А. Дистерверг, К. Д. Ушинский, Н. К. Крупская

А.Дистерверг, К.Д.Ушинский, Н.К.Крупская

2. Педагогика ол организмнің материалды-энергиялық түрлілігін ашып көрсететін физиологияға, соның ішінде жоғарғы нерв қызметінің заңдылықтарына жүгінеді деген ғалымдыр:

И.П.Павлов, П.К.Анохин

3. Педагогикадағы дүниетанымдық пен методологиялық принциптерінің ерекшеліктерін, ұғымдар жүйесімен, ұғымдар қатарын және т.б. зерттегендер:

В.Е. Гмурман, Г.В. Воробьев, В.И. Журавлев

4 .К.Попер - әдіснамалық тұжырымында,

Т.Кун - ғылыми революциялар теориясына,

Ст.Тулмин – ғылыми білім дамуының тарихи мақсатына,

И.Лакатос – ғылыми зерттеу бағдарламаларының концепциясына көп көңіл бөлді,

ғылымның неопозитивистік мақсатын сынға алды.

5. Жеке тұлғаның қалыптасуының факторлары туралы идеялар келесі дәуірлердің прогрессивті философиялық және психологиялық-педагогикалық пікірлерінде өз жалғасын тапқан

Э.Роттердамский, Я.А.Коменский, К.А.Гельвеций, Д.Дидро, А.Дистерверг, К.Маркс, Ф.Энгельс, З. Фрейд, Д.Дьюи, Э.Торндайк, Н.К.Крупская,П.П.Блонский, А.С.Макаренко, Л.С.Выготский, Э.И.Моносзон, Л.И. Божович, С.Л.Рубинштейн, В.В.Давыдов т.б.

6. Адамдардың қоғамдық міндеттерін олардың табиғаты анықтайды деп санаған

Платон, Аристотель

7. Жеке тұлғаның барлық қасиеттерін (соның ішінде сана-сезімін, қабілеттілігін) тек тектілік, тұқымқуалаушылық анықтайды деген ғалым

Э.Трондайк

8. Прагматизм (грекше - прагма) дегеніміз – іс-әрекет, тәжірибе. Бұл бағыттың негізін салушы – Дж.Дьюи.

9. 16 ғасырда пайда болған преформизм (латынша-қайта құру,өзгерту) деген философиялық бағыт төмендегідей ойды ұстанған:

- адамның ұрығында –ақ болашақ жеке тұлғаның барлық қасиеттері бар;

- даму олардың тек сандық жағынан артуын ғана білдіреді.

10. Жеке тұлға туралы,оның қалыптасуы туралы бағыттар:

- жеке тұлға қалыптасуының философиялық-әдіснамалық негіздері;

- бихевиоризм;

- прагматизм.

11. Баланың дамуы тәрбие мен білім беруі тәуелсіз, яғни тез түрде жүзеге асады деген ғалымдар:

Э.Мейман, А.Ф.Лазурский, Ж.Пиаже.

12. Оқыту мен тәрбие баланың дамуының қол жеткізген деңгейінде ғана тоқтап қоймай, сонымен қатар алағы міндетін шешу деген ғалымдар:

К.Д.Ушинский, П.П.Блонский, Л.С.Выготский.

13. Жеке тұлғаның өзінің белсенділігіне, оның шығармашылық-қайта құру іс-әрекетіне үлкен мән берген демократиялық педагогиканың классиктері:

И.Г.Песталоцици, Я.А.Коменский, К.Д.Ушинский, Ы.Алтынсарин, т.б.

14. Қабілеттіліктің дамуы үшін өз барысында баланың бойында жағымды сезімдер туғызатын іс-әрекет қажет деп таныған ғалымдар:

В.Е. Чудновский, В.С.Юркевич.

15. Тәрбие жүйесі бірнеше кезеңнен тұрады:

1. Жүйенің қалыптасуы.

2. Ұжым іс-әрекетінің жүйесімен мазмұн жасау.

3. Жүйені лайықты тәртіп бойынша қалыптастыру,жүйені дәстүрлі сақтау, жаңалықтарды енгізу.

16. М.Князеваның ойынша:

адамның өзін өзі дамыту күштері жеке тұлғаның дамуының ең маңыздысы болып табылады

17. 20ғ.60-шы жылдарында мұғалім іс-әрекеті оқушылармен өзара әрекет ретінде қарастырылды. Оқушы ертерек мұғалімнің арқасында іс-әркеттің нақтылы субъектісі ретінде қалыптасса, оқу-тәрбие жұмысының тиімділігі арта түсетіндігіне куә етеді.

Ш.А.Амонашвили, В.А.Сухамлинский, А.С.Макаренко

18. Педагогикалық процестің мәні туралы әртүрлі көзқарастады зерттеген:

С.Т.Шацкий, Н.К.Крупская, А.С.Макаренко, М.А.Данилов, Б.Т.Лихачев, Ю.К.Бабанский.

19. Элементаралық бірлікті (кереге көзді) марксистік педагогикада негіздеуге көптеген зерттеушілер және оның әртүрлі объектілеріне қатысты және ат салысты.

Н.Чакиров, А.П.Сидельковский, М.И.Алексеев, В.И.Загвязинский, Г.И.Легенький.

20.Педагогика ғылымында қарама-қайшылықтардың ролін 20ғасырдың барлық кезеңдерінде ашып көрсетуге тырысты.Оқытудың қарама-қайшылығы басқалардан бұрын зерттеген:

М.А.Данилов, М.Н.Алексеев, М.Н.Скаткин, Ю.К.Бабанский, В.И.Загвязинский.

21.Коллекктивтің қараа-қайшылығын зертеген:

Л.И.Новикова

22. Тәрбие процесінің қарама-қайшылығын зерттегендер:

И.С.Марьенко, Г.И.Щукина, В.С.Ильин, Б.Т.Лихачев

23. Қайшылықтардың көп жағдайда дау жанжалға өсуіне ұласатындығын, яғни қайшылықтар дамуының ерекшелігін зерттегендер:

Ф.М.Бородин, Н.М.Коряк, М.Ю.Красовицкий, Р.С.Немов

24. Қайшылықтардың бір бөлігі пән мұғалімінің оқушылардың колективтік танымдық іс-әрекетерін ұйымдастыру барысында шешілуін зерттегендер:

М.С.Виноградова, Н.С.Дежникова, В.В.Котов, И.Б.Лиймете, В.Б.Первин, Н.Н.Хан

25. Педагогикалық процестің мынадай заңдылықтары болуы мүмкін:

- бала өткен ұрпақтардың әлеумттік тәжірибелердің мұрагері

- индивиттің өзін жүзеге асыра алатын және өз орнын таба алуға дайын белгілі азаматтық дәрежесі бар

- ұстаздар мен оқушыларды біріктіретін ұйымдастырылған бірлесіп бөлінген іс-әрекеттерді педагогикалық процесс қатысушылардың әрбіріне және барлығына жетістіктер мен қамтамасыз етеді.

26. Әлеуметтік жүйенің қандайы да сияқты пдагогикалық процесс ашық болат, пдагогиклық процесс белгілерін зерттегендер:

Н.Т.Абрамова, В.П.Афанасьв, В.Н.Садовский.

27. Педагоикалық процесс жеке дара бөліктері туралы теорияны көрсеткндер:

В.Е.Гмурман, В.С.Ильин, Б.Т.Лихачев

28. Педагогикалық процестің мақсаты мен міндеттерін таңдап алынатын іс-әрекеттің мазмұнын анықтайды. Қазіргі кезеңдегі жалпы мәдениеттің теориясын қарастырғандар:

В.В.Кизимов, Э.С.Маркарян

29. Педагогикалық ғылымда 20ғасырдың 20-шы жылдарында тәрбиенің заңдылықтарын зертегендер:

Н.К.Гончаров, А.Г.Колашников, С.В.Грехтенберг

30. Педагогикалық процестің оқудан тыс уақыттарда заңдылықтарды зерттегендер:

Н.И.Болдырев, Г.И.Щукина, Н.Н.Петухов

31. Біртұтас педагогкалық процестің заңдылықтарына шолу жасағандар:

И.А.Данилов, Ю.К.Бабанский, Б.Т.Лихачев, В.А.Сластенин

32. Мұғалімні оқушылармен іскерлік ынтымақтастығында балаларға еркіндік берумен іс-әрекет тәсілдерін оқу барысында тактикалық көмек көрсету арасында тепе-теңдіктің керектігін анықтағандар:

А.С.Макаренко, Т.Е.Конникова, Л.И.Новикова, М.Н.Щульц.

33. Тәрбиенің мақсаты – заттардың табиғатын зерттеу емес, өз-өзіңді тану, аса құндылықты жетілдіру.

Сократ

34. Тәрбиенің мақсаты жан рақымы – ақыл-ес пен ерік жігерді дамыту деген:

Аристотель

35.Тәрбиенің негізгі мақсаты азаматы қалыптастыру:

Дж. Лок

36. Тәрбие мақсаты рақымды адамды қалыптастыу:

И.Гербарт

37. Тәрбиенің ең жоғарғы мақсаты «ақиқат, сұлулық және мейірімділікке өз ынтасымен қызмет» ету деп анықтаған.

А.Дистерберг

38. XIX ғасырдың 40-жылдарында тәрбие мақсаты – қоғамдағы әділетсіздікпен күресетін еркін ойлы, адамгршілігі мол жан-жақты дамыған тұлғаны дайындау.

А.И.Герцен

39. Крепостнойлық право мен патшалық саясатқа қарсы күрескерді тәрбиелеу деп жазған:

В.Г.Белинский

40. Тәрбиенің мақсаты нақты тәрбие міндеттерінің жүйесі деген:

И.П.Подласый

41. «Әлеуметтендіруді» адамға тәуелдедірген автор:

Ф.Г.Гиддин

42. Адамның адам болып қалыптасуы бірліктердің арқасында деген:

П.Наторп

43. Адамның әлеуметтендіру жүйесінде марғаулық позициясын ұстанады, ал әлеуметтендірудің өзін адамның қоғамға бейімделу кезеңі ретінде қарастырады, әрбір мүшесіне өзіне тән мәдениетіне қарай қалыптастырады. Мұндай көзқарасты субъект – объект деп қарауға болады деп жазғандар:

Э.Дюркгейм, Т.Парсонс

44. Адам әлеуметтендіру кезінде белсенді түрде қатысып қоймай, қоғамға да бейімделеді, өзі -өзіне, өмірдегі жағдайларға да әсерін тигізе алады. Бұл көзқарасты «субъект - субъект» деп атап ұстанғандар:

Ч.Кули, Д.Г.Мид

45. Әлеуметтедірудің жағдайлары мен қозғаушы күштерін 4 топқа біріктіреді:

- мегафактор

- макрофактор

- мезофактор

- микрофактор

46. Қоғам үшін де, жеке индивид үшін де дүниетанымсыз өмір дегеніміз бағыт-бағдардыңжоғары сезімінің патологиялық бұзылуын білдіреді деген:

А.Швейцер

47. Жеке тұлғаның дүниетанымы – біршама кешіңкіреп келетін құбылыс, оның қалыптасу негізі жалпы тәрбиелік бағыттылық, дүниетану мен дүниені сезіну жүйесі болып табылады деп пайымдаған:

Л.И.Божович

48. Педагогикалық процестің формаларын жіктеу:

- қатысушылар құрамы

- тұтас педагогикалық процестің оқу жұмысында қолданылуы

- таным іс-әрекетінің сыныпта және сыныптан тыс уақыттағы байланысы

- оқушылардың сынныптан тіс іс-әрекеті кезіндегі өзара әрекеттестігі

49. Тәрбие әдістерінің түрлері:

- сананы қалыптастыру

- іс-әрекетті ұйымдстыру мен мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру

- ынталандыру

50. Ұжымның педагогикалық теориясын дамытуға үлестерін қосқандар:

П.П.Блонский, Л.С.Выготский, Н.К.Крупская, П.Н.Лепешинский, В.И.Сорока-Росинский, С.Т.Шацкий

51. Ұжымның басты қызметін оқушының құлықтық дамуымен байланыстырған:

Р.С.Немов, А.Г.Кирпичник

52. Балалар ұжымы мен жұмыста жүргізудегі мұғалімнің қасиет сапалары қажет кәсіби мәні бар бір қатар ғалымдар ат салысты:

А.Сатынская, В.А.Сластенин, Г.Сманова, К.Успанов

53. Тұтас педагогикалық процесс және балар ұжымы теориясының негізгі қағидаларын анықтағандар:

К.Д.Ушинский, Л.Н.Толстой, П.Ф.Лесгарфт

62. Бала тәрбиесінің теориясын атап көрсеткендер:

Д.Б.Эльконин, В.В.Давыдов

66. Білімді, іскерлікті және дағдыны меңгеру тиімділігі ақыл-ой іс-әрекеттерінің тәсілдерін жетілдірудің көмегімен арттыруға болады деп дәлелдегендер:

Б.Г.Ананьев, А.А.Любинская.

68. Оқытудың дамытушылық әдістеріне ең бірінші, оқыту процесінің өзін жетілдіру арқылы қол жеткізуге болады деп тұжырымдаған:

Л.В.Занков

69. Баланың ой-өрісінің дамуына ақыл-ой әрекеттерінің кезеңді қалыптастырудың әсерін зерттегендер:

П.Я.Гальперин, Н.Ф.Талызина

70. Оқытудың дамытушылық әсері педагогикалық әрекеттер мазмұнында проблемалы оқытудың рөлін арттырғанда ғана артатынын дәлелдегендер:

Цицерон, Героклит, Кант

88. Білім берудің мазмұны мен мәнін ашуда соңғы он жылдықта білім беруді ізгілендіру идеясын ұсынғандар:

И.Я.Лернер, М.Н.Скаткин.

90. Өзара бірлесіп оқыту:

Белланкастер жүйесі (Англияда п.б.)

91. Саралап оқыту:

Мангейм жүйесі

92. ХХ ғасырдың 20 жылдарына тән оқытудың бір түрі:

Бригадалық оқыту

93. Американдық жоспарлар:

«Винетка-жоспар», «Трампа-жоспар»

94. Оқытудың микротоптық жүйесі:

Фронтальді, ұжымдық және т.б.

95. Сабақты дидактикалық мақсатына қарай жіктеуді ұсынғандар:

С.В.Иванов

97. Топтық жұмысты оқушылардың оқу еңбегін ұйымдастыру негізінде құруға мыналар жатады:

- оқу міндетін анықтау үшін сынып екі топқа бөлінеді;

- әр топ тапсырма орындайды;

- топтың енгізген жаңалығына орай тапсырмалар іріктеледі;

- топтың құрамы сабақтың мазмұнына қарай өзгереді;

- топтың және құрамның әр түрлі деңгейлікке орай оқушылардың қауымдастық құрамы сұрыпталады және мұның өзі оқушыларға байланысты.

98. И.П.Подласый әдістерді классификациялауды білім көзіне қарай жіктеді:

Сөздік, көрнекілік, практикалық.

99. Ю.К.Бабанский оқыту әдісін 3 топқа бөлді:

1-топ. Ұйымдастыру және оқу-таным іс-әрекетін іске асыру әдістері.

2-топ. Оқыту процесінде оқушылардың оқу іс-әрекетін стимулдау әдісі.

3-топ. Оқытудағы өзіндік бақылау және бақылау әдістері.

100. Г.И.Щукина оқытудың төмендегідей әдістерін көрсетеді:

- ақпараттық дамыту әдістері;

- эвристикалық (іздену) оқыту әдістері;

- білімді,білік және дағдыны жетілдіру мен бекітуді оқыту әдістері;

- жаттығу;

- практикалық жұмыс.

101. И.Т.Огородниковтің пікірі бойынша:әдістерді классификациялау:

Сөздік о.ә., кітаппен жұмыс әдісі, эксперименталды сабақ және бақылау әдісі, жаттығу әдісі, графикалық және жазба жұмыстарын жүргізу әдісі, бағдарламалап оқыту, оқушылардың білімін бағалау мен тексеру әдісі.

102. Оқыту әдістерін классификациялауды ұсынғандар:

Г.К.Селевко

125. Дәстүрлі оқыту технологияларының әдістерін 2 топқа жатқызады:

Иллюстративт-түсіндіру әдістері.

Репродуктивтік әдіс.

126. Дәстүрлі оқыту технологияларының концептуалдық негізін Я.А.Коенский жасаған педагогика принциптері:

-ғылымилық;

- бірізділік;

- жүйелілік;

- беріктілік;

- белсенділіктегі сапалылық;

-көрнекілік теорияның практикамен байланыстылығы;

-жас аралық пен өзіндік ерекшеліктерді ескеру.

127. Дәстүрлі оқыту технологияларының артықшылықтары:

1. Ерекшеліктернің жүйелілігі.

2. Оқу материалын логикалық дұрыс бере білу ұйымдастырудың анықтылығы.

3. Мұғалім тұлғасының оқушыларға тұрақты әсерлі эмоция сезімдік ықпал, жалпы оқу барысында қаржыны орынды жұмсау.

128. Дәстүрлі оқыту техналогиясының нашар жақтары мыналар:

- біркелкілік, табандық құрылым, сабақ уақытын тиімсіз бөліп тарату, оқушыларды бір-бірімен қатынастардан изоляциялау, оқшаулау, оқушыларда дербестіктің болмауы, енжарлық (немесе көзбоярлықтағы белсенділік);

-оқушылардың сөз іс-әрекетінің нашарлылығы;

-оқушыларға орташа өлшеммен қарау, индивидуальды оқытудың таза болмауы, нашар қайта байланыс.

129. «Өмір мектебі»

Академик М.П.Иванов- коммунарлық тәрбие әдістемесінің коллективтік істің әдістемесінің авторы қазіргі жағдайда А.С.Макаренконың идеясын дамыта түседі.

130.СССР Халық мұғалімі В.Ф.Шаталов

дәстүрлі класс- сабақ тәсілімен оқытудың әліде болса ашылай жатқан орасан зор қорын көрсетіп, оқыудың итенцифтендірудің техналогиясын жасап практикаға кіргізеді.

131. В.Ф.Шаталовтың әдістемелік жүйесі мүмкіндік берді:

- әрбір ощушыны оқу іс-әрекетіндегі белсенділікке қатыстыруға;

-дербес ерікті танымдықты тәрбиелеуге;

- әрбір жеке оқушыда өзінің адамгершілігін сезімін өзінің күштері мен қабілеттеріне сенімділік нығайта түсуге.

132. Жаңашыл- педагогтар И.П.Волков

творчестволық дамытатын оқытудың техналогиясын жасап жүзеге асырды, осыған сай тұлғаның творчестволық қабілеттері баланы оқудан тыс іс-әрекетін еркін таңдап алу негізінде бірізді қалыптасады.

133. Қ.О.Бітібаева (Усть-Каменогорск)

практика жүзінде ынтымақтастық педагогиканы жүзеге асырды.

134. Қазіргі білім беру технологиялары санатындағы дамытатын жетілдіретін оқу технологияларын көрсеткен ғалымдар:

Д.Б.Эльконин,В.В.Давыдов, Л.В.Занков,Г.С.Альтшуллер және т.б.)

135. Дамытатын оқыту-

- дамытудың заңдылықтарын ескеріп қолданады;

- индивид деңгейі мен ерекшелігіне бейімделеді;

- тұлғаның мұралақ нышандарының дамуына дем береді, бағыттайды және тездетеді;

- баланы толыққұнды іс-әрекеттің субъектісі ретінде бағалайды.

136. В.Н.Зайцев

«Преемственность» бағдарламасың авторы, бастауыш мектептегі жалпы оқу біліктерін дамыу техналогиясын негіздеді.Бұл техналогияның негізінде –диогностика және өзін-өзі диагностикалау, сабақтастық, білім дамуында жеткен деңгейді тұрақты қолдау жатыр.

138. Біздің республикамызда 1989 жылдан бастап иесі аталған мектептер кеңінен Қазақ ССР Халыққа білім беру министрлігі бекіткен «Республикалық иесі аталған мектептердің ережелері» негізінде ашылады. Олар:

- СССР халық мұғалімі, қазақ тілі мен әдебиет мұғалімі Айтқалиев Құсайын Айтқалиұлының мектебі;

- Бучина Валентина Людвиговичтің өнер мектебі;

- биология пәнінің мұғалімі Очкур Елена Афанасьевнаның мектебі;

- бастауыш кластарының мұғалімі Мор Галина Яковлевнаның мектебі;

- Қазақ ССР еңбек сіңірген мұғалімі, орыс тілі мен әдебиет пәндерінің мұғалімі Фокин Юриий Павловичтің мектебі.

139. Республикалық иесі аталған мектептердің мақсаты-

- тұлғаның өзін-өзі көрсетуге ең жақсы режим жасау;

- оқытудың бірегейлі және тиімді «техналогиясын» іздеуге қолдану жасау болады.

140. Әдістемесі мен жұмыс істейтін типі бар мектептер:

М.Монтессор, Р.Штейнер және С.Ферне..

141. М.Монтессордың (1870-1952) мектебі негізделеді:

- ақыл-ойды саусақтардың өте нәзік қозғалыстары сезімдер арқылы дамытуға;

- қолдардың ұсақ мәнерлі ырғақтарымен интенсивті сенсорлық сезімдер арқылы дамытуға.

142. С.Ферне (1896-1996):

мектебінің әдістемелік тәсідері біздің республикамызда әсіресе бастауыш кластарда көптеген мектептерде қолданылады.С.Ферненің әдістемесі баланың өзінің жеке тәжірибесінде негізделген.

143. Рудольф Штейнердің (1861-1925)идеялары негізделген:

- Қазақстанда «Вольдорф мектептері»деген атпен тарауда;

- ол адамның рухани дүниесіне терең ойлауына.

144.Қазіргі дүниеде тұлғаға деген талаптың қатаңдай түсуі мен білімберу кеңістігінде өзгерістердің әлеуметтені түсу тенденциясының өсуіне әкеледі:

-білім берудің статикалық моделінен оқушылардың ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылымының қалыптасуына көшу;

-оқытуда оқушылардың танымдық іс-әрекеттер тәсілдерін белсенді меңгеруге бетбұрыс;

-оқыту процесінің тұлғаның қазіргі өоғамның өзгеру жағдайларында барынша өзін-өзі жүзеге асыру перспективасына сай талап пен мүдесіне адаптациялау, үйрету.

145.Кеңестік білім беру саласында оның дамуына кедергі келтірген кемшіліктер:

- білім беру жүйесінің шектен тыс идиологияландырылу;

өмірден және әлемдік тәжірибеден алшақ болуы;

- тарихи –мәдени, этнопедагогикалық құндылықтарды ескермеу;

- оқу орындары мен білім мазмұнының қатаң әрі біркелкі болуы т.б.

146.1992ж.,1999 жылдары:

-білім, жоғары білім туралы заңдар қабылданды;

- білім саласындағы мемлекеттік саясаттың концепциясы бекітілді,

- орта білімнің даму концепциясы мен білім берудің мемлекеттік стандарттары бекітілді.

147.Қабылданған нормативтік құжаттар еліміздің негізгі заңдарының ережелеріне сүйенеді.Қазақстанның Республикасының Конститутциясы(Ата заңы)бойынша,(30 бап):

-азаматтарға мемлекеттік оқу орындарында ақысыз орта білім алуға кепілдік береді, орта білім міндетті;

-мемлекет жалпыңа міндетті білім стандарттарын белгілейді, кез-келген оқу орындарының қызметі осы стандарттарға сәйкес болуы керек.

148. Заң білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың төмендегідей негізгі қағидаларын орнатты:

1.ҚР азаматтары білім алуға тең құқылы.

2.Әрбір азамат үшін интеллектуалды дамуы мен психофизиологиялық және жеке бастарының қажеттілігіне сәйкес, білімнің барлық саласының қолжетерлік болуы.

3.Білімнің зайырлылығы.

4. Жеке тұлғаның білімінің және дарынының дамуына жағдай жасау.

5.Оқыту мен тәрбиелеудің бірлігі, білім алу жүйесінің үздіксіздігі

6.Білім беру ұйымдарының меншік түріне, оқыту мен тәрбиелеу түріне, бағыттарына байланысты әртүрлі болуы.

7. Білім беру ұйымдарының өкілеттілігі және оны басқарудың демократиялық бағытта болуы.

8. Білім беру ізгілікті, әрі дамыту бағытын ұстануы керек.

9.Білімнің ғылыммен, өндіоіспен байланысы.

10.Оқушыларды кәсіптік бағытқа бейімдеу.

11.Білім беру саласының информатикаландырылуы.

149.Білім бағдарламалары үздіксіз және сабақтастық қағидалар негізінде білім берудің 4 деңгейін: мекетепке дейінгі тәрбие мен оқыту 1-6 (7) жас аралығында мектепке дейінгі оқыту орындарында немесе отбасында жүзеге асады.

150.ҚР білім беру жүйесі мына негізде құрылады:

Заң бойынша білім беру ұйымдарының (меншігіне, типіне, түріне қарамастан) оқыту бағдарламалары мен әр деңгейдегі мемлекеттік білім беру стандарттары, басқару орындары мен оларға бағынышты ұйымдардың өзара байланысы

151.Білім беру жүйесінің төмендегідей жаңа міндеттері айқындалды:

-оқыту бағдарламаларының жүзеге асуына жағдай жасау;

- жеке тұлғаның шығармашылық,рухани және физиологиялық мүмкіндіктерін дамыту, салауатты өмір салты адамгершіліктің берік негізін қалыптастыру, жеке даралық қасиетті дамытуға жағдай жасау арқылы ақыл-ойын байыту;

-отансүйгіштік пен азаматтыққа, Отансүйгіштікке тәрбиелеу.

-республиканың қоғамдық саяси, эканомиклық және мәдени өміріне белсенді атсалысуға қалыптастыру.

-әлемдік және отандық мәдени жетістіктерге қатыстыру;

- білім беру ұйымдарының дербестігі мен өзін-өзі билеу құқын және білім беруді басқару міндеті мен демократияландыру ісін кеңейту;

-оқытудың жаңа техналогиясын енгізу;

-жұмысшыларды қайт оқыту мен қайта тәрбиелеу;

-еңбек рыногында бәсекелесе алатын жрғары дәрежелі жұмысшылар мен мамандарды даярлау және қайта даярлау;

-білім беру ұйымдарының түрлі қызметкерлерінің қарқынды дамуына көмектесу;

152.Білім беру мекемелері болуы мүмкін:

-мемлекеттік (ҚР тіркелген қоғамдық және діни бірлестіктер мен жеке білім беру ұйымдары);

-мемлекеттік емес (ҚР тіркелген қоғамдық және діни бірлестіктер мен жеке білім беру ұйымдары);

- халқаралық.

153. Білім беру мекемелері төмендегідей бөлінеді:

- мекетепке дейінгі, мекетептен тыс, арнайы және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар мен жетім балалар мекемелері;

- оқыту бағдарламаларын жүзеге асыратын оқу орындары жалпы орта, бастауыш кәсіптік, орта кәсіптік, жоғары кәсіптік, жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік және қосымша кәсіби білім беру.

- жалпы білім беретін мектеп, ол негізгі және қосымша жалпы білім беретін үш сатылы (бастауыш, негізгі, жоғары) бағдарламаларды жүзеге асырады; жалпы білім беретін мектеп, шағын- мектеп болуы мүмкін, яғни оқушылар санының аздығына орай,қоылған сыныптар жұмыс істейді;

- гимназия негізгі және қосымша оқыту бағдарламасын жүзеге асырады, оқушылардың қабілеті мен икемділігіне басйланысты арнайы, терең, кәсіптік оқытуды көздейді;

- лицей кәсіптік бағытталған оқушыларды оқытуды жүргізетін, негізгі және қосымша бағдарламаларды, жүзеге асырады.Бастауыш және орта кәсіптік оқыту;

- жалпы орта, бастауыш кәсіптік оқыту бағдарламаларын жүзеге асыратын әр түрлі бағыттағы кәсіби жұмысшыларды дайындауды қамтамасыз ететін кәсіптік мектеп;

- кәсіптік лицей, жалпы орта, бастауыш кәсіптік оқыту бағдарламаларын жүргізетін және жоғары деңгейдегі маман жұмысшыларды дайындайды;

- колледж, орта кәсіби білімді мамандарды дайындайтын бағдарламаны жүргізеді.

154. Жалпы білім беретін бағдарламалар:

-жеке адамның мәдениетін қалыптастыруға бағытталады;

- жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қалыптастыруға бағытталады;

- жеке адамның кәсіпті таңдауынм және таңдаған мамандығын меңгеруін шешуге бағытталады.

155. Көрсетілген басқару орындары білімді беруді дамыту бағдарламаларын құрастырады және оны жүзеге асыру шараларын жүргізеді:

- мамандарды дайындау тапсырысын бекітеді;

- меншік түріне және бағыныштылығына қарамастан, білім беру ұйымдарына лицензиялар береді;

-оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдары, шығаруға арналған дайындық жұмыстарын ұйымдастырады;

- білім беру саласынағы заңның жүзеге асуын және білім берудің мемлекетті стандарттарының жүргізілуін бақылайды.

156. Стандарттар мына құжаттарды анықтайды:

-білім беру мекемелерінің барлық түріне міндетті болып саналатын, білім беру ісінің әрбір деңгейінің мазмұнына қойылатын талаптарды;

- оқушылар мен тәрбиеленушілердің оқыту жүктемерінің көлемін;

-білім сапасын тексеретін мемлекеттік бақылау орындарының ережелерін;

- оқу бағдарламаларының орындалғанын дәлелдейтін.

157.Білім берудің мемлекеттік стандарттарының негізгі қызметтері:

-азаматтардың толық білім алуы мен оның сапасын жоғарлатуы;

- Республикадағы оқыту кеңістігі бірлігі қызметтерін сақтау;

- білімнің гумандық қызметтері және оны басқару болып табылады.

158.Білім берудің мемлекеттік стандарттары төмендегідей талаптарға жауап береді:

- білім алушылардың мүмкіндіктері мен қажеттіліктерін, жалпы мәдени ортаның жағдайыын ескеру;

- нәтижесін дұрыс мөлшерлеу;

- білім беру салаларының және сатыларының сабақтастық стандарттарының ережелерін бұзбау;

- жеке тұлғаны дамыту міндеттеріне сәйкес әрбір мектеп сатыларының ерекшеліктерін ескере отырып, білім мазмұнымен қамтамасыз ету;

- білім мазмұнының оңтайлы түрін көрсету;

- оқушы жастардың қызығушылығы мен білімділігіне сәйкес мемлекеттің, аймақтық, мекептердің білім мазмұнын көрсету;

- мектеп оқушыларының оқу жүктемесін мөлшерлеуге көмектесу;

-тексеру жағдайында жылдам қызмет көрсету.

159.Оқу бағдарламасында көрсетіледі:

-әрбір пәннің мақсаты мен міндеттері;

-пәннің сипаты мен құрылысы;

- пәнаралық байланысы;

- оның мазмұнының бірізділігі.

160.Концепция білім берудің басты үш мақсатын (шығармашылық, дүниеге көзқарас, терең білім )алуға қояды және мектептегі оқу-тәрбие процесінің негізгі мақсатын анықтайды. Осыған байланысты концепция білім берудің әрбір кезеңінің негізгі мақсаттарын анықтайды:

- мектепке дейінгі оқыту мен тәрбие;

- жалпы орта білім;

- бастауыш және орта кәсіптік білім;

- жоғарғы және жоғары оқу орындарынан кейінгі білім:

161. «Білім» бағдарламасы жалпы орта білім саласында мынадай негізгі міндеттері көрсетеді:

- мектеп жасындағы барлық балаларды оқыту мен қамту;

-мемлекеттік жалпыға міндетті орта білім стандарттарын жүзеге асыру;

- оқыту әдістері мен мазмұнын жақсарту арқылы мектептердегі білім сапасын арттыру;

- педагогтар мен оқушы жастардың денсаулығын сақтау шараларымен қамтамасыз ету.

162.Бағдарламада тәрбиелеу жүйесін жетілдірудің мақсаттары анықталған: тәрбиеленушілердің бойында патриотизм, адамгершілік және жалпы азаматтық құндылықтарды қалыптастыру.

163. Мемлкеттік «Білім» бағдарламасы төмендегідей міндеттерді айқындайды:

-оқу орындарында оқушы жастардың этномәдени ерекшеліктерін ескере отырып, тәрбиелеудің тиімді жүйесін құру және енгізу;

- балалар мен жастардың қоғамдық ұйымдарын дамытуды қолдау;

- қосымша білім беретін мектептен тыс ұйымдардың жүйесін сақтау және одан әрі дамыту;

- тәрбие ісімен айналысатын басқару органдарының қызметкерлерін, академиялық топтардың жетекшілерін, сынып жетекшілерін қайта тәрбиелеу;

- балалардың, жасөспірімдер мен жастардың бақылаусыз жүруі және қылмысына, құқық бұзуына қарсы шара қолдану істерін жүзеге асыру.

164. Мемлкеттік «Білім» бағдарламасы міндеттерді жүзеге асырудың жолдарын анықтайды:

- білім мазмұнының демократиялық және гуманистік бағытта жаңаруын;

- оқушы жастардың сапалы білім алуға ұмтылуын;

-оқу-әдістемелік құралдар мен оқулықтарды жетілдіру;

- білім беру саласының қызметкерлері мен оқушы жастарды әлеуметтік қорғауды күшейту;

-мұғалімдердің жалақысын көтеру арқылы әлеуметтік ролі мен беделін жоғарлату.

165.Тілдер туралы заңды дұрыс жүзеге асыру үшін:

халыққа мектептер мен оқыту тілін таңдауға кең құқық берілуі; Республиканың барлық мектептері мен мектепке дейінгі оқыту орындарында мемлекеттік тілдің пән ретінде тереңдетіліп жүргізілуі; орыс тілін жан-жақты оқытуға қажетті жағдай жасау; мектептер қос тілді меңгерген мұғалімдермен қамтамасызету керек.

166. Ф.Кумбс мектептегі білім беру ісінің дамуының негізгі көрсеткіштері:

- оқыту процесін жетілдіру (оқытудың жаңа техналогиясын енгізу арқылы педагогикалық процесті дамыту, білім мазмұнын жаңарту);

- білімді басқару;

- педагогикалық мамандарды дайындау.

167.ҚР білім беру жүйесінің даму тенденцияларын (бағыттарын) айқындауға көмектеседі:

- білім беру философиясын жаңартуға;

-оқытудың жаңа технологиясын енгізу мен білім беру ісін ақпараттандыруға;

- мемлекеттік білім беру стандарттарын жетілдіруге;

- білімнің ғылыммен байланысты болуына;

- білімнің идиологияландырылмауына;

- оқу орындарын бітірушілерге жоғары талап қоюға;

- оқу орындарының түрлерін көбейтуге;

- білімді қаржыландыруға мемлекеттік және басқа да табыс көздерін жұмылдыруға.

168. В.Г.Афанасьевпайымдауынша басқару дегеніміз:

«Басқару – қоғамның, оның кез-келген даму сатысындағы, ішкі өзіне тән қасиеті. Бұл қасиеттің жалпылық сипаты бар және ол қоғаның жүйелі табиғатынан, адамдардың қоғамдық, ұжымдық еңбегінен, еңбек пен өмір барысында қарым-қатынас жасау, өзінің материалдық жән рухани өмірінің жемісімен алмасу қажеттігінен бастау алады»

169. Эволюцияның бастапқысы ретінде басқарудың классикалық мектебінің негізін салушы: