача - рухавік сцэнічнага дзеяння.

Раздзел III “ Рэжысура свят ”

Тэма 1. Гульня ў структуры народнага свята. Абрадавыя гульні

Народнага каляндара.

Месца гульні ў народным свяце. Функцыі гульні.Узаемасувязь гульні і мастацтва. Гульня як сродак актывізацыі ўдзельнікаў свята, форма стварэння перадсвяточнай і святочнай атмасферы. Абрадавыя гульні Каляд, Масленіцы, Гукання вясны, Вялікадня, Юр”я, Сёмухі, Купалля, Дажынак. Методыка падрыхтоўкі сцэнарыяў гульнявых праграм.

 

Тэма 10. Арганізацыя рэпетыцыйнага працэса святочных дзей.

Графік правядзення рэпетыцый. Задачы і змест правядзення рэпетыцый застольнага перыяду, планіровачных, мантажных, зводных, генеральных і карэктыровачнай рэпетыцый.

Тэма № 1 Схема аргкамітэта

Аркамітэт як часовае аб’яднанне, створанае па загадзе органаў дзяржаўнай улады ці іншай установы для вырашэння разнастайных пытанняў творчага, матэрыяльна-тэхнічнага, арганізацыйнага і фінансавага забеспячэння свята. Склад аргкамітэта. Склад структурных падраздзяленняў аргкамітэта. Рабочы план падрыхтоўкі свята як асноўны дакумент, які адл Аргкамітэт як часовае адмністрацыйна-творчае аб'яднанне, створанае па юстроўвае вытворчыя пытанні працы аргкамітэта. Агульныя звесткі аб рабоце аргкамітэта

 

 

Тэма № 9 Каштарыс свята.

Бухгалтэрыя свята, яе структура і функцыянальныя абавязкі супрацоўнікаў.Агульная структура папярэдняга (запланаванага, праэктнага) каштарыса свята. Арганізацыйна-вытворчы аналіз сцэнарыя з пункту гледжання фінансавання разнастайных відаў работ. Удакладненне фінансавання розных відаў работ. Шляхі памяншэння кошта запланаваных відаў работ (выдзяленне дадатковых сродкаў з іншых дзяржаўных праграм, памяншенне каштарыса іншых запланаваных свят, правядзенне добрачыннага суботніка ў фонд свята, поўнае або частковае спонсарства пэўных відаў работ). Складанне і зацвярджэнне каштарыса свята.

 

І паветранай дзеі.

Піратэхнічныя вырабы, іх месца і роля ў святочных дзеяннях. Вогнена-светлавыя, дымавыя і выбуховыя спецэфекты. Стацыянарныя і рухомыя піравырабы. Падабенства і адрозненні дукераў і квакераў. Выразныя магчымасці форса-фантанных вырабаў. Роля Казіміра Семяновіча ў стварэнні ракет розных тыпаў.

 

Тэма № 14. Рэклама свята.

Рэклама свята як комплекс мерапрыемстваў інфармацыйнай і творчай накіраванасці. Формы рэкламы святаў. Тэатралізаваная рэклама. Арганізацыя работы прэс-цэнтра. Акрэдытацыя прадстаўнікоў сродкаў масавай інфармацыі, падрыхтоўка прэс-рэліза свята. Абсталяванне памяшкання прэс-цэнтра. Арганізацыя конкурсу рэпартажаў аб свяце.

 

 

Раздзел V “Моўнае дзеянне ў свяце”

Зацвярджаю

Рэктар

УА “ Беларускі дзяржаўны

ўніверсітэт культуры і мастацтваў”

-------------------------- Ю.П.Бондар

“------“------------------ 20--------г.

РЭЖЫСУРА СВЯТ

Праграма дзяржаўнага экзамена па спецыяльнасці 1-17 01 05-01

“ Рэжысура свят” (па напрамках) Напрамак спецыяльнасці

1-17 01 05-01 Рэжысура свят (народныя).

Мінск

БДУКМ

2014.

Праграму распрацавалі:

П.А. Гуд, прафесар, кандыдат гістарычных навук

А.Г. Фядотаў, дацэнт

Рэкамендавана прэзідыумам вучэбна-метадычнай рады УА “ Беларускі дзяржаўны універсітэт культуры і мастацтваў” (пратакол № ад)

Адказны за рэдакцыю -

Адказны за выпуск – П.А.Гуд

 

ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА.

 

Сучасныя працэсы станаўлення і развіцця духоўнай культуры беларускага грамадства вылучаюць у якасці адной з важнейшых задач стварэнне аптымальнай сістэмы падрыхтоўкі высакакласных спецыялістаў.

Дзейнасць будучых рэжысёраў, якіх рыхтуюць на кафедры рэжысуры абрадаў і свят Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў для работы у галіне святочнай культуры, патрабуе ад іх дасканалых ведаў, уменняў і навыкаў у розных аспектах распрацоўкі і ўвасаблення свята, глыбокай тэарэтычнай і практычнай падрыхтоўкі.

Высокія патрабаванні, якія дэтэрмініраваны практыкай сучаснага развіцця асобы і грамадства, ставяць перад праграмай дзяржаўнага экзамена па рэжысуры свят задачу высвятлення сістэмы творчых і арганізацыйных ведаў студэнтаў як базавай асновы іх далейшай практычнай дзейнасці, выяўлення здольнацей выпускнікоў інтэграваць веды, назапашаныя на працягу пяці гадоў навучання па спецыяльных дыцыплінах.Змест праграмы распрацаваны на аснове дзяржаўных адукацыйных стандартаў вышэйшай адукацыі, у адпаведнасці з дзеючымі вучэбнымі праграмамі дысцыплін вучэбных планаў.

Менавіта таму ў змест дзяржаўнага іспыту ўключаны пытанні па шэрагу прадметаў спецыяльнасці, неабходных для эфектыўнай дзейнасці ў галіне свят: рэжысуры свят,беларускім народным гульням, рэжысуры традыцыйнага абрада, асновам режысуры і майстэрства акцёра, асновам драматургіі і сцэнарнага майстэртва, традыцыйнай святочнай культуры беларусаў, мастацка-дэкаратыўнаму вырашэнню свята, музычна-шумавому вырашэнню свята, пластыка-харэаграфічнаму вырашэнню свята, тэхналогіі стварэння свята.

Дзяржаўны экзамен па рэжысуры свят праводзіцца ў форме вуснага адказа студэнта на пытанні білетаў па творчаму, матэрыяльна-тэхнічнаму, арганізацыйнаму і фінансаваму забеспячэнню святочных дзей рознай тэматычнай і жанравай накіраванасці. Студэнт можа адказваць на пытанні білетаў, грунтуючыся на аснове распрацаванага ім асабіста рэжыёрскага праэкта дыпломнага свята.

На здачу дзяржаўнага экзамена кожнаму студэнту адводзіцца да 30 хвілін. Для ўдакладнення экзаменацыйнай адзнакі студэнту членамі ДЭК могуць задавацца адпавядаючые праграме дадатковыя пытанні. Вынікі здачы дзяржаўнага экзамена агалошваюцца ў той жа дзень пасля афармлення адпаведных пратаколаў.

 

 

ЗМЕСТ.

Раздзел I “ Асновы драматуріі і сцэнарнае майстэрства”

Тэма 1. Драма як род літаратуры.

Паняцце “ драма”. Прадмет драмы. Драма як род літаратуры. Спосабы адлюстравання сацыяльных праблем і вырашэння канфліктных сітуацый. Тэма як праблема. Ідэя як філасофскае асэнсаванне і вобразнае бачанне твора. Жанры і паджанры драматургіі..