Содержание книги
Заглавная страница Избранные статьи Случайная статья Познавательные статьи Новые добавления Обратная связь FAQ Написать работу КАТЕГОРИИ: АрхеологияБиология Генетика География Информатика История Логика Маркетинг Математика Менеджмент Механика Педагогика Религия Социология Технологии Физика Философия Финансы Химия Экология ТОП 10 на сайте Приготовление дезинфицирующих растворов различной концентрацииТехника нижней прямой подачи мяча. Франко-прусская война (причины и последствия) Организация работы процедурного кабинета Смысловое и механическое запоминание, их место и роль в усвоении знаний Коммуникативные барьеры и пути их преодоления Обработка изделий медицинского назначения многократного применения Образцы текста публицистического стиля Четыре типа изменения баланса Задачи с ответами для Всероссийской олимпиады по праву Мы поможем в написании ваших работ! ЗНАЕТЕ ЛИ ВЫ?
Влияние общества на человека
Приготовление дезинфицирующих растворов различной концентрации Практические работы по географии для 6 класса Организация работы процедурного кабинета Изменения в неживой природе осенью Уборка процедурного кабинета Сольфеджио. Все правила по сольфеджио Балочные системы. Определение реакций опор и моментов защемления |
Белорусский государственный университет культуры и искусств
Факультет традиционной белорусской культуры и современного искусства Кафедра белорусской филологии и мировой литературы
Реферат на тему:
“Слова i музыка ў паэтычнай спадчыне Бураўкіна”
Выполнила: Студентка 5 курса Факультета заочного обучения Групы 519 Шинкарёва Ольга Научный руководитель: Воропаева В.С.
Минск 2021 “Слова i музыка ў паэтычнай спадчыне Бураўкіна”
З імем Г. Бураўкіна звязаны выдатныя здабыткі беларускай паэзіі, глыбокае веданне жыцця, разуменне душы чалавека працы, захапленне багаццямі роднай мовы. Паэт добра ведаў жыцце народа, яго гісторыю і звычаі. Ён высока цаніў жывое слова, умеў паставіць у вершы гэтае слова так, што яно заўсёды гучала свежа і шчыра. Генадзь Бураўкін нарадзіўся 28 жніўня 1936 года ў вёсцы Шуляціна, цяпер Тродавічы Расонскага раёна Віцебскай вобласці ў сям’і служачага ільнозавода. Бацька яго, Мікалай Сцяпанавіч, у гады Вялікай Айчыннай вайны быў у партызанах, пазней перайшоў лінію фронта, ваяваў у дзеючай арміі, быў цяжка паранены пад Ржэвам. Цяпер ён і маці паэта на пенсіі. Г. Бураўкін пры ўсѐй шматграннасці яго таленту адметны і вядомы многім найперш у якасці выдатнага паэта-песенніка. Для Г.Бураўкіна напісанне тэкстаў для песень было не асноўнай спецыялізацыяй, як, напрыклад, для У. Карызны, Л. Пранчака, А. Лягчылава і інш., а толькі адным з творчых прыярытэтаў. Тым не менш у гэтым напрамку паэт працаваў надзвычай плѐнна: выдаў зборнік песенных вершаў “Табе, Беларусь” (1984), “песні, вершы, жарты” склалікнігу “Конь незацугляны” (1996). Праасаблівае стаўленне самога аўтара да падобнай дзейнасці сведчыць той факт, што ўласна песенныя вершы былі ўключаныім у кнігу выбранага,якая выйшла ў 2009 г. у серыі “Беларускі кнігазбор”. У самой прыродзе яго вершаў, без дакорных у планеінтанацыйнага афармлення, з выразным рытмамеладычным малюнкам, закладзена іх напеўнасць, музыкальнасць. Аднак нетолькі і не столькі тэхнічная дасканаласць твораў паслужыла прычынай нязменнай увагі да іх з боку лепшых кампазітараў (Э. Зарыцкага, І. Лучанка,В. Раінчыка, Ю. Семянякі, Э. Ханка і інш.), колькі шчырасць і пранікнѐнасць увыяўленні аўтарскага пачуцця, уменне знайсці тыясловы, якія змогуць выклікаць эмацыйны рэзананс у слухача.
Трывала асацыююцца з дзіцячай перадачай і заўсѐды цѐпла ўспрымаюцца любой аўдыторыяй словы знакамітай “Калыханкі”: “Доўгідзень, / Цѐплыдзень / Адплывае за аблокі. / Сініцень, / Сонны цень / Адпаўзае ў кут далѐкі. / Збеглізайкіўсе ў лясы. / Змоўклі птушак галасы. / І буслы ў гняздо схавалі / Сваедоўгіянасы” [2, с. 390]. У 1983 г. нязвыкла для сябе Г. Бураўкіннапісаўгэтытвор на ўжогатовую музыку В. Раінчыка, і падобны вопыт аказаўся ўдалым:некалькі дзесяцігоддзяў “Калыханка” што дзень гучыць у тэлеэфіры і з’яўляецца , напэўна, найбольш вядомай і пазнавальнай беларускай дзіцячай песняй. На пачатку 1980-х гг. вялікай папулярнасцю карысталася “Завіруха” ў выкананні ВІА “Верасы” (музыка Э. Ханка). Па ўспамінах Г. Бураўкіна, песня нарадзілася так: “Эдуард Ханок, які жыў тады ў Брэсце, ехаў аўтобусам у Мінск. Была зіма, за акном ішоў снег. Эдуард дастаў маю кніжку і натрапіў на верш “Снежная імпрэсія”. І пакульдаехаў да Мінска, мелодыя былагатова” . Верш-перш аснова адрозніваецца ад тэкступесні: “Ты куды мяне клiчаш, паслухай? На дварэ нiма шыннi людзей. Завiруха мяце, завiруха... Белы снег,Белы цень,Белы дзень. Я іду за табой, як сляпая, Патрапляю ў замецены след. Засыпае нас снег, засыпае. Белы снег,Белы след,Белы свет. Як паходня, твой шаль ружавее І вакол – нiвачэй, нiакон. На зямлi – я i ты,i завея. Белы снег,Белыклѐн,Белы сон...” [2, с. 141–142]. У змененым выглядзе (іншы парадак радкоў, паўторы, замена асобных слоў) выдатны лірычны верш нашага паэта, датаваны 1976 г., быў вядомы не толькі беларусам,але і ўсім насельнікам Савецкага Саюза. Гэтая і іншыя кампазіцыі ўключаліся ўзборнікі лепшых песень і выходзілі на пласцінках фірмы “Мелодыя” вялізнымітыражамі.
Дзякуючы легендарным “Песнярам” саюзную вядомасць набыў яшчэ Адзін твор Г. Бураўкіна і Э. Ханка – песня “Конь незацугляны” (1985, аднайменны верш напісаны годам раней). Гэта той выпадак, калі паэт складаў мастацкі тэкст, ведаючы, што ѐн стане песняй. “Я напісаў яго ў Аксакаўшчыне,– згадвае аўтар, – дзе падлечваўся, і паказаў Ханку. Ён абрадавана ўсклікнуў: «Божа мой! У мяне ж ѐсць мелодыя менавіта для гэтага»” [1]. Сапраўдным шэдэўрам справядліва лічыцца плѐн творчага супрацоўніцтва двух таленавітых майстроў – песня “Жар-птушка” (у друкаванай версіі твор называецца па першым радку – “Колькі б нам за жар-птушкаю ўследні ганяцца...”, 1969): Колькі б нам за жар-птушкаю ўслед ні ганяцца, Усѐ роўна прыблудзім назад у сяло, Дзе ў далѐкім юнацтве, У шчаслівым юнацтве На цара-жураўлямайстравалісіло… [2, с. 76]. Традыцыйныя для бураўкінскай лірыкі на тэму вѐскі пластычна-зрокавыя,“асязальныя” і “слыхавыя” вобразы, зафіксаваныя ў простых да геніяльнагафразах, і выдатная музыка зрабілі гэты твор адным з найлепшых у песеннайкалекцыі ВІА “Сябры”. У 1990-я гг. ужо ў незалежнай Беларусі вялікі поспех мела “Малітва” (1994), з якой выступала дачка кампазітара С. Ханок: Мы здалѐку ўбачылі свабоду І яшчэ не вырваліся з пут... Божа, Не дабаў майму народу Пошасці,Няпраўды І пакут. У чужым нялюдскім землятрусе Хіба ў нечыммелi мы віну?.. Божа, Адвядзі ад Беларусі Здраду, Вераломства Iвайну [2, с. 235–236]. Патрыятызм – адзін з лейтматываў творчасці паэта – увасобіўся і ў “Песніаб Радзіме” (на верш “Я не ганю землі чужыя...”, 1979). Музыку да яе стварыўбылы ўдзельнік “Песняроў” Л. Барткевіч і разам з амерыканскім беларусамДанчыкам запісаў гэтую кампазіцыю ў 1989 г. у Нью-Ёрку: “Я не ганю землі чужыя, – Хай іх сонца не абміне. Толькі дзе б за морам ніжыў я, Беларусь мая снілася мне. Так карцела – сляза закіпала, – Каб да сэрца хаця б здалѐк Прыплывалі жалейка Купалы, Багдановічаў васілѐк.. Гэта ўсѐ, безумоўна, не нова. А ці трэба, каб новым было Поле бацькава, матчына мова І над хатай буслова жытло? Хіба душы свае не лечым Ад бяздомных бядот і згрызот Самым простым і самым вечным, Штопранѐспразвякі народ? [2, с. 160]. Песня стала своеасаблівым эмігранцкім гімнам, поўным настальгіі і любові да Радзімы.Побач з патрыятычнай у творчасці Г. Бураўкіна, уключаючы песенную,шырока прадстаўлена тэма кахання. Імгненную папулярнасць у 1983 г.атрымала песня на музыку І. Лучанка “Зачарованая мая”, якая ўвайшла ў альбом“Песняроў” і дала яму назву. Напісаны ў 1970 г. верш называецца па першым радку – “Патухаюць, цямнеюць высі….”[2, с. 91]. Песенны набытак Г. Бураўкіна разнастайны ў тэматычных адносінах, аднак, несумненна, дамінуе ў ім тэма кахання да жанчыны і любові да роднага краю. Знаѐмыя і любімыя ў народзе песні “Матылі”, “Прыязджайце дадому”, “У прысадах цяністых” і інш.не страчваюць папулярнасці з гадамі. Лірыка Г. Бураўкіна мае неабмежаваную аўдыторную арыентацыю – ад Прадстаўнікоў старэйшага пакалення да дзяцей і моладзі. Папулярнасці сярод маладых сучаснікаў паспрыяла супрацоўніцтва Г. Бураўкіна са спеваком і кампазітарам З. Вайцюшкевічам. Першай іх сумеснай працай стаў альбом “Лірыка” (2007), куды ўвайшло 14 бураўкінскіхтэкстаў, напісаных у розныя перыяды творчасці (“Ціўспамінала ты мяне”, “Новы год”, “Тваяпяшчота”, “Капаедождж”, “Чароўны сон” і інш.). Найбольшую вядомасць атрымала песня“Месяц – жоўтая лодка” (аднайменны верш датуецца 1964 г [2, с. 50]. У музычным альбоме, такім чынам, актуалізуецца і набывае новаежыццѐ даўніпаэтычны набытакпісь менніка.
Песні на словы Г. Бураўкінавыступаюцьлепшыміўзорамісучаснай беларускай культуры, у тымліку і масавай. Так, у 2013 г. З. Вайцюшкевіч выпусціў альбом беларускага турэмнага шансону “Варанок”, пераважную большасцьтэкстаў для якога (12 з 13-і) напісаўшаноўныпаэт. Цікава, што Г. Бураўкін – не проста аўтарстылізаваныхпадтурэмныятэкстаў (“Варанок”,“Зноў на волівясна”, “Бадзягі” і інш.), але і ініцыятарстварэнняпадобнагапраекта. У беларускіх рэаліях традыцыйныя жанры масавай культуры нез’яўляюцца масавымі ў прамым сэнсе, паколькі з прычыны спецыфічнай моўнай сітуацыі раўсюджваюцца ў даволі вузкім коле слухачоў, пераважна добра адукаваных, і ўспрымаюцца хутчэй як гульня інтэлектуалаў “у народ”, чым як уласна “блатныя” песні. Пацвярджэннем гэтаму можна лічыць і тое, што выканаўца стварае сабе “легенду”, пераўвасабляючыся ў вымышленага персанажа – былога зняволенага Хведара Шчавеля. Высокім мастацкім узроўнем і прафесійнасцю тэкстаў, заяўленых як фальклор зняволеных, таксама выкрываецца ўмоўнасць сітуацыі і падкрэсліваецца ролевая зададзенасць літаратурна-музычнага прадукта. “Шансон” Г. Бураўкіна на музыку З. Вайцюшкевіча вельмі лірычны, а словы песень выдаюць у аўтары інтэлігентнага і тактоўнага чалавека. Асабліва душэўнай атрымалася кампазіцыя “Дачакайся, матуля” (удзел у яе запісе прыняў папулярны рэпер Вінсэнт): “Калі шчасце атуліць Ці заціхну ў журбе, Я заўсѐды, матуля, Успамінаюцябе. І нясу, як закляцце, Перад Богам віну, Штоцябе, мая маці, Я пакінуўадну. Ты мне родная самая Па душы, пакрыві. Ты жыві, мая мама, Доўга. Доўга жыві” [3]. Узнікненне беларускіх “турэмных” твораў абумолена жаданнем Г. Бураўкіна (як і ўсіх паэтаў ад часоў Ф. Багушэвіча) папулярызаваць і прапагандаваць роднае слова. Гэтую місію,дзякуючы свайму таленту, мастак выконваў вельмі эфектыўна і вынікова. У інтэрв’ю 2011 г. Г. Бураўкін падзяліўся развагамі пра ўласную песенную творчасць: “Я шчаслівы чалавек, бо на мае вершы сапраўды напісана нямала песень, у тым ліку песень “доўгажыхароў”. <...> Для таго, каб песня мела поспех, трэба тры складнікі: кампазітар, паэт і выканаўца” [1]. Думаецца,выдатныявершы Г. Бураўкіна ў многімз’явілісяперадумовай, галоўным складнікам і гарантам поспеху твораў, якія ўвайшлі ў залаты фонд айчыннага музычна-песеннага мастацтва.
Літаратура 1. Бураўкін, Г. “Век адведзены мне я пражыў не дарма” :гутарка Зм. Вераса з Г. Бураўкіным / Г. Бураўкін // Дзеяслоў. – 2011 2. Бураўкін, Г. Выбраныятворы / Г. Бураўкін. – Мінск :Кнігазбор, 2009. – 536 с.
|
||||||||
Последнее изменение этой страницы: 2024-06-27; просмотров: 3; Нарушение авторского права страницы; Мы поможем в написании вашей работы! infopedia.su Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав. Обратная связь - 3.14.135.107 (0.009 с.) |