Тақырыбы: Жүрістердің санын есептеу жолдары

III-тоқсан

                                           № 17 сабақ

Тақырыбы: Жүрістердің санын есептеу жолдары

Мақсаты: Оқушыларды ойын күштеріне жауапкершілікпен қарауды үйретіп,терең есептеуге бейімдеу.

Керекті құрал : Ойын күштеріне бейнеленген көрнекілік плакаттар ,тоғызқұмалақ тақтасы.

Мәтіні:Отауда жатқан төрт құмалақтың барлық жүрістерінің санын табу үшін , әрқашанда сол жүріс жүретін отау мен құмалақтарды жинайтын отаудың ара қашықтығындағы қарғу санын отаудағы құмалақ санына (бұл жерде төрт) көбейтіп, сол көбейтіндіден 5 санын алсақ болғаны .Мысалы , 6 – отауда жатқан төрт құмалақпен (№19 – диаграмма) 9 -отаудың ара қашықтығы үш қарғу.Демек ,6-отаудағы 4 құмалақ [(3х4)-5=7] жеті жүріс береді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  1       2      3         4    5      6       7      8     9      №19 – диаграмма

Сөзіміз дәлелді болу үшін осы айтылған заңдылықты талдап көрейік. 6-отаудағы 4 құмалақты таратқанда тақта үстінде мынадай позиция (№20 – диаграмма) пайда болады.

 

 

 

 

 

 

1        2         3           4          5       6         7         8        9    №20 – диаграмма

Есептеп қарасақ , 8 – отаудағы бір құмалақ 1 жүріс 7 -отаудағы бір құмалақ екі жүріс , 6-отаудағы бір құмалақ 3 жүріс береді.Барлық жүрістерді қоссақ; 1 (төрт құмалақты таратқан жүріс)+1+2+3=7 жүріс.Заңдылық дәлелденді.

    Екінші отауда жатқан 4 құмалақ [(7х4)-5=28-5=23] жиырма үш жүріс береді. Мұны да өздеріңіз тексеріп көріңіздер.

        Отауда жатқан 5 құмалақтың барлық жүрістерінің санын табу үшінәрқашанда сол жүріс жүретін отау мен құмалақтарды жинайтын отаудың ара қашықтығындағы қарғу санын сол отаудағы құмалақ санына (беске) көбейтіп , сол жатқан 5 құмалақ пен (№21 – диаграмма) 9 – отаудың ара қашықтығы алты қарғуға тең. Демек,3 -отаудағы 5 құмалақ [(6х5)-9=21] жиырма бір жүріс береді.

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

1        2         3           4          5       6         7         8        9    №21 – диаграмма

Енді сол 21 жүріс болатынын дәлелдейік. 3-отауда жатқан бес құмалақты отауларға таратқанда , тақта үстінле мынадай позиция (№22 – диаграмма ) пайда болады.

 

 

1

1

1

1

 

 

 

1        2         3           4          5       6         7         8        9    №22 – диаграмма

Есептеп қарасақ , 7 – отаудағы бір құмалақ - 2 жүріс, 6 -отаудағы 1 құмалақ – 5 жүріс, 3 – отаудағы бір құмалақ - 6 жүріс береді. Барлық жүрістерді қоссақ :       1 ( бес құмалақты таратқан             жүріс)+2+3+4+5+6=21 жүріс екен.

 

№ 18 сабақ

Мақсаты:Оқушыларды ойын күштеріне жауапкершілікпен қарауды үйретіп,терең есептеуге бейімдеу.

Керекті құрал : Ойын күштеріне бейнеленген көрнекілік плакаттар ,тоғызқұмалақ тақтасы.