АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЭЛЕКТР ЖЕТЕГІНІҢ ҚҰРАМЫ.

1. АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЭЛЕКТР ЖЕТЕГІНІҢ ҚҰРАМЫ.

Электр энергиясын механикалық энергияға түрлендіру үшін және түрлендірілген электр энергиясымен басқарудағы электрмеханикалық құрылғыэлектржетекдеп аталады.

  1.1 суретте өндірістік механизмдегі автоматтандырылған электржетектің толық функционалды сұлбасы көрсетілген. Жетектің басқару ЖБ жүйесі, күштік КЖБ және ақпараттық құраушыларымен бірге, қоректі U_c,I_c,f_c параметрлерімен және оларды ЭД қозғалтқыштың қоректенуі үшін соңғы жұмыс режіміне сәйкес түрлендіреді. Беру механизмі БМ, ЭД білігіндегі механикалық параметрлер мен моменттің М_В және айналу жиілігінің ω_В түрлендірілуі үшін және олардың орындаушы механизмге ОМ жіберу қызметін атқарады.

ССУ

ЭМП

РД

ПМ

ИМ

ИСУ

СУ

U,I,f

ЭД

М_В,ω_В

М_мех,

ω_мех

От ЗУ

От ДОС

МЧ

М_ро

ω_ро

F_ро

V_ро

U_с,I_с,f_с

1.1 сурет - Өндірістік механизмдегі автоматтандырылған электржетектің толық функционалды сұлбасы

 

 

 

Тұйық жүйелерде АЭЖ сигнал басқаруының қою құрылғысының (ҚҚ) және кері байланыс датчигі КБД сигналдарымен салыстыру кезінде болады. Нақты агрегаттарда сүлбенің бөлек элементтері болмауы мүмкін.

 

2. ЭЛЕКТР ЖЕТЕГІ ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ ТЕҢДЕУІ.

РД

 

M_Д

РО

 

M_С

ω

1.3 Сурет

 

Электржетек қозғаласының теңдеуі. Механикалық жүйенің қозғалтқыштың айналатын бөлігінен (ротор немесе статор РД) және механизмнің айналып қозғалатын жұмысшы бөлігін, қозғалтқыштың білігіне жалғастырылған жай түрін қарастырайық. Жүйеде екі момент іс-әрекет жасайды – қозғалтқыш дамытқан М_Д және оған механизмнің жұмысшы бөлігімен жасалған және үйкеліс моменті арқылы жасалған статикалық жүктеме моменті М_С. Бұл моменттер іс-әрекет бағыты мен өлшеміне байланысты сипатталады. Егер М_Д және М_С қозғалыс бағытымен іс-әрекет жасаса, оларды қозғалатын, егер де олардың белгілері жылдамдық белгісіне қарама-қарсы болса, моменттерді тежелгіш деп атайды. Деламбер принципіне сәйкес М_Д және М_С арасындағы іс-әрекет, жүйе үдеуін анықтайтын динамикалық моменттің  белгісін және өлшемін анықтайды. Сонымен, жүйе қозғалысының теңдеуі жалпы жағдайда мына түрде болады .   (1.1)

ЭЖ жұмысының қозғалтқыштық режімі үшін (1) теңдеуге жай талдау келтіреміз, онда

 (1.2) М_Д >М_С  dω/dt > 0 болғанда жетектің үдеу режімі орын алады, М_Д < М_С  dω/dt < 0 болғанда жетектің баяулау режімі орын алады, ал М_Д = М_С   болғанда динамикалық момент пен үдеу нөлге тең болады. Алғашқы екі режімдер өтпелі, ал соңғысын орнықты (стационар) деп атайды.