олданылған әдебтеттер тізімі

                             Uв = 4,44∙ f ∙ Вс ∙ Пс ,В; (4.2)

 Мұндағы Uв −стержень индукциясы, Тл; Пс − стерженнің активті қимасы, м 2 . Uв = 4,44 ∙ 50 ∙ 1,55∙ 0,01078 = 3,71В. Онда ТК орамаларының орамдар саны: WТК = 400 3,71 = 107,8. Есептелген мән жақын бүтін 108 дейін жуықтаймыз. Бір орамның ЭҚК мәнін анықтаймыз:

         WТК = UФтк Wтк ,В. (4.3) WТК = 400 108 = 3,7 В

. Онда стержендегі нақты индукция тең болады:

 Вс = Uв 4,44∙f∙Пс , Тл; (4.4) Вс = 3,7 4,44∙ 50 ∙ 0,01078 = 1,55 Тл; ТК

Орамасының сым қимасының ауданын анықтаймыз: Пв = IфТК j ,мм 2 . 32 Пв = 133,33 1,6 = 83,33мм 2 . Сымның сұрыпы бойынша а = 2 және b = 10,6мм, екі жағынан қалыңдығы 0,5 мм оқшаулауланған АПБ-20,84 мм2 сымды [1] таңдаймыз. Біз а = 2,5 және b = 11,1мм сым өлшемдерін аламыз. Орауды бір сымға жүргіземіз: АПБ − 20,84∙ 4 ∙ 2,0 ∙ 10,6 2,5 ∙ 11,1 . Орамның толық қимасын анықтаймыз: Пв = Псым ∙ nсым,мм2 . (4.5) Мұндағы Псым −бір сым қимасының ауданы, мм2 ; nсым − ораманың параллель сымдардыың саны. Пв = 20,84 ∙ 4 = 83,36 мм2 . Токтың нақты тығыздығы: jТК = IфТК Пв , А мм2 . (4.6) jТК = 133,33 83,36 = 1,599 А мм2 . Суыту бетіндегі жылу ағынының тығыздығы бойынша сымды тексереміз

. Майдың табиғи айналымы бар майлы трансформаторларда ол 1200 ... 1400 Вт/м2 аспауы тиіс. b ≤ q∙ka 1,72∙jд 2∙10−8 ; (4.7) мұндағы 1,72 – алюминий сым үшін коэффициент, ka = 0,8 (цилиндрлік катушкалар үшін). 0,0137 ≤ 1400 ∙ 0,8 1,72 ∙ 1,5992 ∙ 1012 ∙ 10−8 = 0,0255. Орама қабаттарының саны екіге тең болады.

 Трансформаторлардың қуаты 6 – 10 кВ – қа дейінгі трансформаторлар үшін орама бір қабатқа және сирек жағдайларда аса қуатты трансформаторлар үшін үш қабатқа оралуы мүмкін [2]. Орамның бір қабатындағы орамдардың саны (екі қабатты орам үшін):

                        33 Wқ = Wтк 2 . (4.8) Wқ = 108 2 = 54.

 Орамның өстік өлшемі (биіктігі):

 bб = b ∙ nпр; (4.9) bб = 11,1 ∙ 4 = 4,44 см.

Орамалардың өстік өлшемі, см: Hв,тк = bб ∙ (Wқ + 1) +(0,5 ÷ 1,5) см. (4.10) Екі қабатты ораманың радиалды өлшемі: а1 = 2а . + а11,см. (4.11) U≤1 кезіндегі арнаның радиалды өлшемі а11 оқшаулау шарттары бойынша 0,4 см кем емес болып таңдалады. а1 = 2 ∙ 0,25+ 0,4 = 0,9 см.

 Ораманыңішкі диаметрі: D1 . = Dв + 2 ∙ а01, см; (4.12) D1 . = 12,5 + 2 ∙ 0,4 = 13,3 см . Ораманың сыртқы диаметрі: D1 ′ = D1 . + 2 ∙ а01,см; (4.13) D1 ′ = 13,3 + 2 ∙ 0,9 = 15,1 см. Ораманың орташа диаметрі:  Dор ′ = D1 . +D1 ′ 2 = 14,2 см. (4.14) Ораманың активті салмағын есептеу үшін формуланы қолданамыз:

МТК = m ∙ π ∙ Dор ∙ WТК ∙ Пв ∙ γв ∙ 10−6 ,кг; (4.15)

 мұндағы m -трансформатордың активті өзектерінің саны; Dор- ораманың орташа диаметрі, см;

 WТК- орама орамдарының саны;

 

                                     

 

Қорытынды

  Бұл жобада үш фазалы маймен суытылатын күштік трансформатор есептелді. Трансформатордың негізгі өлшемдері, негізгі электрлік шамалары, бос жүріс және қысқаша тұйықтау параметрлері анықталды, жоғары және төменгі кернеудің орамалары есептелді және трансформатодың қысқаща тұйықтау шығындары, параметрлері анықталды.

   Есептеу нәтижесінде есептелген трансформатордың параметрлерінің шамасы паспорттық параметрлерге жақын болды. Өміртіршілік қауіпсіздіг бөлімі бойынша, өндірістік ортаның қауіпті факторларын талдау жүргізілді.

   Микроклиматтың қолайсыз жағдайлары, шудың жоғары деңгейі, дірілдің жоғары деңгейі, жарықтандырудың жеткіліксіздігі, электрмагниттік өрістың адам денсаулығына қалай әсер ететіндігі жайлы қарастырдық. Өндірістік үй-жайлардың жұмыс орындарындағы микроклимат көрсеткіштерінің рұқсат етілген шамаларын алдық.

   Трансформаторлардан шудың әсерін бағалау трансформатор шуын азайту әдістері қарастырылды, сонымен қатар трансформатордың қосалқы станция мысалында шуды есептедік. Дипломдық жұмысымның экономикалық бөлімінде қосалқы станцияны салудағы техника-экономикалық көрсеткіштер есептеулер арқылы табылып, тиімділік деңгейі анықталды.

      Қорытындылай келе оқу практикасы өту барысында менің игерген білімімді,ары қарай осы мамандықтың пәндерін нашықтауға қабілеттілігімді арттыруға өз септігін тигізді.

 

 

Волынский В.А., Зейн Е.Н., Шатерников В.Е.Электротехника.

Борисов Ю.М., Липатов Д.Н. Общая электротехника

Седов Н.Н. Электротехника и основы электроники: Программа, метод. указания и контр. задания для студентов-заочников инженерно-экономических и экономических специальностей учебных заведений.

Т.Ф. Березкина и др. Задачник по общей электротехнике с основами электроники.

В.Е.Китаев.  Электротехника және өнеркәсіптік электроника негіздері.

Ахмедьярова А.Я. Электротехника. Лабораторные работы. Учебное пособие.

Д. Липатов Вопросы и задачи по электротехника.

В.Г.Герасимов Сборник задач по электротехнике и основа электроники.