Засваенне і стылістычнае выкарыстанне запазычанай лексікі

· Запазычанні з англійскай мовы ў матэрыялах спартыўнай тэматыкі.

· Месца і стылістычныя функцыі запазычанняў у сферы маладзёжнай субкультуры.

· Фанетычная адаптацыя запазычанняў у сучаснай беларускай мове.

· Запазычаная лексіка сферы інфармацыйных тэхналогій.

· Новыя запазычанні ў палітычным дыскурсе.

Літаратура

Булыка, А. М. Лексічныя запазычанні ў беларускай мове: XIV–XVIII стст. / А. М. Булыка. – Мінск, 1980.

Бубновіч, Б. І. Засваенне іншамоўных слоў беларускай літаратурнай мовай: дапам. для студ. філал. спец. ВНУ / Б. І. Бубновіч. – Гродна, 2000.

Валгина, Н. С. Активные процессы в современном русском языке / Н. С. Валгина. – М., 2003.

Давыдова, О. А. Заимствования-аббревиатуры в языке современных средств массовой коммуникации / О. А. Давыдова // Язык современной публицистики: сб. ст. / Сост. Г. Я. Солганик. – М., 2007. – С. 212–231.

Даўгулевіч, Н. М. Блокбастэр, трылер, джангл: Новая запазычаная лексіка сферы культуры / Н. М. Даўгулевіч // Роднае слова. – 2003. – № 7. – С. 38–40.

Даўгулевіч, Н. М. Брыфінг, спікер, саміт: Новыя запазычанні з англійскай мовы ў палітычнай сферы / Н. М. Даўгулевіч // Роднае слова. – 2002. – № 10. – С. 31.

Даўгулевіч, Н. М. Лайкра, скотч, хот-дог: Новая запазычаная лексіка пабытовай сферы / Н. М. Даўгулевіч // Роднае слова. – 2003. – № 6. – С. 40–42.

Даўгулевіч, Н. М. Графіці, джакузі, караоке – ён, яна, яно ці яны?: Род і лік нескланяльных запазычаных назоўнікаў / Н. М. Даўгулевіч, В. І. Уласевіч // Роднае слова. – 2005. – № 6. – С. 31–33; № 7. – С. 49–51.

Какорина, Е. В. Трансформация лексической семантики и сочетаемости (на материале языка газет) / Е. В. Какорина // Русский язык конца ХХ столетия (1985–1995). – М., 1996. – С. 67–89.

Костомаров, В. Г. Языковой вкус эпохи: Из наблюдений над речевой практикой масс-медиа / В. Г. Костомаров. – СПб., 1999.

Крысин, Л. П. Иноязычное слово в контексте современной общественной жизни / Л. П. Крысин // Русский язык конца ХХ столетия (1985–1995). – М., 1996. – С. 142–161.

Мальцева, Т. А. Французские заимствования в белорусском языке / Т. А. Мальцева. – Минск, 2004.

Новикова, Н. В. Культура использования заимствованных слов в функциональных разновидностях языка / Н. В. Новикова // Культура русской речи и эффективность общения. – М., 1996. – С. 375–396.

Панов, М. В. Из наблюдений над стилем сегодняшней периодики / М. В. Панов // Язык современной публицистики. – М., 1988.

Попова, Т. В. Неология и неография современного русского языка: учеб пос. / Т. В. Попова, Л. В. Рацибурская, Д. В. Гугунава. – М., 2005.

Сакун, Т. Роля “газетных слоўнічкаў” у засваенні беларускай мовай іншамоўнай лексікі ў 1930-я гг. / Т. Сакун // Роднае слова. – 2007. – № 12. – С. 37–39.

Современный русский язык: Социальная и функциональная дифференциация / Л. П. Крысин (отв. ред.). – М., 2003.

Станкевіч, А. А. Лексіка іншамоўнага паходжання ў беларускіх народных гаворках / А. А. Станкевіч. – Гомель, 1996.

Сцепанчук, Ю. А. Лексіка іншамоўнага паходжання ў сучанай беларускай паэзіі / Ю. А. Сцепанчук. – Мінск, 2002.

Уласевіч, В. І. Лексічныя працэсы ў беларускай мове 90-х гадоў ХХ ст.: дыс.... канд. філал. навук / В. І. Уласевіч. – Мінск, 2002.

 

Стылістычнае выкарыстанне лексікі пазалітаратурных пластоў
у публіцыстычным маўленні

· Кантрастнае спалучэнне кніжнай, прастамоўнай і жаргоннай лексікі на старонках газет.

· Маладзёжны слэнг і яго адлюстраванне ў друку.

· Крыніцы фарміравання лексікі маладзёжнага слэнгу.

· Тэрміналагічнае поле ў даследаваннях маладзёжнага сацыялекту.

· Прафесійныя жаргоны і інтэржаргон (да пытання ўзаемадзеяння).

· Тэхніцызмы і камп’ютэрны жаргон: праблемы і перспектывы развіцця.

· “Сцёб” і прафесійны жаргон журналіста.

· Сацыяльныя дыялекты, іх моўныя асаблівасці і функцыянаванне ў тэкстах СМІ.

· Размоўная і прастамоўная лексіка ў тэлевізійным маўленні.

· Слэнгавая лексіка ў газетна-публіцыстычным і тэлевізійным дыскурсе.

Літаратура

Береговская, Э. М. Молодежный сленг: формирование и функционирование / Э. М. Береговская // Вопросы языкознания. – 1996. – № 3. – С. 32–42.

Бойко, Б. Л. Молодежный жаргон как отражение взаимодействующих субкультур / Б. Л. Бойко // Встречи этнических культур в зеркале языка: (в сопоставительном лингвокультурном аспекте). – М., 2002. – С. 352–361.

Большой словарь молодежного сленга / под ред. С. И. Левиковой. – М., 2003.

Васильев, А. Д. Крутой: к вопросу о формировании жаргонной лексики / А. Д. Васильев // Русская речь. – 1993. – № 6. – С. 44–47.

Веселовская, Т. М. Кто такие лохи? / Т. М. Веселовская // Русская речь. – 2001. – № 1. – С. 55–58.

Виноградова, Н. В. Компьютерный сленг и литературный язык: проблемы конкуренции / Н. В. Виноградова // Исследования по славянским языкам. – 2001. – № 6. – С. 203–216.

Ворон, О. В. Принципы лексикографического описания профессионального жаргона (на материале жаргона программистов) / О. В. Ворон // Термин и слово. – Новгород, 1997. – С. 143–147.

Горбаневский, М. В. Не говори шершавым языком / М. В. Горбаневский, Ю. Н. Караулов, В. М. Шаклеин. – М., 1999.

Грачев, М. А. В погоне за эффектом (блатные слова на газетной полосе) / М. А. Грачев // Русская речь. – 2001. – № 5. – С. 67–73.

Грачев, М. А. Откуда слова «тусовка» и «тусоваться»? / М. А. Грачев // Русский язык в школе. – 1995. – № 3. – С. 84–86.

Грачев, М. А. Третья волна / М. А. Грачев // Русская речь. – 1992. – № 4. – С. 61–65.

Григорьева, О. Н. Публицистический стиль в системе функциональных разновидностей языка / О. Н. Григорьева // Язык средств массовой информации: Учебное пособие для вузов / под ред. М. Н. Володиной. – М., 2008. – С. 355–365.

Диева, Т. М. Социальные диалекты в современной российской прессе (газеты «Завтра» и «Русский порядок»): автореф. дисс. … канд.филол. наук / Т. М. Диева. – СПб., 2001.

Ермакова, О. П. Источники пополнения жаргона / О. П. Ермакова // Русский язык. – 1999. – № 4. – С. 14–15.

Клушина, Н. И. Особенности публицистического стиля / Н. И. Клушина // Язык средств массовой информации: Учебное пособие для вузов / под ред. М. Н. Володиной. – М., 2008. – С. 479–495.

Костомаров, В. Г. Языковой вкус эпохи: Из наблюдений над речевой практикой масс-медиа / В. Г. Костомаров. – СПб., 1999.

Кронгауз, М. А. Русский язык на грани нервного срыва / М. А. Кронгауз. – М., 2007.

Крысин, Л. П. О лексике русского языка наших дней / Л. П. Крысин // Русский язык в школе. – 2002. – № 1. – С. 3–7.

Лихолитов, П. В. Компьютерный жаргон / П. В. Лихолитов // Русская речь. – 1997. – № 3. – С. 43–50.

Личковаха, Ю. В. Употребление ненормативной лексики в СМИ: языковой, этический и правовой аспекты / Ю. В. Личковаха // Журналистика в 2000 году: реалии и прогнозы развития: тезисы науч.-практ. конф., Москва, 2001. – М., 2001. – Ч. VII. – С. 26–28.

Лукашанец, Е. Г. Социальные диалекты в восточнославянский языках / Е. Г. Лукашанец. – Минск, 1993.

Михалкина, Т. А. Внелитературная лексика в языке произведений А. И. Солженицына: автореф. дисс. … канд. филол. наук / Т. А. Михалкина. – Минск, 2000.

Никитина, Т. Г. Молодежный сленг: толковый словарь / Т. Г. Никитина.– М., 2007.

Почему бизнесмены говорят как идиоты: перевод с англ. / Б. Фьюджер, Ч. Хардауэй, Д. Варшавски. – М., 2006.

Рожанский, Ф. И. Сленг хиппи / Ф. И. Рожанский. – СПб. – Париж, 1992.

Руденко, Е. Н. Вот вам и драг с дропом, или Компьютерный жаргон глазами лингвиста / Е. Н. Руденко // Славянский мир на пороге III тысячелетия: материалы междунар. науч. конф., Гомель, 15-16 мая 2001 г. – Гомель, 2001. – С. 241–243.

Скворцов, Л. И. Экология слова, или Поговорим о культуре русской речи / Л. И. Скворцов. – М., 1996.

Современный русский язык: Социальная и функциональная дифференциация / Л. П. Крысин (отв. ред.). – М., 2003.

Толкач, А. А. Маладзёжны слэнг // Культура мовы і грамадства: матэрыялы міжнар. навук.-практ. канф., Мінск, 5-6 снежня 2002 г. – Мінск, 2002. – С. 223–227.

Химик, В. В. Поэтика низкого, или Просторечие как культурный феномен / В. В. Химик. – СПб., 2000.

 

Стылістычнае выкарыстанне тэрміналогіі ў тэкстах СМІ

· Грамадска-палітычная тэрміналогія ў тэкстах СМІ.

· Сучасная эканамічная тэрміналогія ў аналітычных матэрыялах.

· Спецыфіка выкарыстання тэрміналогіі ў рэкламе.

· Дыпламатычная тэрміналогія і формулы маўленчага этыкету ў СМІ.

· Тэксты на эканамічныя тэмы ў семантычным і кагнітыўным аспектах: на матэрыялах СМІ.

Літаратура

Антанюк, Л. А. Спецыяльная лексіка беларускай мовы. Тэрміналогія: Вучэб. дапам. / Л. А. Антанюк. – Мінск, 2002.

Антанюк, М. Г. Рэцэпцыя рускіх юрыдычных тэрмінаў беларускай мовай / М. Г. Антанюк // Имя и слово (проблемы семантико-прагматического взаимодействия в славянских языках): материалы междунар. науч. конф.: В 2 ч. – Брест, 2007. – Ч. 2. – С. 3–7.

Гвоздович, Г. А. Функционирование номинативных единиц научно стиля в языке печатных СМИ / Г. А. Гвоздович // Мир русского слова и русское слово в мире: Материалы ХI Конгресса междунар. ассоциации преподавателей русского языка и литературы. - Варна 17-23 сентября 2007 г. - Т.3. – С. 343-347.

Гвоздович, Г. А. О терминологических номинациях на страницах СМИ / Г. А. Гвоздович // Журналістыка–2006: Тэорыя. Практыка. Творчасць: Матэрыялы 8-й Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, прысвечанай 85-годдзю Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Вып. 8 / Рэдкал.: С. В. Дубовік (адк. рэд.) і інш. – Мінск, 2006. – С. 177–179.

Ефимов, Д. К. Терминосфера СМИ в русском и английском языках: автореф. дисс. … канд. филол. наук / Д. К. Ефимов. – Екатеринбург, 2005.

Ильин, М. В. Слова и смыслы. Опыт описания ключевых политических понятий / М. В. Ильин. – М., 1997.

Кавалёва, Л. Я. Англіцызмы ў тэрміналогіі сучаснай беларускай літаратурнай мовы: аўтарэф. дыс.... канд. філал. навук / Л. Я. Кавалёва. – Мінск, 2004.

Капейко, Т. В. Лексіка-семантычны спосаб тэрмінаўтварэнне / Т. В. Капейко. – Магілёў, 2007.

Кожина, Н. М. О диалогичности письменной научной речи / Н. М. Кожина. – Пермь, 1986.

Культура русской речи и эффективность общения. – М., 1996.

Літвін, Н. У. Беларуская эканамічная тэрміналогія і яе лексікаграфічная фіксацыя / Н. У. Літвін // Слово и словарь: сб. науч. трудов по лексикографии. – Гродно, 2007. – С. 67–70.

Лук’янюк, Ю. М. Сучасная беларуская філасофская тэрміналогія: Семантычны і структурны аспекты: дыс.... канд. філал. навук / Ю. М. Лук’янюк. – Мінск, 2003.

Любецкая, К. П. Нямецка-беларуская лексікаграфія ХХ ст. і фарміраванне беларускай тэрміналогіі: аўтарэф. дыс.... канд. філал. навук / К. П. Любецкая. – Мінск, 2004.

Солганик, Г. Я. Стилистика текста: Учебное пособие / Г. Я. Солганик. – М., 2005.

Ступин, В. А. Инфолосоциолингвистика: методология, методика и техника исследования динамики терминологических процессов и предметных областей / Учебное пособие / В. А. Ступин. – СПб., 2000.

Терминология 3: изучение и обучение. Материалы Третьей междун. научно-практич. конф. 24–26 ноября 2005г. / ред. Т. И. Васильева, В. Г. Захарова, В. К. Щербин. – Минск, 2006.

Терминология власти: советские политические термины в историко-культурном контексте / Д. М. Фельдман. – М., 2006.

 

Стылістычнае выкарыстанне пасіўнай лексікі ў тэкстах СМІ

· Аказіяналізмы ў тэкстах СМІ.

· Гістарызмы і архаізмы ў сучасных перыядычных выданнях.

· «Новыя» гістарызмы ў СМІ.

· Канфесійная лексіка ў СМІ.

· Лексіка-семантычныя неалагізмы ў сучасным публіцыстычным маўленні.

· Неалагізмы-запазычанні і іх беларускія эквіваленты ў публіцыстычным тэксце.

· Нетыповыя новаўтварэнні ў сучаснай публіцыстыцы.

· Новыя намінацыі як адлюстраванне засваення моўнай свядомасцю рэалій грамадскага жыцця.

· Складаныя намінацыі ў сучаснай публіцыстыцы.

Літаратура

Басава, Г. І. «Наталяю смагу словам сакавітым...»: Аказіянальнае слова і яго значэнне/ Г. І. Басава// Роднае слова. – 1995. – № 12.

Валгина, Н. С. Активные процессы в современном русском языке / Н. С. Валгина. – М., 2003.

Земская, Е. А. Активные процессы современного словопроизводства / Е. А. Земская // Русский язык конца ХХ столетия. – М., 1996. – С. 90–140.

Земская, Е. А. Словообразование как деятельность / Е. А. Земская. – М., 1992.

Зразікава, В. А. Семантычная і словаўтваральная структура індывідуальна-аўтарскіх неалагізмаў (на матэрыяле беларускіх мастацкіх твораў першай паловы ХХ ст.): дыс.... канд. філал. навук / В. А. Зразікава. – Мінск, 2006.

Крысин, Л. П. Социолингвистические аспекты изучения современного русского языка / Л. П. Крысин. – М., 1989.

Лопатин, В. В. Рождение слова. Неологизм и окказиональные образования / В. В. Лопатин. – М., 1973.

Попова, Т. В. Неология и неография современного русского языка: учеб пос. / Т. В. Попова, Л. В. Рацибурская, Д. В. Гугунава. – М., 2005.

Страмной, А. В. Газетный текст как источник неологизмов: автореф. дисс.... канд. филол. наук / А. В. Страмной. – Волгоград, 2007.

Тогоева, С. И. Психолингвистические проблемы неологии / С. И. Тогоева. – Тверь, 2000.

Уласевіч, В. В. Лексічныя працэсы ў беларускай мове 90-х гг. XX ст.: дыс.... канд. філал. навук / В. В. Уласевіч. – Мінск, 2002.

Хромчанка, А. Р. Рэдактарскі аналіз вобраза аўтара-апавядальніка ў мастацкім тэксце // Жыццём і словам прысягаючы...: да 85-годдзя заслуж. работніка адукацыі Рэсп. Беларусь, д-ра філал. навук, праф. М. Я. Цікоцкага: Зб. навук. прац / пад агул. рэд., праф. В. І. Іўчанкава. – Мінск, 2007. – С. 279–283.

Шапошников, В. Н. Русская речь 1990-х. Современная Россия в языковом отображении / В. Н. Шапошников. – М., 1998.