Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

 

Абиотикалық факторларға жатпайтындар

D) фитоценоз

 

Автокөліктен атмосфераның ластануына негіз бола алатын фактор

A) антропогендік

 

Автокөліктердің шығарым газдары аз мөлшерде мына жылдамдық кезінде шығарылды

D) 80-90 км/ сағ

 

Автотрофтылар деп мынадай қасиеттері бар организмдер аталады:

A) бейорганикалық қосындылардан өздері органикалық заттар синтездей алатын;

 

Адам қызметінің қоршаған ортаға тигізетін әсері

С) антропогендік фактор

 

Адам 24 сағат бойы демалған кезде (жалпы токсикологиялық, канцерогенді, мутагенді) әсер етпейтін, атмосфераны ластайтын заттардың концентрациясы (мг/м³)

В) ШРК _о.т.

 

Адам организміне әсер ету дәрежесі бойынша қауіпті заттар қандай кластарға бөлінеді?

С) төтенше қауіпті, жоғары қауіпті, шамалы қауіпті және аз қауіпті

 

Адамның ақыл-ойға негізделген іс-әрекеті шешуші фактор болып табылатын табиғат пен қоғамның ара-қатынас сферасы

В) ноосфера

 

Адамның қатысуымен қалпына келетін табиғи ресурстар

Е) өсімдіктер мен жануарлар әлемі

 

Атмосферада кейбір газдардың жиналуына байланысты жылу балансы өзгеруінен, планета температурасының жоғарылауы

В) парникті эффект

 

Атмосфераның жер бетiне жақын орналасқан қабаты

С) тропосфера

 

Атмосферадағы қауіпті заттардың концентрациясының өлшем бірлігі

өлшенеді?

D) мг/м³

 

Атмосфераның мына қабатында озон қабаты орналасқан

В) стратосферада

 

Атмосферада «парникті газдардың» жиналып қалуына байланысты пайда болған «парник эффектісінің» зардаптары қандай болуы ықтимал:

D) Планета көлеміндегі температураның жоғарылауы биосферада жағымсыз өзгерістер туындатады;

 

Атмосферадағы фототоксиканттар пайда болады:

В) лос – анджелестік типтегі күйенің пайда болуынан

Атмосфераның электрленуі, жердің магнит өрісі... ресурсқа жатады

В) планетарлық

 

Ауыз судың сапасын қандай топ көрсеткіштері сипаттайды?

A) органолептикалық, физико-химиялық, бактериологиялық

 

Аутэкология нені зерттейді:

A) Қоршаған орта температурасының жеке бір организмнің зат алмасу қарқынына әсерін;

 

Ауыл шаруашылығында зиянкестерге қарсы жиі қолданатын пестицидтер келесі жылы олардың көбеюіне әкеледі. Бұл немен байланысты?

D) Заманауи пестицидтер зиянкестер арасында мутация санын көбейтуде және ол удың әсер етпеуіне әкеледі

 

Ауаның құрамында … болады

20-21% О₂, 78% N₂, 1-2% инертті газдар

 

Ауадағы қауіпті заттардың максималды бір жолдық концентрациясы қандай уақыт аралығына тағайындалады?

А) 20 мин

 

Ауырлық күшінің әсерінен суда ірі дисперсті бөлшектердің тұнбаға түсуі

А) седиментация

 

Аэротенкте ағынды суларды... әдіспен тазартады

D) биологиялық

ӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ

 

Әлемдік мұхит сулары... табиғи ресурстар қатарына жатады

B) сарқылмайтын (таусылмайтын)

ББББББББББББББББББББББББББББББББББББББББББББ

 

Бактериялар мен саңырауқұлақтар биоценозда қандай функционалдық топқа жатады?

B) редуценттерге;

 

Бақылау объектісі өлшемі он шақырым жоғарлауы, мониторингке байланысты

B) Жергілікті Берілген объектінің (өндірістің) қоршаған ортаға әсерін бағалайтын құжат

D) экологиялық паспорт

 

Берілген организациялардың қайсысы экологиялық болып табылады?

А) Гринпис

 

Берілген ареалдың қолайсыздау бөліктеріне популяцияның бір бөлігінің орнын ауыстыруы

А) Адаптация

Бентос – бұл

C) су қоймасының түбінде өмір сүретін организмдер жиынтығы

 

Белгілі объектінің (агрегаттың, кәсіпорынның т.б.) табиғи ортаға тигізетін әсерін бағалайтын құжат

А) Экологиялық паспорт

 

Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері

В) биотикалық фактор

 

Бір-бірімен өзара қарым-қатынаста болатын және үлкен территорияда бірігіп тіршілік ететін бір түрге жататын даралар тобы

А) популяция

 

Бірлестіктердің қоршаған ортамен ара қатынасын зерттейтін экология бөлімі

В) синэкология

 

Бір-бірінен әр түрлі айырмашылығы бар орталарда тіршілік ете алатын жануарлар мен өсімдіктер

В) эврибионттар

 

Бір биоценоздың басқа биоценозбен ауысып отыруы

В) сукцессия

 

Бір нақты географиялық аймақты мекендейтін тірі организмдердің жиынтығы

С) биота

 

Биосфера терминін енгізген ғалым

B) Э. Зюсс

 

Биосферада радиоактивті нуклидтердің таралуын, мөлшерін, иондау сәулелердің организмге, олардың популяциясына, биоценозға тигізетін әсерін зерттейтін сала

А) Радиациялық экология

 

Биотикалық факторларға жатпайтындар

Е) температура

 

«Биосфера» ілімін ұсынған

В) В.И. Вернадский

 

Биогеоценоз туралы түсінікті енгізген

С) В.Н. Сукачев

 

Биоценоз терминін ғылымға енгізген ғалым

А) К. Мебиус

 

Биосфераны зерттеумен шұғылданатын негізінен экология ғылымының мынадай саласы:

D) глобальдық экология;

 

Биосфераның тірі ағзаларының энергетикалық функциясы

В) Күн энергиясының продуценттерінің аккумуляциясында

 

Биосфераның тұрақтылығын қамтамасыз етуші негізгі фактор:

A) Биологиялық әралуандылық; Биоценоз бен биотоптың қосындысы қалай аталады:

B) биогеоценоз;

Биоценоздардың белгілі бір территорияда кезектесіп алмасуы қалай аталады:

B) экологиялық сукцессия;

 

Биоценоз дегеніміз – бұл:

D) экожүйедегі барлық тірі организмдер бірлестігі;

 

Биогенді заттектер

А) тас көмір, мұнай, битум

Биосфераны толық зерттейтін кешенді ғылыми пәнді белгілеу үшін 1977 жылы «ғаламдық экология» терминін ғылымға енгізген:

А) М.И.Будыко

 

БҰҰ Бас Ассамблеясы бүкіләлемдік табиғат хартиясын қай жылы қабылдады?

В) 1980 ж.

 

БҰҰ-ның қоршаған орта және тұрақты даму бойынша конференциясы 1992 ж. қай қалада өтті?

С) Рио де Жанейро

ВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВВ

 

В.Шельфордтың толеранттылық заңының мәні

Е)Тірі организмдер экологиялық факторлардың белгілі бір диапазон мөлшерінде ғана өмір сүре алады

ГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГ

 

Газдарды сұйық сіңірткіштердің сіңіруі арқылы тазартуға негізделген әдіс

В) абсорбция

Гидросфераға фосфор және азот элементтерінің артық мөлшерде түсуі …. алып келеді

В) су қоймаларының эвтрофикациясына

 

Гидросфера жер бетінің жалпы ауданының... алып жатыр

А) 3/4

 

Гидросфера жердің –

C) су қабаты

 

ДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДД

 

Детрит деген не?

D) өсімдіктер мен жануарлардың өлі қалдықтары;

 

Діріл ластанудың мына түріне жатады

А) ортаның физикалық ластануына

Дисперсті және коллоидты жүйелердегі бөлшектердің ірі агрегат түзіп, бірігуі … деп аталады

C) коагуляция

ЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖ

 

Жабысқақ балық акуланың денесіне жабысып алып, акуламен бірге жүзіп жүреді және оның олжасының қалдықтарымен қоректенеді. Дегенмен акулаға бұдан келер-кетер пайда не зиян жоқ. Түр аралық қатынастың осындай түрі

комменсализм

 

Жануарлар биоценозда мына функционалдық топқа жатады

C) продуценттерге;

 

Жасыл өсімдіктердің денесінде көмір қышқыл газы мен судан органикалық қосылыстардың түзілуі және оттегі бөлінуі

Е) фотосинтез

 

Жануарлардың температураға адаптациясы келесі ережелер мен заңдарға байланысты:

В) Аллен ережесі

 

Жер учаскілерін қауіпсіз жағдайға келтіруге, бұзылған территорияны қалпына келтіруге арналған шаралардың жиынтығы қалай аталады?

С) рекультивация

Жердегі ең алғашқы тірі организмдер тек қана сулы ортада пайда бола алды, себебі атмосферада:

D) озон қабаты болмаған;

 

Жер бетінде ашаршылық, жұмыссыздық және кедейшіліктің орын алу аспектісін тұрақты дамудың қай аспектісіне жатқызуға болады?

С) әлеуметтік аспект

 

Жердегі тіршіліктің 4 ортасы

С) топырақ, ауа, су, құрлық

 

Жер бетін ультракүлгін сәулелерден … қабаты қорғайды

D) озон

 

Жердің үлкен бөлігінде өмір сүретін өсімдіктер және жануарлар түрлерінің өкілдері

А) космополиттер

 

Жеке организмдер арасындағы қарым-қатынастарды оның табиғи ортамен байланыстыра отырып зерттеулер жүргізеді

А) аутэкология

 

Жер бетіндегі нақты бір бөлігіндегі біртекті табиғи элементтердің жиынтығы

А) биогеоценоз

ЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗ

 

Зат алмасуы, энергия және ақпарат алмасуы негізінде біріккен тірі организмдердің жиынтығын (биоценоз) қоршаған ортамен (биотоп) біріктіретін құрлықтағы экожүйе

А) биогеоценоз

ЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛ

Ластанған жерлердi қалпына келтiру

А) рекультивация

МММММММММММММММММММММММММММММММ

 

Мемлекеттік қорық дегеніміз:

C) табиғи кешендерді сақтап қалу мақсатында шаруашылық әрекеттерден шығарылып тасталған ерекше қорғалатын табиғи территория;

 

Микроорганизмдердiң көбеюi нәтижесiнде туындайтын ластану –

A) биологиялық ластану

 

Мұнай табиғи ресурстардың түріне жатады

В) қалпына келмейтін

НННННННННННННННННННННННННННННННННННННН

 

Негізгі парникті газға жатады

А) күкірт диоксиді

Ерекшеленеді

С) тундра

 

Түтін деген не?

В) фотохимиялық қалың тұман

Тіршіліктің атмосфераның жоғарғы, 23-25 км, қабаттарында таралуын мынадай факторлар шектейді:

C) қысқа толқынды ультракүлгін сәулелердің болуы;

 

Тіршілікпен тығыз байланысты, негізінен көміртек, су, фосфор, азот, күкірт және биогенді катиондар сияқты химиялық заттардың алмасу циклдарынан тұратын биологиялық айналымның бөлігі

А) биогеохимиялық айналым

 

Тірі ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайларының кешені

А) абиотикалық фактор

 

Тіршілік барысындағы организмдердің бір-біріне тигізетін әсері немесе ықпалы

А) биотикалық факторлар

 

Тіршілік ортаның оптимумнан шамалы ғана ауытқуларына төзе алатын организмдер

А) стенобионттар

 

Тірі организмдер жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында белгілі бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдаланудың тарихи қалыптасқан жүйесі

Е) экожүйе

 

Тірі организмдерді қауіпті ісік ауруына ұшырататын, биосфераға түсетін заттар қалай аталады?

А) канцерогенді

 

Тірі экологиялық құрауыштардың нақты тепе-теңдігімен сипатталатын жүйелі жиынтық

В) биоценоз

 

Төменде келтірілген бірлестіктердің қайсысы ең минимальды биомассамен ерекшеленеді

С) тундра

Төменде келтірілгендердің қайсысы редуценттерге жатады:

E) бактериялар.

 

Төменде келтірілгендердің қайсысы детриттік қоректік тізбекке жатады?

E) қураған жапырақ→ жауын құрты → топырақ бактериялары.

 

Төменде келтірілген экожүйелердің қайсына ең жоғарғы өнімділік тән?

B) тропикалық орман;

 

Төменде келтірілгендердің қайсысын ормандық экожүйенің биотикалық факторларына жатқызуға болады?

Е) шөптесін және бұта тәріздес өсімдіктер

 

Төменде келтірілгендердің қайсысы продуцентке жатады

A) шөпқоректі жануарлар

Төзімділік (толеранттылық) заңын ашқан

С) В.Шелфорд

 

Тұрақты даму мақсатына жетудің, қолданылатын шаралардың тиімділігінің және қойылған мақсаттарға жету деңгейінің көрсеткіштері (критерийлері) қалай аталады?

В) тұрақты даму индикаторы

 

Тұрақты дамудың әлемдік бағдарламасы қашан қабылданды?

В) 2000 ж.

«Тұрақты даму» концепциясы қарастырады

D) Болашақ ұрпақ үшін ресурстың белгілі бөлігін сақтауды

 

«Планетаны бақылау» бағдарламасы БҰҰ-ның қай конференциясында қабылданды?

Тұрақты даму концепциясы қашан БҰҰ–ның ресми түрдегі позициясы болып қабылданды

D) 1992 ж. Рио-де-Жанейродағы қоршаған орта мен даму туралы БҰҰ конференциясында

 

Тұрақты дамудың түсінігі

D) қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, келесі ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтындай даму

 

«Тұрақты даму» термині ең алғаш қашан енгізілді?

С) «Біздің ортақ болашағымыз» баяндамасында, 1987 ж.

 

Тұрақты даму стратегиясы қай конференцияда қабылданды?

А) Қоршаған орта және тұрақты даму бойынша БҰҰ конференциясында (Бразилия, 1992 жыл)

 

ШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШШ

 

ШРШ нормативі қандай мерзімге тағайындалады?

D) 5 жыл

 

ШРШ мөлшерінде атмосфераға қауіпті заттар шығарылғанда, ауаның ластану дәрежесі қандай болады?

С) ШРК _{макс.б.ж.}-тан аз

Экология зерттейді

D) Ағзалардың бір-бірімен және қоршаған ортамен байланысын

 

Экожүйедегі бірінші реттік өнімділікті түзеді

В) продуценттер

 

«Экожүйе» терминін енгізген ғалым

Е) А.Тенсли

 

Экологиялық мониторинг дегеніміз қоршаған ортаның жағдайын … жүйелері

D) бақылау, тексеру, болжау

 

Экология ғылымының ең басты мақсаты

А) биосфера шегіндегі әлемдік жағдайды бақылай отырып, ондағы тіршіліктің тұрақтылығын сақтау

 

Экосистемалардың құрылысын, қызметі мен дамуын зерттейтін сала:

A) синэкология;

 

Экология ғылымының «демэкология» деп аталатын бөлімі мынадай мәселені зерттейді:

A)популяция критерийлері мен популяциялардың негізгі сипаттамаларын;

 

Экология нені зерттейді?

D) Ағзалардың бір-бірімен және қоршаған ортамен байланысын

 

«Экосистемаларды тұрақты пайдалануды сақтау» принципі қай халықаралық форумда ұсынылды?

В) Халықаралық форум (Йоханнесбург қаласында, 2002 жылы)

ЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮЮ

 

Ю.Либихтың минимум заңының мәні

А) Факторлар жиынтығының ішінде қай фактор төзімділік шегіне жақынырақ тұрса, соның ықпалы күштірек болады

 

 

1980 – 2000 жылдар экологияның дамуының... кезеңіне жатады

D) 3 кезең

 

1-ші кезектегі консументтер қандай организмдер:

B) шөпқоректі жануарлар;

 

 

 

20 мин ішінде адамға рефлекторлық реакция (иіс сезу, көздің жарық сезуі өзгеруі, аллергиялық реакция және т.б) туғызбайтын, атмосфералық ауадағы ластаушы заттардың концентрациясы

В) ШРК _м.б.ж.

 

2-ші кезектегі консументтер қандай организмдер:

D) етпен қоректенетін жануарлар;

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

 

Абиотикалық факторларға жатпайтындар

D) фитоценоз

 

Автокөліктен атмосфераның ластануына негіз бола алатын фактор

A) антропогендік

 

Автокөліктердің шығарым газдары аз мөлшерде мына жылдамдық кезінде шығарылды

D) 80-90 км/ сағ

 

Автотрофтылар деп мынадай қасиеттері бар организмдер аталады:

A) бейорганикалық қосындылардан өздері органикалық заттар синтездей алатын;

 

Адам қызметінің қоршаған ортаға тигізетін әсері

С) антропогендік фактор

 

Адам 24 сағат бойы демалған кезде (жалпы токсикологиялық, канцерогенді, мутагенді) әсер етпейтін, атмосфераны ластайтын заттардың концентрациясы (мг/м³)

В) ШРК _о.т.

 

Адам организміне әсер ету дәрежесі бойынша қауіпті заттар қандай кластарға бөлінеді?

С) төтенше қауіпті, жоғары қауіпті, шамалы қауіпті және аз қауіпті

 

Адамның ақыл-ойға негізделген іс-әрекеті шешуші фактор болып табылатын табиғат пен қоғамның ара-қатынас сферасы

В) ноосфера

 

Адамның қатысуымен қалпына келетін табиғи ресурстар

Е) өсімдіктер мен жануарлар әлемі

 

Атмосферада кейбір газдардың жиналуына байланысты жылу балансы өзгеруінен, планета температурасының жоғарылауы

В) парникті эффект

 

Атмосфераның жер бетiне жақын орналасқан қабаты

С) тропосфера

 

Атмосферадағы қауіпті заттардың концентрациясының өлшем бірлігі

өлшенеді?

D) мг/м³

 

Атмосфераның мына қабатында озон қабаты орналасқан

В) стратосферада

 

Атмосферада «парникті газдардың» жиналып қалуына байланысты пайда болған «парник эффектісінің» зардаптары қандай болуы ықтимал:

D) Планета көлеміндегі температураның жоғарылауы биосферада жағымсыз өзгерістер туындатады;

 

Атмосферадағы фототоксиканттар пайда болады:

В) лос – анджелестік типтегі күйенің пайда болуынан

Атмосфераның электрленуі, жердің магнит өрісі... ресурсқа жатады

В) планетарлық

 

Ауыз судың сапасын қандай топ көрсеткіштері сипаттайды?

A) органолептикалық, физико-химиялық, бактериологиялық

 

Аутэкология нені зерттейді:

A) Қоршаған орта температурасының жеке бір организмнің зат алмасу қарқынына әсерін;

 

Ауыл шаруашылығында зиянкестерге қарсы жиі қолданатын пестицидтер келесі жылы олардың көбеюіне әкеледі. Бұл немен байланысты?

D) Заманауи пестицидтер зиянкестер арасында мутация санын көбейтуде және ол удың әсер етпеуіне әкеледі

 

Ауаның құрамында … болады

20-21% О₂, 78% N₂, 1-2% инертті газдар

 

Ауадағы қауіпті заттардың максималды бір жолдық концентрациясы қандай уақыт аралығына тағайындалады?

А) 20 мин

 

Ауырлық күшінің әсерінен суда ірі дисперсті бөлшектердің тұнбаға түсуі

А) седиментация

 

Аэротенкте ағынды суларды... әдіспен тазартады

D) биологиялық

ӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ

 

Әлемдік мұхит сулары... табиғи ресурстар қатарына жатады

B) сарқылмайтын (таусылмайтын)